ÇOCUKLA İLETİŞİM ÇİSEM ENGİN.

... konulu sunumlar: "ÇOCUKLA İLETİŞİM ÇİSEM ENGİN."— Sunum transkripti:

1 ÇOCUKLA İLETİŞİM ÇİSEM ENGİN

2 ÇOCUKLA İLETİŞİM…. Çocuğu takdir ve teşvik edin Küçük yaşlardan itibaren çocuğun olumlu davranışlarını takdir etmek hem çocuğu mutlu eder, hem de bu olumlu davranışların sürmesini sağlar. Çocuğa hangi davranışının olumlu olduğunu açıkça belirterek, takdir etmek gereklidir.

3 Çocuk okuldan döndüğünde üstünden çıkardıklarını toplayıp yerine yerleştirdiyse, "Üstünden çıkarttıklarını topladığın için çok mutlu oldum" denebilir. Ödüllerin maddi değil manevi olması çok önemlidir.

4 Maddi ödüller çocuğu her yaptığı olumlu davranışın sonucunda rüşvete kadar götürebilir. Çocukla sevdiği şeyleri paylaşmak, sözle takdir etmek, takdir belirten bir dokunuş, kucaklamak, parka gitmek, birlikte kek yapmak daha etkili olacaktır.

5 Çocuğu takdir ederken anne-baba kendi duygularını belirtmelidir
Çocuğu takdir ederken anne-baba kendi duygularını belirtmelidir. Örneğin, "Yemeğini tabağında bırakmadan bitirdin, çok hoşuma gitti" gibi. Ancak duyguları ifade ederken ses tonu ve yüz ifadesi de takdirin inandırıcı olması için çok önemli. Yaptığı davranışlar nedeniyle takdir edilen çocuk kendiyle gurur duyacağı için kendine güveni gelişecektir.

6 Duygusal ceza Bazen çocuğun istenmeyen davranışları, dayak atmadan sözle hor görmek, sevgiyi esirgemek, azarlamak, korkutmak, tehdit etmek, alay etmek, küçümsemek gibi kırıcı hareketlerle engellemeye ve değiştirilmeye çalisilirsa, "duygusal ceza" uygulanır. Bunlar çocugun gelişimini olumsuz etkiler. İşte "duygusal ceza" örnekleri:

7 Sözle hor görmek: Örneğin, "Haydi oradan aptal sen de
* Sözle hor görmek: Örneğin, "Haydi oradan aptal sen de!" veya "Geri zekalı mısın?". * Sevgiyi esirgemek: Örneğin, "Beni üzersen seni sevmem, başkasının annesi olurum". * Azarlamak: Örneğin, "Ne biçim çocuksun." * Korkutmak: Örneğin, "Seni bırakıp giderim"," Doktora götürür iğne yaptırırım." . * Tehdit etmek: Örneğin, "Akşama babana söylerim görürsün gününü."

8 * Alay etmek, küçümsemek: Örneğin, "Şişko sen de" veya "Sen mi kazanacaksın güleyim bari.", "Koca bebek.". * Eleştirmek, suçlamak: Örneğin, "Üstünü başını kirletmeden yemek yiyemezsin.", dağınıklığın yüzünden misafirlere rezil oldum.". * Beddua etmek: Örneğin, "Allah cezanı versin.", "Gözü çıksın", "Elin kırılsın." * Küsmek: Örneğin, " Bir daha bana anne deme, konuşmuyorum."

9 DUYGUSAL CEZANIN ETKİLERİ
DUYGUSAL CEZANIN ETKİLERİ * Çocuklar sürekli bu gibi sözleri işittiklerinde "Ben hiç bir şey beceremiyorum" düşüncesi ile kendilerine güvenleri sarsılabilir, * Ailelerinin kendilerini sevmediğini sanabilir, * Korkak, ürkek ve çekingen olabilirler, ya da tam tersi her şeye karşi çikip saldırgan olabilirler. * Duygulara yönelik tehditler çocuğun tüm gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. Örneğin "Annem beni terk eder." düşüncesi yerleşmiş bir çocuğu birine bırakmak veya okul zamanı geldiğinde okula başlatmak problem olabilir. * Sürekli eleştirilen çocuk her attığı adımda yanlış yapmaktan korkabilir. * Yasaklara sorgulamadan boyun eğebilir.

10 Fiziksel ceza ciddi sorun yaratabilir
Vücudun el ayak veya diğer yerlerine vurmak, tartaklamak, kulak çekmek, bir fiske atmak, çimdiklemek dayak veya fiziksel cezalardır. Genelde fiziksel cezanın uygulandığı ortamlarda büyüyen çocuklar ileride sorumluluk duygusu gelişmemiş, iç denetimden yoksun, veya tam tersi başka birinin kontrolü altına kolaylıkla girebilen, her şeyi kabullenen yetişkinler olabilirler. Şiddetin çocuğa etkileri ise şöyle sıralanır: * Fiziksel olarak canı yanar. * Çocuk en sevdiği, en değer verdiği kişiden dayak yediği için çok üzülür. * Kendisine ve çevresine karşı güveni sarsılabilir. * Her hatalı davranış karşısında dayak yiyebileceğini düşünür korkabilir, ürkek ve pısırık olabilir. * Sorunlarını konuşarak halletmeyi bilmediği için bir problemle karşılaşınca o da şiddete başvurabilir, saldırgan olabilir. * Kendinden küçük veya aciz kişilere aynı yöntemi kullanabilir. * Yaptığı yanlış davranış karşilığıda dayak yediğinde kendini ödeşmis sayar ve yeniden o davranışı tekrarlamaya hak görür. * Dayak yememek için yalan söyleyebilir.

11 Davranışın sonucunu yaşatmak ceza mı?
Çocuklarda istenmeyen davranışları değiştirmekte kullanılan "Davranışın sonucunu yaşatma" olumlu bir yöntem. Bazı aileler için "ceza yöntemi" olarak algılanıyor olsa da bir ceza değil, çocuğun yaptıklarının sonucunu görmesi için kullanılan yöntemlerden birisidir. Çünkü tüm olumlu disiplin yöntemlerini denedikten sonra, çocuğun istenmeyen davranışı hâlâ devam ettiği takdirde, çocuk davranışının sonuçlarını yaşar. Örneğin her yeni alınan oyuncağı kıran çocuğa "Yeni bir şeyi kırmanın zararını sana anlatmıştım. Ama ne yazık ki sen hâlâ oyuncaklarını kırmaya devam ediyorsun. Bayrama kadar sana yeni oyuncak almayacağım" denilebilir. Bu yöntemde amaç ceza vermek değil, davranışın sonucunu yaşatmaktır. Cezada, çocuk olumsuz davranışının sonucunda hemen cezalandırılır. Cezanın vermek istediği fikir ise "Sen beni üzdün, ben de seni üzüyorum." Sonucunu yaşatmanın vermek istediği "Ben tüm olumlu yöntemleri denedim, ama sen yine de olumsuz davranışını değiştirmedin. Sana davranışının sonucunu yaşatmaktan başka çarem kalmadı" fikridir.

12 Cezada, çocuk olumsuz davranışının sonucunda hemen cezalandırılır
Cezada, çocuk olumsuz davranışının sonucunda hemen cezalandırılır. Cezanın vermek istediği fikir ise "Sen beni üzdün, ben de seni üzüyorum." Sonucunu yaşatmanın vermek istediği "Ben tüm olumlu yöntemleri denedim, ama sen yine de olumsuz davranışını değiştirmedin. Sana davranışının sonucunu yaşatmaktan başka çarem kalmadı" fikridir.

13 Anne ve Babaların çocuklarında istenmeyen davranışlar yerine olumlu davranış geliştirmenin yönteminden bahsetmek istiyorum

14 * Yaşının özelliklerini bilin: Çocuğun içinde bulunduğu dönemin gelişimsel özelliklerini bilerek beklentiler oluşturmak gerek. Örneğin, üç yaşına kadar çocuklar başkaları ile uyumlu bir şekilde oynayamaz. İki yaşındaki çocuklaını başka çocuklar ile oynamaları için bir ortam yaratmaya çalısan aileler hayal kırıklığına uğrar. Aynı şekilde iki yaşında bir çocuk ile yemeğe gidildiğinde onun uzun süre yerinde oturmayacağı bilinmeli. Çünkü bu iki durumda çocuğun yaş döneminden beklenilmeyecek becerilerdir.

15 * Çocuk gözüyle bakın: Çocuklarinin davranışlarını kendi standartları ile değerlendirmeye kalkışan yetişkinler zor anlar yaşar. Örnegin, iki yaşinda topunun arkasından sokağa fırlayan bir çocuk veya dört yaşinda "ödünç aldım" diyerek arkadaşının evinden sormadan oyuncak getiren çocugu yetişkinin anlaması zor olabilir.

16 * Davranışını anlamaya çalısın: Aileler çocuklarının davranışlarının nedenlerini anlamaya çalışırlarsa, oluşan olumsuz bir davranışı değiştirmek için ne yapabileceklerini bulabilirler. Örneğin çocuk yemek yemiyorsa belki çok yorgundur, belki hastalanmak üzeredir veya başka bir sıkıntısı vardır.

17 * İhtiyaçlarının farkına varın: Örneğin, bir anne evden bir an önce çıkmak, çocuğu da oyuncakları ile oynamak istiyor olabilir. Çocuk aniden kaldırılıp götürülürse, annesine zorluk çıkartabilir. Onun isteği oyuncakları ile oynamaktır. Anne çocuğunun yanına gidip, gitme nedenlerini açıklayıp, oyuncaklara çocuğu ile veda ederse çocuk daha az tepki gösterecektir.

18 * Ritmine ayak uydurun: Anne babanın kendi düzenleri uğruna çocuk ile mücadeleye girmeleri yerine, onun ritmini gözetmeleri önemlidir. Örneğin, dışarı çıkma zamanının çocuğun yorgun/ aç olduğu saatlere veya uyku zamanına denk getirmemeli.

19 * Kendi çocuğunuzu tanıyın: Herhangi bir disiplin yöntemi belirli bir yaş aralığı için önerilebilir, ama anne babalar zaman içerisinde bazı yöntemlerin çocuklarında etkili olmadığını veya bazı yöntemlerin ise etkili olduğunu keşfedeceklerdir.

20 * Diğer dikkat edilmesi gereken noktalar ise şunlar: Güvenli ve tutarlı olun. Kural ve sınırları koyun. Örnek olun, Seçenek sunun. Açıklama yapın. Çözüm yolu gösterin. Üç yaşından büyük çocukların neden-sonuç ilişkisi kurmasını sağlayın.

21 PROBLEM ÇÖZME YETENEĞİ Neden sonuç ilişkisi kurmaya yönelik oyunlar oynayın. Örneğin, "kırmızı ışıkta karşıdan karşıya geçerse ne olabilir? Evdekilere haber vermeden arkadaşıyla oynamaya giderse neler olabilir?" gibi sorularla düşünmesini sağlayın. Canlandırma oyunları oynayın. Örneğin, doğum günü partisi ortamı veya alışveriş merkezi, tren istasyonu gibi mekanlar canlandırılabilir.