TÜRKİYE TOPRAKLARININ AŞINIMA DUYARLILIKLARI

... konulu sunumlar: "TÜRKİYE TOPRAKLARININ AŞINIMA DUYARLILIKLARI"— Sunum transkripti:

1 TÜRKİYE TOPRAKLARININ AŞINIMA DUYARLILIKLARI
Prof. Dr. Orhan DOĞAN 5-7 Kasım 2012/ Antalya

2 ÜNİVERSEL TOPRAK KAYBI (USLE) EŞİTLİĞİ
A= R K LS C P A= Ton/Ha/Yıl R = Yağış Erozyon İndisi K = Toprak Erodibilite (Aşınım) Faktörü L = Eğim Uzunluk Faktörü S = Eğim Dikliği Faktörü C = Bitki Amenajman Faktörü P = Toprak Koruma Faktörü

3 TOPRAK AŞINIM (K) DEĞERLERİ BİLEŞENLERİ
Toprak Bünye (Tekstür) Dağılımı Kum (%) mikron Silt +İnce kum (%) 2 – 100 mikron Organik madde (%) Toprak Yapısı (strüktür) Toprak Geçirgenliği (Permeabilite)

4

5 ERODİBİLİTE SINIFLAMASI
K FAKTÖRÜ ERODİBİLİTE SINIFLAMASI 0 < K ≤ 0.05 Çok az aşınabilir topraklar 0.05 < K ≤ 0.1 Az aşınabilir topraklar 0.1 < K ≤ 0.2 Orta derecede aşınabilir topraklar 0.2 < K ≤ 0.4 Kuvvetli derecede aşınabilir topraklar 0.4 < K ≤ 0.6 Çok kuvvetli derecede aşınabilir topraklar

6 KÖYHİZMETLERİ ANKARA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Ankara Kayseri Kırşehir Zonguldak Bolu Çankırı Nevşehir Çorum Kastamonu Düzce Bartın Karabük Kırıkkale

7 Ankara,Kastamonu,Kırşehir,Nevşehir,Bolu,Bartın,Zonguldak,Kayseri,Kırıkkale,Çankırı,Çorum
BTG Açıklama A Alüvyal Top. K Kolüvyal Top. B Kahverengi Top. L Regoseller C Kestanerengi Top. M Kahverengi Orman Top. Ç Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. D Kırmızı Kestanerengi Top. O Organik Top. F Kırmızı Kahverengi Top. P Sarı Kırmızı Podzolik Top. G Gri Kahverengi Podzolik Top. U Kireçsiz Kahverengi Top. H Hidromorfik Top. V Vertisoller

8 KÖYHİZMETLERİ ATATÜRK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Kırklareli Tekirdağ Edirne İstanbul Gelibolu yarımadası

9 BTG Açıklama A Alüvyal Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. Ç Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top. P Sarı Kırmızı Podzolik Top. H Hidromorfik Top. R Rendiza Top. K Kolüvyal Top. S Alüviyal Sahil Top. L Regoseller U Kireçsiz Kahverengi Top. M Kahverengi Orman Top. V Vertisoller

10 KÖYHİZMETLERİ ERZURUM ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Tunceli Bitlis Van Erzurum Bingöl Hakkari Erzincan Iğdır Muş Ardahan Ağrı Bayburt Kars

11 BTG Açıklama A Alüvyal Top. L Regoseller B Kahverengi Top. M Kahverengi Orman Top. C Kestanerengi Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. D Kırmızı Kestanerengi Top. U Kireçsiz Kahverengi Top. F Kırmızı Kahverengi Top. V Vertisoller G Gri Kahverengi Podzolik Top. X Bazaltik Top. K Kolüvyal Top. Y Yüksek Dağ-Çayır Top.

12 KÖYHİZMETLERİ ESKİŞEHİR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Eskişehir Yalova Afyon Kütahya Bursa Bilecik Sakarya Uşak Kocaeli

13 BTG Açıklama A Alüvyal Top. K Kolüvyal Top. B Kahverengi Top. L Regoseller C Kestanerengi Top. M Kahverengi Orman Top. D Kırmızı Kestanerengi Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. E Kırmızı Kahverengi Akdeniz Top. R Rendiza Top. F Kırmızı Kahverengi Top. U Kireçsiz Kahverengi Top. H Hidromorfik Alüvyal Top. V Vertisoller

14 KÖYHİZMETLERİ KONYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Isparta Niğde Burdur Karaman Ereğli Aksaray

15 BTG Açıklama A Alüvyal Top. M Kahverengi Orman Top. B Kahverengi Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. C Kestanerengi Top. O Organik Top. Ç Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top. P Sarı Kırmızı Podzolik Top. D Kırmızı Kestanerengi Top. R Rendzina Top. E Kırmızı Kahverengi Akdeniz Top. T Kırmızı Akdeniz Top. F Kırmızı Kahverengi Top. U Kireçsiz Kahverengi Top. H Hidromorfik Top. V Vertisoller K Kolüvyal Top. Z Siorezem Top. L Regoseller

16 KÖY HİZMETLERİ MENEMEN ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
İzmir Çanakkale Denizli Muğla Aydın Manisa Balıkesir

17 BTG Açıklama A Alüvyal Top. L Regoseller B Kahverengi Top. M Kahverengi Orman Top. C Kestanerengi Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. Ç Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top. O Organik Top. D Kırmızı Kestanerengi Top. P Sarı Kırmızı Podzolik Top. E Kırmızı Kahverengi Akdeniz Top. R Rendzina Top. F Kırmızı Kahverengi Top. S Alüvyal Sahil Bataklığı H Hidromorfik Top. T Kırmızı Akdeniz Top. IY Irmak Taşkın Yatakları U Kireçsiz Kahverengi Top. K Kolüvyal Top. V Vertisoller

18 KÖYHİZMETLERİ SAMSUN ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Sinop Ordu Trabzon Giresun Rize Artvin Gümüşhane

19 BTG Açıklama A Alüvyal Top. K Kolüvyal Top. B Kahverengi Top. M Kahverengi Orman Top. C Kestanerengi Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. F Kırmızı Kahverengi Top. P Sarı Kırmızı Podzolik Top. G Gri Kahverengi Podzolik Top. U Kireçsiz Kahverengi Top. H Hidromorfik Top. Y Yüksek Dağ-Çayır Top.

20 KÖYHİZMETLERİ ŞANLIURFA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Şanlıurfa Şırnak Gaziantep Batman Diyarbakır Kilis Elazığ Siirt Mardin Adıyaman Malatya

21 BTG Açıklama A Alüvyal Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. B Kahverengi Top. O Organik Top. E Kırmızı Kahverengi Akdeniz Top. S Alüvyal Sahil Bataklığı F Kırmızı Kahverengi Top. T Kırmızı Akdeniz Top. H Hidromorfik Top. U Kireçsiz Kahverengi Top. K Kolüvyal Top. X Bazaltik Top. M Kahverengi Orman Top.

22 KÖYHİZMETLERİ TARSUS ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Mersin Hatay Adana Kahramanmaraş Antalya Osmaniye

23 BTG Açıklama A Alüvyal Top. H Hidromorfik Top. B Kahverengi Top. K Kolüvyal Top. C Kestanerengi Top. M Kahverengi Orman Top. Ç Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. D Kırmızı Kestanerengi Top. P Sarı Kırmızı Podzolik Top. F Kırmızı Kahverengi Top. U Kireçsiz Kahverengi Top. G Gri Kahverengi Podzolik Top.

24 KÖYHİZMETLERİ TOKAT ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Amasya Yozgat Sivas

25 BTG Açıklama A Alüvyal Top. H Hidromorfik Top. B Kahverengi Top. K Kolüvyal Top. C Kestanerengi Top. M Kahverengi Orman Top. Ç Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top. N Kireçsiz Kahverengi Orman Top. D Kırmızı Kestanerengi Top. P Sarı Kırmızı Podzolik Top. F Kırmızı Kahverengi Top. U Kireçsiz Kahverengi Top. G Gri Kahverengi Podzolik Top.

26 TÜRKİYE BÜYÜK TOPRAK GRUPLARI AŞINIMA DUYARLILIK (K) DEĞERLERİ (yaklaşık 4000 toprak örneğinde)
Kahverengi Topraklar 0.18 Orta Kireçsiz Kahverengi 0.18 Orta Kahverengi Orman 0.03 Çok az Kireçsiz Kahverengi Orman 0.29 Kuvvetli Kırmızı Kahverengi 0.03 Çok az Kırmızı Kahverengi Akdeniz 0.18 Orta Kestanerengi topraklar 0.24 Kuvvetli Kırmızımsı Kestanerengi 0.11 Orta Kolluviyal 0.17 Orta Rendzina 0.13 Orta Vertisol 0.10 Orta

27 TÜRKİYE TOPRAKLARININ AŞINIMA DUYARLILIK (K) DEĞERLERİ

28 MERBİS PROJESİ KAPSAMINDA MERA TOPRAKLARININ ERODİBİLİTE DEĞERLERİ
Karadeniz Bölgesi 9 il Samsun, Amasya, Tokat,Ordu,Giresun,Gümüşhane, Rize,Trabzon,Artvin. 530 örnek sonucu 395 örnek kuvvetli derecede aşınabilir Orta derecede aşınabilir Çok kuvvetli Az aşınabilir

29 DOĞU ANADOLU BÖLGESİ MERALARI TOPRAKLARI
13 İl (Malatya,Elazığ,Erzincan,Bayburt,Bingöl Erzurum,Muş,Bitlis,Van,Ağrı,Iğdır,Kars,Ardahan Toplam : 1107 Örnek 951 örnek Kuvvetli Derecede 127 örnek Orta derecede Çok kuvvetli Çok az- az

30 AKDENİZ BÖLGESİ MERA TOPRAKLARI
Toplam 9 İl Mersin,Adana,Hatay,Osmaniye,K.Maraş,Kilis,G.Antep, Adıyaman, Ş.Urfa Toplam 563 örnek 456 Kuvvetli derecede 71 Orta 28 Çok kuvvetli 8 çok az- az aşınabilir

31 ORTA ANADOLU MERA TOPRAKLARI
İl sayısı : 17 Eskişehir,Afyon,Bilecik,Burdur,Konya,Ankara,Karaman,Niğde, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir , Kırıkkale,Çorum,Çankırı, yozgat ,Kayseri,Sivas 968 örnek Kuvvetli derecede aşınabilir Orta derecede aşınabilir Çok kuvvetli derecede aşınabilir Çok az- az aşınabilir

32 MERA ALANLARI TOPRAKLARININ ERODİBİLİTE DEĞERLERİ
2770 TOPRAK ÖRNEĞİ Kuvvetli derecede (% ) 505 toprak örneği orta derecede (% 14.66) 169 toprak örneği hafif ve az derecede (% 4.91) Aşınabilir özelliktedir.

33 TOPRAK DEGRADASYONU SINIFLANDIRILMASI
SU VE RÜZGAR EROZYONU SINFLAMASI t/ha/yıl mm/yıl Yok-hafif < < 0.6 Orta Yüksek – 13.3 Çok yüksek > >13.3

34 T0PRAK OLUŞUM HIZI – EROZYON İLİŞKİSİ
Oluşum hızı > Aşınım hızı ise, Derinlik artar, EROZYON YOK Oluşum hızı < Aşınım hızı ise, Derinlik azalır EROZYON VAR Oluşum hızı = Aşınım hızı ise, Derinlik değişmez JEOLOJİK EROZYON

35

36 NİTELİK YÖNÜNDEN EROZYON SINIFLAMASI

37 TÜRKİYE EROZYON HARİTASI (TOPRAKSU 1981)

38 BASİTLEŞTİRİLMİŞ TÜRKİYE EROZYON HARİTASI

39