Bir meme kanseri hastası olan

... konulu sunumlar: "Bir meme kanseri hastası olan"— Sunum transkripti:

1 Bir meme kanseri hastası olan
Bu sunum Bir meme kanseri hastası olan A.Şükran Demiralp tarafından hazırlanmıştır iletişim için: Klavye: Oğuz Demiralp Eser: Beatles – John Lennon - İmagine

2 Verdiğim tüm bilgiler Benim özgün deneyimlerimdir: Kanserin tetiklediği yoğun ölüm korkusu ile başedebilme Kanser tanısı için tetkik süresi hakkında bilgilenerek bilinçlenme ve güçlenme Bireyin, tedavisi ile ilgili tüm seçenekleri öğrenebilmesi Bu seçeneklerin erişilebilirliği Koşullandırılmadan doğru kararları verebilmesi amacı taşır Hiçbir şekilde hekim tanısı yerine kullanılamaz

3 Belirtiler 2006’da 47 yaşımdayken, sol mememde büyük ve sert bir kitle elime geldi 12 . Saat Saat: 2 hizası, üst dış kadran 3 Üst İç Kadran Üst Dış Kadran Alt İç Kadran Alt Dış Kadran A.Şükran Demiralp

4 KİTLELERİN, MEMEDEKİ KONUMLARINA GÖRE KÖTÜ HUYLU ÇIKMA YÜZDELERİ
Kendi kendinizi elle muayeneye (KKM) yaşlarında başlayabilirsiniz! KİTLELERİN, MEMEDEKİ KONUMLARINA GÖRE KÖTÜ HUYLU ÇIKMA YÜZDELERİ (Yaklaşık olarak) A.Şükran Demiralp

5 Belirtiler Ek olarak ağrı ve yanma vardı Genel cerraha gittim
Cerrah muayene etti ve radyolojiye yönlendirdi A.Şükran Demiralp

6 Tanı için tetkikler: 1.adım:
Mamografi (MG) ve Ultrasonografi (USG) MG’de normal mikrokalsifikasyonlar USG’de normal kistik görünüm çıktı Tanı için yeterli olmayınca, cerrah biyopsi istedi A.Şükran Demiralp

7 Tanı için tetkikler: 2.adım:
Tru-cut biyopsi; büyük doku örneği alan biyopsi çeşidi USG eşliğinde yapıldı Biyopsi temiz çıktı Ancak, cerrah 3 ay sonra tekrar USG çektirip kontrole gelmemi istedi A.Şükran Demiralp

8 Tanı için tetkikler: 3.adım:
3 ay içinde kitle elime yayılmış gibi geldi USG’de kitlede yayılma gözlendi Cerrah tanı için Kontrastlı Manyetik (MR) Rezonans çektirmemi istedi. A.Şükran Demiralp

9 Tanı için tetkikler: 4.adım:
MR sonucu kitlede kontrast madde tutulumu gözlendi (artan kanser şüphesi) Koltuk altı lenfler temizdi Sol memedeki kitle için kesin tanı açık ameliyatla konabilecekti (2006 Ağustos) A.Şükran Demiralp

10 Tanı için tetkikler (4.adım devam ediyor)
Cerrah açık ameliyatla kitleden eliptik bir kesit alıp dikişle memeyi kapatacaktı Kesiti patolojiye gönderecekti Patoloji temiz çıkarsa memeye dokunmayacak, periyodik kontrollere çağıracaktı Patolojide kanser çıkarsa da tekrar ameliyatla sol memem alınacaktı (mastektomi) Koltuk altı lenfler büyük bir olasılıkla alınmayacaktı (Merkez lenfe bakılarak) A.Şükran Demiralp

11 Tanı için tetkikler (4.adım devam ediyor)
Birkaç cerraha daha danıştım: Meme küçük kitle büyük olduğu için, kanserse meme alınacaktı Cerrahlar arasından: Metastaz (vücuda yayılım) şüphesi için tüm vücudumu taramayı Mememi kanserse; ameliyat sırasında test (frozen) ederek, aynı ameliyatta almayı önereni seçtim. A.Şükran Demiralp

12 Tanı için tetkikler 5.adım
Açık ameliyattan çıktığımda memem yerindeydi Ben kanser olmadığımı düşündüm Ama ameliyat sırası ve sonrası patoloji testi raporlarına göre kanserdim A.Şükran Demiralp

13 Tanı için tetkikler 5.adım
Ameliyatımı yapan cerrah “kanserse memeyi o ameliyatta alırım” dediği halde almamıştı Aramızdaki iletişim problemi beni bir başka cerraha yönlendirdi A.Şükran Demiralp

14 Ameliyat ve kesinleşen kanser tanısı 6.adım
Tekrar ameliyat sırasındaki patoloji kanser çıkınca sol meme alındı Ameliyat sonrasındaki patoloji de kanser çıktı Memede invaziv (yayılgan) kum taneleri gibi kanser hücreleri vardı A.Şükran Demiralp

15 Tedavim: Sadece Cerrahi
Meme alındığı, erken evre olduğu Patoloji sonucu kişilere göre değişen: Reseptörlerim (ER, PR): - Hücre çoğalma hızım (HER2 / Cerb_b2) : +++ (kuvvetli pozitif) olduğu için onkolog ve ilaç tedavisine gerek görmedi (2006) Lenf bezleri temizdi sadece bir iki tanesi test için alınmıştı A.Şükran Demiralp

16 Tedavim: Sadece Cerrahi (devam ediyor)
2006’da ameliyatlarımdan sonra sağ mememi şüpheli ilk durumda aldırtmaya karar vermiştim 2008’de sağ meme MG’de kümelenmiş mikrokalsifikasyonlar çıktı (şüpheli durum) Cerrah bölgesel temizleme önerdi Ancak, sağ memenin tümünü aldırttım Patoloji temiz çıktı Şimdiye dek yapay meme yaptırmadım Periyodik kontrollerim sürüyor A.Şükran Demiralp

17 İRDELEME A.Şükran Demiralp

18 Ancak bende tanı açık ameliyata kadar netleşememişti
Tıpta Karar Verme, Prof. Dr. Ergun Karaağaoğlu Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik ABD Tetkiklerin gerçek hastaları seçme olasılığı (gerçek pozitifleri) gerçek sağlamları seçme olasılığına göre 13,5 kat daha fazladır Ancak bende tanı açık ameliyata kadar netleşememişti A.Şükran Demiralp

19 Tıpta Karar Verme (devam ediyor)
Bence tanı almamı zorlaştıran nedenler: Kanserimin kitle içine kum taneleri gibi yayılmış olması Risk faktörlerimin düşük olması (genetik, normal kilo, beslenme, hareketlilik gibi) Kontrastlı MR çekilinceye kadar sonuçların yanlış negatif çıkması A.Şükran Demiralp

20 Tetkikler Tetkik yapan kişinin deneyimi, cihazların kalitesi sonucu olumlu / olumsuz etkiler Bir sonraki tetkik öncekini doğrulamadıkça yeni tetkike geçilir Hekim muayene ve tetkiklere göre tanı koyar veya hastayı izler Hekimin bu süreci hastaya doğru aktarabilmesi çok önemlidir A.Şükran Demiralp

21 Tetkiler ile ilgili kavramlar: Yanlış Pozitif ve Yanlış Negatif
Her tetkik belli bir hata payı ile tanıya yardımcıdır: Yanlış pozitif: Sağlam olduğu halde tetkik sonucu kanser verebilir Yanlış negatif: Hasta olduğu halde tetkik sonucu sağlam verebilir Bende MG, USG, TRU-CUT BİYOPSİ yanlış negatif vermişti A.Şükran Demiralp

22 Tetkikler ile ilgili kavramlar: Duyarlılık
Duyarlılık (Sensitivite): Hastalık varken testin pozitif çıkma olasılığı; gerçek hastalar; (hastaya hastasın deme başarısı) Seçicilik (Selectivity / Specificity ): Hastalık yokken testin negatif çıkma olasılığı; gerçek sağlamlar; (sağlama sağlamsın deme başarısı) A.Şükran Demiralp

23 BIRADS: Breast Imaging-Reporting and Data System
Yaygın kabul görmüş risk değerlendirme ve kalite güvence aracı: Mamografi, ultrason, manyetik rezonans için A.Şükran Demiralp

24 BIRADS (devam ediyor) BIRADS’ın son sürümü lezyonları 6 sınıfa ayırıyor: BIRADS 0: Eksik: Ek inceleme gerekli; örneğin sıkıştırma, büyütme, özel inceleme mamografisi ve ultrason gibi BIRADS 1: Negatif:  Simetrik, kitle yok, yapısal değişiklikler veya şüpheli kalsifikasyonlar var A.Şükran Demiralp

25 BIRADS (devam ediyor) BIRADS 2: Benign (iyi huylu) Örneğin:
Negatif mamografi, ancak radyolog bir bulguyu tanımlamak isteyebilir. Kalsifiye fibroadenomlar (Fibroadenom lastik kıvamlı, sınırları belirgin, yuvarlak ve ya lobüle, iyi huylu bir meme kitlesidir) gibi… Meme içi lenf nodları, protezler belirtilebilir BIRADS 3: Büyük olasılıkla benign: Kısa aralıklarla izlem önerilir. A.Şükran Demiralp

26 BIRADS (devam ediyor) BIRADS 4: Şüpheli anormallik:
Meme kanserinin karakteristik bulguları yok ancak, Malign olma ihtimali olan bulgular Böyle bir lezyon için biyopsi düşünülmelidir BIRADS 5: Büyük olasılıkla malign: Gereken yapılmalıdır. BIRADS 6: (Biyopsi ile kanıtlanmış) Kesinleşen kanser: Kesin tedaviden önce kullanılır A.Şükran Demiralp

27 BIRADS (devam ediyor) Risk of cancer
Meme görüntülemelerinin büyük bir çoğunluğu BIRADS 1 veya 2 çıkar Meme görüntüleme raporlama veri sistemine göre kanser riski: BIRADS 3: ~ % 2 BIRADS 4: ~ % 30 BIRADS 5: % 95 A.Şükran Demiralp

28 KARŞILAŞTIRMA MAMOMOGRAFİ (MG), ULTRASONOGRAFİ ( USG), ve KONTRASTLI MANYETİK REZONANS (MR)
A.Şükran Demiralp

29 Tetkiklerle İlgili Alıntı turkrad2010. org/poster/epm/
Tetkiklerle İlgili Alıntı turkrad2010.org/poster/epm/.../files/pps/abstract33_ pps Günümüzde, MG’nin meme karsinomlarının tespitinde geçerliliği kanıtlanmıştır Ancak MG’nin seçiciliği oldukça düşüktür ve tespit edilen anormalliklerin benign (iyi huylu) ya da malign (kötü huylu) ayırımını yapmak için biyopsi gereklidir Mamografik bulgular doğrultusunda yapılan biyopsilerin sadece %10-35’inde kanser saptanmaktadır A.Şükran Demiralp

30 Tetkiklerle İlgili Alıntı (devam ediyor)
US kullanımı şunlara yardımcı olur: Lezyonların (değişikliğe uğramış hücreler) solid (katı) - kistik ayrımının yapılmasına Aspirasyon biyopsilerine (iğne biyopsileri) kılavuzluk etmesine Solid lezyonlarda benign ve malign ayrımının yapılmasına A.Şükran Demiralp

31 Tetkiklerle İlgili Alıntı (devam ediyor)
MR kullanımı: MG ve US’nin yetersiz kaldığı durumlarda; özellikle yoğun meme dokusunda MG ve US’ye yansımayan multifokal (çok odaklı) - multisentrik (çok merkezli) meme karsinomlarının operasayon öncesi dönemde değerlendirilmesinde Bende elime gelen kitle içindeki kum tanecikleri gibi serpilmiş kanser hücreleri multifokal - multisentrik özellikteydi A.Şükran Demiralp

32 Tetkiklerden Anlayabildiğim
Kontraslı MR sonucum kanser alarmı veriyordu Bu da önceki tetkiklerle çelişiyordu MR’ın benim gibi risk faktörü düşük hastalarda seçiciliği değişkendi Bu nedenle açık ameliyata tanı alamadan girdim Açık ameliyatta kanser kesinleşmişti! A.Şükran Demiralp

33 Eğer yüksek risk taşıyorsanız. http://www. turkrad. org
MG, US ve MR karşılaştırıldığında, yüksek riskli hasta grubunda duyarlılık ve seçiciliği en yüksek yöntem MR’dir: MR’nin duyarlılığı: % MG’nin duyarlılığı: % 13-40 US’nin duyarlılığı: %13-33 A.Şükran Demiralp

34 http://www. zekihoscoskun
Prof.Dr. Zeki Çoşkun: Mamografinin doğru tanı koymadaki duyarlılığı %90-95 civarındadır A.Şükran Demiralp

35 http://info. cancerresearchuk
MG’nin Duyarlılığı: Kanseri seçme; Gerçek pozitifler için meme dokusu (MD) ve yaş önemlidir % 60 – 75 MD yoğunsa % 90 – 95 MD yağlıysa Duyarlılığın yaş ile birlikte arttığı doğrulanmıştır: % 39 – 89 Tüm yaşlarda % 39 – 66 Elli yaş altı % 68 – 90 Elli yaş üstü % 62 – 76 Kırk ve kırkdokuz yaş arası A.Şükran Demiralp

36 Mamografi çektirmek hayat kurtarabilir, 08/10/2009, www.radikal.com.tr
Amerikalı doktorlar, meme kanseri tespit edilen kadınlarda yaptıkları araştırmada, kanserden ölen kadınların yüzde 75’inin bir kez bile mamografi çektirmediğini belirledi Bu kadınlardan birden fazla mamografi çektirenlerde ise sadece yüzde 25’inin öldüğü saptandı A.Şükran Demiralp

37 Mamografi çektirmek hayat kurtarabilir (devam ediyor)
A.B.D.’de yıllarında, 6 bin 997 meme kanserli kadınla yapılan bir araştırmada hastalar 2007’den itibaren de takip edildi Sonuç: 461 kadın öldü Ölen bu 461 kadının %75’i, yani 348’i, hiç mamografi çektirmemişlerdi A.Şükran Demiralp

38 Mamografi çektirmek hayat kurtarabilir (devam ediyor)
Cambridge Hastanesi Meme Merkezi ve Harvard Tıp Okulu’ndan Dr. Blake Cad: Sürekli tarama programı kapsamındaki kadınların ölüm oranlarının yüzde 4,7 Takip edilmeyenlerinse yüzde 56 Bu oran, yaygın mamografi taramasının başlamadığı 1970 öncesinde görülen ölüm oranlarıyla aynı A.Şükran Demiralp

39 Mamografi, ölüm oranlarını düşürmüyor 24/03/2010, www.radikal.com.tr
Danimarka’da ücretsiz tarama programlarının uygulandığı ve uygulanmadığı bölgeler arasında meme kanseri ölümleri açısından karşılaştırmalar yapıldı ve tespitler: Tarama yapılan bölgelerde yaş arası kadınlarda meme kanserinden ölüm oranlarının 1990’ların başından beri yılda sadece yüzde 1 oranında düştüğü Tarama yapılmayan bölgelerde bu düşüşün yüzde 2 olduğu A.Şükran Demiralp

40 Mamografi, ölüm oranlarını düşürmüyor (devam ediyor)
Taramadan en çok fayda sağlayan genç kadınlar (35-54 yaş) arasındaki ölüm oranının, Tarama yapılan bölgelerde yüzde 5 oranında, Tarama yapılmayan yerlerde ise yüzde 6 oranında düştüğü belirlendi İngiltere’de daha önce yapılan bir araştırmada da arasında meme kanserinden ölümlerdeki düşüşün, kontrol yaptıranlarla yaptırmayanlar arasında aynı olduğu tespit edilmişti A.Şükran Demiralp

41 Mamografi, ölüm oranlarını düşürmüyor (devam ediyor)
Meme kanseri konusunda uluslararası bir otorite olan Prof. Michael Baum: Taramada hayatı kurtarılan her bir kadına karşılık 10 kadının gereksiz yere memesi alınıyor veya başka tedavilerden geçiyor Taramanın yararları abartılıyor A.Şükran Demiralp

42 http://www. euromed. com. tr/AYIN_KONUSU_%28_MAMOGRAFI_%29-yazi-12
Amerikan Kanser Enstitüsü, Dünya Sağlık Örgütü, Türk Radyoloji Derneği: 40 yaş üzerindeki kadınların, her yıl mamografi çektirmelerini önermektedirler Mamografiyi yaş arasında yılda bir tavsiye etmektedirler A.Şükran Demiralp

43 Alıntılar: 13. 01. 2010 http://www. piryolu
Erken teşhis derken erken kanser olmayın! Memeler radyasyona en duyarlı organdır. Hiç şikâyeti olmayan bir kadının ilk mamografisini 50 yaşında yaptırması gerekir. (Dikkat! 40 değil 50) ABD Koruyucu Hekimlik Kurumu geçen ay yaptığı açıklamada bugüne kadar 40 yaşında başlatılmasını önerdiğimiz mamografi kontrolünün 50 yaşında başlatılmasının daha doğru olacağını açıklamıştır A.Şükran Demiralp

44 Meme Kanseri Taramaları İçin Ulusal Standartlar http://www. ukdk
T. C. Sağlık Bakanlığı, Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı Hedef nüfus, coğrafi olarak sınırları belirlenmiş bir toplumda yaşayan, 50 – 69 yaş grubu kadınlar grubu olmalıdır A.Şükran Demiralp

45 Mamografinin bir tarama yöntemi olarak kullanılmasına bağlı olarak :
Makale: Mamografinin bir tarama yöntemi olarak kullanılmasına bağlı olarak : 50 yaş üzeri meme kanserli kadınlardaki mortalitenin (ölüm oranının) %30 oranında azaldığı düşünülmektedir Ancak Yoğun meme dokusuna sahip hastalarda Önceden cerrahi ve radyoterapi uygulanmış hastalarda, mamoplasti (memeden tümör alındıktan sonra görüntünün düzeltilmesi için meme protezi eklenmesi) uygulanmış hastalarda Benign lezyonları malign lezyonlardan ayırt etmede MG’nin sensivitite ve spesitivitesi düşüktür A.Şükran Demiralp

46 Makale (devam ediyor) MG’nin sensivitite ve spesitivitesi düşük olduğu için mamografik anomalliklerin çoğu malign olmayan biyopsi örneğinin alınmasına neden olur Ayrıca palpe edilebilir (elle hissedilebilir) oldukları halde, meme kanserinin %10’u, mamografik olarak tesbit edilememektedir Benim elime gelen, mememin yaklaşık üçte biri olan kitle mamografilerde çıkmadı (2006) A.Şükran Demiralp

47 http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=r2&haberno=4664 15/05/2005
ABD'de ve Türkiye'de 40 yaş üstü kadınlardan yılda bir defa mamografi çektirmeleri isteniyor Ayrıca yüksek meme kanseri riski taşıyan kadınların ise daha erken yaşta mamografi çektirmeleri tavsiye ediliyor Avrupa'da ise Menopoz öncesinde etkin bir teşhis yöntemi olmadığı vurgulanıyor Menopoza girmiş (50 yaş üstü) kadınlardan 2 ya da 3 yılda bir mamografi çektirmeleri isteniyor A.Şükran Demiralp

48 (devam ediyor) Yanlış teşhis : Meme, yoğun bir yapıya sahiptir
Menopoz öncesi kadınlarda: Meme, yoğun bir yapıya sahiptir Bu nedenle erken aşamadaki küçük tümörler maskelenebilirler Sonuçta mamogramlar meme kanserini teşhis edemeyebilir veya yanlış bir şekilde negatif sonuç verebilir A.Şükran Demiralp

49 (devam ediyor) Günümüzde mamogramlar tüm tümörlerin dörtte birinden fazlasını atlıyor A.Şükran Demiralp

50 (devam ediyor) Aşırı teşhisler:
Aşırı teşhis ve akabinde uygulanan aşırı-tedavi mamografinin önemli risklerindendir Görüntülemenin artışına paralel olarak DCIS (Ductal Carsinoma in- situ: Süt kanallarında, yayılgan olmayan kanser; ilerde olabilir) teşhislerinde büyük bir artış yaşandı. DCIS teşhis edilen hastalara lampektomi (memedeki kitlenin alınması) veya mastektomi (memenin alınması) artı kemoterapi uygulanıyor Mamogram sonrası yapılan biyopsilerin dörtte üçü kadarı iyi huylu lezyonlar çıkıyor A.Şükran Demiralp

51 Rutin Kanser Tarama Testleri http://www. scientificamerican
Tarama testlerinin sayısı arttıkça yanlış pozitif çıkma olasılığı da artar A.Şükran Demiralp

52 Rutin Kanser Tarama Testleri (devam ediyor)
Taramalar için yaygın görüş, kötü huylu tümörü erken evrede yakalama çabasıdır MG meme kanserini erken evrede yakalayamayabilir A.Şükran Demiralp

53 Goetzche 2006, 2009 http://www.bmj.com/content/338/bmj.b86.full
2000 kadın 2 yılda bir 10 yıl mamografi ile tarandığında: 1 kadının meme kanserinden ölmesi önlenecek 10 sağlıklı kadın kanser hastası olarak gereksiz tanı ve tedavi alacak (cerrahi + radyoterapi + kemoterapi) 200 sağlıklı kadın yanlış ön tanı ile ileri tetkike alınacak Mamografiden sonra aşırıtanı koyma, meme kanserinden ölümü bertaraf etme olasılığından 10 kat daha büyüktür. A.Şükran Demiralp

54 Kişinin kendi koşullarına uyan doğru kararları alabilmesi için ‘den Tüm seçenekler konusunda bilgi sahibi olması Tüm seçeneklere erişme şansının olması Seçeneklerden birisi yönünde asla koşullandırılmaması “ gerekir VE "Korku, batıl inançların temel kaynağıdır. Korkuyu fethetmek bilgeliğin başlangıcıdır." BERTRAND RUSSELL Her tetkik belli bir hata payı içerir, farklı görüşler önemlidir Kadınların elle muayene ile vücutlarını tanımaları yararlıdır A.Şükran Demiralp Teşekkürler Müzik ve Piyano Oğuz Demiralp