GNUPLOT ÇİZİM PROGRAMI İlkay TÜRK ÇAKIR SANAEM- TAEK HPFBO-Çukurova Üniversitesi.

... konulu sunumlar: "GNUPLOT ÇİZİM PROGRAMI İlkay TÜRK ÇAKIR SANAEM- TAEK HPFBO-Çukurova Üniversitesi."— Sunum transkripti:

1 GNUPLOT ÇİZİM PROGRAMI İlkay TÜRK ÇAKIR SANAEM- TAEK HPFBO-Çukurova Üniversitesi

2 Taşınabilir bilimsel bir görselleştirme programıdır. Gnuplot fonksiyonların ve verilerin grafigini komut vererek çizen bir yazılımdır. Özellikle eps ve ps formatlarında görselleştirme yaptığı için Matematikçiler için idealdir. GENEL ÖZELLİKLER -I

3 Gnuplot büyük harflerle yazılan komutlar çalışmayacaktır. Komutlar birden fazla parametre içerebilirler. Bir satıra birden fazla komut yazılabilir. Komutlar noktalı virgül (;) ile ayrılmalıdır. GENEL ÖZELLİKLER -II

4 Gnuplot programı çalıştırmak için gnuplot komutu kullanılır.

5 abs(x) mutlak deger alır cos(x),sin(x),tan(x)‏ cosh(x), sinh(x),tanh(x)‏ acosh(x), asinh(x), atanh(x)‏ ceil(x) x’den büyük en küçük tamsayıyı verir exp(x) e x isleminin sonucunu verir floor(x) x’den küçük en büyük tamsayıyı verir int(x) x’in tam kısmını verir log(x) dogal logaritma alır log10(x) 10 tabanına göre logaritma alır sqrt(x) x’in karekökünü alır Gnuplot İçinde Tanımlı Olan Bazı Fonksiyonlar

6 Örnegin sin(x) fonksiyonun grafiğini çizdirelim. GNUPLOT ile Çizim Yapmak plot sin(x)‏ Fonksiyonun çizim aralığının otomatik olarak seçilmiştir.

7 Birden fazla fonksiyonu birarada çizelim. Örneğin: sin(x),cos(x) ve log(x) fonksiyonları olsun. GNUPLOT ile Çizim Yapmak-II plot sin(x),cos(x),log(x)‏

8 Grid Ekleme set grid

9 Eksenleri Çizdirmek set zeroaxis plot sin(x),cos(x),log(x)‏

10 Fonksiyonun çizim aralığını değiştirebiliriz. Örnegin sin(x) grafiğinin aralığını az önceki çizimi x ekseni üzerinde -50 ile 50 aralığında değiştirelim. Eksenlerin Tanımlanması plot [-50:50]sin(x)‏

11 y-ekseninde de istediğimiz sınırlamayı yapabiliriz. Eksenlerin Tanımlanması plot [-2:2][-2:2]sin(x)‏

12 Veri Okumak Örneğin "okul1.txt" adlı dosyanın içindeki iki sütundan birincisinin x değerlerini ve ikincisini de y değerlerini gözönüne alır. plot “okul1.txt”

13 Veri Okumak plot “okul1.txt” using 1:($2*10)‏plot “okul1.txt” using ($1*10):2

14 plot “okul3.txt” u 2:3 set style data lines Veri Okumak

15 plot “okul2.txt” okul2.txt Veri Okumak

16 ps: pointsize pt: pointtype lw: linewidth plot “okul.txt” using 1:2 with linesp ps 2 pt 5 lw 3

17 Desteklenen tüm renkler ve tüm çizim türlerini görüntülemek için; test

18 Eksenleri Etiketleme set xlabel 'Enine Momentum' set ylabel 'Diferensiyel Tesir Kesiti' replot NOT: Set edilen etiketleri silmek için unset komutu kullanılır. unset xlabel; unset ylabel; unset title

19 Grafikteki Her Veri Bloğuna Etiket Eklemek plot 'okul4.txt' using 1:2 w l title 'p1', 'okul4.txt' using 1:3 w l title 'E1'

20 Çizgileri Düzgünleştirmek plot “okul4.txt” using 1:2 smooth bezier w l title “p1”, \ “okul4.txt” using 1:3 smooth bezier w l title “E1”

21 Çizimlerimizi farklı türde dosyalar (terminaller) içine de yapabiliriz. Bu durumda terminali ve çıktıların kaydedileceği dosyanın adını belirtmemiz gerekir. Gnuplot’un destekledigi terminalleri görebilmek için: Terminal Türleri set terminal Örnek: "plot_1.txt" dosyasındaki sütunlar ile bir işlem yapıp, sonucu "plot_1.eps" adlı dosyaya kaydedelim. NOT: 20 punto büyüklüğünü, color ise renkli olmasını belirtiyor. set term postscript eps enh 20 color set output "plot_1.eps" set ylabel 'd{/Symbol=18s}/dp_T(pb/GeV)' set xlabel 'p_T(GeV)' set key top 50,6 plot "plot_1.txt" using (0+$0*2.5):1 w linesp ps 2 pt 1

22 Postscript Parametreleri “enhanced" seçeneği kullanıldıgı zaman biçimlendirilmiş yazım yapılabilir. Yani, alt/üst simgeler gibi çeşitli yazımlar gerçeklestirilebilir. Gnuplot yazılımında olan en büyük problem Türkçe karakterleri desteklemiyor olmasıdır. Bunu çözmek için ise bu "gelişmiş" yazım formatlamayı kullanabiliriz.

23 Postscript Parametreleri ebcebc e@^b_c exex e_x exex e^x ÇıktıKullanım Türkçe karakterler için

24 Örnek

25 Komutlarımızı bir dosyaya kaydedip, sonraki çalışmada geri çağırmak ayarları eski haline getirir. Dosya Kaydetme ve Çağırma save “sakla.txt” load “sakla.txt”

26 Gnuplot’ta ayrıca belirli sayıda grafik mozaik yapıda birleştirilebilmektedir. Bunun için “set multiplot" komutu kullanılır. Çoklugrafik set origin 0.1,0.1 set multiplot set size 0.4,0.4 set origin 0.1,0.1 plot sin(x)‏ set size 0.4,0.4 set origin 0.5,0.5 plot cos(x)‏ set size 0.4,0.4 set origin 0.5,0.1 plot tan(x)‏ unset multiplot

27 3 Boyutlu grafik splot x**2+y set xlabel “x” set ylabel “y” set zlabel “z”

28 Eğriye Uydurma Daha çok parametre daha iyi “fit” f1(x) = a1*tanh(x/b1)‏ a1 = 300; b1 = 0.005; fit f1(x) 'fit_1.txt' using 1:2 via a1,b1 yeni dğerleri kullanabiliriz plot f1(x) w l lw 3, "fit_1.txt" using 1:2 w p ps 3 fit_1.txt verileri: 0.000 0 0.001 104 0.002 202 0.003 298 0.0031 290 0.004 289 0.0041 291 0.005 310 0.010 311 0.020 280

29 Fit parametrelerinin belirlenmesi

30 Gnuplot sayfaları 1- http://t16web.lanl.gov/Kawano/gnuplot/index-e.html 1- http://t16web.lanl.gov/Kawano/gnuplot/index-e.html http://t16web.lanl.gov/Kawano/gnuplot/index-e.html 2 - http://www.gnuplot.info/ http://www.gnuplot.info/ 3 -http://t16web.lanl.gov/Kawano/gnuplot/index-e.html 3 -http://t16web.lanl.gov/Kawano/gnuplot/index-e.html http://t16web.lanl.gov/Kawano/gnuplot/index-e.html 4- http://www.duke.edu/~hpgavin/gnuplot.html http://www.duke.edu/~hpgavin/gnuplot.html 5- http://en.wikipedia.org/wiki/Gnuplot http://en.wikipedia.org/wiki/Gnuplot

31 ÖDEV sinx/x grafiğinin [-10:10] aralığındaki grafiğini çiziniz, yatay eksene “x” ve düsey eksene “sinx/x” yazdırınız, grid çizgileri kullanınız. Grafiğin sonucu.eps dosyası olarak elde ediniz. sinx/x grafiğinin [-10:10] aralığındaki grafiğini çiziniz, yatay eksene “x” ve düsey eksene “sinx/x” yazdırınız, grid çizgileri kullanınız. Grafiğin sonucu.eps dosyası olarak elde ediniz.