SU METABOLİZMASI Dr. Emre SARANDÖL.

... konulu sunumlar: "SU METABOLİZMASI Dr. Emre SARANDÖL."— Sunum transkripti:

1 SU METABOLİZMASI Dr. Emre SARANDÖL

2 Dersin amacı İnsan metabolizmasında suyun işlevini, dağılımını ve düzenlenmesinde rol alan temel mekanizmaları öğretmek

3 Dersin hedefi Suyun işlevlerini Vücutta suyun dağılımını
Osmotik – onkotik - hidrostatik basınç kavramlarını Su dengesinin sağlanmasında rol alan temel mekanizmaları anlatabilmektir.

4 Vücut ağırlığının % 60’ı sudur
Erkek > kadın Genç > yaşlı

5 Vücut suyu 2/3 hücre içi sıvısı – HİS (intraselüler)
1/3 hücre dışı sıvısı – HDS (ekstraselüler) - %25 doku hücreleri arasında (interstisyel) - % 8 damar sistemi içinde (intravasküler) - Transselüler (BOS, göz içi sıvı vb.)

6 Suyun işlevleri Çözücü Taşıma Vücut sıcaklığının düzenlenmesi
Elektrolit dengesi

7 Osmotik basınç Bir çözeltinin içindeki partikül sayısının sağladığı basınçtır

8 Osmotik basınç I II ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ SU ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶¶ ¶ ¶
¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ SU ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶¶ ¶ ¶ yarı geçirgen zar Osmotik basınç II > I

9 Osmotik basınç Çözünen partikül sayısına
Partikülün zardan geçme özelliğine bağlıdır

10 Vücut sıvısında çözünen partiküller
Küçük MA olanlar (üre, glukoz vb.) Büyük MA olanlar (proteinler) Elektrolitler (katyon ve anyonlar)

11 Sıvı bölümlerinin elektrolit bileşimi (mEq/L)
Plazma Hücre içi Katyonlar 155 195 Na+ 142 10 K+ 5 156 Ca+ + 3 Mg+ + 26

12 Sıvı bölümlerinin elektrolit bileşimi (mEq/L)
Plazma Hücre içi Anyonlar 155 195 Cl- 103 2 HCO3 - 27 8 Proteinat 17 55 Diğer 130

13 Ölçü birimleri %g, g/dL vb iyon dengesi ve Molar konsantrasyon osmotik basıç için fikir vermez Ekivalan konsantrasyon (osmotik basınç için fikir vermez) Osmolar/osmolal konsantrasyon

14 Osmolalite: 1 kg suda çözünmüş partikül sayısı
Osmolarite: 1 L çözeltide çözünmüş partikül sayısı

15 Plasma osmolaritesi 275 – 295 mOsm/kg % 1-2 değişim
osmoreseptörler yanıt verir

16 Osmolarite ölçümü Kriyoskopi Osmolalite (mOsm/kg) = donma derecesi
Osmometre

17 Osmolarite hesaplanması
Plasma osm. = 1.86 [Na]+[glukoz]+[BUN] Osmolal açık (gap)= ölçülen – hesaplanan Normalde < 10 mOsm/kg

18 Görünmeyen (cilt,solunum)
Sıvı dengesi ALINAN Beslenme Vücutta yapılan ATILAN İdrar Feçes Görünmeyen (cilt,solunum)

19 Hücre dışı sıvısının ve osmolaritenin düzenlenmesi
Hipotalamus Renin-anjiotensin-aldosteron sistemi Atrial natriüretik peptid Böbrekler

20 Atrial natriüretik peptid ve diğerleri
ANP atrium hücrelerinde yapılır *ANP *BNP *CNP Böbrekten Na atılımını arttırır ürodilatin: böbrekte üretilir “Na,K,ATPaz inhibitör substance” (“digitalis-like substance”)

21 Dehidratasyon Hipernatremik su kaybı > Na kaybı Normonatremik
Hiponatremik su kaybı < Na kaybı

22 Sıvı yüklenmesi (overhidrasyon)
Su zehirlenmesi Toplam vücut sıvısı artar, toplam vücut Na’u normal Su ve Na fazlalığı olan Toplam vücut sıvısı ve Na artar

23 Böbreklerin işlevleri
180 L/gün su süzülür 1.5 L/gün sıvı atılır İdrar osmolalitesi 50 – 1200 mOsm/kg

24 Dersin hedefi Suyun işlevlerini Vücutta suyun dağılımını
Osmotik – onkotik - hidrostatik basınç kavramlarını Su dengesinin sağlanmasında rol alan temel mekanizmaları anlatabilmektir.

25 Suyun işlevleri Çözücü Taşıma Vücut sıcaklığının düzenlenmesi
Elektrolit dengesi

26 Dersin hedefi Suyun işlevlerini Vücutta suyun dağılımını
Osmotik – onkotik - hidrostatik basınç kavramlarını Su dengesinin sağlanmasında rol alan temel mekanizmaları anlatabilmektir.

27 Vücut suyu 2/3 hücre içi sıvısı – HİS (intraselüler)
1/3 hücre dışı sıvısı – HDS (ekstraselüler) - % 25 doku hücreleri arasında (interstisyel) - % 8 damar sistemi içinde (intravasküler) - Transselüler

28 Dersin hedefi Suyun işlevlerini Vücutta suyun dağılımını
Osmotik – onkotik - hidrostatik basınç kavramlarını Su dengesinin sağlanmasında rol alan temel mekanizmaları anlatabilmektir.

29 Osmotik basınç Bir çözeltinin içindeki partikül sayısının sağladığı basınçtır

30 Dersin hedefi Suyun işlevlerini Vücutta suyun dağılımını
Osmotik – onkotik - hidrostatik basınç kavramlarını Su dengesinin sağlanmasında rol alan temel mekanizmaları anlatabilmektir.

31 Su dengesinin sağlanmasında rol alan temel mekanizmaları
Osmoreseptörler Hipotalamus Antidiüretik hormon Renin-anjiotensin-aldosteron sistemi Böbrekler