FOTOGRAF MAKİNELERİNİN DİĞER ELEMANLARI

... konulu sunumlar: "FOTOGRAF MAKİNELERİNİN DİĞER ELEMANLARI"— Sunum transkripti:

1 FOTOGRAF MAKİNELERİNİN DİĞER ELEMANLARI
ALAN DERİNLİĞİ FOTOGRAF MAKİNELERİNİN DİĞER ELEMANLARI FİLTRELER

2 istenilen netliğin sınırları, objektif odak uzaklığı,
ALAN DERİNLİĞİ Alan derinliği sınırları, yani en öndeki net nokta ile en arkadaki net nokta arasındaki mesafe, istenilen netliğin sınırları, objektif odak uzaklığı, diyafram açıklığı ve konu ile fotoğraf makinesi arasındaki mesafe gibi birtakım etkenlere bağlıdır. Diyafram açıklığının fotoğraf üzerinde etkilediği bir diğer unsurda fotoğrafta net çıkacak bölgedir (net alan derinliğidir). Net alan derinliği, netleme yapılan objenin 1/3 (a) oranında önünde ve 2/3 (2a) oranında arkasında olmak üzere fotoğrafta net olarak çıkacak mesafedir(a+2a).

3 Alan derinliği objektifin üzerinde yer alan; alan derinliği halkası ile belirlenir.
Alan derinliği halkası, netlik halkası(metre halkası) ile diyafram açıklığı halkası arasında bulunur ve üzerinde o objektife ait diyafram açıklığı aralığında yer alan diyafram açıklığı değerleri bulunur. Diyafram açıklığı halkası ile netlik halkası hareketli, alan derinliği halkası ise bu iki halkanın değişmesi ile belirlendiğinden dolayı hareketsiz konumda yer alır ve merkezinde netleme çizgisi vardır. Alan derinliğinin tayini için, alan derinliği halkası üzerinde kullandığımız diyafram açıklığı değeri bulunur ve her iki taraftan da netlik halkası üzerine çıkarılarak, alan derinliğinin kaç metreden başlayıp kaç metrede son bulduğunu anlayabiliriz .

4 Yukarıdaki şekillerle, iki farklı diyafram açıklığı ile alan derinliğinin nasıl değiştiğini örnekleyelim. Her iki şekilde de netlik 3.5 metreye yapılmış ve diyafram açıklıkları; soldaki şekilde f=8, sağdaki şekilde ise f=16 olarak ayarlanmıştır. Soldaki şekilde f=8 değeri, alan derinliği halkasında bulunup netlik halkasına çıkarıldığında; netliğin 2 metreden başlayıp, 4.5 metrede sona erdiğini görürüz. Sağdaki şekilde ise f=16 değeri, alan derinliği halkasında bulunup netlik halkasına çıkarıldığında; netliğin 1.35 metreden başlayıp, ∞ da sona erdiğini görürüz. Bu örneklerden de görüleceği üzere alan derinliği, diyafram açıklığı değeri büyüdükçe (diyafram çapı küçüldükçe) artar (bu değerler konuyu anlatabilmek için verilmiştir, gerçek değillerdir).

5 Kullanacağımız diyafram açıklığı değerini belirleyip, ayarladıktan sonra, ∞ ‘a netlik yapılır (net alan derinliği 5 metre ile ∞ arasındadır) ve alan derinliği halkası üzerinden seçtiğimiz diyafram açıklığı değeri ile kesiştirilerek netlik bölgesinin başlangıç değeri bulunur. Herhangi bir diyafram açıklığında sonsuza netlik yapıldığında, alan derinliğinin başlangıç uzaklığına hiperfokal (hyperfocal) uzaklık denir. Bulunan bu değere (5 metreye), sağdaki şekilde olduğu gibi netlik yapıldığında, net alan derinliği 1.7 ile ∞ arasında olacaktır. Böylece alan derinliğimiz o diyafram açıklığı değeri için en büyük halini almıştır.

6 ALAN DERİNLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Diyafram çapı küçüldükçe, alan derinliği azalır. Kullanılan objektiflere göre alan derinliği değişir; geniş açılı (odak uzunluğu kısa) objektiflerde alan derinliği fazla iken, dar açılı (odak uzunluğu uzun) objektiflerde alan derinliği kısadır. Film düzlemi ile netlik yapılan konu arasındaki mesafe azaldıkça, alan derinliği azalır. Aynı şekilde film düzlemi ile netlik yapılan konu arasındaki mesafe arttıkça, alan derinliği artar. Bunun sebebi netlik ayarının kısa mesafelerde çok hassas iken, uzun mesafelerde hassaslığını yitirmesinden kaynaklanır.

7

8 ALAN DERİNLİĞİNİN UZATILMASI
Seçilen herhangi bir diyafram açıklığı için alan derinliği ölçüsünün en büyüklenebilmesi arttırılmış netleme ölçüsü ile mümkündür. Bunu yapabilmek için netleme halkası üzerinde bulunan ∞ işareti, alan derinliği halkası üzerinde seçilen diyafram açıklığı değeri ile kesiştirilir. Bu yolla alan derinliği, seçilen diyafram açıklığı için maximum halini alır. Sonsuzdaki konular kabul edilebilir netlik bölgesinin en uzak noktasında olacaktır. En yakındaki net bölge ise netleme yapılan konu ile film düzlemi arasındaki uzaklığın ortalarından başlayacaktır. Bu yöntem ile en fazla alan derinliği elde edildiğinden genellikle manzara fotoğraflarında kullanılır.

9 Örnekte netleme adamla kadına yapılmıştır
Örnekte netleme adamla kadına yapılmıştır. En üstte diyafram açıktır (örnek 2.8 yada 4). Ortada diyafram biraz kısılmıştır (örnek 8 veya 11, 16 gibi). En altta ise diyafram tam olarak kısıktır (22 veya 32 gibi). Yaratmak istediğimiz etki hangisi ise ona göre diyafram seçeriz.

10 ARALIĞA NETLEME Diyelim ki; bir evin fotoğrafını çekeceksiniz ve öndeki ağaç ile arkadaki duvarın da net çıkmasını istiyorsunuz. Bu isteğin gerçekleşmesi 3 adımdan oluşur; 1.adım : fotoğraf makinasına en yakın konu olan ağaca netlik yapılır ve netlik halkasından ne kadar uzaklıkta olduğu öğrenilir, diyelim ki 2.5 metre olsun. 2.adım: fotoğraf makinasına en uzak konu olan duvara netlik yapılır ve netlik halkasından ne kadar uzaklıkta olduğu öğrenilir, diyelim ki ∞ da olsun. 3. adım: 2.5 metre ile ∞ değerleri netlik halkasında ortalanacak şekilde netlik yapılır(alan derinliği halkasının merkez çizgisine göre) ve bu iki değerin alan derinliği halkası üzerinde kesiştiği diyafram açıklığı değeri kullanmamız gereken diyafram açıklığı değeridir. Böylece netlik 6 metrede olur ve diyafram açıklığı değerini f=11 ayarlamamız gerekmektedir.

11

12 Öndeki modele netlik yapılarak ,diyafram açıklığı değeri f\2 ayarlanmıştır.
Görüldüğü üzere f\2 ile sağlanabilecek olan alan derinliği son derece kısıtlı olduğunda dolayı diğer modeller flu çıkmışlardır.

13 Bu fotoğrafta da f 2 diyafram açıklığı değeri ayarlanarak çekildiği halde bir önce ki fotoğrafa nazaran alan derinliği artmıştır. Nedeni ise netlik mesafesinin arttırılarak en arkadaki modele yapılmış olmasıdır.

14 Bu fotoğrafta ise netlik ortadaki modele yapılarak, diyafram açıklığı değeri olarak f 22 seçilmiştir ve 3 modelinde alan derinliği içinde yer alınması sağlanmıştır.

15 FOTOGRAF MAKİNELERİNİN DİĞER ELEMANLARI

16 BAKAÇ / VİZÖR Film düzleminde oluşacak görüntüyü izlememizi sağlayan sistemdir. Çoğu makinelerde odaklamayı kolaylaştırıcı telemetre, kırık görüntü, mikroprizma gibi sistemler bakaç içerisinde yer alır ve ışık ölçümü, ışıklama, pil kontrolü gibi işlemler bakaçtan izlenerek yapılır. FİLM SARMA KOLU Makina içindeki çekilmemiş filmi çekim gerçekleştirildikten sonra çekilmiş film bölümüne saran sistemdir. FİLM HIZI AYAR DÜĞMESİ  Söz konusu makinada kullanılacak film hızının makinaya bildirildiği yerdir.

17 ALAN DERİNLİĞİ DÜĞMESİ
DEKLANŞÖR Bütün ayarlamalardan sonra fotoğrafın çekimini makinaya bildiren düğmedir. DEKLANŞÖR KİLİDİ Deklanşör 'e bağlanarak deklanşör düğmesinin daha rahat bir şekilde basılmasını ve uzun enstantane çekimlerinde makinanın sallanmaması için kullanılan kablolu bir sistemdir. Bazı makinalarda ayrı bir giriş yeri olmasına karşın genelde deklanşörün üzerine takılırlar. ALAN DERİNLİĞİ DÜĞMESİ Her fotoğraf makinasında bulunmayan bu düğme net alan derinliğinin görülmesini sağlayan sistemdir.

18 FOTOĞRAF MAKİNASI FİLTRELERİ

19 Filtreler üç ana grupta toplanır.
Siyah - beyaz filmle kullanılan filtreler çeşitli renk tonlarının kaydedilme şeklini etkiler. Renkli film için olan filtreler gri, uçuk - renkli veya renksiz (UV filtresi gibi) ya da makinede yanlış bir film takıldığında oluşan hataları düzelten çok kuvvetli olarak renklendirilmiş filtreler olabilir. Her iki tür film için de düzinelerce özel etki filtresi vardır. Fotoğraf makinesi filtresi, yuvarlak, optik nitelikli bir camdır (ya da daha ucuz ve daha dayanıksız plastiktir). Objektifin önündeki yuvaya takılır. Satın aldığınız filtrelerin objektifinize takılabilmesi için çaplarının doğru olmasına dikkat edin. (Aynı SLR makineye takılan farklı objektifler farklı çaplarda olabilir). Ayrıca, makinenin objektifine takılan, ayarlanabilir çerçevelerle yerleştirilen kara filtreler de vardır.

20 Filtre faktörleri Pek azı dışında bütün filtreler filme gelen ışığı azaltır. SLR'de bu fark etmez; çünkü, bu tür makineler objektiften geçen ışığa göre ışık ölçümü yaptığı için, filtre takılması sonucu azalan ışık düzeyini kaydeder ve dengelemek için poz süresini arttırırlar. Öte yandan, kompakt makineler ışık ölçümünü makinedeki ayrı bir pencereden yapar; eğer bu pencere de filtreyle örtülmemişse fotoğraflarınızın, filtrenin gücüne bağlı olarak, gerektiğinden daha az pozlanmış olduğunu göreceksiniz. Üreticiler, filtrelerin dış çeperlerine bunu dengelemek için gerekli ilave poz sürelerini yazarlar. Buna filtre faktörü denir.

21 Gökyüzünün rengini ya tonunu kuvvetlendirmek için kullanılır.
Polarize filtre Gökyüzünün rengini ya tonunu kuvvetlendirmek için kullanılır. UV (Morötesi) filtre Dağlık bölgelerde tipik olarak bol bulunan UV ışığı, bir UV filtresini çok gerekli kılar. Sarı filtre Siyah - beyaz filmle kullanılan bir sarı filtre, gökyüzü kontrastını kuvvetlendirir.

22 POLARİZE FİLTRELER Siyah-beyaz ve renkli filmlerle kullanılan bu filtrelerin amacı, fotoğrafçılıkta büyük bir hata olan yansımaları ve parıldamaları ortadan kaldırarak, çıplak gözle bakıldığında donuk renkli görülen bir çok şeyin parlak renklere bürünmesini sağlamaktır. Bunun nedeni bütün planlarda dalgalı bir hareket izleyerek normal bir şekilde yayılmakta olan ışık, yansıtıcı bir yüzeyle karşılaştığında artık bütün yönlere yayılmayıp sadece bir noktada yayılmak suretiyle yansımalar meydana getirir ki, bu olaya polarizasyon olayı denir. Bu polarize olmuş ışınlar film üzerinde bir parıldama meydana getirerek, konunun ayrıntılarının ve renk tonunun kaybolmasına neden olur. Eğer bu polarize ışınların yolu üzerine, mikroskopik iyot ve kinin kristallerinden meydana gelmiş bir polarizasyon filtresi konulacak olursa, bu ışınlar kontrol altına alınabilir. Işınlar filtre içindeki kristallerin meydana getirdiği prizmaların yayılma planına paralel ise filtreden geçerler. Ama filtrenin duruş biçimi kristallerle ışınların yayılma planı arasında bir dik açı meydana getirecek şekilde ise bu ışınlar kırılırlar yani yok olurlar. Polarizasyon filtreleri netliği bozmazlar ve yeşilimtrak gri renktedirler.

23 ULTRA -VİYOLE FİLTRESİ (UV) MOR ÖTESİ IŞINLARI FİLTRESİ
Mor ötesi ışınların (U-V) fazla olduğu yerlerde özellikle yüksek dağlarda, deniz ve plaj manzaralarında, kar manzaralarında mor ötesi ışınlara engel olmak için kullanılan filtrelerdir. Flu, bulanık fotoğraf çekimlerine engel olurlar. Sarı filtrelerin etkilerine benzeyen etkileri vardır. UV filtrelerin poz değerleri üzerinde bir etkileri yoktur. Yani poz değerlerini değiştirmek gerekmez.

24 SKY LIGHT (1A) FİLTRELER
Renkli fotoğrafçılıkta bütün diğer filtrelerden daha çok fazla kullanılan filtrelerdir. Mavi renk fazlalığını önlemek için kullanılırlar. Renkli filmin spektrumun mavi renk bandına karşı duyarlı olan en üst tabakasının mavi ışınlara ilaveten insan gözünün görmediği mor ötesi (U-V) ışınları da saptaması nedeniyle normal renkler altında görünen bir çok açık hava manzaraları, renkli filmde göründüğünden mavi şekilde görülür. Bunu önlemenin çok basit ve ucuz yolu objektif önüne bir SKY (1A) filtre takmaktır. Bu filtrenin rengi, çok açık pembe olması nedeniyle ikinci bir etkisi de konunun gölgede kalan kısımlarının ya da kapalı bulutlu günlerde konunun tamamının renk tonunu sıcaklaştırmasıdır. Bu suretle elde edilen sonuç bazı fotoğrafçıların tercihen kullandıkları sarımsı renkte olan UV filtreleriyle elde edilecek sonuçlardan daha hoş sonuçlar doğurabilir. SKY filtrelerinin poz değerleri üzerinde değişikliği gerektirecek bir etkileri yoktur. Konuların renk tonu üzerindeki etkileri ise fark edilemeyecek kadar azdır.

25 Tek amacı fotoğraf makinesine giren ışık miktarını azaltmaktır.
GRİ-NÖTR FİLTRE Tek amacı fotoğraf makinesine giren ışık miktarını azaltmaktır. Makine içine girecek ışık miktarını azaltmak için fotoğraf makinesinin enstantane ve diyafram açıklıkları yeterli olmayabilir. Bu durumda gri nötr filtre kullanılır. Bu filtreler üzerlerine düşen ışığın renk dengesini bozmadan miktarını azaltırlar ve azaltma miktarı çeşitli filtre yapımcıları tarafından değişik tutulmuştur. Bu husus, yani gri-nötr filtrenin üzerine düşen ışığın ne miktarını geçirdiği filtre prospektüslerinde yazılıdır.

26 Nötr yoğunluk filtreleri (Gri filtreler)
Özel efekt filtreleri Bu filtrelerin türleri arasında, prizma, yıldız, sis, degrade renk ve saydam orta nokta filtreleri vardır. Saydam orta nokta: Orta noktası saydam olan renkli bir filtre hoş bir görüntü yaratabilir. Prizma: Güçlü çizgileri ve parlak renkleri olan konular bir prizma filtre için en uygunudur. Nötr yoğunluk filtreleri (Gri filtreler) Bütün ND filtrelerinin rengi gridir; siyah - beyaz ve renkli filmlerin her ikisiyle de kullanılabilirler. Temel işlevleri çok geniş bir diyafram açıklığı, ya da çok yavaş enstantaneler kullanmak istediğiniz durumlarda filmin fazla pozlanmasını önlemektir. Hiçbir biçimde siyah - beyaz tonların ya da renk tonlarının görünüşünü etkilemez.

27 FOTOĞRAF MAKİNASINA EKLENEBİLEN YARDIMCI SİSTEMLER

28 IŞIKÖLÇER -POZOMETRE Işığa duyarlı elemanları sayesinde ışık şiddetini ölçüp örtücü hızı ve diyafram açıklığı cinsinden bildiren aletlerdir. Işık ölçerler makinadan bağımsız olabilir veya fotoğraf makinasının içine yerleştirilmiş olabilirler. Bu tür ışık ölçümüne objektif içinden ölçüm veya TTL ölçüm de denir. Günümüzde hemen tüm fotoğraf makinelerinin ışıkölçeri bulunmaktadır. Işıkölçer, doğru diyafram açıklığı ve örtücü hızını belirleyebilmek için varolan ışığın miktarını ölçer. Ayrıca el ışıkölçerleri de bulunmaktadır. Bu aygıtlar kullanıcıya daha fazla seçenek sunarlar ve daha hassastırlar. Fotoğraf makinelerinin üzerinde bulunan tipte ışıkölçerler gibi konudan yansıyan ışığı ölçen aygıtlara yansımalı ölçücüler denir. Konu üzerine düşen ışığı ölçen aygıtların kullanımı da bir diğer ölçüm tekniğidir.

29

30 Flaşmetre / Pozometre / Spotmetre

31 FOTOĞRAF MAKİNASINA EKLENEBİLEN YARDIMCI SİSTEMLER
Işık ölçerler: Bunlar film düzeyine düşmesi gereken ışık miktarını ölçen cihazlardır (Pozometre), makinanın dışına veya içine eklenmiştir. Yapay ışık kontrolunu sağlayan birimler: Bunlara Flaş gibi yapay ışıkların uygun zamanda çakmasını (Perdenin açık olduğu zaman tabii) sağlayan elektronik fiş bağlantıları diyebiliriz. Makine içindeki flaşların gücü, makine dışına takılanlar gibi her durumda yeterli düzeyde değildir.

32

33 FOTOĞRAF MAKİNESİNİ TAŞIMA ve KULLANMA
Bir fotoğraf makinesini aldıktan sonra ilk iş nasıl taşınması, tutulması ve kullanılması gerektiğini öğrenmek olmalı. Ne kadar iyi bildiğinizi düşünseniz de, bir kamera ya da makineyi kullanmadan önce mutlaka tanıtımını yapan kitapçığı okumalısınız. Burada belirtilen mini ayrıntılar, aslında makine ya da kameranızı daha iyi tanımaya, bu sayede yanlış bir işlem yaparak neden olacağınız, garanti kapsamına girmeyen kullanıcı hatalarının en aza inmesini sağlar.

34 Kompakt, SLR gibi, ne tür bir makine tercih ederseniz edin, hem koruyabileceğiniz hem de taşıyabileceğiniz bir kılıf ya da çanta edinmek makine ya da kameranızın ömrünü uzatacaktır. Kompakt makineler için özel öneride bulunmaya gerek yok, ama çekim süresince, 35mm SLR fotoğraf makinelerinin kullanım biçimleri önemli. Fotoğraf makinesi, üzerine takılan bir taşıma askısıyla, boyuna asılarak göbek seviyesinde taşınmalı. Bu sayede makinenin savrulması, çarpması, düşmesi gibi sorunlar en aza inerken, kısa sürede çekim durusu da alınabilir.

35 Sonra da çekilecek konuya uygun açı aranmalı.
Çekim sırasında öncelikle sol el avuç içi yukarı bakacak, başparmak öne doğru işaret edecek biçimde açılır. Makine avuç içine yerleştirilmeli ve hafifçe kavranmalı, sağ elimizle de makinenin sağ tarafı üç parmakla tutulmalı, gerekli ayarları yapmak ya da deklanşöre basmak için baş ve işaret parmakları serbest bırakılmalı. Sonra da çekilecek konuya uygun açı aranmalı. Bakaç sağ göze iyice yaklaştırılmalı, gerekli görüntü düzenlemesi yapılmalı. Makineyi sallamamak ya da vücut titreşimlerinin çekime yansımasını engellemek için makineyi tutan kolun vücuda yaslanması ve çekim sırasında nefes alınıp verilmeden deklanşöre basılması, çekimi başarılı kılan yardımcı önlemlerdir. Işığın yeterli olmadığı ortamlarda üçayak-tekayak kullanılması yararlıdır. Ayağın olmadığı durumlarda, her zaman geçerli olmasa da, sabit bir yere yaslanmak, oturmak ya da makineyi sabit bir cismin üzerine koyarak çekim yapılabilir.