Assurance and Advisory Business Services

... konulu sunumlar: "Assurance and Advisory Business Services"— Sunum transkripti:

1 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 KURUMLAR VERGİSİ KANUNU İstanbul YMM Odası 19 Ekim 2006 A. Feridun GÜNGÖR Yeminli Mali Müşavir

2 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı

3 Neden Transfer Fiyatlandırması?
Dünya ekonomisinde son yıllarda yaşanan gelişmeler, küreselleşme ve bu süreçte çok uluslu şirketlerin (MNE) artan ticari faaliyetleri önemli seviyelere ulaşmıştır. Bugün gayrisafi dünya hasılasını %75’i, 30 ülkeden kaynaklanmaktadır. Türkiye ekonomisi de dünya ekonomisindeki bu değişimlerden etkilenmektedir. 2005 yılında Milyon Dolar, 2006 yılında Milyon Dolar DYY yapıldı. Toplam DYY Milyon Dolara ulaştı.

4 Neden Transfer Fiyatlandırması?
Kendi vergi bazını korumak amacıyla transfer fiyatlandırması ile ilgili detaylı düzenlemeleri yürürlüğe koyan ülke sayısı giderek artmaktadır. Hem gelir idareleri hem de gümrük idareleri transfer fiyatlandırmasıyla ilgili konulara daha fazla kaynak ayırmaktadırlar. Çokuluslu şirketler açısından transfer fiyatlandırması giderek daha önemli bir konu haline gelmektedir.

5 Çokuluslu Şirketlerin Vergi Direktörleri için En Önemli Vergi Konuları
Assurance and Advisory Business Services April 3, 2017 Çokuluslu Şirketlerin Vergi Direktörleri için En Önemli Vergi Konuları

6 Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Detaylı Dokümantasyon Yükümlülüğü Koyan Ülkeler

7 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Çokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İncelemelerde İncelenen Ana Konular

8 Çokuluslu Şirketlerde Yürütülen Vergi İncelemesi Sonuçları
Assurance and Advisory Business Services April 3, 2017 Çokuluslu Şirketlerde Yürütülen Vergi İncelemesi Sonuçları

9 Transfer Fiyatlandırması Yolu ile Örtülü Kazanç Dağıtımı
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun temel yaklaşımı ; İlişkili kişiler arasında yapılan mal veya hizmet alımlarında kullanılan fiyatların emsaline uygun olmaması halinde kazancın kısmen veya tamamen örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilir. İlişkili Kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu veya nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar.

10 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 İlişkili Kişi Tanımı İdare ve Denetim Bakımından Bağlı Bulunulan Gerçek ve Tüzel Kişiler Alt ve Üst Soy, 3. Derece Dahil Hısımlar Alt ve Üst Soy, 3. Derece Dahil Hısımlar Ortağın Eşi Ortaklar kurum İdare ve Denetim Bakımından Kontrol Altında Olan Gerçek ve Tüzel Kişiler İştirakler A Şirketi Vergi Cenneti

11 Emsallere Uygunluk İlkesi Nedir?
Emsallerine Uygunluk İlkesi; ilişkili kişiler ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder ( arm’s length principle)

12 TF’sı Uygulamasının Öngördüğü Yenilikler
Transfer fiyatlandırması yöntemlerini tespit etmektedir. Peşin fiyat anlaşmalarına imkan vermektedir (APA). Dökümantasyon / ispat zorunluluğunu vergi mükellefine yüklemektedir. Örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilen kazanç tutarı ilgili kişiler nezdinde de elde edilmiş sayılmaktadır .

13 TF Uygulamasının Getirdiği Yükümlülükler
Transfer fiyatlandırması olarak adlandırdığımız bu yeni düzenlemenin mükellefler açısından getireceği yükümlülükleri 3 temel başlık altında sıralamak mümkündür. Mükellefler, ilişkili kişilerle gerçekleştirecekleri ticari münasebetlerinde, kanunda yer verilen yöntemlerden kendi işlemleri bakımından en uygun olanını seçip tercih edilen yöntemin gerektirdiği şekilde mal ve hizmetlerini fiyatlandırması gerekecektir. Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit etmiş oldukları yöntemlere ilişkin hesaplamalarına esas teşkil edecek dokümanları hazırlamak ve bunları muhafaza etmeleri gerekecektir. Mükellefler (hazırladıkları ve muhafaza ettikleri dokümanları),vergi idaresinin talebi üzerine incelenmesi maksadıyla ibraz edilmeye hazır tutacaklardır.

14 Uygulamanın Getirdiği Yükümlülükler
Mükellefler, emsallere uygunluk ilkesi gereği uygulamaya karar verecekleri transfer fiyatlandırması yöntemlerinin seçim esnasında: İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri ticari işlemleri analiz etmeleri, İlişkili kişilerle gerçekleştirdikleri işlemlerle mukayese edilebilecek mahiyette bağımsız kişiler arasında gerçekleştirilen işlemleri bulmaları, Emsallere uygunluk ilkesi gereği tespit edecekleri yöntem dahilinde fiyatlandırma yapmaları gerekecektir .

15 Uygulanacak Yöntemin Seçilmesine İzlenecek Aşamalar
TRANSFER FİYATININ HESAPLANMASI 5 Bu Emsal ve Verilere Göre Kullanılacak Yönteme Karar Verilmesi 4 Kullanılmakta Olan Veri ve Varsayımların Doğruluğundan Emin Olunması 3 İşleme Mukayese Teşkil Edecek ve Bağımsız Kişiler Arasında Olan Emsaller Bulunması 2 İlişkili Kişi ile Gerçekleştirilen İşlemin Analiz Edilmesi 1

16 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Yöntem Belirlenmesi İçin Gerekli Olan Şartlar Mukayese Edilebilir İşlemler Comparable Transactions Mukayese Edilebilir Bağımsız Kişiler Comparable Independent Enterprises Mukayese Edilebilir Koşullar Comparable Circumstances Bu 3 unsurun bir arada olması gerekmektedir

17 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Emsallere Uygunluk İlkesini Esas Alan TF Yöntemleri Emsallere uygun fiyatın tespiti, aşağıda belirtilen yöntemlerden mükellef için en uygun olanının kullanılması ile mümkün olmaktadır. Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Maliyet Artı Yöntemi Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Mahiyete Uygun Belirlenecek Diğer Yöntem

18 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Transfer Fiyatlandırması Yöntemleri OECD Rehberi Geleneksel Yöntemler Diğer Yöntemler Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Maliyet Artı Yöntemi Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Kar Bölüşüm Yöntemi İşleme Dayalı Net Kar Marjı Yöntemi Kurumlar Vergisi Kanunu’nda belirtilen Ana Yöntemler

19 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method) Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, uygulanacak fiyatın mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında hiçbir şekilde ilişki bulunmayan kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder. Karşılaştırılabilir emsal bulma güçlüğü vardır. Çoğu zaman kullanılan emsallerin ilişkili işlem ile ilişkisiz işlem arasındaki farklılıklara göre düzeltilmesi gerekir.

20 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method) Tercih edildiği mallar: Emtia (Benzin, demir-çelik, tahıl vb.) Marka, know-how’a bağlı olmayan fabrika malları Tercih edilmediği mallar: Yarı mamüller Marka, know-how’a bağlı olan fabrika malları

21 Assurance and Advisory Business Services
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method) April 3, 2017 Örnek 1: Fiyat farklılığı X ürününün niteliğine mi bağlı? İlişkisi Olmayan Şirketler Arasındaki Satış: X Ürünü A Şirketi (Yabancı Ülke) B Şirketi (Türkiye) YTL 100 İlişkili Şirketler Arasındaki Satış: X Ürünü C Şirketi (Yabancı Ülke) D Şirketi (Türkiye) YTL 150 Sorular: Satışa konu olan X ürünleri arasında satış fiyatını etkileyebilecek bir farklılık var mı? X ürünün tedarikçileri satıcı firmalara herhangi bir indirim ya da satış primi sağlıyor mu?

22 Assurance and Advisory Business Services
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method) April 3, 2017 Örnek 2: Nakliye ve Sigorta Masrafını Kim Üstleniyor ? İlişkili Olmayan Şirketler Arasındaki Satış: X Ürünü A Şirketi (Yabancı Ülke) B Şirketi (Türkiye) YTL 150* * Nakliye ve sigorta masrafı alıcı şirket tarafından karşılanıyor. İlişkili Şirketler Arasındaki Satış: X Ürünü C Şirketi (Yabancı Ülke) D Şirketi (Türkiye) YTL 100** ** Nakliye ve sigorta masrafı satıcı şirket tarafından karşılanıyor. Soru: Nakliye ve sigorta masrafları arasındaki farklılık tespit edilebiliyor mu?

23 Assurance and Advisory Business Services
Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi (Comparable Uncontrolled Price Method) April 3, 2017 Örnek 3: Satış Miktarının Satış Fiyatına Etkisi Var Mı? İlişkili Olmayan Bir Şirkete Yapılan Satış: X Ürünü A Şirketi (Yabancı Ülke) B Şirketi (Türkiye) 500 Ton 100 YTL/Ton İlişkili Bir Şirkete Yapılan Satış: X Ürünü A Şirketi (Yabancı Ülke) D Şirketi (Türkiye) 1.000 Ton 80 YTL/Ton Soru: Satış miktarları arasındaki fark, satış fiyatını etkileyebilecek nitelikte mi?

24 Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)
Assurance and Advisory Business Services April 3, 2017 Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method) Maliyet art yöntemi, fiyatın ilgili mal veya hizmet maliyetinin makul bir brüt kar oranı kadar artırılmasını ifade eder. Makul kar oranı, kullanılan kaynak ve üstlenilen risk ile piyasa koşulları dikkate alınarak tespit edilir.

25 Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)
Assurance and Advisory Business Services April 3, 2017 Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method) Tercih edildiği mallar: Yarı mamül Müşterek üretim anlaşmasına (joint facility agreement) konu mallar Uzun dönemli alış-satış anlaşmasına konu mallar Hizmet veya hizmet olarak sınıflandırılabilen işlemler

26 Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method)
Assurance and Advisory Business Services Maliyet Artı Yöntemi (Cost Plus Method) April 3, 2017 Örnek 1: Maliyete Genel ve İdari Giderler Dahil Ediliyor Mu ? Satıcı ve Alıcının Bağımlı Şirketler Olması: X Ürünü B Şirketi (Türkiye) Üretici A (A Ülkesi) %5 Kar Marjı* * Üretici firma genel ve idari giderlerini işletme gideri olarak kabul ettiği için satılan malın maliyetine dahil etmiyor. Alıcı ve Satıcıların Bağımsız Şirketler Olması: X Ürünü Üretici X (A Ülkesi) Üretici Y (A Ülkesi) Muhtelif Alıcılar Üretici Y (A Ülkesi) %3-%5 Kar Marjı** **Üretici firmalar genel ve idari giderlerini satılan malın maliyetine dahil ediyorlar.

27 Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method)
Assurance and Advisory Business Services April 3, 2017 Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method) Yeniden satış yöntemi, uygulanacak fiyatın işlem konusu mal ve hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan , makul bir brüt satış karı düşülerek hesaplanmasını ifade eder. Brüt satış karının makul olması neyi ifade eder? İlişkisiz kişilere satışlar var mı? İlişkisiz kişilerin benzer faaliyetlerinde satış karı bilinebiliyor mu?

28 Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)
Assurance and Advisory Business Services April 3, 2017 Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method) Tercih edildiği mallar: Pazarlama faaliyetine konu mallar, Dağıtımcılarca satılan mallar,

29 Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method)
Assurance and Advisory Business Services Yeniden Satış Fiyat Yöntemi (Resale Price Method) April 3, 2017 Örnek 1: Dağıtımcı Sattığı Mallar İçin Garanti Veriyor Mu? Satılan Ürün Dağıtımcının Garantisinde: X Ürünü Müşteri C Dağıtımcı A Brüt satış karı: % 20 Satılan Ürün İçin Dağıtımcı Garanti Vermiyor: X Ürünü Müşteri D Dağıtımcı B Brüt satış karı: % 15 Soru: Dağıtımcıların kar marjını karşılaştırabilmek için garantinin etkisi dikkate alınıyor mu?

30 Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method)
Assurance and Advisory Business Services Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi (Resale Price Method) April 3, 2017 Örnek 2: Dağıtımcılar Pazarlama Faaliyeti Dışında Bir Hizmet Veriyor Mu? - Satıcı Yalnız Pazarlama Faaliyetinde Bulunan İlişkili Olmayan Dağıtımcılara Satış Yapıyor: Satıcı A (A Ülkesi) YTL 120 Dağıtımcı B (B Ülkesi) YTL 120 Dağıtımcı C (C Ülkesi) - Satıcı Pazarlama Faaliyeti Dışında da Hizmet Sunan Bağımlı Dağıtımcıya Satış Yapıyor: YTL 120 Satıcı A (A Ülkesi) Dağıtımcı B (B Ülkesi) Soru: Pazarlama faaliyeti dışında sunulan hizmetin (teknik servis gibi) karşılaştırılabilirliğe etkisi var mı?

31 Çokuluslu Şirketlerde Transfer Fiyatlandırması için Kullanılan Yöntemler
Mal Satışları Grupiçi Hizmet Satışları Lisans Sözleşmeleri Masraf Paylaşım Anlaşmaları Finansman Hizmeti Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi 30% 17% 33% İç - 43% 21% Dış 14% Yeniden Satış Fiyatı Masraf Dağıtım Yöntemleri 31% Maliyet Artı Yöntemi 26% 57% 50% Kar Paylaşımı Yöntemi 4% 8% Kar Bazlı 16% 12% 15% Diğer Belirtilmeyen 7% 25% 19%

32 Advance Pricing Arrangements (APA)
Assurance and Advisory Business Services April 3, 2017 Advance Pricing Arrangements (APA) OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi: APA’lar, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde belirli bir dönem için kullanılacak transfer fiyatının belirlenmesine yönelik olarak, bir takım kriterlerin (yöntem, karşılaştırma ölçütleri ve gelecekteki olaylara ilişkin varsayımlar gibi) esas alındığı sözleşmelerdir. Bu anlaşmalara ilişkin süreç, esas olarak mükellefler tarafından başlatılır ve vergi idareleri ile müzakereler gerektirir.

33 Advance Pricing Arrangements (APA)
Assurance and Advisory Business Services April 3, 2017 Advance Pricing Arrangements (APA) Kurumlar Vergisi Kanunu’nda, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya bedelin tespitine ilişkin yöntemlerin, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebileceği belirtilmiştir. Bu şekilde belirlenen yöntem, 3 yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik taşır.

34 Transfer Fiyatlandırması Düzenlemeleri ve Diğer Vergi Kanunları
Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri sadece vergiye tabi olacak kurum kazancının belirlenmesine yöneliktir ve fiyat tespit yöntemlerinin diğer vergi uygulamaları açısından da geçerli olacağına dair hüküm içermemektedir. Genel olarak, diğer vergi kanunlarımızda da emsallerine uygunluk ilkesi benimsenmiş, bedelin bulunmadığı veya bilinmediği durumlar ile bedel düşüklüğünün izah edilemediği durumlarda emsal bedelin matraha esas tutar olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir. Diğer vergi kanunlarındaki emsal bedel uygulamasının, esas olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılması gerekmektedir. Transfer fiyatlandırmasına ilişkin hükümlere göre bulunan fark tutarların diğer vergi kanunlarının uygulanması açısından doğrudan esas alınması, yasal çerçeve değişmediği sürece mümkün görünmemektedir.

35 İspat Yükümlülüğü Mükellefler, tespit edilen fiyat ve bedellerin hesaplanmasına dayanak teşkil eden kayıt, cetvel ve belgeleri, ispat edici kağıtlar olarak saklamakla yükümlü tutuluyor. Dökümantasyan yükümlülüğüne dair Bakanlar Kurulu’nun getireceği düzenlemeler bekleniyor.

36 Örtülü Olarak Kazanç Dağıtımının Sonucu
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımının sonucu, kazancın tamamen veya kısmen dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar olarak değerlendirilmesidir. Söz konusu kazanç, ilgili maddedeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır.

37 Düzeltme Muhatabı ve Gerekli Olan Şartlar
Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulanmasında, kanun maddesindeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır. Düzeltme işlemi, kazancı dağıtan mükellef açısından, kazancın dağıtılmış kar payı sayılacağından dolayı kurum kazancının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmak suretiyle; kazancı elde eden taraf açısından ise hesap dönemi sonu itibariyle iştirak kazancı olarak dikkate alınmak suretiyle gerçekleşecektir. Ancak, Kanun’un lafzında yer alan “tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması” ifadesinden kastın ne olduğu hususunun Maliye Bakanlığı tarafından açıklığa kavuşturulması gerekiyor.

38 Stopaj Uygulaması Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın kar payı olarak değerlendirilmesi stopaj uygulamasını da gündeme getirmektedir. Bu durumda, örtülü olarak kazanç elde eden ilişkili kişilerin statülerine göre stopaj yükümlülüğünün olup olmayacağı değişecektir. Örneğin, ilişkili kişinin tam mükellef kurum olması durumunda stopaj yapılmayacak, gerçek kişi olması durumunda ise stopaj hesaplanması gerekecektir. Örtülü olarak dağıtılan ve kar payı olarak dikkate alınan kazanç net kar payı olarak mı kabul edilecek?

39 Yüklenilen KDV’nin İndirimi
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11 inci maddesi hükmüne göre; transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir. Bu durumda, KDV Kanunu 30/d maddesi uyarınca, örtülü olarak dağıtılan kazanca isabet eden KDV’nin indirimi reddedilecek mi?

40 Vergi Cennetlerinde Faaliyette Bulunan Kimseler ile Yapılan İşlemler
B.K.’nca ilan edilecek ülke ve bölgelerde bulunan kişilerden (Türkiye’deki tam mükellef kurumların bu nitelikli ülkelerde bulunan iş yerleri dahil) emsaline uygun olmayan fiyatlardan mal almaları durumunda, nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen ödemeler üzerinden %30 oranında vergi kesintisi yapmaları gerekiyor.

41 Ana Merkez Masraf Dağıtımı
5422 Sayılı KVK’nda, dar mükellef statüsündeki kurumların ana merkezlerinin veya Türkiye dışındaki şubelerinin gider veya zararlarına iştirak etmek üzere ayırmış oldukları paylar kanunen kabul edilmeyen gider olarak değerlendiriliyordu. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda; dar mükellef kurumların Türkiye’deki kurum kazançlarının elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olan ve emsallere uygunluk ilkesi uyarınca belirlenecek dağıtım anahtarlarına göre ayrılan payların vergiye tabi kazancın tespitinde indirim olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir.

42 Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin Yönetmelik
Kanun maddesinde transfer fiyatlandırması ile ilgili usullerin belirlenmesinde Maliye Bakanlığı’na yetki verilmektedir. Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanacak olan bir yönetmelik ile transfer fiyatlandırması uygulamasına ilişkin ayrıntılı açıklamaların yapılması beklenmektedir. Söz konusu yönetmelikteki açıklamaların OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberi’ndeki açıklamalara paralel olması beklenmektedir.

43 Sonsözler Transfer fiyatlandırması, bugün itibariyle dünyada vergi idarelerinin ve firmaların gündemindeki en önemli konulardan biridir. Vergi idarelerinin, sınır ötesi işlemlerden daha fazla vergi tahsilatı yapabilmek maksadıyla transfer fiyatlandırması yöntemlerinin uygulamasında giderek daha agresif bir tutum aldıkları görülmektedir. Transfer fiyatlandırması konusunu iyi idare edemeyen ülkeler kendi vergi bazlarını koruyamamakta ve zararlı vergi rekabetinden daha olumsuz etkilenmekte, bunun yanı sıra vergi sistemlerinin yarattığı belirsizlikler nedeniyle uluslar arası sermaye hareketlerinden yeterince pay alamamaktadırlar.

44 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançları

45 Neden Kontrol Edilen Yabancı Kurum (CFC)?
Düzenlemenin amacı, bazı ülkelerin diğer ülkeler aleyhine fon ve yatırımları kendi ülkelerine çekmek için vergi erteleme olanağı getiren ve zararlı vergi rekabetine yol açan uygulamalarından korunmaktır.

46 CFC Düzenlemesi Bu düzenleme ile yatırımlarını yurt dışında düşük vergi oranlı ülkelere iştirakler vasıtasıyla yönlendiren mükelleflerin belli şartlar dâhilinde buradan elde ettikleri gelirlerinin Türkiye’ye aktarılması beklenilmeksizin vergilendirilmesi sağlanmaktadır.

47 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 Kontrol Edilen Yabancı Kurum CFC Nedir? Tam mükellef gerçek kişi veya kurumların doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştirakler; “Kontrol Edilen Yabancı Kurum (CFC)” olarak tanımlanmaktadır.

48 CFC Kazancının Türkiye’de Vergilendirilme Şartları
Tam Mükellef Kurum Türkiye TR İştirak Oranı > %50 Gayrisafi Hasılat >= %25 pasif karakterli gelir A Efektif Vergi Yükü < %10 X Ülke Yıllık Gayrisafi Hasılat > YTL

49 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 %10’luk Azami Vergi Yükünün Tespiti Esas itibariyle vergi yükü şu şekilde hesaplanmalıdır. TVY = Toplam Vergi Yükü, TV = Gelir Üzerinden Tahakkuk Eden Vergiler, DKK = Dağıtılabilir Kurum Kazancı Bu durumda; TVY = TV DKK + TV Efektif vergi yükünün hesabında, CFC’nin kazancı üzerinden diğer ülkelerde ödediği vergiler dikkate alınacak mı?

50 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 “Pasif Karakterli Gelir” Kavramı Faiz, kar payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış gelirleri gibi gelirler ile, Faaliyetler ile orantılı sermaye, organizasyon ve eleman istihdam etmek suretiyle yürütülenler dışındaki ticari, zirai ya da serbest meslek kazançları, “Pasif Karakterli Gelir” olarak nitelendirilir.

51 Assurance and Advisory Business Services
April 3, 2017 “Pasif Karakterli Gelir” Kavramı Burada dikkate alınması gereken “pasif “ ya da “aktif” karakterli gelir, kontrol edilen yabancı iştirak tarafından elde edilen gelirlerdir. Kontrol edilen yabancı kurumların iştirak etmiş oldukları diğer alt kurumların elde etmiş oldukları kazançların “ pasif ” ya da “aktif” karakterli olmasının uygulama açısından bir etkisi yoktur.

52 Kontrol Unsurunun Tespitinde İştirak Şekilleri
Asgari %50 kontrol oranının tespitinde tam mükellef gerçek kişi ve kurumların, Doğrudan veya dolaylı olarak, Ayrı ayrı ya da birlikte sahip oldukları sermaye payları veya kar payının veya oy kullanma hakkının dikkate alınması gerekmektedir. Kontrol unsurunun yüzde 50’yi geçip geçmediğinin belirlenmesinde tam mükellef kurumların yanı sıra varsa tam mükellef gerçek kişilerin iştirak payları da dikkate alınır. Buna karşın, CFC kazancının vergilendirilmesinde sadece tam mükellef kurum nezdinde ve tam mükellef kurumun iştiraki oranındaki CFC kazancı konsolide edilir.

53 Tam Mükellef Gerçek Kişi veya Kurum Kontrol Edilen Yabancı Kurum
Ayrı Ayrı İştirak Tam Mükellef Kurum Tam Mükellef Gerçek Kişi veya Kurum TR 1 TR 2 Türkiye %30 İştirak %25 İştirak Kontrol Edilen Yabancı Kurum A X Ülke Toplam İştirak > %50

54 Kontrol Edilen Yabancı Kurum
Dolaylı İştirak TR Türkiye %70 İştirak X Ülke A Dolaylı İştirak > %50 %80 İştirak Kontrol Edilen Yabancı Kurum Y Ülke B

55 Kontrol Edilen Yabancı Kurum
Dolaylı İştirak Dolaylı iştirak testi sadece kontrol unsuru olup olmadığının tespiti için mi kullanılacaktır? TR Türkiye Dolaylı iştirak kazancının, doğrudan iştirak bulunmadığı durumda da vergilendirilmesi mümkün mü? %70 İştirak Aksi takdirde, kanundaki “..yurt dışı iştirakin kazancı, tam mükellef kurumun kurumlar vergisi matrahına hisseleri oranında dahil edilir” ifadesi ne şekilde uygulanacak? A X Ülke Normal şartlarda, B’den A’ya, A’dan da TR’ye kar dağıtımı olduğunda ÇVÖ Anlaşmasına istinaden Türkiye’de istisna uygulandığı durumda, B’nin kazancının bu uygulama kapsamında TR’nin kazancına dahil edilip vergilenmesi gerekir mi? %80 İştirak Y Ülke Kontrol Edilen Yabancı Kurum B

56 İştirak Oranının Yıl İçinde Değişiklik Göstermesi
TR TR %60 %45 A A Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kontrol Edilen Yabancı Kurum A’nın kazancının, yıl içindeki en yüksek iştirak oranı olan % 60 oranına göre TR’de beyan edilmesi gerekir. ? En yüksek oran kontrol unsurunun tespitinde kullanılacak olup, A’nın kazancının sene sonundaki %45 iştirak payına göre TR’de beyan edilmesi gerekir. ?

57 Kazancın Elde Edildiği Tarih
Kanunda, tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. TR Elde Etme Tarihi Türkiye’deki Kurum Tarafından Matraha İlave Edilen Tarih Matraha İlave Edilen Kazancın Kaynağında Elde Edildiği Tarih ? A Kontrol Edilen Yabancı Kurum A’nın tarihinden sonra kendi faaliyetine ilişkin elde ettiği kazanç ile tarihinden sonra B’den elde ettiği temettü kazançları, TR açısından 2006 yılında elde edilmiş kazanç kabul edilecektir. B

58 Gayrisafi Kazancın YTL Karşılığının Tespiti
Yurt dışı iştirakin kazancının, Türkiye’deki şirketin hesaplarına dahil edilmesi sırasında, iştirakin hesap döneminin son gününde geçerli olan T.C. Merkez Bankası Döviz Alış Kuru dikkate alınarak YTL’ye çevrilmesi gerekmektedir.

59 Kazanç İbaresi “Zarar”ı İçerir mi?
Uygulamanın amacı; düşük vergi oranlı ülkelerde elde edilen karın Türkiye’deki ortağa dağıtılmaması nedeniyle Türkiye’de meydana gelen vergi kaybının önlenmesidir. Bu nedenle, kontrol edilen yabancı iştiraklerin zararlarının Türkiye’deki ortağa aktarılması, uygulamanın amacına aykırıdır.

60 Vergilendirme Dönemi ve Geçici Vergi Uygulaması
Yurt dışındaki iştirakin elde etmiş olduğu kazanç iştirakin hesap döneminin kapandığı ayın son günü itibariyle Türkiye’deki tam mükellef kurumun kazancı sayılacak ve bu tarih itibariyle Türkiye’deki şirketin içinde bulunduğu geçici vergi döneminin matrahına dâhil edilecektir.

61 Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu
Kontrol edilen yurt dışı iştiraklerin Türkiye’de vergiye tabi tutulacak karları vergi öncesi kurum kazançları olacaktır. Yurt dışında ödenen vergiler ise 33 üncü madde hükmüne göre Türkiye’de ödenecek olan kurumlar vergisinden (geçici vergiler dahil) mahsup edilecektir.

62 Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu
Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışındaki iştiraki vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden bu iştirakin ülkesinde ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de ödenecek olan kurumlar vergisinden mahsup edilebilir mi? Türkiye TR X Ülkesi Kontrol Edilen Yabancı Kurum A Kontrol Edilen yabancı kurumun kendi ülkesi dışında şube vasıtasıyla elde etmiş olduğu gelir üzerinden ilgili ülkede ödenmiş olan vergiler, Türkiye’de ödenecek olan kurumlar vergisinden mahsup edilebilir mi? Y Ülkesi B İştirak Şube

63 Türkiye’de Vergilendirilen Kazancın Daha Sonra Türkiye’deki Ortağa Dağıtılması
Türkiye’de vergilenmiş kazancın yurt dışındaki iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kar paylarının vergilenmiş kısmı kurumlar vergisine tabi tutulmayacaktır. Dağıtılan kısım önceden vergilenen kısımdan fazla ise sadece aşan kısım vergilendirilecektir.

64 ÇVÖ Anlaşmalarının Kontrol Edilen Yabancı Kurum Uygulamasına Etkisi
Çifte vergilemeyi önleme anlaşması olup olmaması kanun uygulaması açısından durumu değiştirmemektedir. Ancak, ilgili ülke anlaşmasında temettü gelirleri ile ilgili bir istisna söz konusu ise, kontrol edilen yabancı kurum uygulamasında da bu istisnanın uygulanması gerektiği düşüncesindeyiz.

65 Vergi Cennetlerine Yönelik Uygulamalar

66 Neden Vergi Cennetlerine Yapılan Ödemelerden Stopaj?
Yapılan düzenleme ile, vergi cenneti olarak nitelenen ülkelerde yerleşik gerçek veya tüzel kişilere çeşitli adlar altında yapılacak ödemelerin, Türkiye’deki vergi matrahlarını azaltmak amacı ile kullanılmasının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.

67 Vergi Cennetlerine Stopaj Uygulaması
Bakanlar Kurulu’nca ilan edilen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara (tam mükellef kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan işyerleri dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın %30 oranında vergi kesintisi yapılır.

68 Kendilerine Yapılan Ödemelerden Stopaj Yapılacak Kurumlar
Tam mükellef kurum A Ödeme %30 Ödeme %30 Ödeme %30 İlişkili veya ilişkisiz Şirket B a Şube C İştirak Vergi Cenneti A Vergi Cenneti B Vergi Cenneti C

69 “ Her Türlü Ödemeler ”den Ne Anlaşılmalı?
Kanun hükmünde nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemelerin, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın üzerinden stopaj yapılacağı belirtilmesi nedeniyle, iştirak kar payları, borç ödemeleri, sermaye gibi ödemelerin de tevkifat kapsamında olduğu yorumu yapılabilmektedir. Ancak, gerek kanunun uygulama amacı, gerekse de kanun gerekçesinde açıklama dikkate alındığında vergiye tabi kazancı aşındırması söz konusu olmayan kar payı, borç ana para geri ödemesi ve sermaye tahsisi gibi ödemelerin bu kapsamda olmadığı düşüncesindeyiz.

70 Ödemeler Üzerinden Yapılacak Olan Tevkifat Oranı
Kanunda, yukarıda belirtilen ödemeler üzerinden %30 oranında stopaj yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Bakanlar Kurulu’na bu oranı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına (%60) kadar artırmaya ilişkin yetki verilmiştir.

71 Bakanlar Kurulu’nca Stopaj Oranı Belirlenecek Ödemeler
Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri, Emsaline uygun fiyatlarla deniz ve hava ulaştırma araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler, Yapılan işin tamamlanabilmesi bakımından zorunluluk arz eden geçiş ücreti, liman ücreti gibi ödemeler için Bakanlar Kurulunun ayrı stopaj oranı belirlemesi mümkündür. Navlun ödemeleri bu kapsamda değerlendirilecek mi?

72 İstisnalar Yurt dışındaki finans kuruluşlarından temin edilen borçlanmalara ilişkin ana para, faiz ve kar payı ödemeleri, Sigorta ve reasürans ödemeleri, Stopaja tabi değildir. Finans kuruluşlarının tanımı nedir? SPV’ler finans kurumu sayılır mı?

73 Banka ve Aracı Kurumlar Tarafından Menkul Sermaye İradı Ödemeleri
Vergi cennetlerinde bulunan kurumların Türkiye’deki bankalar ve aracı kurumlardan elde ettikleri menkul sermaye iratları için bu madde hükmü yerine Gelir Vergisi Kanunu Geçici 67’nci maddesi dikkate alınacak.

74 Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Kontrol Edilen Yabancı Kurumlar
Bu kurumların Türkiye’deki beyannameye dahil edilen kazancı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden, ödeme anında yapılan stopajın bu kazanca isabet eden kurumlar vergisini aşmayan kısmı mahsup edilebilecek.

75 Vergi Cennetlerinde Faaliyet Gösteren Şubelere Yapılan Ödemeler
Kanunda, tam mükellef kurumların vergi cennetlerinde bulunan işyerlerine yapılan ödemelerin de tevkifat kapsamında olacağı belirtilmiştir. Ancak, stopaj tutarının Türkiye’deki kazançtan mahsubundan söz edilmemiştir. Bu durumda, Şube’nin karının konsolide edilmesi nedeniyle kurumlar vergisi; ödemeler nedeniyle de stopaj yapılması çifte vergilemeye neden olmayacak mı?

76 Uygulamanın Yürürlüğe Giriş Tarihi
Söz konusu hüküm tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, tarihinde yürürlüğe girdi. Ancak, kanun maddesinin uygulanacağı ülkeler henüz Bakanlar Kurulu’nca ilan edilmedi. Bu nedenle, bu ülkeler ilan edilene kadar madde hükmünün uygulanması da mümkün gözükmüyor. tarihinden, ilgili ülkelerin belirlendiği tarihe kadar yapılmış olan ödemeler ne olacak?