Mühendislik Etiği Prof. Dr. Orhan KURAL

... konulu sunumlar: "Mühendislik Etiği Prof. Dr. Orhan KURAL"— Sunum transkripti:

1 Mühendislik Etiği Prof. Dr. Orhan KURAL
HAYVAN HAKLARI Emre ŞİMŞEK Bayram KELEŞ Sercan ÖZTÜRK Mühendislik Etiği Prof. Dr. Orhan KURAL

2 “Dünya Hepimizindir” SUNUMUN AMACI
*Bir milletin büyüklüğü ve ahlaki gelişimi, hayvanlara olan davranış biçimi ile değerlendirilir. Mahatma Gandhi

3 Hayvanlar, dünyayı kendi doğrularına göre değiştiren insanların sorumluluğu altındadır ve onların hakları vardır. Modern İnsan = Duyarlı Olmalı Doğa üzerinde tartışmasız egemenlik kuran ‘’modern insan’’ hayvan hakları konusunda duyarlı olabilmeyi kendilerine benimsemeye başlamıştır.

4 Bu bağlamda, hayvanlar üzerinde yapılan yanlış uygulamalar ve gerçekte olması gerekenler ile bizim yapabileceklerimiz ele alınmaya çalışılmıştır. Modern İnsanın Etkisi: Deney Hayvanları Kürk Gerçeği Pet Shop Durumu Av Sorunu Hayvan Dövüşleri Sirkler ve Çiftlik Hayvanları

5 Sonrasında; Genel Mevzuat ve Mevcut Durum: Evrensel Hayvan Hakları Bildirgesi Türkiye’de Hayvan Hakları Sonuç olarak ise biz ne yapabiliriz ve yol haritamız hakkında konuşacağız.

6 Deney Hayvanları Her yıl 17 – 100 milyon hayvan… Kozmetik endüstrisi Sayısız kozmetik ürün = milyonlarca masum yaşam! Her yeni ürün = yeni bir deney En çok tavşanlar ve kemirgenler Zehirlilik, deri ve göz tahrişleri, deri alerjilerine yol açma, kalıtsal bozukluğa ve kansere neden olan özellikler İngiltere’de yapılan bir deney…

7 Kürk Gerçeği Her yıl 40 milyon hayvan… 1 Kürk Palto İçin… 25-45 koyun-kuzu 10-30 tilki 3-30 kurt 6-10 fok 30-40 tavşan Öldürülmesi gerektiğini biliyor muydunuz?

8 Bülent Ersoy’un 250 bin liralık çinçilla kürkü…

9 Pet Shop Durumu Her yıl yüzlerce evcil hayvan hediye olarak satın alınıyor ve sonra terk ediliyor. Bir ürün gibi sergilenerek yüksek bedellerle satılıyor. Kafeste depresyona giriyorlar.  Doğal ortamlarından ayrı tutularak hapsediliyorlar.

10 Av Sorunu Her yıl ‘’milyonlarca’’ hayvan spor yada başka amaçlar uğruna avlanıyor. Hiç bir din, inanç, ideolojik görüş, yaşam felsefesi içerisinde can almayı barındırmaz. Her yıl dünya çapında 40 milyondan fazla hayvan kürkü için öldürülüyor… Sadece Amerika’da her yıl avcılar tarafından avlanan hayvan sayısı 200 milyon…

11 Hayvan Dövüşleri Geleneksel spor Eğlence unsuru Bahisler Gelecek kuşaklara yanlış örnek

12 İspanya'da, 1991 yılında Kanarya Adaları ve 2011'de Katalonya bölgelerinde boğa güreşlerinin yasaklanmasıyla ilgili karar alınmasına karşın, İspanya'nın diğer bölgelerinde yılda yaklaşık 750 kadar boğa güreşi düzenleniyor.

13 Mexico City’deki meşhur Devrim Meydanı’nda bir araya gelen yüzlerce gösterici boğa güreşinin yasaklanmasını istedi. Üzerlerinde sahte kan ve boğa güreşi mızraklarını andıran parçalar bulunan protestocular, boğaların çektiği acıyı yansıtmak için, güneşin parlak ışıkları altında yere uzandı. Juan Jose Padilla

14 Sirkler ve Çiftlik Hayvanları
Kırbaç, dar tasma, ağızlık, elektrik şoku, çelik kancalı sopa ve diğer acı veren aletler, sirklerde filler ve diğer hayvanlar için kullanılan acı verici materyaller arasındadır.

15 Yunus doğumları Depresyon

16 Tavukların bacakları daha kendilerini taşıyacak güce varmadan, kimyasallar sayesinde vücut ağırlıkları 3-4 kiloya ulaştığı için kırılmaktadır. Bu hayvanlar 2.haftadan 40 günlük olup kesim evresine gelene kadar kırık kemikle yaşamaya mahkum edilmektedir. Tavuklar çiftlikten çıkartılıp araçlara yüklenirken sanki bir cisimmiş gibi fırlatılmakta, ufacık kafeslere tane sokulmakta ve bu işlemler sonucu, önceki süreçlerde şans eseri kırılmayan kemikleri bir bir kırılmaktadır.. Düşük volt elektrik kullanıldığı için hayvanların kafası tam kesilememekte sadece boyunlarına ufak kesikler atılarak kan kaybından ölmesi beklenmekte yada o şekilde kaynar suya sokulmaktadırlar.. bunun gibi onlarca konudan bazı ünlü fast food firmaları dava edilmiştir.

17 HAYIRSIZ ADADA 80 BİN KÖPEK…

18 Mevzuat İnsan - hayvan ilişkisi, hayvanların toplum yaşamındaki yeri ve hayvanlara nasıl davranılması gerektiği konularındaki tartışmalar antik çağa kadar uzanmaktadır. En eski hukuk metinlerinde hayvanlara “mülk” bağlamında yer verilmiştir. Endüstrileşmeyle birlikte hayvanların gıda, pet, eğlence ya da deney amaçlı kullanımlarındaki artış ve bu kullanım süreçlerindeki acımasız yöntemler birçok ülkede kamuoyu tepkisine neden olmuştur. Bu tepkiler hayvanların temel hak ve güvencesini düzenleyen çeşitli yasal düzenlemeler yapılmasına yol açmıştır.

19 “Hayvan refahı” ve “hayvan hakları” kavramları modern hukuk kuralları içerisinde 1970’li yıllardan itibaren yer almaya başlamıştır. Bilinen en eski yasalar, Mezopotamya kil tabletlerinde ortaya çıkarılmıştır. Bunlar; Ur-Nammu Yasaları (M.Ö. 2100) Lipit-İştar Kanunu (M.Ö. 900) Eshnunna Yasaları (M.Ö. 1920) Hammurabi Yasalarıdır (M.Ö. 1728)

20 ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ TARIM VE KÖY İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ
NE YAPMALIYIZ? Yaralı – Şiddete maruz kalmış – Tecavüze uğramış – Kaza geçirmiş- Hasta – Olumsuz şartlarda yaşayan hayvan tespit edilmiş ise aşağıdaki TABLO da işaretlenen kuruma haber verilir. ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ BELEDİYELER TARIM VE KÖY İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ POLİS    JANDARMA EVCİL HAYVAN X SAHİPSİZ HAYVAN GÜÇTEN DÜŞMÜŞ HAYVAN YABANİ HAYVAN EV VE SÜS HAYVANLARI KONTROLLÜ HAYVAN DENEY HAYVANI KESİM HAYVANI Tablo: Hayvan grubuna göre ilgili kamu kuruluşları tablosu

21 İl Çevre ve Orman Müdürlükleri:
Her ilde bulunan müdürlükler 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunun yürütülmesinden birinci derecede sorumludur. Belediyeler: Bulunduğu yerleşim yerinde bakımevi açmak zorundadır. Sahipsiz hayvanları kayıt altına almak, aşılatmak, rehabilite etmek, tekrar alındığı yere bırakmaktan sorumludur. İl Hayvan Koruma Kurulu: Kanunla her şehirde kurulmak zorundadır.

22 Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi
Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi metni, Uluslararası Hayvan Hakları Birliği ve ona bağlı ulusal birlikler tarafından Eylül 1977 tarihinde Londra'da hayvan hakları konusunda yapılan üçüncü uluslararası toplantıda kabul edildi. Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi ise, Paris'te UNESCO Sarayında 15 Ekim 1978 tarihinde törenle ilan edildi. * Hayvanlara fiziki ya da psikolojik acı çektiren deneyler yapmak hayvan haklarına aykırıdır.     * Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz, hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler hayvan onuruna aykırıdır. * Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.     * Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış bir soykırım, yani bir suçtur.

23 Türkiye’de Durumun Tarihi Gelişimi
Peygamberimiz zamanında Medine muhtesibi (belediye memuru) olan Hazreti Ömer’in, halife olunca da ihtisab (belediye) işleriyle uğraştığı ve bir deveye taşıyamayacağı kadar yük yüklediği için bir deveciyi dövdüğü ifade edilmektedir. İslam hukuku hükümlerinin uygulandığı Osmanlı Devletinde kuşlar için özel yuvalar yaptırıldığı, hayvanların yararlanması için vakıflar kurulduğu ve yük hayvanlarının iyi kullanılmaları için emirler yayınlandığı bildirilmektedir. Türkiye, 2003 yılında “Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi” ne taraf olmuş ve bu tarihten yaklaşık bir yıl sonra da 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nu kabul etmiştir.

24 Hayvanları Koruma Kanunu Çerçevesinde;
Yasaklanan fiiller arasında: hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek, hayvanı gücünü aşan fiillere zorlamak, eğitim almamış ve onaltı yaşından küçük kişilere ev ve süs hayvanı satmak, hayvanları hasta, ileri gebe ve yeni ana iken çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak… gibi fiiller vardır.

25 Biz Ne Yapabiliriz ? HAYVANLARIN KORUNMASI İÇİN NELER YAPALIM
Bakımını üstlendiğimiz hayvanların yiyeceklerini, içeceklerini düzenli verelim. Aşılarını zamanında yaptıralım. Hayvanlara eziyet edilmesi insanlıkla bağdaşmaz. Öte yandan bu davranış yasalarımıza göre suçtur. Bu suçu işleyenleri uyaralım. Gerekli mercilere şikayet edelim. Kuşların, karıncaların yuvalarını bozmayalım. Avlanma mevsimi dışında kesinlikle av hayvanlarını avlamayalım. Hayvanları korkutmayalım, ürkütmeyelim. Onlara şakadan da olsa eziyet etmeyelim. Bakamayacağımız hayvanları eve almayalım. Yiyecek artıklarımızı, özellikle ekmeği, çöplüğe atacağımıza yakınımızda bulunan hayvan besleyicilerine verelim.

26 Emre ŞİMŞEK Bayram KELEŞ Sercan ÖZTÜRK
Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkürler… Emre ŞİMŞEK Bayram KELEŞ Sercan ÖZTÜRK