20 Ocak 2010 İklim Değişikliği ve Ormanlar

... konulu sunumlar: "20 Ocak 2010 İklim Değişikliği ve Ormanlar"— Sunum transkripti:

1 20 Ocak 2010 İklim Değişikliği ve Ormanlar
İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

2 Sizce Küresel İklim Değişikliği Var mı?
İklim Değişikliği Küresel Bir Tehdit mi? Acaba İklim Değişikliği Sonucunda mı Dünyanın Sonu Gelecek? İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

3 İklim Değişikliği ve Ormanlar
İklim Değişikliği Nedir? Kürsel Karbon Döngüsü Sera Gazı Yoğunluğu İklim Değişikliği Üzerine Görüşler BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Kyoto protokolü Karbon Piyasaları Temiz Kalkınma Mekanizması Ortak Yürütme Emisyon Ticareti Türkiye’nin Göstergeleri AKAKDO-LULUCF Koordinatörlüğü Sonuç İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

4 Yüzyılın En Büyük Tehlikesi; Küresel Isınma

5 İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

6 İklim, Küresel Isınma,İklim Değişikliği
İklim; belirli bir coğrafi bölgedeki atmosferik olayların uzun yıllar sonunda ortaya çıkan genel ortalama değerleridir. Küresel iklim değişikliği ise; Karşılaştırılabilir bir zaman diliminde gözlenen doğal iklim değişkenlikleri ile doğrudan ya da dolaylı olarak küresel atmosferin doğal yapısını bozan insan etkinlikleri sonucunda, iklimde oluşan değişiklerin bütünü olarak tanımlanmaktadır. Ozon tabakasının Korunmasına ilişkin Viyana Sözleşmesi ve Montreal Protokolü ile iklim değişikliği dünya gündemine gelmiş. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

7 Küresel Karbon Döngüsü
Karbonun atmosfer, canlılar ve karalar ile sular arasında yer değiştirmesi olayı Karbon döngüsüdür. Atmosferdeki karbon bitkiler tarafından fotosentezle bağlanmakta, daha sonra besin zinciri vasıtasıyla bu bitkilerle beslenen hayvanlara geçmekte, yine bu canlıların solunum yapması ile atmosfere dönmekte ve ya canlıların ölmesi ile toprakta birikmektedir.Doğal koşullarda fotosentezle bağlanan karbon solunum ile bağlanan karbondan miktar daha fazladır. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

8 Karbon Döngüsü Karalardaki bitkiler 60 milyar ton karbon Okyanuslar 180 milyar tondur yılları arasında yıllık olarak ortalama 3.1 milyar ton karbon atmosferden alınarak çeşitli şekillerde depolanmakta, enerji, sanayi ve ulaştırmada fosil yakıtların kullanılması ile 6,3 milyar ton karbon salımı olmaktadır (IPCC). Sonuç olarak atmosferdeki karbon miktarı yıllık olarak 3,2 milyar ton artmaktadır. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

9 Sera Gazları Yoğunluğu
En önemli sera gazı olan CO2 'nin atmosferdeki birikimi sanayi öncesi dönemde yaklaşık 280 ppm'den 2005 yılında 379 ppm'e yükselmiştir. doğal sera etkisini (Yeryüzünde ve atmosferde tutulan ısı enerjisi, atmosfer ve okyanus dolaşımıyla Yeryüzünde dağılır ve uzun dalgalı yer radyasyonu olarak atmosfere geri verilir. Bunun bir bölümü, bulutlarca ve atmosferdeki sera etkisini düzenleyen sera gazlarınca - su buharı (H2O), karbondioksit (CO2), metan (CH4), diazotmonoksit (N2O), ozon (O3), vb. - soğurularak atmosferden tekrar geri salınır. Bu sayede Yerküre yüzeyi ve alt atmosfer ısınır. Yerküre’nin beklenenden daha fazla ısınmasını sağlayan ve ısı dengesini düzenleyen bu sürece doğal sera etkisi denmektedir). İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

10 İklim Değişikliğine İlişkin Görüşler
Isınma doğaldır, insan etkisi yoktur. İklim Değişikliği bir hurafedir. İklim değişikliğini gösteren kesit bir kanıt yok. Bu çelişkili durumda hükümetler önlemler alırsa ekonomiyi tehlikeye atmış olur. Devlet müdahalesi genişletilsin diye küresel ısınma abartılıyor; Hakim görüş çerçevesinde görüş sağlarsan araştırma fonlardan kaynak alırsın, Siyasetçiler oy kaygısı ile abartıyor, Medya tirajını artırmak için abartıyor, Bürokratlar işinin önemsenmesi için abartıyor, AB, kendi emisyonlarını azalttığı için, konumunu güçlendirmek için abartıyor, Kıyı ülkeleri ülkelerini kaybedecekleri için abartıyor, Bazı örgütler de gelir sağlamak için abartıyor (Şahin,Y) İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

11 İklim Değişikliğine İlişkin Görüşler
Uluslar arası çabaları yetersiz görenler de var. IPCC’nin İklim değişikliğini ortaya koyuş şekline karşı çıkıyorlar. IPCC’ye göre iklim değişikliği yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Ancak yerküre çok vahşidir hemen karşılık verir, bu değişim belli bir noktaya ulaşırsa keskin bir geçiş olur. Dünya hızlı ve erken biçimde iklim değişikliği ile karşı karşıya kalabilir. Modeller bunu öngörmüyor. Monbiot’a göre; alınan önlemleri yeterli görüp inanma eğilimine giriyoruz. Ne abartalım ne küçümseyelim ama sıkı önlemler alalım. Anthony Giddens’a göre; iklim değişikliği elle tutulur bir şey olmadığı için hemen eyleme geçilmiyor. IPCC 2008 yılında kuruluyor. Bilim adamları dünyaya bilimsel veri sunuyor. 4 tane raporu var. 1990,1992, 2001, 2007 İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

12 Sıcaklık son yy içinde 0,75 derece artmış ve bu artma devam ediyor.
İklim Değişikliğinin Etkileri 1850 yılından bu yana tutulan sıcaklık kayıtlarına göre en sıcak 12 yılın 11 tanesi arasında gerçekleşmiş. Sıcaklık son yy içinde 0,75 derece artmış ve bu artma devam ediyor. Deniz seviyesi yılları arasında her yıl ort. 2,3 mm artıyor. Bu artış arasında 3.1 mm gerçekleşmiş. Kuzey deniz buzulları 1978 ‘den bu yana her 10 yılda % azalmakta Kuzey yarı kürede buzla kaplı alanlar ise %7 oranında azalmakta, Donmuş topraktaki (Permafrost) sıcaklık 1980 yılından bu yana 3 C⁰ artmış durumda. Yağış miktarının sıklığı ve şiddetinde değişiklikler var. Bazı yerler yoğun yağı alırken bazı yerler özellikle kurak bölgelerde yağış azalıyor. Soğuk gün ve geceler daha az görülürken sıcak gün ve gece sayısı daha fazla artıyor. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

13 AB’ye göre sanayi öncesi devrin 2 C⁰ üstünde tutulması gerekir.
İklim Değişikliğinin Etkileri NASA: ısınma düzeyi 1.7 C⁰ ‘yi aşmamalıdır, bunun için CO₂ yoğunluğunun 350 ppm’de tutulması gerekmektedir. AB’ye göre sanayi öncesi devrin 2 C⁰ üstünde tutulması gerekir. Olasılıklar; 550 ppm de sabitlenirse sıcaklığın 2 C⁰ üstüne çıkma olasılığı %75, 475 ppm’de sabitlenirse sıcaklığın 2 C⁰ üstüne çıkma olasılığı %50, 400 ppm’de sabitlenirse sıcaklığın 2 C⁰üstüne çıkma olasılığı %20. PPM: Milyonda bir parçacık, parts per million. Atmosferdeki sera gazlarının yoğunluğunu veriyor. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

14 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi
Rio’da 1992 yılında gerçekleştirilen Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda (UNCED) Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS-UNFCCC) imzaya açılmış ve 21 Mart 1994 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşmenin amacı; “Atmosferde tehlikeli bir boyuta varan insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının, iklim sistemi üzerindeki olumsuz etkisini önlemek ve başta karbondioksit olmak üzere sera gazı emisyonlarını 1990 yılı seviyesinde tutmak” tır. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

15 Sözleşmenin Temel İlkeleri
İklim sisteminin eşitlik temelinde, ortak fakat farklı sorumluluk ilkesine uygun olarak korunması, İklim değişikliğinden etkilenecek olan gelişme yolundaki ülkelerin ihtiyaç ve özel şartların dikkate alınması, İklim değişikliğinin önlenmesi için alınacak tedbirlerin etkin ve en az maliyetle yapılması, Sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi ve alınacak politika ve önlemlerin ulusal kalkınma programlarına entegre edilmesi. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

16 Listeler Ülkeler Sorumluluklar Ek-1 OECD + AB + PEGSÜ (41 ülke)
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Listeler Ülkeler Sorumluluklar Ek-1 OECD + AB + PEGSÜ (41 ülke) Türkiye (Özel şartları tanınarak) Emisyon Azaltımı Ek-2 OECD + AB-15 (24 ülke) Türkiye (hariç) Teknoloji Transferi ve Mali Destek Sağlamak Ek-1 Dışı Diğer Ülkeler (Çin, Hindistan, Pakistan, Meksika, Brezilya, …) Yükümlülükleri yok…

17 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi
Türkiye, 2001 yılında Marakeş’te gerçekleştirilen 7. Taraflar Konferansında yapılan girişimler sonucunda “Sözleşmenin Ek-I listesinde yer alan diğer taraflardan farklı bir konumda olan Türkiye’nin özel koşullarının tanınarak, isminin EK-I’de kalarak EK-II’den silinmesi” (26 CP/7) yönünde alınan kararın ardından, sözleşmeye 24 Mayıs 2004 tarihi itibariyle 189. ülke olarak taraf olmuştur.

18 Protokole 186 ülke ve 1 Ekonomik Topluluk (AB) taraftır.
Kyoto Protokolü Sera Gazı Emisyonlarının azaltılması veya sınırlanmasının hukuki açıdan bağlayıcı olmasını sağlayan Kyoto Protokolü 1997 yılında imzaya açılmış, 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kyoto Protokolü; 1997 yılında imzaya açılmış ve 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. Protokole 186 ülke ve 1 Ekonomik Topluluk (AB) taraftır. Protokolün Ek-B listesinde yer alan ülkelerin toplam sera gazı emisyonlarını döneminde (ilk yükümlülük dönemi), yılı (temel yıl) seviyesinin ortalama en az %5 altına indirmesini taahhüt etme zorunluluğu bulunmaktadır. BMİDÇS’nin yükümlülüklerin dağıtımı konusunda benimsemiş olduğu yöntemi izleyen Kyoto Protokolü, emisyon azaltımı yükümlülüğünü yalnızca EK-I listesinde yer alan OECD ülkeleri ile ekonomisi geçiş sürecinde olan ülkelere zorunlu kılmıştır. Bu ülkeler ve almış oldukları sayısallaştırılmış hedefler Protokol’ün EK-B listesinde sıralanmıştır. Protokolün hedefleri EK-A’da listelenen etkinlikleri ve yine bu listede belirtilen altı sera gazını kapsamaktadır.

19 Ek-A listesinde Sera Gazları (6 adet) ve sektörler almaktadır
Kyoto Protokolü Listeler Ülkeler Sorumluluklar Ek-1 OECD + AB + PEGSÜ (41 ülke) Emisyon Azaltımı Ek-2 OECD + AB-15 (24 ülke) Türkiye (hariç) Teknoloji Transferi ve Mali Destek Sağlamak Ek-1 Dışı Diğer Ülkeler (Çin, Hindistan, Pakistan, Meksika, Brezilya, …) Yükümlülükleri yok… Ek-B Ek-1 Ülkeleri (39 ülke) Türkiye ve Belarus (hariç) arası dönem için 1990 seviyesine göre sera gazı emisyonlarında %5 azaltım Ek-A listesinde Sera Gazları (6 adet) ve sektörler almaktadır

20 Protokolde tanımlanan Esneklik Mekanizmaları;
Esneklik Mekanizmaları- Karbon Piyasası Kyoto protokolünün diğer uluslar arası çevre sözleşmelerinden ayıran en önemli özellik protokolün hedeflerine ulaşmak için tanınan “Esneklik Mekanizmaları” dır. Son zamanlarda “Karbon Piyasası” olarak da adlandırılan bu mekanizmaların temel amacı, iklim değişikliğine yol açan sera gazı emisyonlarını azaltıcı uygulamaların daha düşük maliyetle etkin hale getirilmesine imkan sağlamaktır. Protokolde tanımlanan Esneklik Mekanizmaları; 1- Ortak Uygulama (Joint Implementation)-ERU 2- Temiz Kalkınma Mekanizması (Clean Development Mechanism) CER 3- Salım Ticareti-AAU. Kyoto Protokolü’ne göre Emisyon Ticareti ve Ortak Uygulama mekanizmaları Ek-I ülkeleri arasında, Temiz Kalkınma Mekanizması ise Ek-I ve Ek-I dışı ülkeler arasında yapılabilir. Protokol, bu mekanizmalar sayesinde taraflara kendi ülkelerinin dışında sera gazı emisyonunu azaltıcı faaliyetlere katılmanın yolunu açmıştır.

21 Türkiye’nin Temel Göstergeleri
Ülkemiz, iklim değişiklinin olumsuz etkilerine karşı en hassas bölgeler arasında bulunan Akdeniz Havzasında yer almaktadır. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

22 Kişi başı sera gazı emisyon değerleri (ton CO2- eşd.)
Amerika : 19,1 (2007 yılı) Kanada : 17,4 (2007 yılı) Rusya : 11,2 (2007 yılı) OECD : 15,0 (2007 yılı) AB-27 : 10,2 (2007 yılı) Çin : 4,6 (2005 Yılı) Hindistan :1,2 (2005 Yılı) Türkiye : 5,3 (2007 Yılı) Kaynak: Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Bu değerler kişi başına düşen sera gazı emisyon miktarlarını göstermektedir. Çin ve Hindistan’ın nüfusları dikkate alındığında toplam miktarın daha yüksek olduğu görülecektir. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

23 Kümülatif Sera Gazı Emisyonları
Yılları Arasında Emisyonların Ülkelere Göre Dağılımı (%) Ülke Emisyon (%) ABD % 29,3 AB-25 % 26,5 Rusya % 8,1 Çin % 7,6 Hindistan % 2,2 Kanada % 2,1 Türkiye % 0,4 Kaynak: World Resources Institute, 2004 İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

24 Toplam Sera Gazı Emisyonları
1990, 1995, 2000, 2005 Yıllarında Ülkelerin Toplam Emisyonları: 1000 ton CO2 eşdeğeri Kaynak: BMİDSÇ Sekretaryası Envanter Tabloları, 2007; Ek-1 Dışı Ülkelerin Ulusal Bildirimleri

25 Kişi Başı Sera Gazı Emisyonları
Kaynak: BMİDSÇ Sekretaryası Envanter Tabloları, 2007; Ek-1 Dışı Ülkelerin Ulusal Bildirimleri

26 Türkiye’nin Sera Gazı Emisyonları
2007 yılı, Sektörlere Göre Toplam Sera Gazı Emisyonları (Milyon ton CO2 eşdeğeri) 2007 GHG envanterine göre 372,6 milyon ton Co2 eşdeğeridir. Sanayi 26,2 (% 7,0) Tarım 26,3 (% 7,1) Atık 31,8 (% 8,5) Enerji: 288,3 (% 77,4) İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

27 İklim değişikliğinin etkilerinin araştırılması (DMİ)
İDKK’ca Oluşturulan Çalışma Grupları İklim değişikliğinin etkilerinin araştırılması (DMİ) Sera gazları emisyon envanteri (TÜİK) Sanayi, konut, atık yönetimi ve hizmet sektörlerinde sera gazı azaltımı (EİEİ) Enerji sektöründe sera gazı azaltımı (EİGM) Ulaştırma sektöründe sera gazı azaltım(Ulaştırma Bakanlığı) Arazi kullanımı, arazi kullanım değişikliği ve ormancılık (OGM) Politika ve strateji geliştirme (ÇOB-Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü) Eğitim ve kamuoyunu bilinçlendirme (ÇOB-EYD, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü) Finansman boyutu (Maliye Bakanlığı) Adaptasyon -Uyum (DSİ) İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

28 İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu
İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

29 Bu konuya ilişkin politika ve stratejileri belirlemek,
LULUCF Çalışma Grubunun Görevleri Altı sınıf arazi grubundan kaynaklanan sera gazı emisyonlarını ve uzaklaştırmaları hesaplayarak raporlamak, Bu konuya ilişkin politika ve stratejileri belirlemek, Uluslar arası müzakereleri takip etmek, Alınan kararlar doğrultusunda politika oluşturmak, Konuyla ilgili tüm iş ve işlemleri yürütmektir. Çalışma Grubu Oluşturuldu, şu anda İklim Değişikliği ve Biyoenerji çalışma grubu olarak Harita ve Fotogrometri Müdürlüğünde görev yapmaktadır. Kurumsal hafıza oluşturmak adına “İKLİM değişikliği ve Biyoenerji Web sayfası” oluşturulmuştur. Yeni Zelandalı LULUCF uzmanı İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

30 Poznan’da Yan etkinlik yapıldı,
Yapılan Çalışmalar Çalışma Grubu kuruldu, Poznan’da Yan etkinlik yapıldı, UNDP desteği ile İ.Ü. Orman Fakültesinde görevli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal ASAN’dan danışmanlık hizmeti alındı, UNFCCC toplantılarında LULUCF’in eş başkanlığını yapan Yeni Zelandalı uzman Bryan Smith ülkemize davet edildi. Ormancılık ve LULUCF konularında bilgilerini bizimle paylaştı, Sera gazı envanterini web tabanlı bilgisayar programı şeklinde hazırlayarak sistematik hale getirmek amacıyla envanter ekibi oluşturuldu, eğitimlere devam ediliyor, İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

31 İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

32 Sonuç İklim Değişikliği belirsizliğe rağmen dünyanın gündemindeki en önemli çevre sorunlarından biridir, Ormanlar ve Ormancılık konuları uluslar arası arenada şimdiye kadar hiç olmadığı kadar daha önemli bir hale gelmiştir, Ülkemizin politikası paralelinde ormancılık faaliyetleri uluslar arası müzakerelerin bir parçası haline gelmiştir, Ormancılık faaliyetleri ve politikaları n planlanmasında uluslararası öncelikler dikkate alınmalıdır. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

33 “21. Yüzyılın Çevre Sorunlarının Anahtarı Ormancıların Elindedir” IUFRO Konferansı Sonuç Bildirgesi
Ama bunun Farkında olan ormancıların sayısı bir elin parmaklarını geçmez. İklim Değişikliği ve Biyoenerji Çalışma Grubu

34 TEŞEKKÜRLER