KAYAÇLAR 1. PÜSKÜRÜK (Mağmatik)

... konulu sunumlar: "KAYAÇLAR 1. PÜSKÜRÜK (Mağmatik)"— Sunum transkripti:

1 KAYAÇLAR 1. PÜSKÜRÜK (Mağmatik)
Mağmanın soğuması ile Fe ve Mg içerenler bazik kayalar (koyu) Si içerenler asit kayalar (açık) İç püskürük (iri kristalli-yavaş soğuma) Dış püskürük (yüzeye yakın-çabuk soğuma)

2 Bileşimlerine göre magmatik kayaçlar
Tür Ultramafik < %45 SiO2 Mafik < %52 SiO2 Ara %52-63 SiO2 Ara-Felsik %63-69 SiO2 Felsik >%69 SiO2 Volkanik Subvolkanik Plütonik Komatit Kimberlit Peridotit Bazalt Diyabaz Gabro Andezit - Diyorit Dasit - Granodiyorit Riyolit Aplit Granit

3 Granit: açık renkli, iri ve orta büyüklükte mineral kristaller, iç püskürük
Kuvars ve feldispatlar, az miktarda mika, amfibol ve demir oksitler Diorit: gri ve koyu gri renkli, iri ve orta büyüklükte mineraller, dış püskürük Kuvars az veya yok, fazla miktarda feldispat ve amfibol ile az miktarda mika ve demir Bazalt: koyu gri ve siyah renkli, ince taneli, dış püskürük Kuvars yok, feldispat ve prioksen, az miktarda demir oksit ve biotit

4

5 2. TORTUL KAYALAR Mineral materyalin sular içinde çökelmesi ve basınç etkisiyle pekişmesi Aşınma ve ayrışma, taşınma, birikim ve taşlaşma Özellikleri: tabakalı oluşum, fosillidirler, renkli, aşınma ve su dalgası izleri taşırlar. Örnek: Konglomera Kum taşları, Kireç taşları (kalker) Dolomitler, Şeyl

6 Tortul kayaçların kimyasal bileşimi

7 Bazı Tortul Kayaç Türleri
Kum taşları: griden kırmızıya kadar değişen renk, granül ve poroz strüktür Esas olarak kuvars, bir miktar CaCO3, FeO ve kil Şeyl: açıktan koyuya çeşitli renklerde, ince levhalı yapılı Kil ve bir miktar organik madde Kireç taşları: açık gri ve sarı renkli, ince taneli ve sıkı yapılı Kalsit, dolomit ile az miktarda FeO, kil, fosfat, Organik Madde

8 Bazı Tortul Kayaç Türleri
Konglomera: tane boyu 20cm-2 mm Kuvars, gnays, granitin silisli, kalkerli, killi, demirli çimentolayıcı maddelerle bağlanmasıyla Kum taşları: kuvarsın silisli minerallerle çimentolanmasıyla

9 Bazı Tortul Kayaç Türleri

10 3-METAMORFİK KAYALAR Hem metamorfik hem tortul kayalar, büyük basınç, yüksek sıcaklık ile değişime uğramıştır. Metamorfizma: Mevcut mineraller büyür Yeniden dizilir Yeni mineraller oluşur Kimileri şekil değiştirip kaybolur Tortul Kayalarda Oluşanlar: Konglomera şişt, kuvarsit şist,  sleyt, mikaşist, mermer, antrazit Püskürük (Mağmatik) Kayalardan Oluşanlar: Granit gnays, Serpantin biyotit şist, klorit şisti, hornblende şisti (Bazalttan)   

11 Gnays: açık ve koyu renkli, yapraklı tektür
Granitlerden oluşur Şist: yapraklı strüktür Bazalt ve şeylerden oluşur Kuvarsit: açıktan koyuya değişen renk, sıkı yapılı Kum taşlarından oluşur Sleyt: griden siyaha kadar, sıkı ve yumuşak tekstür Şeylerden oluşur Mermer: beyazdan kırmızıya, yeşil veya siyah, sıkı yapılı, ince ve kaba tekstür Kireç taşlarından oluşur, kalsit ve dolomitten ibaret olup az miktarda FeO

12