Bilgisayar Ağları İnternet Nedir? İnternet Tarihçesi

... konulu sunumlar: "Bilgisayar Ağları İnternet Nedir? İnternet Tarihçesi"— Sunum transkripti:

1 Bilgisayar Ağları İnternet Nedir? İnternet Tarihçesi İnternet Adreslerindeki Kısaltmaların Anlamları Topolojiler

2 Bilgisayar Ağları İnternet nedir? İnternet, birçok bilgisayar sisteminin birbirine bağlı olduğu, dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır. İnternet, insanların her geçen gün gittikçe artan "üretilen bilgiyi saklama/paylaşma ve ona kolayca ulaşma" istekleri sonrasında ortaya çıkmış bir teknolojidir.

3 Bilgisayar Ağları İnternet'e  bakış açımıza bağlı olarak farklı tanımlamalar da getirebiliriz : İnternet, 1997 sonu itibarıyla 100,000,000'u aşkın insanın kendi arasında etkileştiği, bilgi değiş-tokuşu yapabildiği ve kendi yazısız kuralları olan büyük bir topluluktur. Bu, İnternetin sosyal yönüdür. Pek çok yararlı bilginin bir tuşa basmak kadar yakın olduğu dev bir kütüphanedir. 1997 sonu itibarıyla, 20,000,000'u aşkın bilgisayarın bağlı olduğu çok büyük bir bilgisayar ve iletişim ağıdır. Kişilerin değişik konularda fikirlerini serbestçe söyleyebilecekleri ortamlar barındıran bir demokrasi platformudur. Evden alış-veriş, bankacılık hizmetleri, radyo-televizyon yayınları, günlük gazete servisleri vb gibi uygulamaları ile aslında İnternet aynı zamanda bir hayat kolaylaştırıcıdır.

4 Bilgisayar Ağları Sonuç olarak, İnternet, önümüzdeki yıllarda üretilecek bilgilerin dolaşım sistemidir. Ticari boyutunun da ortaya çıkmasıyla yaşamla daha çok iç içe geçmeye başlamıştır. İnternet farklı  bir ortam, farklı bir uzay. Kendi, yazılı olmayan kuralları olan; kendi toplumu olan bambaşka bir uzay. Klasik yaşama  biçimlerini, değer yargılarını değiştiren; hayatımıza yeni kavramlar, yeni uğraşlar getiren bir şey. Hayatımızı etkiliyor. Hem  de çok fazla bir biçimde.

5 Bilgisayar Ağları İnternet'in etkilerini görmek ve onu hissetmek sanırım çok daha kolay. Hayatımızda normal şartlarda yaptıklarımızı göz önüne getirelim ve İnternet'in bunları nasıl değiştirdiğini; bunlara nasıl yeni anlamlar yüklediğini gözlemleyelim. Belki bazılarımız için daha az (ya da hiç), bazılarımız için daha çok (ya da aşırı çok) etkilenmeler olacaktır. Ancak gerçek olan, önümüzdeki yıllarda İnternet olgusu her yönüyle bizimle olacak ve hayatımızda onunla ilintili pek çok şey yapıyor olacağız Ağ üzerinden alışverişler, uçak/tren rezervasyonları, günlük gazetelere erişim, bilimsel dergileri okumak gibi.

6 Bilgisayar Ağları İnternet Tarihçesi
İnternetin köklerini 1962 yılında J.C.R. Licklider'in Amerika'nın en büyük üniversitelerinden biri olan Massachusetts Institute of Tecnology'de (MIT) tartışmaya açtığı "Galaktik Ağ" kavramında bulabiliriz. Licklider, bu kavramla küresel olarak bağlanmış bir sistemde isteyen herkesin herhangi bir yerden veri ve programlara erişebilmesini ifade etmişti. Licklider 1962 Ekim ayında Amerikan Askeri Araştırma projesi olan İleri Savunma Araştırma Projesi'nin (DARPA - Defense Advensed Research Project Agency) bilgisayar araştırma bölümünün başına geçti. MIT'de araştırmacı olarak çalışan Lawrance Roberts ile Thomas Merrill, bilgisayarların ilk kez birbirleri ile 'konuşmasını' yılında gerçekleştirdi.

7 Bilgisayar Ağları 1966 yılı sonunda Roberts DARPA'da çalışmaya başladı ve "ARPANET" isimli projesi önerisini yaptı. ARPANET çerçevesinde ilk bağlantı 1969 yılında dört merkezle yapıldı ve ana bilgisayarlar arası bağlantılar ile İnternetin ilk şekli ortaya çıktı. ARPANET'İ oluşturan ilk dört merkez University of California at Los Angeles (UCLA), Stanford Research Institute (SRI), University of Utah ve son olarak University of California at Santa Barbara (UCSB) idi. (Gromov, 1998).

8 Bilgisayar Ağları 1 Ocak 1983 tarihinde İletişim Kontrol Protokolu (Transmission Control Protokol/ İnternet protokol - TCP/IP) adıyla ARPANET içinde kullanılmaya başladı. TCP/IP bugün varolan İnternet ağının ana halkası olarak yerini aldı.

9 Bilgisayar Ağları Türkiye İnternet'e ne zamandan beri bağlıdır?
Türkiye Internet'e Nisan 1993'ten beri bağlıdır. İlk bağlantı  ODTÜ’den gerçekleştirilmiştir. 64kbit/san hızında olan bu hat, çok uzun bir süre, tüm ülkenin tek çıkışı olmuş ve İnternet tüm Türkiye'de (öncelikle akademik ortamlarda) yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır. Daha sonra Ege Üniversitesi’nden olan bağlantı , 1994 başlarında, 64kbit/san. hızı ile gerçekleştirilmiştir. Ardından sırayla,Bilkent Üniversitesi(1995 Eylül), Boğaziçi Üniversitesi(1995 Kasım) ve İTÜ (1996 Şubat) bağlantıları gerçekleşmiştir.

10 Bilgisayar Ağları İnternet‘e çeşitli şekillerde, başlangıcından 1994 yılı sonuna kadar 110 ülke, 10,000 bilgisayar ağı, 3,000,000 dan fazla bilgisayar ve 25 milyonu aşkın kullanıcı bağlanmıştır. Bu sayı, Web Sayfası kavramının kullanıma girdiği 1995 yılı içinde büyük bir patlama göstermiş ve 60 milyon’a ulaşmıştır. Bu sayının 1996 yılı içinde de, her ay yüzde 10 artması beklenmekteydi. Ve şu an Türkiye' de 5 Milyon, Dünyada toplam 300 Milyon İnternet kullanıcısı olduğu sanılıyor. Görüldüğü üzere İnternet büyük bir hızla dünyanın her köşesine din, dil, ırk ve ülke ayrımı yapmadan erişmektedir. Şu an yeni yüzyılın en büyük iletişim ve reklam araçlarının başında gelmektedir.

11 Bilgisayar Ağları İnternet üzerinde istediğimiz bilgilere nasıl ulaşıyoruz ? İnternet'e bağlı her network şu veya bu şekilde kendisine bağlantı sağlayan bir servis sunucusuna veya kuruma bağlıdır. Bu yapı çerçevesinde, "bilgiyi isteyen" (istemci) ve "bilgiyi gönderen" (sunucu) iki ana noktadan bahsedebiliriz. İstemci (bilgiyi isteyen) bilgisayar, bu isteğini protokollerde belirtilen bazı kurallar dahilinde istediği bilginin olduğu bilgisayara (Sunucu) bildirir. Bu iki bilgisayar arasında bilginin geçtiği/yönlendirildiği başka bilgisayarlar da vardır.

12 Bilgisayar Ağları

13 Bilgisayar Ağları İnternet adreslerinde görülen kısaltmalar ne anlama gelir? İnternet'e bağlı kuruluşlar değişik gruplara ayrılabilir ve bir kuruluşun domain adresi, o kuruluş hangi gruba dahilse ilgili kısaltmayı bazı istisnalar dışında mutlaka içerir. Ayrıca, ülkelerin 2 harfli tanıtım kodları da (Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada çıkışlı adreslerin çoğu ve geniş bir kitleye servis sunan bazı birimler dışında) adresin sonuna eklenir. İnternet adresi, eğer özel amaçlı bir servise (ftp, gopher, www gibi) aitse, genellikle, bu durum, adresin başında kullanılan bir kısaltmayla verilir.

14 Bilgisayar Ağları Aşağıdaki liste, adreslerde kullanılan bazı kısaltmaları ve ne anlama geldiklerini göstermektedir: Gov : Hükümet kuruluşları  Edu : Eğitim kurumları (üniversiteler gibi)  Org : Ticari olmayan, kar amacı gütmeyen kuruluşlar  Com : Ticari kuruluşlar  Mil : Askeri kuruluşlar  Net : Servis Sunucuları (İnternet Servis Sağlayıcıları gibi) Ac : Akademik kuruluşlar (bazı ülkelerde edu yerine kullanılmaktadır)  int:uluslararası organizasyonlar, kuruluşlar ftp : FTP Arşiv Sitesi (ön ek) www: World Wide Web Sitesi (bazen web de kullanılır) -ön ek-

15 Bilgisayar Ağları Bazı ülke kısaltmaları :
tr:Türkiye, se:İsveç, jp:Japonya, fi:Finlandiya, uk:Ingiltere, gr:Yunanistan, it:İtalya, hr:Hırvatistan, ch:İsviçre, yu:Yeni Yugoslavya, ca:Kanada, br:Brezilya, ru:Rusya, bg:Bulgaristan id:Endonezya, nl:Hollanda, de:Almanya, fr:Fransa, il:İsrail, no:Norveç,

16 Bilgisayar Ağları Genel olarak bu sınıflamaya uyulsa da, bazı domain adlarında daha farklı sözcük grupları da olabilir ( rl.ac.uk (uk=Ingiltere), www2.itu.edu.tr gibi). Özellikle .com domainlerindeki sıkışmadan dolayı, yeni global domain adları oluşturma çalışmaları 1997 ortalarında tamamlanmıştır. Yeni kullanıma açılan alan adları şunlardır : Arts : Sanat ve kültür ile ilgili siteler  Firm : Ticari Firmalar Info : Bilgi servisi sunan siteler nom: Kişisel domainler için kullanılan adresler  Rec : Eğlence siteleri  stor: Alışveriş merkezleri, ticari ürün satılan yerler web: www ile ilgili servis sunan siteler

17 Bilgisayar Ağları 15 dk mola...

18 Bilgisayar Ağları Topoloji
Topoloji, işletim sistemini oluşturan bileşenlerin arabağlaşımını, sistemin işlevini ve coğrafi konum açısından iletişim sisteminin şeklini belirler. Coğrafi konuma göre iletişim sistemleri yerel alan ağları(LAN) ve geniş alan ağları(WAN) olarak ikiye ayrılır. Yerel alan ağlarında yoğun olarak ortak yol, yıldız veya halka toplojileri kullanılırken, geniş alan ağlarında ağaç ve örgü topolojileri kullanılır.

19 Bilgisayar Ağları Ortak Yol, Halka ve Yıldız Topolojileri
Ortak yol(bus) topolojisinde ağdaki tüm bilgisayar gibi düğümler aynı bir ortak iletim ortamı üzerinden haberleşirler. Veri ve denetim işaretleri aynı anda tüm düğümlere birden gönderilir. Her düğümün bir adresi vardır. Düğümler yol üzerindeki her mesajı okurlar ve yalnızca kendilerini adresleyeni işlerler. Ortak yola yeni düğüm ekleme kolay olur; ancak her yeni eklenen, düğüm başına düşen yol kapasitesini azaltır.

20 Bilgisayar Ağları Halka(ring) topolojisinde her düğüm komşu iki düğüme bağlıdır; iletim yolu halka biçimindedir. Yolun ele geçirilmesi için en yaygın kullanılan yöntem jetonu halka üzerinde dolaştırmaktır. Yolu kimin kullanacağını yolda dolaşan bir jeton belirler; jetonu ele geçiren düğüm, onu yoldan alıp yola verisini koyar. Göndereceği verisi bittikten sonra jetonu ele geçirene kadar beklemelidir. Halka topolojisinin olumlu yanı yoğun iletişim anında bile başarımını fazla düşürmemesidir.

21 Bilgisayar Ağları Yıldız topolojide düğümlerin tamamı merkezi noktadaki bir cihaza bağlıdır. Ağ üzerindeki tüm trafik, bu merkezi noktadan geçer. Günümüzdeki ağ uygulamalarında yoğun olarak yıldız topoloji kullanılmaktadır. Günümüzdeki ağ uygulamalarında bile, mantıksal olarak ortak yol ve halka biçimde olsa dahi fiziksel bağlantıları yıldız şeklinde olabilmektedir. Yıldız topolojide de ağa yeni düğüm kolayca eklenebilir. Ancak her düğüme ayrı ayrı kablo çekilmesi gerekliliği maliyeti arttıran bir unsurdur. Merkezdeki düğüm bozulduğunda tüm iletişim kopar.

22 Bilgisayar Ağları Ağaç, Örgü Topolojileri
Ağaç ve örgü topolojileri WAN uygulamalarında kullanılır. Ağaç topolojisi hiyerarşik topoloji olarak da anılır; bu topolojide veri yönetim ve işleme sorumluluğu farklı farklı olan sistemler sorumluluk düzeyine göre sıralanarak bir ağaç yapısında bağlanırlar. Ağacın kökünde sorumluluğu en yüksek olan sistemler vardır; aşağılara doğru sistemlerin sorumlulukları azalır. Ağaç topolojisi daha çok büyükçe firmaların omurga WAN yapısını kurmak için kullanılır.

23 Bilgisayar Ağları Örgü topolojisinde sistemlerin birbirine bağlanması için çoğunlukla bir organizasyon veya geometrik bir desen gözükmez. Yeni bir sistem, genellikle, kendisine en yakın mesafede olan bir yerden bağlanarak eklenir. İnternet ve çoğu genel amaçlı WAN örgü topolojisi yapısındadır

24 Bilgisayar Ağları

25 Bilgisayar Ağları Standardın Önemi
İletişim veya ağ cihazları üreticilerine bakıldığında, bir yarış görülür; daha iyi ürün, daha ekonomik çözüm ve hep bir adım önde olma isteği… Bir sistem, bir cihaz veya bir yazılım seçilirken, yalnızca onun fiyatına değil, o ürünün içermesi gereken standartları ne kadar desteklediğine ve bunların ne kadar uygulanabildiğine de bakılmalıdır. Üreticiden bağımsız ve ilerideki genişlemelere açık olması için, ağ cihazlarının bilinen ve kabul edilmiş standartlara uygun olması veya diğer bir deyişle standartları destekliyor olması gerekir. Standart Belirleyen Kurumlar Standartlaşma her alanda en önemli konudur; üstelik bilgisayar iletişimi söz konusu olduğunda, çok daha önem kazanır. Çünkü farklı üreticiler tarafından geliştirilmiş olan sistemlerin karşılıklı çalışması söz konusudur.

26 Bilgisayar Ağları Standart Belirleyen Bazı Kurumlar;
ANSI-American National Standarts Institute Birçok endüstri dalında standart belirlemek üzere oluşturulmuş bir enstitü. Hemen her dal için standart belirleyen komitelerden oluşturulmuştur. Bu kurumun yaygın olarak kullanılan standartlarından biri X3T9.5’tir. IEEE-Institute of Electical and Electronics Engineers ANSI ve ISO’ya bağlı standartları yayınlayan, basan profesyonel bir enstitü; Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü. IEEE 802.x LAN standartları bu enstitünün en iyi bilinen standartlarından biridir. ITU-International Telecommunications Union Veri haberleşmesi konusunda standart belirlemek üzere CCITT’nin yeniden yapılanması ile oluşturuldu. Çok bilinen V ve X serisi tanımlamalarıdır.(V.24, V.42bis, X.25 gibi standartlar)

27 Bilgisayar Ağları IETF-Internet Engineering Task Force İnternet uygulamasında standart belirleyen, öneren bir komite; kırktan fazla çalışma grubundan oluşmuştur. ISO-International Standarts Organization Genel olarak sayısal sistemlerin haberleşmesi ve bilgi alış verişi üzerine örnek standart yapıları belirleyen uluslararası organizasyon. ISO’nun Açık Sistemler Arabağlaşım(Open System Interconnection, OSI) başvuru modeli tüm ağ mimarileri için örnek bir tanımlamadır. EIA-Electronics Industries Association Veri ve bilgisayar haberleşmesi ile ilgili, daha çok fiziksel arayüz standard kapsamında olan kablo, konnektör ve sonlandırma üzerine tanımlamalar yapmaktadır. En çok bilinen standard, kablolama alt yapısı için EIA-568, RS-232, RS-422/423 ve RS-449 standartlarıdır. ETSI-The European Telecommunication Standarts Institue Avrupa ülkelerinde kullanılmak üzere telekomünikasyon standartları geliştiren enstitüdür. HiperLAN, kablosuz LAN için geliştirdiği bir standarttır.

28 Bilgisayar Ağları Dersimiz bitmistir. Afiyet olsun.