“Yüksek Performansa Ulaşmada Psikolojinin Rolü”

... konulu sunumlar: "“Yüksek Performansa Ulaşmada Psikolojinin Rolü”"— Sunum transkripti:

1 “Yüksek Performansa Ulaşmada Psikolojinin Rolü”
Prof. Dr. Turgay BİÇER Marmara Üniversitesi Besyo Öğretim Üyesi 2014 Turgay Biçer 2014

2 Sporda Yaşanan Genel Sorunlar
Performansta değişkenlikler, Baskı altında zorlanmalar, Odaklanma ve güdülenme sorunları, Özel hayatın düzensizliği, Sorun çözme becerilerin düşüklüğü, Gelecek kaygıları, İletişim sorunları ( taraftar, medya, vb ) Başarıyı, başarısızlığı, ünü, gücü ve şöhreti yönetememek, Turgay Biçer 2014

3 Seni buraya getiren yeteneğindir Burada tutacak olansa karakterin
İngiltere U21 Takım Panosundaki Bir Yazı Turgay Biçer 2014

4 Yetenek maç kazandırır
Zeka ve takım ruhu ise, Şampiyonluk... MICHAEL JORDAN Turgay Biçer 2014

5 Antrenman SPORCUYU TEKNİK, TAKTİK, KONDİSYON VE PSİKOLOJİK( Zihinsel, Duygusal, Sosyal) OLARAK MÜKEMMELE GÖTÜREN ÇALIŞMALARIN BÜTÜNÜDÜR Turgay Biçer 2014

6 Sporcular insandır.... Turgay Biçer 2014

7 Sporda Psikolojisi Normal sporcu psikolojisi
Sakatlanmış sporcu psikolojisi Ruhsal sorunlar yaşayan sporcuların psikolojisi Fiziksel sorunlar yaşayan sporcu ve bireylerin psikolojileri (Sporcu olmayan fakat egzersiz yapan bireylerin psikolojisi) Antrenörlük psikolojisi Tüm takım bireylerinin psikolojisi Seyirci psikolojisi Turgay Biçer 2014

8 Sporcu Psikolojisi ve Konuları
Sporda ideal performans durumu Stres yönetimi Etkili hedef belirlemek Odaklanma ve Dikkat Motivasyon Doğru tavır - tutum Liderlik ve ekip çalışması Özgüven geliştirmek Zihinsel antrenman teknikleri Simulasyon çalışmaları ( American Psychological Association) Turgay Biçer 2014

9 USOC( United State Olimpic Commitee) Spor psikologlarını 2 ayrı grupta ele alır. 1- Uygulamalı Spor psikologları- Klinik - eğitici öğretici 2- Araştırmacı veya deneysel spor psikologları Turgay Biçer 2014

10 EĞİTİCİ ÖĞRETİCİ SPOR PSİKOLOGLARI ( Mental Trainer / Coach- Mentor) Gününde olma, (İPD), stres ve başa çıkma, hedef belirleme, doğru tavır, konsantrasyon, özgüven, takım ruhu, motivasyon ve zihinsel antrenman teknikleri, hayatın yönetilmesi KLİNİK SPOR PSİKOLOGLARI - PSİKİYATRLARI Psiko- pataloji, kişilik, davranış bozuklukları, ilaç kullanımı, beslenme bozuklukları, cinsellik, uyku bozuklukları, fobiler Turgay Biçer 2014

11 Psikolojinin Rolü Sporcuların amaç ve hedeflerinin doğru belirlenmesine, Odaklanma ve motivasyon becerilerinin geliştirilmesine, Kaygı ve endişe ile baş etme becerilerinin öğrenilmesine, Kendisi ve başkaları ile doğru iletişim becerilerinin kurulmasına, Turgay Biçer 2014

12 Yaşam boyu sürecek olumlu davranışların kazanılmasına,
Mücadele ruhunun geliştirilmesine, Etkili iletişim becerilerinin kazanılmasına, Sosyal becerilerin ve uyumun geliştirilmesine, Maç kazanım, kayıplarının ve hatalara karşı doğru davranışların ve tepkilerin kazanılmasına, Özsaygı ve özgüvenin geliştirilmesine, Sorun çözme becerilerin geliştirilmesine katkı sağlar. Turgay Biçer 2014

13 Moral – Tablosu Günlük Sabah Öğle Akşam Turgay Biçer 2014

14 Moral – Tablosu Haftalık
I. Hafta II. Hafta III. Hafta IV. Hafta Turgay Biçer 2014

15 Sporda İdeal Performans Modeli (İPD) “Gününde Olmak”
Turgay Biçer 2014

16 Performansın İnişli Çıkışlı Olmasının Nedeni nedir?
Sabah Akşam Sorun Nedir? Turgay Biçer 2014

17 Sorun Yokken Turgay Biçer 2014

18 Sorun Başladığında Turgay Biçer 2014

19 Antrenman; Sporcuyu Teknik, Taktik, Kondisyon ve Psikolojik ( Zihinsel, Duygusal, Ruhsal) Olarak Mükemmele Götüren Çalışmaların Bütünüdür Turgay Biçer 2014

20 Performansta Süreklilik?...
Turgay Biçer 2014

21 (Loehr, Khan, Weinberg, akt. Biçer)
1978 De, 7 Branş Ve 43 Sporcu İle Yapılan Çalışmada Sporcuların Ne Zaman En İyi/Kötü Performans Ortaya Koydukları Araştırılmış Ve Daha Sonra Bu Çalışma 300 Den Fazla Elit Sporcuyu Kapsayacak Şekilde Genişletilmiştir. (Loehr, Khan, Weinberg, akt. Biçer) Turgay Biçer 2014

22 Sporcular En İyi Performanslarında “Gününde Olduklarında” Çok Farklı Bir Psikolojik Durum Yaşadıklarını Söylemişlerdir (Loehr, Weinberg, Gould, Orlick, Beswick, Mertens, Porter, Goldberg) Turgay Biçer 2014

23 Yüksek Performans “Sporcunun İçinde Bulunduğu Duygu Durumuna” Bağlıdır
Şovu Götüren Duygulardır (Loehr, Weinberg, Gould, Orlick, Beswick, Mertens, Porter, Goldberg, Golemen) Turgay Biçer 2014

24 Gününde Olan Sporcu (İPD)
Kaslarının Rahat (Gevşek – Gergin Değil) Zihinlerinin Sakin Duygusal Anlamda Yüksek Enerji Seviyesinde Yani Çok özel bir duygu durumu yaşadıklarını Söylemişlerdir. Turgay Biçer 2014

25 Gününde Olan Sporcu (İPD)
Fiziksel olarak rahattır Zihinsel açıdan sakin ve huzurludur doğaldır Enerji doludur Olumluludur ve iyimserdir Haz alır Akış hali vardır Odaklanmıştır Hazırdır Kendine güvenir Kontrollüdür ve kendinden emindir Turgay Biçer 2014

26 Olumlu Enerji Olumsuz Enerji Acı Zevk Kızgınlık Eğlence
Hayal kırıklığı Öfke Korku Gerilim Kötümserlik Baskı Zevk Eğlence Sevgi İyimserlik Kararlılık Kendine güven İç motivasyon Gurur / Onur Takım ruhu Turgay Biçer 2014

27 Sporcu En İyi Performansını “Gününde Olmayı” Ne Zaman Sergiler?...
Turgay Biçer 2014

28 Sporda İdeal Performans Modeli - (Loehr, Khan) Yüksek
* Kaslar Gergin * Zihin Karışık *Duygular Olumsuz Yüksek Olumsuz Enerji *Kaslar Rahat *Zihin Sakin *Duygular Olumlu Yüksek Olumlu Enerji A B Olumsuz C D Olumlu Kaslar Gevşek Zihin Sakin Duygular Nötr Kaslar Aşırı Gevşek veya Gerginlikte Değişken Zihinsel Durum Karmakarışık Duygular (Çökkünlük) Düşük Olumsuz Enerji Düşük Olumlu Enerji Düşük Turgay Biçer 2014

29 Yüksek Yüksek Olumsuz Enerji Yüksek Olumlu Enerji A B Olumsuz Olumlu
C D Düşük Olumlu Enerji Düşük Olumsuz Enerji Düşük Turgay Biçer 2014

30 Hayal Kırıklığı içinde Mutsuz
Yüksek İstek Dolu Arzulu Enerjik Coşkulu Yoğunlaşmış Haz Alabilen Mutlu Sinirli Kaygılı Kızgın Hayal Kırıklığı içinde Mutsuz Olumlu Olumsuz Gönülsüz Neşesiz Gevşek Umarsız Bıkkın Çökmüş Yorgun Darmadağan Öfkeli Düşük Turgay Biçer 2014

31 Yüksek Endişeli/ Saldırgan Mutlu Bitmiş Tükenmiş Düz Düşük Olumlu
Olumsuz A B Endişeli/ Saldırgan Mutlu C D Düz Bitmiş Tükenmiş Düşük Turgay Biçer 2014

32 Yüksek Gerçekten İstiyorum Yaparım İstiyorum Fakat Yeterli Değilim
Olumsuz Olumlu Bittim, Tükendim Herşey bana karşı, Olmuyor… İstiyorum Fakat Çok Değil Eh!... Düşük Turgay Biçer 2014

33 Yüksek Bugün Harikayım Endişelerim var, korkuyorum Olumsuz Olumlu
Bittim, tükendim… Olsa da olur, olmasa da Düşük Turgay Biçer 2014

34 Yüksek Devam et, Zevk al Sakin ol, gevşe Olumsuz Olumlu Yardım al,
dinlen ve iyileş Kendini Ateşlemeye çalış.. Düşük Turgay Biçer 2014

35 Yüksek Kızgınlık, Öfke ve Mutluluk, Saldırganlık Olumlu Başarı Olumsuz
Hissizlik Umursamama Hiçlik, Çöküntü, Dibe Vurma Düşük Turgay Biçer 2014

36 İdeal Performans Modeli (Loehr)
Olumsuz Enerji Kaygı Gerginlik Nefret Korku Kötümserlik Hayal Kırıklığı Güvensizlik Olumlu Enerji Eğlence Coşku Meydan Okumak İyimserlik Özgüven Doğallık Sakin Zihinsel Durum Tam Odaklanma Rahat Kaslar Değişken Zihinsel Durum Eksik Odaklanma Gergin Kaslar Kötü Performans Yüksek Performans Turgay Biçer 2014

37 İPD Davranış Özellikleri
Kendine Güven Kendini Motive Etmek Zor Anlarda Sakinliği Koruyabilmek Olumlu ve Gerçekçi Olmak Enerji Dolu ve Olaylara Hazır Kararlı Sorumluluk Sahibi Duygularını Kontrol Edebilen Yoğunlaşmış ve Tutkulu ( Loehr, Weinberg) Turgay Biçer 2014

38 Gününde Olmamanın Önündeki Engeller…
Başarısızlık Korkusu Yetersizlik Korkusu Kontrolü Kaybetme Korkusu Başarılı Olma Korkusu Turgay Biçer 2014

39 Zorluklar Karşısındaki Temel Davranışlar
Kaçmak ve bırakmak Saldırmak Yetersiz kalmak Meydan okuma, kendini geliştirme, ve yeni beceriler öğrenmek Turgay Biçer 2014

40 Sonuç: Yapılmalı… Antrenman bir bütün olarak ele alınmalı ve eksiksiz olarak hazırlanılmalıdır. Psikolojik beceriler kalıtımla geçmez, öğrenilir Olumsuz duygular önemsenmelidir. Herhangi beceriler gibi psikolojik becerilerde öğrenilerek geliştirilir. Sporcu her koşulda %100’ünü vermeyi öğrenmeli ve haz almalıdır. Başarı ve performans kriterleri doğru değerler üzerine oturtulmalıdır. Sporcu her türlü durumu bir deneyim olarak kabul etmeli ve olgun davranışlar ortaya koymalıdır. Turgay Biçer 2014

41 Özet Her sporcu, takım ve antrenörler mutlaka bir spor psikologu veya mentoru ile çalışmalıdır, Psikolojik çalışmalar yapılmamışsa çalışmalar eksik yapılmıştır, Psikolojik çalışmalar en az teknik, kondisyon ve diğer çalışmalar kadar gerekli, önemli ve bir o kadar da zorunludur. Alt yapıda özellikle ciddiye alınmalı ve mecburiyet getirilmelidir Turgay Biçer 2014

42 İPD İzleme Kartı İSİM TARİH SAAT DEĞERLENDİRME Kaslarım Rahat Kaslarım Gergin Zihnim Berrak Zihnim Karışık Kendime Kendime Güveniyorum Güvenmiyorum İstek Ve İsteksiz Ve Arzuluyum Gönülsüzüm Dikkatli Ve Dikkatsiz Ve Kontrollüyüm Kontrolsüzüm Yarışmaktan Keyif Keyif Alıyorum Almıyorum Çevremle İyi Çevremle Anlaşıyorum Huzurum Yok İyimserim Kötümserim Ailemle İyi Ailemle İyi İlişkilerim Var Anlaşamıyorum Mutluyum Mutsuzum Yorum : Strateji: Turgay Biçer 2014

43 Fark Yaratmanız Dileğiyle...
Turgay Biçer 2014

44 Kaynakça Turgay Biçer, Doruk Performans, Beyaz Yay. 15. Baskı. 2011
Turgay Biçer, Kazanmak Beyinde Başlar, Beyaz Yay, 2002 Turgay Biçer, Daha Zeki, Daha Mutlu, Daha Cesur, Beyaz Yay, 2003 Turgay Biçer, Şampiyonluğun Psikolojisi, Beyaz Yay. 2006 Turgay Biçer, Sporda Duygu ve Aklın Yönetimi, Beyaz Yay. 2007 Rainer Martens, Coaches Guide To Sport Psychology, Human Kinetics, 1987, USA Bill Beswick, Focused For Soccer, Human Kinetics, 2001, USA Charles A. Garfield, Peak Performance, Warner Books, 1984, USA Alan Goldberg, Sport Slump Busting, Kuman Kinetics, 1998, USA James E. Loeher, Mental Tougness Training For Sport, The Stephen Greene Press, Usa,1986 Terry Orlick, İn Persuit Of Excellence, Human Kinetics, 2000 Terry Orlick, Embracing Your Potencial, Human Kinetics, 1998, Robert S. Weinberg, The Mental Advantage, Leisure Press, 1998 Diane Jill, Psychologıcal Dynamics Of Spor, Human Kinetics, 1986 Turgay Biçer 2014