Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar

... konulu sunumlar: "Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar"— Sunum transkripti:

1 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
Haberleşmenin gizliliğini ihlâl MADDE (1) Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlâl eden kimse, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu gizlilik ihlâli haberleşme içeriklerinin kaydı suretiyle gerçekleşirse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (2) Kişiler arasındaki haberleşme içeriklerini hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Kendisiyle yapılan haberleşmelerin içeriğini diğer tarafın rızası olmaksızın alenen ifşa eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. (4) Kişiler arasındaki haberleşmelerin içeriğinin basın ve yayın yolu ile yayınlanması hâlinde, ceza yarı oranında artırılır.

2 SIRRIN MASUNİYETİ HAKKINDA SUÇLAR
Madde Bir kimse kendisine gönderilmiş olmıyan bir mektup veya telgrafı veya kapalı bir zarfı kasten açar veya başka bir şahsın, posta ve telgrafla vâkı açık muhabere varakası münderecatını anlamak için usül ve nizam hilâfında eline geçirecek olursa kendisinden otuz liradan yüz liraya kadar ağır cezayi nakti alınır. Eğer fail bu evrak muhteviyatını ifşa ve telgraf ve telsiz muhaberat ve telefon mükâlematı mahremiyetini ihlâl ederek bir zarar husulüne sebep olursa bir aydan üç seneye kadar hapis olunur. Madde Bir kimse kendisine gönderilmiş olmıyan posta ve telgraf muhaberesini ortadan kaldırırsa mezkûr muhabere zarflı olupta zarfı açılmamış olsa bile bir seneye kadar hapse ve otuz liradan yüz liraya kadar ağır cezayi nakdiye mahkûm olur. Eğer fiil zararı mucip olmuş ise hapis üç aydan, ağır cezayi nakdi elli liradan az olamaz. Madde Bir kimse kendisine gönderilmiş olan bir mektup veya telgrafı gönderenin rızası hilâfında neşir ve işaa eder ve bu yüzden bir zarara sebep olursa otuz liradan yüz liraya kadar ağır cezayi nakdiye mahkûm olur. Madde 200 –Burada görevlilerce işlenen suç düzenlenmekteydi.

3 Özel Hayat ve Hayatın Gizli Alanı
Her demokratik hukuk devletinde fertlere, maddî ve manevî varlıklarını istedikleri gibi geliştirip şekillendirebilecekleri hür bir hayat alanı tanınır. AY m. 20, 21 ve 22 de, İHEB m. 12 ve İHAS m. 8 de, fertlerin devletin müdahalelerinden korunmuş hür bir alana sahip bulundukları açıkça ifade edilmiştir. Anayasamıza göre, herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz (m. 20); kimsenin konutuna dokunulamaz (m. 21); herkes haberleşme hürriyetine sahiptir, haberleşmenin gizliliği esastır (m. 22). Kanunun açıkça gösterdiği hallerde, usûlüne göre verilmiş bir hakim kararı olmadıkça; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınan merciin YAZILI emri bulunmadıkça, kimsenin üstü, özel kâğıtları, eşyası ve konutu aranamaz; bu eşya ile konutta bulunan eşyaya el konulamaz; haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz (m ).

4 Özel Hayat ve Hayatın Gizli Alanı
insan hayatının esas itibariyle iki yönünün bulunduğu kabul edilir. Bunlar hayatın genel ve özel yönleridir; hayatın özel yönü de özel hayat ve hayatın gizli alanı olmak üzere ikiye ayrılır. Hayatın genel yanının korunacak bir gizliliği veya sırrı yoktur. Buna karşılık hayatın özel yanı her hukuk devletinde koruma altına alınmıştır. Hayatın gizli alanı mutlak bir şekilde korunur, hatta dokunulmaz sayılırken, özel hayat nisbî olarak korunmuştur. Özel hayat dar bir çerçevede, örneğin bir aile içinde söz konusu olabilirken, hayatın gizli alanı sadece bireyi ilgilendirir ve ondan başkasının bu alana girebilmesi asla kabul edilemez; bu nedenle de dokunulmazdır. İnsanın dinî inancı, belli konuda ne düşündüğü vs. hayatın gizli alanı içinde kalır. Anayasa m. 24 de, "... kimse, ibadete, dinî âyin ve törenlere katılmaya, dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz..."; m. 25 de de, "... kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz...." denilmek suretiyle bu husus dile getirilmiştir.

5 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
(Yeni TCK da yoktur.) Madde Bir kime resmi mevki veya sıfatı veya meslek ve sanatı icabı olarak ifşasında zarar melhuz olan bir sırra vâkıf olup ta meşru bir sebebe müstenit olmaksızın o sırrı ifşa ederse üç aya kadar hapis ve elli liraya kadar ağır cezayi nakdiye mahkûm olur. Eğer zarar vâkı olmuş ise cezayı nakdi elli liradan az olamaz.

6 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması MADDE (1) Kişiler arasındaki alenî olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki aydan altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi, diğer konuşanların rızası olmadan ses alma cihazı ile kayda alan kişi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. (3) Yukarıdaki fıkralarda yazılı fiillerden biri işlenerek elde edildiği bilinen bilgilerden yarar sağlayan veya bunları başkalarına veren veya diğer kişilerin bilgi edinmelerini temin eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu konuşmaların basın ve yayın yoluyla yayınlanması hâlinde de, aynı cezaya hükmolunur. Eski TCK da yoktur.

7 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
(Eski TCK da yoktur. Özel hayatın gizliliğini ihlâl MADDE (1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlâl eden kimse, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlâl edilmesi hâlinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. (2) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri ifşa eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiilin basın ve yayın yoluyla işlenmesi hâlinde, ceza yarı oranında artırılır

8 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
Kişisel verilerin kaydedilmesi MADDE (1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Kişilerin siyasî, felsefî veya dinî görüşlerine, ırkî kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlâkî eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin bilgileri kişisel veri olarak kaydeden kimse, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (İkinci fıkra, özel nitelikli kişisel verileri düzeneldiğinden ağırlatıcı sebep olmalıydı)

9 Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı
Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesi Madde 44- Kişisel verileri, kendisine veya başkasına menfaat sağlamak veya kişisel veri sahibi veya başkasına zarar vermek amacıyla toplayan, kaydeden, depolayan, uyarlayan, değiştiren, tutan veya silenler, fiilleri başka bir suç oluştursa bile ayrıca bir yıldan iki yıla kadar hapis ve ikimilyar liradan üçmilyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılırlar. Yukarıdaki fıkrada yazılı fiillerin, kişilerin ırk, siyasî düşünce, felsefi inanç, din, mezhep veya diğer inançları ile ilgili sağlık ve özel yaşamlarına ilişkin kişisel veriler ve her türlü ceza mahkûmiyetleri ile ilgili olduğunda veya hileli yada kanun dışı yollardan elde edildiğinde ceza yarısı oranında artırılır. Fiillerin taksirle işlenmesi hâlinde hükmolunacak ceza yarı oranında indirilir.

10 Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı
Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Tanımlar Madde 3- Bu Kanunda geçen; Kişisel veri: Belirli veya kimliği belirlenebilir bir kişiye ilişkin bütün bilgileri, c) Kişisel verilerin işlenmesi: Kişisel verilerin işlenmek veya kullanılmak üzere kaydedilmesi, içeriğinin değiştirilmesi, kaydedilen veya elde edilen kişisel verilerin üçüncü kişilere iletilmesi, kişisel verilerin işlenmesi veya kullanılmasını sınırlamak amacıyla tasniflenmesi, kaydedilmiş kişisel verilerin tanınmayacak duruma getirilmesi suretiyle silinmesini, d) Anonim hale getirme: Kişisel verilerin, belirli veya kimliği belirlenebilir bir gerçek kişiyle ilişkilendirilemeyecek şekle getirilmek suretiyle değiştirilmesini, e) Veri kütüğü sistemi: İşlevsel veya coğrafî esaslara göre merkezî veya yaygın olarak bir sistemde muhafaza edilen ve belirli yöntemlerle ulaşılabilen kişisel veri topluluğunu, ifade eder.

11 Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı
Özel niteliği olan kişisel veriler Madde 5- Kişilerin ırk, siyasî düşünce, felsefi inanç, din, mezhep veya diğer inançları; sağlık ve özel yaşamları ve her türlü ceza mahkûmiyetleri ile ilgili kişisel veriler işlenemez. Birinci fıkrada belirtilen kişisel verilerin, aşağıda sayılan hallerde işlenmesi mümkündür: a) Kanunla yasaklanmayan hâllerde kişinin yazılı rızasının olması, b) Veri konusu kişiye yeterli koruma imkânını sağlayan ve ilgili mevzuatta da belirtilen düzenlemelerin varlığı hâlinde, kişisel verileri kontrol edenin tâbi olduğu hukukî rejimden kaynaklanan haklarının kullanılabilmesi ve yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için veri işlemenin gerekli olması, c) Hukukî veya fiilî nedenlerle kişinin rızasını açıklayamayacak durumda olması veya bir başka kişinin hukuken korunabilir menfaatleri için veri işlemenin gerekli olması, d) Vakıf, dernek, siyasî parti veya sendikaların; kuruluş amaçlarına uygun faaliyetlerini yürütürken ve bu faaliyetlerle bağlantılı olmak üzere tâbi oldukları mevzuata uygun olarak, üyeleri veya faaliyet alanları ile ilişkili olan kişilere yönelik olarak ilgili kişinin rızası olmadan üçüncü kişilere açıklanmamak şartıyla siyasî, felsefî, dinî veya sendikal amaçlarla veri işlenmesi, e) İşlemenin, ilgili kişi tarafından kamuya açıklanmış olan veriler hakkında olması veya hukuken bir hakkı tesis, kullanma veya savunma için zorunlu olması, f) İşlenmesine koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, sağlık hizmetlerinin yönetimi, tıbbî tedavi veya bakım sağlanması amaçları için ihtiyaç duyulan kişisel verilerin; ancak, hukuken veya meslek kurallarına göre meslekleri gereği öğrendikleri sırları saklama yükümlülüğü altındaki sağlık mensubu tarafından işlenmesi, Kamu yararı gerektiriyorsa, yukarıda sayılan haller dışında da kişisel verilerin işlenmesi, ilgili mevzuatta yeterli koruma tedbiri bulunması kaydıyla Kurul kararıyla mümkündür. İdarî nitelikli yaptırımlara ve özel hukuk alanındaki mahkeme kararlarına ilişkin veriler de resmî mercilerin kontrolü altında işlenebilir.

12 Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı
Hukuka uygunluk sebepleri Madde 14- İlgili kişinin açık rızasına, üstün nitelikte bir özel yarara veya kamu yararına yada kanunun verdiği bir yetkiye dayanmayan her ihlâl hukuka aykırı sayılır. Aşağıdaki hâllerde veri kütüğü sistemi sahibinin üstün nitelikte bir yararının bulunduğu kabul edilir: a) Kişilerin meslekleri ile ilgili kişisel verilerin radyo, televizyon ve basın gibi süreli yayın yapan kitle iletişim araçlarıyla yayınlanmak üzere işlenmesi, b) Kişisel verilerin ilgili kişilerin tanınmasına yol açmamak kaydıyla araştırma, plânlama veya istatistik amaçlarıyla işlenmesi, c) Kişisel verilerin, ilgili kişinin rızasını açıklayamayacak durumda olması hâlinde kendisinin veya başkasının hayatî çıkarlarını korumak amacıyla işlenmesi, d) Bir sözleşmenin kurulması ve ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesi, e) İlgili kişiler tarafından açıklanmış olması sebebiyle herkesçe bilinen kişisel verilerin işlenmesi.

13 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme MADDE (1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Eski TCK da yoktur.

14 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
Nitelikli hâller MADDE (1) Yukarıdaki maddelerde tanımlanan suçların; a) Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle, b) Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle, İşlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Eski TCK da yoktur.

15 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
Verileri yok etmeme MADDE (1) Kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü olanlara görevlerini yerine getirmediklerinde altı aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir. Eski TCK da yoktur.

16 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
Şikâyet MADDE (1) Kişisel verilerin kaydedilmesi, verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme ve verileri yok etmeme hariç, bu bölümde yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır. (Takibi şikayete bağlı olan bu suçlar UZLAŞMAYA TABİDİR.) Eski TCK Madde 199 sadece sırrın masuniyeti ile ilgili suçlarla sınırlı idi.

17 Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar
Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması MADDE (1) Yukarıdaki maddelerde tanımlanan suçların işlenmesi dolayısıyla tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. Yeni TCK m.60 (İznin iptali m.60/1 ve müsadere m.54,55) Eski TCK da yoktur.