21. Yüzyılda Yeni Güvenlik Anlayışları ve Yaklaşımları

... konulu sunumlar: "21. Yüzyılda Yeni Güvenlik Anlayışları ve Yaklaşımları"— Sunum transkripti:

1 21. Yüzyılda Yeni Güvenlik Anlayışları ve Yaklaşımları
Bilgehan EMEKLİER BİLGESAM Güvenlik Araştırmaları Uzmanı

2 SUNUM PLANI GİRİŞ SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ’NİN GÜVENLİK ANLAYIŞI VE YAKLAŞIMI SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK ANLAYIŞLARI VE YAKLAŞIMLARI SONUÇ

3 GİRİŞ Çalışmanın Sorunsalı : Geleneksel güvenlik anlayışından yeni güvenlik anlayışlarına geçişte güvenlik paradigmasındaki değişim dönüşümün ne olduğunun anlamlandırılması ve açıklanması. Çalışmanın Amacı : Güvenliğin olgusal, kavramsal, süreçsel ve kuramsal değişimini ortaya koyarak konferansta yapılacak sunumlara teorik bir çerçeve oluşturmaktır.

4 I. SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ’NİN GÜVENLİK ANLAYIŞI VE YAKLAŞIMI
Sistemin Yapısı Batı Doğu

5 İki Kutuplu Sistemin Geleneksel Güvenlik Anlayışı : Realist Paradigma
Devlet Merkezli Güç Eksenli Anarşik Uluslararası Ortam Çatışma Güvenlik İkilemi

6 Uluslararası İlişkiler Konuları
Birincil Politika İkincil Politika Askeri-Stratejik Güvenlik Sosyo-ekonomik, Ticari, Mali, Kültürel vb.

7 Realist Kuramın Güvenlik Anlayışı Ulusal Güvenlik
Askeri Güç ve Kapasite

8 Geleneksel Güvenlik Paradigması = “Sınırlı ve dar” Realizmin Klasik Güvenlik Formülasyonu : Tehdit = Niyet x Kapasite

9 Geleneksel Güvenlik Paradigmasının Sorgulanması
’ler = Geçiş dönemi Neo-Marksist yaklaşımlar ( Kuzey / Güney, Merkez/ Çevre ) Ekonomik Güvenlik Liberal Düşünce ve Türevleri Fonksiyonalizm Pluralizm Karşılıklı Bağımlılık Transnasyonalizm İşbirliği

10 II. SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK ANLAYIŞLARI VE YAKLAŞIMLARI
SSCB’nin dağılması Küreselleşme olgusu 11 Eylül saldırıları

11 Tehdit Algılamalarındaki Değişim
KİS’lerin genişlemesi KİS’leri atma vasıtalarının gelişmesi ve yayılması KİS’lerin kullanımı =Uluslararası terörizm+ terörist eylemler “ Asimetrik tehdit” = Terör örgütleri ( Zaman - Mekan) + Terörizmin küreselleşmesi

12 Tehdit Algılamalarındaki Değişim
Bölgesel çatışmalar = Etnik+ Dinsel Otoriter yönetimlerin halklarına yönelik şiddet Çevre sorunları ve salgın hastalıklar Uluslararası organize suçlar, yasa dışı göçler, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı Enerji kaynakları ve nakil hatları

13 Güvenlik Olgusu ve Kavramındaki Değişim
Ekonomi Çevre Sağlık Sosyo-kültür Eğitim Enerji

14 Güvenlik Olgusu ve Kavramındaki Değişim
Ulusal Güvenlik = Devlet Güvenliği Uluslararası / Küresel Güvenlik = Birey + Toplum Güvenliği Güvenliğin Küreselleşmesi

15 Yeni Güvenlik Anlayışları
Eleştirel Yaklaşımlar Eleştirel Kuram Post-modern Yaklaşımlar Feminist Kuram Konstrüktivist Teori

16 Yeni Güvenlik Anlayışları
Eleştirel Kuram : Sorun-Çözücü Teoriler Cox Eleştirel Teoriler Hegemonya Eleştirisi Birey – Merkezli İletişimsel Ussallık ( Devlet- Birey-STK )

17 Yeni Güvenlik Anlayışları
Post-Modern Yaklaşım : Birey Odaklı Özgürleşme Sorunsalı Batı-Merkezli bakış açısının sorgulanması “Öteki”leştirme eleştirisi : Biz/Onlar, Dost/Düşman, Doğu/Batı

18 Yeni Güvenlik Anlayışları
Feminist Kuram : Realizm Eleştirisi = Erkek egemen + Pozitivist Savaş Yapısal Şiddet = Ekolojik Tehdit + Birey / Sosyal Grupların Güvensizliği Uluslararası sistem eleştirisi Kadınların öncelenmesi

19 Yeni Güvenlik Anlayışları
Konstrüktivist Teori : Kimlik = Fikirler + Normlar + Kültür + Algılama Sosyal Yapı / Süreç Devletler Anarşisi Kimlik Anarşisi Bosna = 200 bin kişinin ölümü 1995 Ruanda = 500 bin kişinin ölümü

20 Yeni Güvenlik Anlayışları
Konstrüktivist Teori : Kimlik eksenli “Yeni Güvenlik İkilemi” Joseph De Maiste : “Hayatım boyunca Fransızlar, İtalyanlar, Ruslar gördüm; Montesquieu sayesinde Acem bile olunabileceğini biliyorum ama hiç insanla karşılaşmadım.”

21 Yeni Güvenlik Anlayışları
Kopenhag Ekolü : SSCB Tehdidi Güvenlikleştirme ABD’nin Irak’ı tehditleştirmesi ABD kamuoyunun Vietnam Savaşına yönelik desteğinin azalması Güvenlik-Dışılaştırma SSCB’nin dağılması

22 SİYASAL GÜVENLİK TOPLUMSAL GÜVENLİK ASKERİ GÜVENLİK ÇEVRESEL GÜVENLİK EKONOMİK GÜVENLİK

23 SONUÇ Eleştirel Yaklaşımlar + Kopenhag Ekolü
Çok boyutlu / Bütünsel Güvenlik Anlayışı Yeni güvenlik paradigmasını Balkanların Güvenliği Konferasındaki konu zenginliğinde ve konulardaki aktör çeşitliliğinde görmek mümkündür.

24 Dinlediğiniz için Teşekkürler..