TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ DENETİME İLİŞKİN HÜKÜMLER

TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ DENETİME İLİŞKİN HÜKÜMLER
Özcal KORKMAZ Yeminli Mali Müşavir ANKARA,

I-TARİHÇE VE SON DURUM ''ÜLKEMİZDE BAĞIMSIZ DENETİM ALANINDA AŞAĞIDA AYRINTILARIYLA AÇIKLANDIĞI ÜZERE DAĞINIK BİR YAPI SÖZ KONUSUDUR.KAMU GÖZETİMİ FONKSİYONUNU İCRA EDECEK YETKİLİ BİR OTORİTE BULUNMAMAKTADIR. TÜRKİYE'DE BAĞIMSIZ DENETİM UYGULAMALARININ GEÇMİŞİ ÇOK ESKİ DEĞİLDİR.İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASININ FAALİYETE GEÇMESİ VE İZLEYEN YILLARDA BANKA VE DİĞER FİNANSAL KURULUŞLARIN TALEPLERİ ,BAĞIMSIZ DENETİMİN BAŞLAMASI VE GELİŞMESİNDE ÖNEMLİ ETKEN OLARAK KABUL EDİLEBİLİR.1987 YILINDA BANKACILIK SEKTÖRÜ İÇİN BAĞIMSIZ DENETİMİN ZORUNLU HALE GETİRİLMESİ İLE DENETİM UYGULAMASI BAŞLAMIŞTIR. DENETİM MESLEĞİ İLK OLARAK ,3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ VE MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU İLE TANIMLANMIŞTIR.ANCAK BU KANUNDA DENETİM MESLEĞİNİN YÜRÜTÜLMESİNE VE DENETİME İLİŞKİN STANDART VE İLKELERE İLİŞKİN HERHANGİ BİR DÜZENLEME YAPILMAMIŞTIR.

I-TARİHÇE VE SON DURUM BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU(BDDK)'NUN BANKACILIK SEKTÖRÜNDE BAĞIMSIZ DENETİME İLİŞKİN STANDARTLARI BELİRLEMEK AMACIYLA OLUŞTURDUĞU BAĞIMSIZ DENETİM İLKELERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK VE BAĞIMSIZ DENETİM YAPACAK KURULUŞLARIN YETKİLENDİRİLMESİ VE YETKİLERİNİN GEÇİCİ VEYA SÜREKLİ OLARAK KALDIRILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK 2002 YILINDA YÜRÜRLÜĞE KONMUŞTUR.AYRICA,KONUYA İLİŞKİN OLARAK 2006 YILINDA DA BANKALARDA BAĞIMSIZ DENETİM GERÇEKLEŞTİRECEK KURULUŞLARIN YETKİLENDİRİLMESİ VE FAALİYETLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK YAYIMLANMIŞTIR. SERMAYE PİYASASINDA DENETİM UYGULAMASININ TEMELİ,2499 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU VE 1996 YILINDA YÜRÜRLÜĞE KONULAN SERİ:X NO:16 SAYILI SERMAYE PİYASASINDA BAĞIMSIZ DENETİM HAKKINDA TEBLİĞ İLE ATILMIŞTIR.DENETİM STANDARTLARI ALANINDAKİ DÜZENLEME İSE 2006 YILINDA SERİ:X, NO:22 SERMAYE PİYASASINDA BAĞIMSIZ DENETİM STANDARTLARI HAKKINDA TEBLİĞ İLE YAPILMIŞTIR.

I-TARİHÇE VE SON DURUM 03/10/2003 TARİHLİ ENERJİ PİYASASINDA FAALİYET GÖSTEREN GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINCA DENETLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK UYARINCA ENERJİ PİYASASINDA BAĞIMSIZ DENETİME İLİŞKİN YAPILAN DÜZENLEMELER.SPK DÜZENLEMELERİNE PARALELLİK ARZ ETMEKTEDİR.BU YÖNETMELİK,ENERJİ PİYASASINDA FAALİYET GÖSTEREN LİSANS SAHİBİ TÜZEL KİŞİLER,SERTİFİKA SAHİBİ GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER İLE YETKİ BELGESİ SAHİBİ RESMİ VE ÖZEL ŞİRKETLERİN BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINCA DENETLENMESİ,BU DENETİMLERİ YAPACAK BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ YETKİLENDİRİLMESİ VE YETKİLERİNİN GEÇİCİ YA DA SÜREKLİ OLARAK KALDIRILMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLARI KAPSAMAKTADIR. SİGORTA VE REASÜRANS ŞİRKETLERİ DE SEKTÖRÜNÜN ÖNEMLİ KURUMLARINDAN SAYILMAKTA OLUP,BU ALAN ÖZEL MEVZUATLA DÜZENLENMİŞ BULUNMAKTADIR.NİTEKİM 5684 SAYILI SİGORTACILIK KANUNU .SİGORTA VE REASÜRANS ŞİRKETLERİNİN FAALİYETLERİNİ DÜZENLEMEKTEDİR.HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI BU KANUNDAN ALDIĞI YETKİYLE 08/09/2003 TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİREN SİGORTA VE REASÜRANS ŞİRKETLERİNDE BAĞIMSIZ DENETİM YAPILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİĞİ YAYIMLAMIŞTIR.

I-TARİHÇE VE SON DURUM BAĞIMSIZ DENETİM ALANINDAKİ BU DAĞINIK YAPI,ÇEŞİTLİ KURUMLARIN MEVZUATINDA YER ALAN FARKLI HÜKÜMLER NEDENİYLE İŞLETMELER NEZDİNDE YAPILAN DENETİMLERDE FARKLI USUL VE TEKNİKLERİN UYGULANMASI VE BİR İŞLETME ADINA AYNI DÖNEMDE BİRDEN FAZLA DENETİM RAPORU DÜZENLENMESİ SONUCUNU DOĞURMAKTADIR.AYRICA BAĞIMSIZ DENETİM ALANINDA KAMU GÖZETİM FONKSİYONUNU İCRA EDECEK BİR YETKİLİ OTORİTENİN OLMAMASI BU ALANDAKİ UYGULAMALARIN SIHHATİNİ DE ETKİLEMEKTE VE KAMUOYUNA BU KONUDA YETERİNCE GÜVENCE VERMEMEKTEDİR. BU NEDENLE,ÜLKEMİZDE BAĞIMSIZ DENETİM KONUSUNDA BÜTÜNCÜL BİR HUKUKİ YAPININ OLUŞTURULABİLMESİ İÇİN BU KONUDA NİHAİ YETKİ VE SORUMLULUĞA SAHİP BİR KURUMA İHTİYAÇ BULUNMAKTADIR.

I-TARİHÇE VE SON DURUM "...TÜRKİYE'DE BAĞIMSIZ DENETİM ALANINDAKİ DAĞINIK YAPIYI ORTADAN KALDIRMAK AMACIYLA DENETİM STANDARTLARININ TEK ELDEN BELİRLENMESİ VE KAMU GÖZETİM SİSTEMİ KAPSAMINDA,BAĞIMSIZ DENETÇİLER VE BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ YETKİLENDİRME VE TESCİL .MESLEKİ ETİK KURALLARININ BELİRLENMESİ,BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI VE DENETİM UYGULAMALARININ KONTROLÜ,SÜREKLİ EĞİTİM,KALİTE GÜVENCESİ İLE SORUŞTURMA VE DİSİPLİN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NİHAİ SORUMLULUĞU ÜSTLENECEK KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİNİ HAİZ ,İDARİ VE MALİ ÖZERKLİĞE SAHİP TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI VE KAMU GÖZETİMİ KURUMU'NUN KURULMASI HEDEFLENMEKTEDİR."

I-TARİHÇE VE SON DURUM BÖYLECE;
-FARKLI OTORİTELER TARAFINDAN AYNI ALANDA FARKLI DÜZENLEMELER YAPILMASININ NEDEN OLDUĞU BAĞIMSIZ DENETİM ALANINDAKİ KARMAŞANIN ORTADAN KALDIRILMASI, -MALİ TABLOLARIN ÜLKE GENELİNDE TEK TİP DÜZENLENMESİ VE DENETİM STANDARTLARINDA YEKNESAKLIĞIN SAĞLANMASI, -ETKİN BİR KAMU GÖZETİM SİSTEMİ OLUŞTURULARAK BAĞIMSIZ DENETİM ALANINDAKİ GEREKLİ KALİTE VE GÜVENİLİRLİĞİN SAĞLANMASI, -AVRUPA BİRLİĞİ MÜKTESEBATINA UYUM SAĞLANMASI, -MALİ TABLOLARIN .ULUSLARARASI GELİŞMELER VE ULUSLARARASI STANDARTLARLA UYUMLU ULUSAL DENETİM STANDARTLARI UYARINCA DENETLENMESİ, -İŞLETMELERİMİZİN MALİ GÜCÜNÜN .KARŞILAŞTIRABİLİR ÖLÇEKLERE GÖRE HESAPLANABİLMESİNİ TEMİN EDEREK REKABET GÜÇLERİNİN ARTIRILMASI, -İŞLETMELERİMİZİN BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇEN MALİ TABLOLARININ ULUSLARARASI ALANDA KABUL GÖRMESİ İLE KREDİ BULMALARININ KOLAYLAŞTIRILMASI, -DAHA GÜÇLÜ VE ŞEFFAF BİR SERMAYE PİYASASININ OLUŞTURULMASI, -KAYIT DIŞI EKONOMİYLE MÜCADELEYE KATKI SAĞLAMASI," HEDEFLENMİŞTİR.

I-TARİHÇE VE SON DURUM 660 SAYILI KANUN HÜKMÜNDEKİ KARARNAME İLE BU GEREKÇELERLE AYRICA, "-ÜLKEMİZDE FİNANSAL TABLO HAZIRLANMASINDA UYGULAMADA BİRLİK SAĞLANMASI, -DAHA GÜÇLÜ VE ŞEFFAF BİR SERMAYE PİYASASININ OLUŞTURULMASI, -FİNANSAL TABLOLARA ULUSLARARASI ALANDA GEÇERLİK KAZANDIRILARAK ULUSLARARASI SERMAYENİN ÜLKEMİZE ÇEKİLMESİNE KATKI SAĞLANMASI, -ULUSLARARASI STANDARTLARLA PARALEL TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINI BELİRLEMEK VE PİYASALARI VE ULUSLARARASI GELİŞMELERİ İZLEYEREK UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLARA ÇÖZÜM ÜRETMEK ÜZERE KURULUN ETKİN BİR ŞEKİLDE ÖRGÜTLENMESİ VE KURUMSAL BİR YAPIYA KAVUŞTURULMASI " HUSUSLARI EKLENMİŞTİR. BİLİNDİĞİ ÜZERE,KAMU GÖZETİMİ ,DENETİM STANDARTLARI KURUMU İLE İLGİLİ 660 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME TARİH VE SAYILI RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANMIŞTIR. TARİH VE SAYILI RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANAN 6362 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU'NUN"BAĞIMSIZ DENETİM,DERECELENDİRME VE DEĞERLEME KURULUŞLARI "NA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ AŞAĞIDA YER ALMAKTADIR.

FAALİYET ESASLARI MADDE 62 - (1) KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU TARAFINDAN YETKİLENDİRİLMİŞ BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINDAN BU KANUN UYARINCA BAĞIMSIZ DENETİM FAALİYETİNDE BULUNACAKLARDAN İSTENİLECEK İLAVE ŞARTLAR KURUL TARAFINDAN BELİRLENİR VE BU ŞARTLARI HAİZ BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINA İLİŞKİN LİSTE KAMUOYUNA AÇIKLANIR. KURUL, LİSTEDE YER ALAN BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ BU KANUN KAPSAMINDAKİ BAĞIMSIZ DENETİM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN YAPACAĞI KALİTE KONTROL VE DENETİM ÇALIŞMALARI NETİCESİNDE STANDART VE MEVZUATA AYKIRILIKLARI TESPİT EDİLENLERİ LİSTEDEN ÇIKARMAYA YETKİLİDİR. KURUL, YAPACAĞI KALİTE KONTROL VE DENETİM ÇALIŞMALARININ SONUÇLARINI KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNA BİLDİRİR. (2) KURUL, BU KANUN HÜKÜMLERİNE TABİ KURULUŞLARIN BİLGİ SİSTEMLERİ DENETİMİ, DERECELENDİRME VE DEĞERLEME FAALİYETLERİNİN GÜVENLİ VE BAĞIMSIZ ŞEKİLDE YÜRÜTÜLMESİ VE BUNU TEMİNEN KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİNİN OLUŞTURULMASI İLE KAMU YARARINI DA GÖZETMEK SURETİYLE ULUSLARARASI STANDARTLARA UYUMUNUN SAĞLANMASI AMACIYLA DÜZENLEME, GÖZETİM VE DENETİM YAPAR. BU KURULUŞLARIN YETKİLENDİRİLMESİ, YÖNETİCİ VE ÇALIŞANLARININ LİSANSLANMASI VE BU KURULUŞLAR HAKKINDAKİ SİCİL BİLGİLERİ İLE BU BİLGİLERİN KAMUYA AÇIKLANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR KURUL TARAFINDAN BELİRLENİR

FAALİYET ESASLARI MADDE 145 - 5411 SAYILI KANUNUN;
A) 33 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASI AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE DEĞİŞTİRİLMİŞTİR. "KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU TARAFINDAN YETKİLENDİRİLMİŞ BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINDAN, 15 İNCİ MADDE KAPSAMINDA İSTENİLECEK İLAVE ŞARTLAR MERKEZ BANKASI VE KURULUŞ BİRLİKLERİNİN GÖRÜŞÜ ALINARAK KURUL TARAFINDAN BELİRLENİR VE BU ŞARTLARI HAİZ BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINA İLİŞKİN LİSTE KAMUOYUNA AÇIKLANIR. KURUL, LİSTEDE YER ALAN BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ BU KANUN KAPSAMINDAKİ BAĞIMSIZ DENETİM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN YAPACAĞI KALİTE KONTROL VE DENETİM ÇALIŞMALARI NETİCESİNDE STANDART VE MEVZUATA AYKIRILIKLARI TESPİT EDİLENLERİ GEÇİCİ VEYA SÜREKLİ OLARAK LİSTEDEN ÇIKARMAYA YETKİLİDİR. KURUL, YAPACAĞI KALİTE KONTROL VE DENETİM ÇALIŞMALARININ SONUÇLARINI KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNA BİLDİRİR. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI, BU KANUN UYARINCA YAPTIKLARI FAALİYETLER DOLAYISIYLA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE VERDİKLERİ ZARARLARDAN SORUMLUDURLAR."

FAALİYET ESASLARI B) 37 NCİ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASI AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE DEĞİŞTİRİLMİŞTİR. "BANKALAR, KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN VE KURULUŞ BİRLİKLERİNİN GÖRÜŞÜ ALINMAK SURETİYLE KURULCA BELİRLENECEK USUL VE ESASLARA UYGUN OLARAK MUHASEBE SİSTEMLERİNDE TEK DÜZENİ UYGULAMAK; KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA YAYIMLANAN MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARINA UYGUN OLARAK TÜM İŞLEMLERİNİ GERÇEK MAHİYETLERİNE UYGUN SURETTE MUHASEBELEŞTİRMEK VE FİNANSAL RAPORLARINI BİLGİ EDİNME İHTİYACINI KARŞILAYABİLECEK BİÇİM VE İÇERİKTE, ANLAŞILIR, GÜVENİLİR VE KARŞILAŞTIRABİLİR, DENETİME, ANALİZE VE YORUMLAMAYA ELVERİŞLİ, ZAMANINDA VE DOĞRU ŞEKİLDE DÜZENLEMEK ZORUNDADIR." C) 72 NCİ MADDESİ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR.(*)

FAALİYET ESASLARI MADDE /9/2011 TARİHLİ VE 660 SAYILI KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN 23 ÜNCÜ MADDESİNE AŞAĞIDAKİ FIKRA EKLENMİŞTİR. "(4) BU MADDENİN UYGULANMASINDA SERMAYE PİYASASI KANUNU VE BANKACILIK KANUNU HÜKÜMLERİ SAKLIDIR." MADDE SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN 27 NCİ MADDESİNİN ÜÇÜNCÜ FIKRASI AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE DEĞİŞTİRİLMİŞTİR. "(3) KANUNLARLA, BELİRLİ ALANLARI DÜZENLEMEK VE DENETLEMEK ÜZERE KURULMUŞ BULUNAN KURUM VE KURULLAR, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA UYGUN OLMAK ŞARTIYLA KENDİ ALANLARI İÇİN GEÇERLİ OLACAK STANDARTLARLA İLGİLİ OLARAK AYRINTIYA İLİŞKİN SINIRLI DÜZENLEMELERİ YAPABİLİRLER."

FAALİYET ESASLARI MADDE SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN GEÇİCİ 1 İNCİ MADDESİNİN DÖRDÜNCÜ FIKRASININA AŞAĞIDAKİ CÜMLE EKLENMİŞTİR. "SERMAYE PİYASASI KURULU VE BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMUNUN, KENDİ MEVZUATLARI UYARINCA YETKİLENDİRİLMİŞ BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI HAKKINDA İDARİ PARA CEZASI UYGULAMA YETKİSİ SAKLIDIR." *5411 SAYILI KANUNUN 6362 SAYILI KANUNLA YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN 72.MADDE HÜKMÜ ŞÖYLEDİR: ‘’FİNANSAL SİSTEMİN BÜTÜNÜNE SİRAYET EDEBİLECEK ÖLÇÜDE OLUMSUZ BİR GELİŞMENİN ORTAYA ÇIKMASI VE BU DURUMUN KURUMUN KOORDİNASYONUNDA, FON, HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI VE MERKEZ BANKASINCA MÜŞTEREKEN TESPİTİ HÂLİNDE, ALINACAK OLAĞANÜSTÜ TEDBİRLERİ BELİRLEMEYE BAKANLAR KURULU YETKİLİ OLUP, İLGİLİ BÜTÜN KURUM VE KURULUŞLAR BELİRLENEN BU OLAĞANÜSTÜ TEDBİRLERİ DERHAL UYGULAMAKLA YETKİLİ VE SORUMLUDUR.’’

II-TÜRK TİCARET KANUNUNUN DENETİMLE BAĞLANTILI HÜKÜMLERİ
1)DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ MADDE 64 6335 SAYILI KANUNUN 8.MADDESİ İLE ,6102 SAYILI TTK’NUN 64.MADDESİNDEKİ MUHASEBE DEFTERLERİNİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA UYUMLU OLARAK TUTULACAĞINI BELİRTEN HÜKMÜ AŞAĞIDA GÖRÜLECEĞİ ÜZERE DEĞİŞTİRİLEREK MADDE METNİNDEN ÇIKARTILMIŞ VE 5.FIKRA HÜKMÜ DE TAMAMEN DEĞİŞTİRİLMİŞTİR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1)HER TACİR,TİCARİ DEFTERLERİ TUTMAK VE DEFTERLERİNDE ,TİCARİ İŞLEMLERİYLE MALVARLIĞI DURUMUNU,TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA VE 88.MADDE HÜKÜMLERİ BAŞTA OLMAK ÜZERE BU KANUNA GÖRE AÇIKÇA GÖRÜLEBİLİR BİR ŞEKİLDE ORTAYA KOYMAK ZORUNDADIR.DEFTERLER,ÜÇÜNCÜ KİŞİ UZMANLARA,MAKUL BİR SÜRE İÇİNDE YAPACAKLARI İNCELEMEDE İŞLETMENİN FAALİYETLERİ VE FİNANSAL DURUMU HAKKINDA FİKİR VEREBİLECEK ŞEKİLDE TUTULUR.İŞLETME FAALİYETLERİNİN OLUŞUMU VE GELİŞMESİ DEFTERLERDEN İZLENEBİLMELİDİR. (1) HER TACİR, TİCARİ DEFTERLERİ TUTMAK VE DEFTERLERİNDE, TİCARİ İŞLEMLERİYLE TİCARİ İŞLETMESİNİN İKTİSADİ VE MALİ DURUMUNU, BORÇ VE ALACAK İLİŞKİLERİNİ VE HER HESAP DÖNEMİ İÇİNDE ELDE EDİLEN NETİCELERİ, BU KANUNA GÖRE AÇIKÇA GÖRÜLEBİLİR BİR ŞEKİLDE ORTAYA KOYMAK ZORUNDADIR. DEFTERLER, ÜÇÜNCÜ KİŞİ UZMANLARA, MAKUL BİR SÜRE İÇİNDE YAPACAKLARI İNCELEMEDE İŞLETMENİN FAALİYETLERİ VE FİNANSAL DURUMU HAKKINDA FİKİR VEREBİLECEK ŞEKİLDE TUTULUR. İŞLETME FAALİYETLERİNİN OLUŞUMU VE GELİŞMESİ DEFTERLERDEN İZLENEBİLMELİDİR. (2)TACİR, İŞLETMESİYLE İLGİLİ OLARAK GÖNDERİLMİŞ BULUNAN HER TÜRLÜ BELGENİN, FOTOKOPİ, KARBONLU KOPYA, MİKROFİŞ, BİLGİSAYAR KAYDI VEYA BENZER ŞEKİLDEKİ BİR KOPYASINI, YAZILI, GÖRSEL VEYA ELEKTRONİK ORTAMDA SAKLAMAKLA YÜKÜMLÜDÜR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (3)TİCARİ DEFTERLER ,AÇILIŞ VE KAPANIŞLARINDA NOTER TARAFINDAN ONAYLANIR.KAPANIŞ ONAYLARI ,İZLEYEN FAALİYET DÖNEMİNİN ALTINCI AYININ SONUNA KADAR YAPILIR.ŞİRKETLERİN KURULUŞUNDA DEFTERLERİN AÇILIŞI TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜKLERİ TARAFINDAN DA ONAYLANABİLİR.AÇILILŞ ONAYININ NOTER TARAFINDAN YAPILDIĞI HALLERDE NOTER,TİCARET SİCİLİ TASDİKNAMESİNİ ARAMAK ZORUNDADIR.TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE ELEKTRONİK ORTAMDA VEYA DOSYALAMA SURETİYLE TUTULAN DEFTERLERİN AÇILIŞ VE KAPANIŞ ONAYLARININ ŞEKLİ VE ESASLARI İLE BU DEFTERLERİN NASIL TUTULACAĞI SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞINCA BİR TEBLİĞLE BELİRLENİR. (3) FİZİKİ ORTAMDA TUTULAN YEVMİYE DEFTERİ, DEFTERİ KEBİR VE ENVANTER DEFTERİ İLE DÖRDÜNCÜ FIKRADA SAYILAN DEFTERLERİN AÇILIŞ ONAYLARI, KURULUŞ SIRASINDA VE KULLANILMAYA BAŞLANMADAN ÖNCE NOTER TARAFINDAN YAPILIR. BU DEFTERLERİN İZLEYEN FAALİYET DÖNEMLERİNDEKİ AÇILIŞ ONAYLARI, DEFTERLERİN KULLANILACAĞI FAALİYET DÖNEMİNİN İLK AYINDAN ÖNCEKİ AYIN SONUNA KADAR NOTERE YAPTIRILIR. PAY DEFTERİ İLE GENEL KURUL TOPLANTI VE MÜZAKERE DEFTERİ YETERLİ YAPRAKLARI BULUNMAK KAYDIYLA İZLEYEN FAALİYET DÖNEMLERİNDE DE AÇILIŞ ONAYI YAPTIRILMAKSIZIN KULLANILMAYA DEVAM EDİLEBİLİR. YEVMİYE DEFTERİ İLE YÖNETİM KURULU KARAR DEFTERİNİN KAPANIŞ ONAYI, İZLEYEN FAALİYET DÖNEMİNİN ÜÇÜNCÜ AYININ SONUNA KADAR NOTERE YAPTIRILIR. TİCARET ŞİRKETLERİNİN TİCARET SİCİLİNE TESCİLİ SIRASINDA DEFTERLERİN AÇILIŞI TİCARET SİCİLİ MÜDÜRLÜKLERİ TARAFINDAN DA ONAYLANABİLİR. AÇILIŞ ONAYININ NOTER TARAFINDAN YAPILDIĞI HÂLLERDE NOTER, TİCARET SİCİLİ TASDİKNAMESİNİ ARAMAK ZORUNDADIR. TİCARİ DEFTERLERİN ELEKTRONİK ORTAMDA TUTULMASI HÂLİNDE BU DEFTERLERİN AÇILIŞLARINDA VE YEVMİYE DEFTERİ İLE YÖNETİM KURULU KARAR DEFTERİNİN KAPANIŞINDA NOTER ONAYI ARANMAZ. FİZİKİ ORTAMDA VEYA ELEKTRONİK ORTAMDA TUTULAN TİCARİ DEFTERLERİN NASIL TUTULACAĞI, DEFTERLERE KAYIT ZAMANI, ONAY YENİLEME İLE AÇILIŞ VE KAPANIŞ ONAYLARININ ŞEKLİ VE ESASLARI GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI İLE MALİYE BAKANLIĞINCA MÜŞTEREKEN ÇIKARILAN TEBLİĞLE BELİRLENİR. (4)PAY DEFTERİ, YÖNETİM KURULU KARAR DEFTERİ VE GENEL KURUL TOPLANTI VE MÜZAKERE DEFTERİ GİBİ İŞLETMENİN MUHASEBESİYLE İLGİLİ OLMAYAN DEFTERLER DE TİCARİ DEFTERLERDİR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (5)YEVMİYE,DEFTERİ KEBİR VE ENVANTER DEFTERİ DIŞINDA TUTULACAK DEFTERLER TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULU TARAFINDAN BİR TEBLİĞ İLE BELİRLENİR. (5) BU KANUNA TABİ GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER, 4/1/1961 TARİHLİ VE 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNUNUN DEFTER TUTMA VE KAYIT ZAMANIYLA İLGİLİ HÜKÜMLERİ İLE AYNI KANUNUN 175 İNCİ VE MÜKERRER 257 NCİ MADDELERİNDE YER ALAN YETKİYE İSTİNADEN YAPILAN DÜZENLEMELERE UYMAK ZORUNDADIR. BU KANUNUN DEFTER TUTMA, ENVANTER, MALİ TABLOLARIN DÜZENLENMESİ, AKTİFLEŞTİRME, KARŞILIKLAR, HESAPLAR, DEĞERLEME, SAKLAMA VE İBRAZ HÜKÜMLERİ 213 SAYILI KANUN İLE DİĞER VERGİ KANUNLARININ AYNI HUSUSLARI DÜZENLEYEN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA, VERGİ KANUNLARINA UYGUN OLARAK VERGİ MATRAHININ TESPİT EDİLMESİNE VE BUNA YÖNELİK MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASINA ENGEL TEŞKİL ETMEZ.

BU MADDENİN BİRİNCİ FIKRASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLE ,TİCARİ DEFTERLERİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE TUTULMASI İLKESİNDEN VAZGEÇİLMİŞTİR.3.FIKRADAN DA DEFTERLERİN ‘’TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE TUTULACAĞI’’İBARESİ ÇIKARTILMIŞTIR. BEŞİNCİ FIKRAYA GÖRE ,BU KANUNA TABİ GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER, 4/1/1961 TARİHLİ VE 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNUNUN DEFTER TUTMA VE KAYIT ZAMANIYLA İLGİLİ HÜKÜMLERİ İLE AYNI KANUNUN 175 İNCİ VE MÜKERRER 257 NCİ MADDELERİNDE YER ALAN YETKİYE İSTİNADEN YAPILAN DÜZENLEMELERE UYMAK ZORUNDADIR.BU KANUNUN DEFTER TUTMA,ENVANTER, MALİ TABLOLARIN DÜZENLENMESİ,AKTİFLEŞTİRME,KARŞILIKLAR,HESAPLAR,DEĞERLEME,SAKLAMA VE İBRAZ HÜKÜMLERİ 213 SAYILI KANUN İLE DİĞER VERGİ KANUNLARININ AYNI HUSUSLARI DÜZENLEYEN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA,VERGİ KANUNLARINA UYGUN OLARAK VERGİ MATRAHININ TESPİT EDİLMESİNE VE BUNA YÖNELİK MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASINA ENGEL TEŞKİL ETMEYECEKTİR.

VUK’NUN 175.MADDESİNDE ’’MÜKELLEFLER BU KISIMDA YAZILI MAKSAT VE ESASLARA UYMAK ŞARTIYLA,DEFTERLERİNİ VE MUHASEBELERİNİ İŞLERİNİN BÜNYESİNE UYGUN OLARAK DİLEDİKLERİ USUL VE TARZDA TANZİM ETMEKTE SERBESTTİRLER.ANCAK MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI ;MUHASEBE STANDARTLARI ,TEK DÜZEN HESAP PLANI VE MALİ TABLOLARIN ÇIKARILMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLARI TESPİT ETMEYE ,BUNLARI MÜKELLEF ,ŞİRKET VE İŞLETME TÜRLERİ İTİBARİYLE UYGULATMAYA VE BUNA İLİŞKİN DİĞER USUL VE ESASLARI BELİRLEMEYE YETKİLİDİR’’DENİLMEKTEDİR. YİNE AYNI KANUNUN MÜKERRER 257.MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASINDA ;’’MALİYE BAKANLIĞI,MÜKELLEF VE MESLEK GRUPLARI İTİBARİYLE MUHASEBE USUL VE ESASLARINI TESPİT ETMEYE, BU KANUNA GÖRE TUTULMAKTA OLAN DEFTER VE BELGELER İLE BUNLARA İLAVETEN TUTULMASINI VEYA DÜZENLENMESİNİ UYGUN GÖRDÜĞÜ DEFTER VE BELGELERİN MAHİYET, ŞEKİL VE İHTİVA ETMESİ ZORUNLU BİLGİLERİ BELİRLEMEYE, BUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPMAYA; BEDELİ KARŞILIĞINDA BASIP DAĞITMAYA VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE BASTIRIP DAĞITMAYA VEYA DAĞITTIRMAYA, BUNLARIN KAYITLARINI TUTTURMAYA, BU DEFTER VE BELGELERE TASDİK, MUHAFAZA VE İBRAZ ZORUNLULUĞU GETİRMEYE VEYA KALDIRMAYA, BU KANUNA GÖRE TUTULACAK DEFTER VE DÜZENLENECEK BELGELERİN TUTULMASI VE DÜZENLENMESİ ZORUNLULUĞUNU KALDIRMAYA,YETKİLİDİR’’ HÜKMÜNE YER VERİLMİŞTİR.

2)KAMU GÖZETİMİ,MUHASEBE VE DENETİM KURUMUNUN YETKİSİ MADDE:88 TTK’NUN 88.MADDESİ BAŞLIĞI İLE BİRLİKTE AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE DEĞİŞTİRİLMİŞTİR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1) 64 İLÂ 88 İNCİ MADDE HÜKÜMLERİNE TABİ GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER GEREK TİCARİ DEFTERLERİNİ TUTARKEN, GEREK MÜNFERİT VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARINI DÜZENLERKEN, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULU TARAFINDAN YAYIMLANAN, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA, KAVRAMSAL ÇERÇEVEDE YER ALAN MUHASEBE İLKELERİNE VE BUNLARIN AYRILMAZ PARÇASI OLAN YORUMLARA AYNEN UYMAK VE BUNLARI UYGULAMAK ZORUNDADIRLAR. 514 İLÂ 528 İNCİ MADDELER İLE KANUNUN İLGİLİ DİĞER HÜKÜMLERİ SAKLIDIR. (2)BU DÜZENLEMELER, UYGULAMADA BİRLİĞİ SAĞLAMAK VE FİNANSAL TABLOLARA MİLLETLERARASI PAZARLARDA GEÇERLİLİK KAZANDIRMAK AMACIYLA, ULUSLARARASI FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARINA TAM UYUMLU OLACAK ŞEKİLDE, YALNIZ TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULU TARAFINDAN BELİRLENİR VE YAYIMLANIR. (1) 64 İLÂ 88 İNCİ MADDE HÜKÜMLERİNE TABİ GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER MÜNFERİT VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARINI DÜZENLERKEN, KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU TARAFINDAN YAYIMLANAN, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA, KAVRAMSAL ÇERÇEVEDE YER ALAN MUHASEBE İLKELERİNE VE BUNLARIN AYRILMAZ PARÇASI OLAN YORUMLARA UYMAK VE BUNLARI UYGULAMAK ZORUNDADIR. 514 İLÂ 528 İNCİ MADDELER İLE BU KANUNUN İLGİLİ DİĞER HÜKÜMLERİ SAKLIDIR. (2)BU DÜZENLEMELER, UYGULAMADA BİRLİĞİ SAĞLAMAK VE FİNANSAL TABLOLARA MİLLETLERARASI PAZARLARDA GEÇERLİLİK KAZANDIRMAK AMACIYLA, ULUSLARARASI STANDARTLARA UYUMLU OLACAK ŞEKİLDE, YALNIZ KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU TARAFINDAN BELİRLENİR VE YAYIMLANIR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (3)TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULUNCA, DEĞİŞİK ÖLÇÜTTEKİ İŞLETMELER VE SEKTÖRLER İÇİN, ULUSLARARASI FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI TARAFINDAN FARKLI DÜZENLEMELERE İZİN VERİLDİĞİ HÂLLERDE ÖZEL VE İSTİSNAİ STANDARTLAR KONULABİLİR; BUNLARI UYGULAYANLAR, SÖZ KONUSU DURUMU FİNANSAL TABLO DİPNOTLARINDA AÇIKLARLAR. (4)KANUNLARLA, BELİRLİ ALANLARI DÜZENLEMEK VE DENETLEMEK ÜZERE KURULMUŞ BULUNAN KURUM VE KURULLAR, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA UYGUN OLMAK VE TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULUNUN ONAYINI ALMAK ŞARTIYLA, KENDİ ALANLARI İÇİN GEÇERLİ OLACAK STANDARTLAR İLE İLGİLİ OLARAK AYRINTIYA İLİŞKİN, SINIRLI DÜZENLEMELERİ YAPABİLİRLER. (3) KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU, DEĞİŞİK İŞLETME BÜYÜKLÜKLERİ, SEKTÖRLER VE KÂR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLAR İÇİN ÖZEL VE İSTİSNAİ STANDARTLAR KOYMAYA VE FARKLI DÜZENLEMELER YAPMAYA YETKİLİDİR. BU STANDART VE DÜZENLEMELER, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARININ CÜZ’Ü ADDOLUNUR. (4) KANUNLARLA, BELİRLİ ALANLARI DÜZENLEMEK VE DENETLEMEK ÜZERE KURULMUŞ BULUNAN KURUM VE KURULLAR, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA UYGUN OLMAK ŞARTIYLA, KENDİ ALANLARI İÇİN GEÇERLİ OLACAK STANDARTLAR İLE İLGİLİ OLARAK AYRINTIYA İLİŞKİN SINIRLI DÜZENLEMELERİ YAPABİLİRLER. (5) TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINDA HÜKÜM BULUNMAYAN HÂLLERDE, İLGİLİ OLDUKLARI ALAN DİKKATE ALINARAK, DÖRDÜNCÜ FIKRADA BELİRTİLEN AYRINTIYA İLİŞKİN DÜZENLEME, İLGİLİ DÜZENLEMEDE DE HÜKÜM BULUNMADIĞI TAKDİRDE MİLLETLERARASI UYGULAMADA GENEL KABUL GÖREN MUHASEBE İLKELERİ UYGULANIR.

BU İKİ MADDEYİ BİRLİKTE DEĞERLENDİRDİĞİMİZDE ,TÜRK TİCARET KANUNU AÇISINDAN TİCARİ DEFTERLERİN ,MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞLERİ VE VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE TUTULACAĞI SONUCUNA VARILMAKTADIR. ÖTE YANDAN,KAMU GÖZETİMİ MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU(KMDSK)’NUN TARİH VE 01/07 KARAR SAYILI KURUL KARARI AYNEN AŞAĞIYA ALINMIŞTIR.

KURUMCA, -KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLARIN, BAKANLAR KURULU KARARIYLA BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAKLARIN VE TTK’NUN 1534/2 MADDESİNDE SAYILAN ŞİRKETLERİN MÜNFERİT VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARININ HAZIRLANMASINDA TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINI UYGULAMASINA, 2) YUKARIDAKİ KAPSAMA DÂHİL OLMAYANLAR İÇİN KURUMCA BİR BELİRLEME YAPILINCAYA KADAR YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUATIN UYGULANMASININ DEVAMINA, KARAR VERİLMİŞTİR.( TARİH VE SAYILI RESMİ GAZETE)

BU KARARDA SÖZÜ GEÇEN KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLAR(KAYİK); -HALKA AÇIK ŞİRKETLER, -BANKALAR, -SİGORTA,REASÜRANS VE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ, -FAKTORİNG,FİNANSMAN ŞİRKETLERİ, -VARLIK YÖNETİM ŞİRKETLERİ, -EMEKLİLİK FONLARI, -SERMAYE PİYASASI KANUNUNDA TANIMLANMIŞ OLAN İHRAÇÇILAR VE SERMAYE PİYASASI KURUMLARI, -FAALİYET ALANLARI,İŞLEM HACİMLERİ,İSTİHDAM ETTİKLERİ ÇALIŞAN SAYISI VE BENZERİ ÖLÇÜTLERE GÖRE ÖNEMLİ ÖLÇÜDE KAMUOYUNU İLGİLENDİRDİĞİ İÇİN KURUM TARAFINDAN BU KAPSAMDA DEĞERLENDİRİLEN KURULUŞLAR , ŞEKLİNDE SAYILMIŞTIR.(BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİ MADDE 4/J)

''KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLAR''KAVRAMI MEVZUATIMIZA 660 SAYILI KHK İLE GİRMİŞTİR.6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUMUZDA BÖYLE BİR KAVRAM YER ALMAMAKTADIR.660 SAYILI KHK’NİN 23.MADDESİNİN (1)FIKRASININ (G)BENDİNDE KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLAR TEK TEK SAYILIRKEN BENDİN SONUNDA YER ALAN HÜKÜMLE KAMU GÖZETİM KURUMUNA OLDUKÇA GENİŞ YETKİLER VERİLMİŞTİR. ''KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLAR ''KAVRAMININ BİR ÖZELLİĞİ DE ŞUDUR:660 SAYILI KHK YE GÖRE ,BU KURULUŞLARIN BAĞIMSIZ DENETİMİ MÜNHASIRAN BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI TARAFINDAN YAPILACAKTIR. KURUM SON FIKRAYA GÖRE HENÜZ BİR BELİRLEME YAPMAMIŞTIR.

ÖTE YANDAN ,BAKANLAR KURULU DA HENÜZ BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAKLARI BELİRLEMEMİŞTİR. ANCAK TASLAK İNTERNET ORTAMINDA YAYIMLANMIŞ OLUP,(II) SAYILI LİSTE’DE BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAK ŞİRKETLER BELİRLENMİŞTİR.BUNA GÖRE; 1) TEK BAŞINA VEYA BAĞLI ORTAKLIKLARIYLA BİRLİKTE AŞAĞIDAKİ ÜÇ ÖLÇÜTTEN EN AZ İKİSİNİ SAĞLAYAN SERMAYE ŞİRKETLERİ; A) AKTİF BÜYÜKLÜĞÜ YÜZELLİMİLYON VE ÜSTÜ TÜRK LİRASI. B) YILLIK NET SATIŞ HASILATI İKİYÜZMİLYON VE ÜSTÜ TÜRK LİRASI. C) ÇALIŞAN SAYISI BEŞYÜZ VE ÜSTÜ.

TTK’NUN 1534/2.MADDESİNDE;’’BU KANUNUN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI İLE İLGİLİ HÜKÜMLERİNİN YÜRÜRLÜKLERİNE AŞAĞIDAKİ HÜKÜMLER UYGULANIR.BU KANUN; A)BU FIKRA HÜKMÜ 6335 SAYILI KANUNLA YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. B)SERMAYE PİYASASI KANUNUNA GÖRE,İHRAÇ ETTİKLERİ SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI BORSADA VEYA TEŞKİLATLANMIŞ DİĞER BİR PİYASADA İŞLEM GÖREN ŞİRKETLER,ARACI KURUMLAR ,PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETLERİ VE KONSOLİDASYON KAPSAMINA ALINAN DİĞER İŞLETMELER, C)BANKACILIK KANUNUNUN 3.MADDESİNDE TANIMLANAN BANKALAR İLE BAĞLI ORTAKLIKLARI, D)SİGORTACILIK KANUNUNDA TANIMLANAN SİGORTA VE REASÜRANS ŞİRKETLERİ, E)BİREYSEL EMEKLİLİK TASARRUF VE YATIRIM SİSTEMİ KANUNUNDA TANIMLANAN EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ, BAKIMINDAN TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRER’’HÜKMÜNE YER VERİLMİŞTİR.

YUKARIDAKİ AÇIKLAMALARDAN DA ANLAŞILACAĞI ÜZERE,MUHASEBE AÇISINDAN FİNANSAL TABLOLARIN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE YAPILACAĞI GÖRÜLMEKTEDİR. ÖTE YANDAN ,VERGİ KANUNLARI,MUHASEBE KAYITLARININ MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİNE GÖRE YAPILMASINI VE FİNANSAL TABLOLARIN BU TEBLİĞDEKİ FORMATLARA UYGUN OLARAK DÜZENLENMESİNİ ZORUNLU KILMAKTADIR. BURADA BELİRTMEK GEREKİR Kİ,MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ’NDE HAZIRLANAN TEK DÜZEN HESAP PLANI VE FİNANSAL TABLOLAR ,VERGİ USUL KANUNUNUN DEĞERLEME İLKELERİ İLE TAM ÖRTÜŞMEMEKTEDİR.ÖRNEĞİN,MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜK KARŞILIĞI ,İŞTİRAKLER ,BAĞLI ORTAKLIKLAR DEĞER DÜŞÜK KARŞILIKLARI GİBİ HESAPLAR,VERGİ USUL KANUNUNDA YER ALMAMASINA RAĞMEN HALEN MEVCUT TEK DÜZEN HESAP PLANINDA YER ALMAKTADIR.VERGİ VE PARA CEZALARI GİBİ VERGİ KANUNLARININ GİDER OLARAK KABUL ETMEDİĞİ BİR ÇOK GİDER,TEK DÜZEN HESAP PLANINA GÖRE GİDER YAZILABİLMEKTEDİR.AYNI ŞEKİLDE İŞTİRAK KAZANÇLARI GELİR OLARAK KAYDEDİLİRKEN VERGİ AÇISINDAN VERGİYE TABİ BİR GELİR UNSURU KABUL EDİLMEMEKTEDİR.GÖRÜLÜYOR Kİ ,MEVCUT TEK DÜZEN HESAP PLANININ DA VERGİ USUL KANUNUYLA TAM BİR UYUM İÇERSİNDE OLDUĞU SÖYLENEMEZ. BU DURUMDA ,MALİYE BAKANLIĞININ HİÇBİR DÜZENLEME YAPMAMASI HALİNDE,MUHASEBE SİSTEMİ GENEL TEBLİĞİ KAPSAMINDAKİ İŞLETMELER AÇISINDAN İKİ AYRI FİNANSAL TABLO DÜZENLENMESİ ZORUNLU OLACAKTIR. DİĞER TARAFTAN,TTK’NUN 88.MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASIYLA BAĞLANTILI MADDELERİNE AŞAĞIDA YER VERİLMEKTEDİR.

3) HAZIRLAMA YÜKÜMÜ MADDE 514 (1) YÖNETİM KURULU, GEÇMİŞ HESAP DÖNEMİNE AİT, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINDA ÖNGÖRÜLMÜŞ BULUNAN FİNANSAL TABLOLARINI, EKLERİNİ VE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNU, BİLANÇO GÜNÜNÜ İZLEYEN HESAP DÖNEMİNİN İLK ÜÇ AYI İÇİNDE HAZIRLAR VE GENEL KURULA SUNAR. MADDE ,ANONİM ŞİRKET YÖNETİM KURULUNUN YIL SONU FİNANSAL TABLOLARINI,EKLERİNİ BELİRLİ BİR SÜRE İÇİNDE GENEL KURULA SUNMA GÖREVİNİ HÜKME BAĞLAMAKTADIR.

4)DÜRÜST RESİM İLKESİ MADDE 515 (1) ANONİM ŞİRKETLERİN FİNANSAL TABLOLARI, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE ŞİRKETİN MALVARLIĞINI, BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ, ÖZ KAYNAKLARINI VE FAALİYET SONUÇLARINI TAM, ANLAŞILABİLİR, KARŞILAŞTIRILABİLİR, İHTİYAÇLARA VE İŞLETMENİN NİTELİĞİNE UYGUN BİR ŞEKİLDE; ŞEFFAF VE GÜVENİLİR OLARAK; GERÇEĞİ DÜRÜST, AYNEN VE ASLINA SADIK SURETTE YANSITACAK ŞEKİLDE ÇIKARILIR.

MADDE DÖRT EMREDİCİ İLKEYİ İÇERİR: A)YIL SONU FİNANSAL TABLOLARI TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE ÇIKARILIR, B)FİNANSAL TABLOLARDAN ŞİRKETİN MALVARLIĞI,BORÇLARI,YÜKÜMLÜLÜKLERİ,ÖZ KAYNAKLARI VE FAALİYET SONUÇLARI ANLAŞILMALIDIR, C)FİNANSAL TABLOLAR TAM,ANLAŞILABİLİR,GEÇMİŞ YILLARLA KARŞILAŞTIRILABİLİR,İHTİYAÇLARA VE İŞLETMENİN NİTELİĞİNE UYGUN,ŞEFFAF,GÜVENİLİR OLMALIDIR. D)ŞİRKETİN DURUMUNUN RESMİNİ VERMELİDİR,BU RESİM GERÇEĞİ DÜRÜST VE ASLINA UYGUN OLARAK YANSITMALIDIR.

5) YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU MADDE 516 (1) YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU, ŞİRKETİN, O YILA AİT FAALİYETLERİNİN AKIŞI İLE HER YÖNÜYLE FİNANSAL DURUMUNU, DOĞRU, EKSİKSİZ, DOLAMBAÇSIZ, GERÇEĞE UYGUN VE DÜRÜST BİR ŞEKİLDE YANSITIR. BU RAPORDA FİNANSAL DURUM, FİNANSAL TABLOLARA GÖRE DEĞERLENDİRİLİR. RAPORDA AYRICA, ŞİRKETİN GELİŞMESİNE VE KARŞILAŞMASI MUHTEMEL RİSKLERE DE AÇIKÇA İŞARET OLUNUR. BU KONULARA İLİŞKİN YÖNETİM KURULUNUN DEĞERLENDİRMESİ DE RAPORDA YER ALIR. (2) YÖNETİM KURULUNUN FAALİYET RAPORU AYRICA AŞAĞIDAKİ HUSUSLARI DA İÇERMELİDİR: A) FAALİYET YILININ SONA ERMESİNDEN SONRA ŞİRKETTE MEYDANA GELEN VE ÖZEL ÖNEM TAŞIYAN OLAYLAR. B) ŞİRKETİN ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI. C) YÖNETİM KURULU ÜYELERİ İLE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE ÖDENEN ÜCRET, PRİM, İKRAMİYE GİBİ MALİ MENFAATLER, ÖDENEKLER, YOLCULUK, KONAKLAMA VE TEMSİL GİDERLERİ, AYNİ VE NAKDÎ İMKÂNLAR, SİGORTALAR VE BENZERİ TEMİNATLAR. (3) HEM ANONİM ŞİRKETLER HEM DE ŞİRKETLER TOPLULUĞU BAKIMINDAN, YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN ZORUNLU ASGARİ İÇERİĞİ, AYRINTILI OLARAK GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI TARAFINDAN BİR YÖNETMELİKLE DÜZENLENİR.

SÖZKONUSU YÖNETMELİK TARİH VE SAYILI RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANMIŞ OLUP,YÖNETMELİĞİN 7.MADDESİNE GÖRE FAALİYET RAPORUNUN İÇERİĞİNDE ASGARİ AŞAĞIDAKİ BİLGİLERİN BULUNMASI ZORUNLUDUR. A) GENEL BİLGİLER, B) YÖNETİM ORGANI ÜYELERİ İLE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR, C) ŞİRKETİN ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI, Ç) ŞİRKET FAALİYETLERİ VE FAALİYETLERE İLİŞKİN ÖNEMLİ GELİŞMELER, D) FİNANSAL DURUM, E) RİSKLER VE YÖNETİM ORGANININ DEĞERLENDİRMESİ, F) DİĞER HUSUSLAR. BU MADDE,MÜNFERİT ŞİRKETLER İÇİN YÖNETİM KURULU TARAFINDAN HAZIRLANACAK YILLIK FAALİYET RAPORUNUN İÇERİĞİNİ DÜZENLEMEKTEDİR.

ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN FİNASAL TABLOLARI VE YILLIK FAALİYET RAPORU
6) UYGULANACAK MUHASEBE STANDARTLARI MADDE 517 (1) KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARI HAZIRLAMAKLA YÜKÜMLÜ İŞLETMELER İLE KONSOLİDASYON KAPSAMINA GİREN İŞLETMELERİN BELİRLENMESİNDE VE İLGİLİ DİĞER KONULARDA TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI GEÇERLİDİR. (2) KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR 515 İNCİ MADDEDE ÖNGÖRÜLEN ESAS VE İLKELERE GÖRE ÇIKARILIR.

7) YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU
MADDE 518 (1)TOPLULUĞA İLİŞKİN YILLIK FAALİYET RAPORU ANA ŞİRKETİN YÖNETİM KURULU TARAFINDAN 516 NCI MADDEYE GÖRE DÜZENLENİR. BU MADDEDE AÇIKLIĞA KAVUŞTURULMASI GEREKEN ÖNEMLİ NOKTA ,YILLIK FAALİYET RAPORUNUN HANGİ ŞİRKETİN YÖNETİM KURULU TARAFINDAN HAZIRLANACAĞIDIR.TOPLULUK SÖZ KONUSU OLDUĞU İÇİN YÜKÜMLÜLÜK ANA ŞİRKETE VE TOPLULUĞUN EN TEPESİNDEKİ ANA ŞİRKETE AİTTİR. YUKARIDAKİ MADDELER BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLDİĞİNDE,TİCARİ DEFTERLERİN DE TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE TUTULMASI GEREĞİ ORTAYA ÇIKMAKTADIR.ANCAK TTK’NUN 64 VE 88/1.MADDELERİ BUNA İMKAN VERMEMEKTEDİR. İŞTE BU NOKTADA MALİYE BAKANLIĞI’NA BÜYÜK BİR GÖREV DÜŞTÜĞÜ İNANCINDAYIZ.MALİYE BAKANLIĞI YAYIMLAYACAĞI MUHASEBE SİSTEMİ GENEL TEBLİĞİ İLE ,MUHASEBE KAYITLARININ TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE GÜNCELLENMİŞ TEK DÜZEN HESAP PLANI DİKKATE ALINMAK SURETİYLE YAPILACAĞINI İLAN ETMESİ HALİNDE ,TÜRKİYE MUHASEBE SİSTEMİNİN ULUSLARARASI NORMLARI YAKALAMASINA HİZMET EDECEKTİR.

BU YAPILMADIĞI SÜRECE,TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARININ KOBİ ‘LER
DÜZEYİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ MÜMKÜN OLMAYACAKTIR. HALEN YAPILMAKTA OLAN UYGULAMA ŞÖYLEDİR: -TAM SETİ UYGULAMAK DURUMUNDA BULUNAN BANKALAR VE SİGORTA İŞLETMELERİ TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARIYLA UYUMLU HALA GETİRİLMİŞ HESAP PLANLARINI UYGULAYARAK MUHASEBE KAYITLARINI YAPMAKTA ,FİNANSAL RAPORLARINI BUNA GÖRE DÜZENLEMEKTEDİRLER. -SERMAYE PİYASASI KAPSAMINDAKİ BORSAYA KAYITLI İŞLETMELER İSE,SPK ‘NUN ÖNGÖRDÜĞÜ FİNANSAL TABLOLARI DÜZENLEMEK VE YAYINLAMAK ZORUNDADIRLAR.BU TABLOLAR TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI İLE UYUMLUDUR.BANKALAR VE SİGORTA İŞLETMELERİ DIŞINDAKİ İŞLETMELER DIŞINDAKİ İŞLETMELER MUHASEBE KAYIT DÜZENLERİNİ VE FİNANSAL TABLOLARINI,MALİYE BAKANLIĞININ YAYIMLAMIŞ OLDUĞU MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİNE GÖRE DE YAPMAK ZORUNDADIRLAR.BAZI İŞLETMELER MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ ÇERÇEVESİNDE TEK MUHASEBE KAYDI TUTMUŞ VE FİNANSAL TABLOLARINI BAKANLIĞIN İSTEDİĞİ FORMATA GÖRE DÜZENLENMİŞ,ANCAK BU BİLGİLERDEN YARARLANARAK MUHASEBE STANDARTLARINDAKİ ESASLARA GÖRE DÜZELTEREK STANDARTLARA UYGUN FİNANSAL TABLOLARI HAZIRLAMIŞ VE BU TABLOLARI DA BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇİRMİŞTİR.

ÜÇÜNCÜ GRUP OLAN KOBİ’LER İSE, BUGÜNE KADAR MUHASEBE UYGULAMALARINI MALİYE
BAKANLIĞI’NIN DÜZENLEMELERİNE GÖRE YAPMIŞ VE ONUN DIŞINDAKİ BİR UYGULAMA İLE TANIŞMAMIŞLARDIR. SONUÇ OLARAK,MALİYE BAKANLIĞINCA MUHASEBE SİSTEMİ GENEL TEBLİĞİ İLE TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARIYLA UYUMLU DÜZENLEMELER YAPILMADIĞI TAKTİRDE ,BUGÜNKÜ UYGULAMANIN AYNEN DEVAM EDECEĞİ SÖYLENEBİLİR.

8)YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNDA MUHASEBE UYGULAMALARI
DEĞİŞİKLİKTEN ÖNCEKİ 6102 SAYILI TTK'DA ,MUHASEBE ALANINDA YAPILAN DÜZENLEMELERİN EN ÖNEMLİSİ ;DEFTERLERE KAYIT AŞAMASINDAN ,FİNANSAL RAPORLAMA AŞAMASINA KADAR TÜM PARASAL İŞLEMLERİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA UYGUN OLMASI GEREKTİĞİ İDİ.(1)ANCAK, TARİH VE 6335 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLE,DEFTERLERE YAPILACAK KAYITLARIN,TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA UYGUN BİR ŞEKİLDE TUTULMASI HÜKMÜ KANUNDAN ÇIKARILMIŞTIR.(MADDE 64,MADDE 88)İŞLETMELER ESKİDEN OLDUĞU GİBİ ,VERGİ USUL KANUNU'NUN DEFTER TUTMA HÜKÜMLERİNE VE MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ'NE GÖRE KAYITLARINI TUTACAKLAR ,ANCAK TTK'NUN 64 VE 88.MADDE HÜKMÜNE TABİ OLACAK İŞLETMELER,MÜNFERİT VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARINI DÜZENLERKEN KAMU GÖZETİMİ ,MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU TARAFINDAN YAYIMLANAN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA,KAVRAMSAL ÇERÇEVEDE YER ALAN MUHASEBE İLKELERİNE VE BUNLARIN AYRILMAZ PARÇASI OLAN YORUMLARA UYMAK VE BUNLARI UYGULAMAK ZORUNDA KALACAKLARDIR.DOLAYISIYLA,İŞLETMELER GENEL KURULA SUNACAKLARI FİNANSAL TABLOLARI TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA UYGUN OLARAK HAZIRLAYACAKLARDIR.KANUNUN 88.MADDESİNDE YER VERİLEN BİR DİĞER HÜKÜM İSE ,KAMU GÖZETİMİ,MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN ,DEĞİŞİK İŞLETME BÜYÜKLÜKLERİ ,SEKTÖRLER VE KAR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLAR İÇİN ÖZEL VE İSTİSNAİ STANDARTLAR KOYMAYA VE FARKLI DÜZENLEMELER YAPMAYA YETKİLİ KILINMIŞ OLMASIDIR. ÜLKEMİZDE HALEN PAY SENETLERİ BORSADA İŞLEM GÖREN İŞLETMELER,BANKALAR VE SİGORTA ŞİRKETLERİ FİNANSAL TABLOLARINI ULUSLARARASI FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI/ULUSLARARASI MUHASEBE STANDARTLARINA(UFRS/UMS)UYGUN BİR ŞEKİLDE DÜZENLEMEKTE,BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇİRMEKTE VE KAMUOYUNA AÇIKLAMAKTADIRLAR.

İŞLETMELERİN DÜZENLEYECEKLERİ FİNANSAL TABLOLAR;
-FİNANSAL DURUM TABLOSU -KAPSAMLI KAR VEYA ZARAR TABLOSU -ÖZ KAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU -NAKİT AKIŞ TABLOSU -ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARINI ÖZETLEYEN DİPNOTLAR VE AÇIKLAYICI NOTLARDAN OLUŞACAKTIR. FİNANSAL DURUM TABLOSUNUN BİÇİMSEL YAPISINDA DA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI GEREKECEKTİR.TMS 1 'E GÖRE HAZIR DEĞERLER GRUBUNUN ADI ''NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ'',MENKUL KIYMETLER GRUBUNUN ADI ,''FİNANSAL VARLIKLAR''OLARAK DEĞİŞECEKTİR.TİCARİ ALACAKLAR VE TİCARİ BORÇLAR SADECE DÖNEN VARLIKLAR VE KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLARDA RAPORLANACAK,VADESİ BİR YILI ÜZERİNDE DAHİ OLSA ,TİCARİ ALACAKLARIN DURAN VARLIKLARDA,TİCARİ BORÇLARIN İSE UZUN VADELİ BORÇLAR GRUBUNDA RAPORLANMASINA SON VERİLECEKTİR.

III-ANONİM ŞİRKETLERİN DENETLENMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER VE İKİNCİL MEVZUAT
1)GENEL OLARAK MADDE 397 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1)ANONİM ŞİRKETİN VE ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN FİNANSAL TABLOLARI DENETÇİ TARAFINDAN ,ULUSLARARASI DENETİM STANDARTLARIYLA UYUMLU TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARINA GÖRE DENETLENİR.YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU İÇİNDE YER ALAN FİNANSAL BİLGİLERİN ,DENETLENEN FİNANSAL TABLOLAR İLE TUTARLI OLUP OLMADIĞI VE GERÇEĞİ YANSITIP YANSITMADIĞI DA DENETİM KAPSAMI İÇİNDEDİR. (1)BAKANLAR KURULUNCA BELİRLENEN, DENETİME TABİ OLANANONİM ŞİRKETLERİN VE ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN FİNANSAL TABLOLARI DENETÇİ TARAFINDAN ,KAMU GÖZETİMİ,MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA YAYIMLANAN ULUSLARARASI DENETİM STANDARTLARIYLA UYUMLU TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARINA GÖRE DENETLENİR.YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU İÇİNDE YER ALAN FİNANSAL BİLGİLERİN ,DENETLENEN FİNANSAL TABLOLAR İLE TUTARLI OLUP OLMADIĞI VE GERÇEĞİ YANSITIP YANSITMADIĞI DA DENETİM KAPSAMI İÇİNDEDİR.

1)GENEL OLARAK MADDE 397 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (2)DENETÇİNİN DENETİMİNDEN GEÇMEMİŞ FİNANSAL TABLOLAR İLE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU DÜZENLENMEMİŞ HÜKMÜNDEDİR. (2)DENETİME TABİ OLANLAR,HAZIRLANMIŞ OLAN FİNANSAL TABLOLARIN DENETİMDEN GEÇİP GEÇMEDİĞİNİ ,DENETİMDEN GEÇMİŞ İSE DENETÇİ GÖRÜŞÜNÜ İLGİLİ FİNANSAL TABLONUN BAŞLIĞINDA AÇIKÇA BELİRTMEK ZORUNDADIR.BU HÜKÜM ,YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU İÇİN DE UYGULANIR.DENETİME TABİ OLDUĞU HALDE,DENETLETTİRİLMEMİŞ FİNANSAL TABLOLAR İLE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU DÜZENLENMEMİŞ HÜKMÜNDEDİR. (3)ŞİRKETİN VE TOPLULUĞUN FİNANSAL TABLOLARI İLE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU,DENETLEME RAPORUNUN SUNULMASINDAN SONRA DEĞİŞTİRİLMİŞSE VE DEĞİŞİKLİK DENETLEME RAPORLARINI ETKİLEYEBİLECEK NİTELİKTEYSE,FİNANSAL TABLOLAR İLE ,BİRİNCİ FIKRA ÇERÇEVESİNDE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORU YENİDEN DENETLENİR.YENİDEN DENETLEME VE BUNUN SONUCU ,RAPORDA ÖZEL OLARAK AÇIKLANIR.DENETÇİ GÖRÜŞÜNDE DE YENİDEN DENETLEMEYİ YANSITAN UYGUN EKLERE YER VERİLİR. (4)398.MADDE KAPSAMINDA DENETİME TABİ OLACAK ŞİRKETLER BAKANLAR KURULUNCA BELİRLENİR.

MADDENİN BİRİNCİ FIKRASINDA,’ULUSLARARASI DENETİM
STANDARTLARIYLA UYUMLU TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARINA GÖRE’’İBARESİ ,’’KAMU GÖZETİMİ,MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA YAYIMLANAN ULUSLARARASI DENETİM STANDARTLARIYLA UYUMLU TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARINA GÖRE’’OLARAK DEĞİŞTİRİLMİŞTİR. İKİNCİ FIKRAYA EK OLARAK‘’DENETİME TABİ OLANLAR,HAZIRLANMIŞ OLAN FİNANSAL TABLOLARIN DENETİMDEN GEÇİP GEÇMEDİĞİNİ ,DENETİMDEN GEÇMİŞ İSE DENETÇİ GÖRÜŞÜNÜ İLGİLİ FİNANSAL TABLONUN BAŞLIĞINDA AÇIKÇA BELİRTMEK ZORUNDADIR’’İBARESİ EKLENMİŞTİR.

2)KONU VE KAPSAM MADDE 398 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1) ŞİRKETİN VE TOPLULUĞUN FİNANSAL TABLOLARI İLE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN DENETİMİ; ENVANTERİN, MUHASEBENİN VE TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARININ ÖNGÖRDÜĞÜ ÖLÇÜDE İÇ DENETİMİN, BU BÖLÜM HÜKÜMLERİ ANLAMINDA 378 İNCİ MADDE UYARINCA VERİLEN RAPORLARIN VE 397 NCİ MADDENİN BİRİNCİ FIKRASI ÇERÇEVESİNDE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN DENETİMİDİR. BU DENETİM, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA, KANUNA VE ESAS SÖZLEŞMENİN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN HÜKÜMLERİNE UYULUP UYULMADIĞININ İNCELENMESİNİ DE KAPSAR. DENETLEME, GEÇİCİ 2 NCİ VE GEÇİCİ 3 ÜNCÜ MADDELERDE ÖNGÖRÜLEN KURUL VE KURUMUN BELİRLENDİĞİ ESASLAR BAĞLAMINDA, DENETÇİLİK MESLEĞİNİN GEREKLERİYLE ETİĞİNE UYGUN BİR ŞEKİLDE VE ÖZENLE GERÇEKLEŞTİRİLİR. DENETLEME, ŞİRKETİN VE TOPLULUĞUN, MALVARLIKSAL VE FİNANSAL DURUMUNUN 515 İNCİ MADDE ANLAMINDA DÜRÜST RESİM İLKESİNE UYGUN OLARAK YANSITILIP YANSITILMADIĞINI, YANSITILMAMIŞSA SEBEPLERİNİ, DÜRÜSTÇE BELİRTECEK ŞEKİLDE YAPILIR. (1)ŞİRKETİN VE TOPLULUĞUN FİNANSA TABLOLARI İLE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN DENETİMİ;ENVANTERİN ,MUHASEBENİN VE TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARININ ÖNGÖRDÜĞÜ ÖLÇÜDE İÇ DENETİMİN ,BU BÖLÜM HÜKÜMLERİ ANLAMINDA 378.MADDE UYARINCA VERİLEN RAPORLARIN VE 397.MADDENİN BİRİNCİ FIKRASI ÇERÇEVESİNDE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN DENETİMİDİR.BU DENETİM ,TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA ,KANUNA VE ESAS SÖZLEŞMENİN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN HÜKÜMLERİNE UYULUP UYULMADIĞININ İNCELENMESİNİ DE KAPSAR.DENET-LEME,KAMU GÖZETİMİ,MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN BELİRLENDİĞİ ESASLAR BAĞLAMINDA ,DENETÇİLİK MESLEĞİNİN GEREKLERİYLE ETİĞİNE UYGUN BİR ŞEKİLDE VE ÖZENLE GERÇEKLEŞTİRİLİR.DENETLEME ,ŞİRKETİN VE TOPLULUĞUN ,MALVARLIKSAL VE FİNANSAL DURUMUNUN 515.MADDE ANLAMINDA DÜRÜST RESİM İLKESİNE UYGUN OLARAK YANSITILIP YANSITILMADIĞINI ,YANSITILMA-MIŞSA SEBEPLERİNİ,DÜRÜSTÇE BELİRTECEK ŞEKİLDE YAPILIR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL 2) DENETİM; A) ŞİRKETİN FİNANSAL TABLOLARININ VE 397 NCİ MADDENİN BİRİNCİ FIKRASI VE 402 NCİ MADDENİN İKİNCİ FIKRASI ÇERÇEVESİNDE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN, B) TOPLULUĞUN KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARININ VE 397 NCİ MADDENİN BİRİNCİ FIKRASI VE 402 NCİ MADDENİN İKİNCİ FIKRASI ÇERÇEVESİNDE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN, DENETÇİNİN DENETLEME SIRASINDA ELDE ETTİĞİ BİLGİLERLE UYUM İÇİNDE OLUP OLMADIĞINI BELİRTİP AÇIKLAYACAK ŞEKİLDE YAPILIR. (3) TOPLULUĞUN FİNANSAL TABLOLARININ DENETİMİNDEN SORUMLU OLAN DENETÇİ, TOPLULUĞUN KONSOLİDE TABLOLARINA ALINAN ŞİRKETLERİN FİNANSAL TABLOLARINI, ÖZELLİKLE KONSOLİDASYONA BAĞLI UYARLAMALARI VE MAHSUPLARI, BİRİNCİ FIKRA ANLAMINDA İNCELER; MEĞERKİ, KONSOLİDASYONA ALINAN ŞİRKET, KANUN GEREĞİ VEYA BÖYLE BİR GEREKLİLİK BULUNMAKSIZIN, BU BÖLÜM HÜKÜMLERİNE UYGUN OLARAK DENETLENMİŞ OLSUN. BU İSTİSNA, MERKEZİ YURT DIŞINDA BULUNAN BİR ŞİRKETİN BU KANUNUN ÖNGÖRDÜĞÜ DENETİMLE EŞ DEĞER BİR DENETİME TÂBÎ TUTULMUŞ OLMASI HÂLİNDE DE GEÇERLİDİR. (4) DENETÇİ, YÖNETİM KURULUNUN ŞİRKETİ TEHDİT EDEN VEYA EDEBİLECEK NİTELİKTEKİ RİSKLERİ ZAMANINDA TEŞHİS EDEBİLMEK VE RİSK YÖNETİMİNİ GERÇEKLEŞTİREBİLMEK İÇİN 378 İNCİ MADDEDE ÖNGÖRÜLEN SİSTEMİ VE YETKİLİ KOMİTEYİ KURUP KURMADIĞINI, BÖYLE BİR SİSTEM VARSA BUNUN YAPISI İLE KOMİTENİN UYGULAMALARINI AÇIKLAYAN, AYRI BİR RAPOR DÜZENLEYEREK, DENETİM RAPORUYLA BİRLİKTE, YÖNETİM KURULUNA SUNAR. BU RAPORUN ESASLARI KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA BELİRLENİR.

MADDENIN AMACI ESASINDA GENEL KURULA TAM VE DOĞRU DEĞERLENDIREBILME OLANAĞINI
SAĞLAMAK, DENETLEME RAPORUNU ETKEN, DOYURUCU VE GÜVENILIR KILMAKTIR. FT’LER ILE YR’LERIN DENETLENMESI, BU BELGELERIN KAĞIT ÜZERINDEN INCELENMESI OLMAYIP, ENVANTER DE DAHIL OLMAK ÜZERE TÜM MUHASEBENIN, KAYITLAR VE KAYITLARIN DAYANDIĞI BELGELER (MÜSBIT EVRAK) ILE DENETLENMESIDIR. BU DENETLEME ÖZEL DEĞIL GENELDIR; KISMÎ VEYA BAZI IŞLEMLERIN YA DA HALKA AÇILMA, MENKUL DEĞER ÇIKARMA, SERMAYE ARTIRIMI GIBI BAZI OLAYLARIN DENETIMI OLMAYIP, TÜM VEYA TÜMÜN DENETIMIDIR. VERGI DENETIMI VE VERGI MENFAATININ KORUNMASI 398 INCI MADDEDEKI DENETIM GÖREVININ SADECE DIŞINDA OLMAKLA KALMAZ, AYRICA ONA YABANCI VE AYRI BIR KONUMDADIR. ANONIM ŞIRKETIN TASARININ 398 INCI MADDESINE GÖRE DENETLENMESI VERGI DENETIMINI IÇERMEZ, ANCAK ONA YARDIMCI VE DESTEKTIR. İKINCI FIKRASI, DENETLEMENIN YAPILMASINA ILIŞKIN DÖRT KURAL IÇERIYOR. BUNLAR (A) ŞIRKET VE TOPLULUK YÖNÜNDEN, FINANSAL TABLOLARLA RAPORLARIN UYUMLU OLUP OLMADIKLARI; (B) TABLOLAR VE RAPORLARLA DENETIMININ ORTAYA KOYDUĞU BULGULARIN VE BILGILERININ BIRBIRIYLE UYUMLU OLUP OLMADIĞI; (C) ŞIRKETIN VE TOPLULUĞUN GENEL DURUMUNUN TATMIN EDICI BIR ŞEKILDE TAKDIM EDILIP EDILMEDIĞI VE (D) RISKLERIN ISABETLE IFADE OLUP OLUNMADIĞIDIR. DENETIM IKINCI FIKRADAKI ASGARÎLERI YERINE GETIRMEMIŞSE 398 INCI MADDE ANLAMINDA DENETIM ICRA EDILMEMIŞTIR. BU DÖRT NOKTA BIRBIRININ ALTERNATIFI DEĞILDIR; DÖRDÜ DE DENETIMIN OLMAZSA OLMAZ ŞARTIDIR.

ÜÇÜNCÜ FIKRA TOPLULUĞUN FT’LERI ILE ILGILI OLUP, BUNLARI DENETLEYEN
DENETÇININ GÖREVININ, KONSOLIDASYONA TÂBI ŞIRKETLERIN FINANSAL TABLOLARININ INCELENMESINI KAPSAYACAK ŞEKILDE GENIŞLEDIĞINI IFADE ETMEKTEDIR. ÇÜNKÜ TOPLULUĞUN DENETIMI KONSOLIDASYONA TÂBI OLAN ŞIRKETLERIN DENETIMINDEN SOYUTLANAMAZ. KONSOLIDE FINANSAL TABLO, KONSOLIDASYONA TÂBI ŞIRKETLERIN KONSOLIDASYON KURALLARINA GÖRE BILEŞIMIDIR. KONSOLIDASYONA DAHIL ŞIRKET TASARI HÜKÜMLERINE GÖRE DENETLENMIŞSE, BU DENETIME GEREKLILIK YOKTUR. AYNI ŞEKILDE, MERKEZI YURT DIŞINDA BULUNAN BIR ŞIRKET TASARININ ÖNGÖRDÜĞÜ DENETIMLE EŞDEĞER BIR DENETIMDEN GEÇMIŞSE YENIDEN DENETIMDEN GEÇMEZ. YAPILAN DENETIMLER OLUMLU GÖRÜŞ YAZISI ALMIŞSA VEYA SINIRLI OLUMLU GÖRÜŞ VERILMIŞSE YA DA IHTILAF VARSA DENETIM GENE GEREKLI OLABILIR. ANCAK BU SORUNUN ÇÖZÜMÜ IÇTIHATLA GERÇEKLEŞECEKTIR. DÖRDÜNCÜ FIKRA: SON FIKRA 378 INCI MADDEYE GÖRE TEŞHIS SISTEMININ KURULUP KURULMADIĞININ, BUNUN IŞLETILIP IŞLETILMEDIĞININ BELIRLENMESI VE BELIRTILMESI ZORUNLUĞUNA IŞARET ETMEKTEDIR.

BU MADDEDE TTK'NUN ''RİSKİN ERKEN SAPTANMASI VE YÖNETİMİ KONULU''
378.MADDESİNE ATIF YAPILMIŞTIR.BU MADDE ŞU ŞEKİLDEDİR: (1) PAY SENETLERİ BORSADA İŞLEM GÖREN ŞİRKETLERDE, YÖNETİM KURULU, ŞİRKETİN VARLIĞINI, GELİŞMESİNİ VE DEVAMINI TEHLİKEYE DÜŞÜREN SEBEPLERİN ERKEN TEŞHİSİ, BUNUN İÇİN GEREKLİ ÖNLEMLER İLE ÇARELERİN UYGULANMASI VE RİSKİN YÖNETİLMESİ AMACIYLA, UZMAN BİR KOMİTE KURMAK, SİSTEMİ ÇALIŞTIRMAK VE GELİŞTİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR. DİĞER ŞİRKETLERDE BU KOMİTE DENETÇİNİN GEREKLİ GÖRÜP BUNU YÖNETİM KURULUNA YAZILI OLARAK BİLDİRMESİ HÂLİNDE DERHÂL KURULUR VE İLK RAPORUNU KURULMASINI İZLEYEN BİR AYIN SONUNDA VERİR. (2) KOMİTE, YÖNETİM KURULUNA HER İKİ AYDA BİR VERECEĞİ RAPORDA DURUMU DEĞERLENDİRİR, VARSA TEHLİKELERE İŞARET EDER, ÇARELERİ GÖSTERİR. RAPOR DENETÇİYE DE YOLLANIR.

HÜKÜM, HISSE SENETLERI BORSADA IŞLEM GÖREN ŞIRKETLERDE KURUMSAL YÖNETIM ILKELERININ BIR UYGULAMASIDIR.. BU KOMITENIN DENETIM KOMITESINDEN FARKI DENETIM KOMITESININ YÖNETIMI GÖZETIM ALTINDA TUTMASINA KARŞILIK BU KOMITENIN SADECE RISKLERE ODAKLANMASIDIR. AYRICA DENETIM GEÇMIŞE YÖNELIK BIR INCELEME OLDUĞU HALDE, RISK TEŞHISI GELECEK VE GELECEĞIN YORUMUYLA ILGILIDIR. DENETIMIN YÖNETILMESI SÖZ KONUSU OLMADIĞI HALDE, RISK YÖNETILEBILIR VE YÖNETILMELIDIR. AMAÇ, YÖNETIMI, YÖNETIM KURULUNU VE GENEL KURULU DEVAMLI UYANIKLIK (TEYAKKUZ) ALTINDA TUTMAK, GEREĞINDE ORGANLARCA DERHAL ETKILI ÖNLEMLERIN ALINMASINI SAĞLAMAKTIR. BU SEBEPLE KOMITE SORUMLULUK SISTEMININ MERKEZINDE YER ALIR. KANUN ERKEN UYARI SISTEMINE ISTISNAÎ BIR ÖNEM VERDIĞINDEN BU KONUDA DENETÇILERI DE ÖZEL OLARAK GÖREVLENDIRMIŞTIR. BU ÖNEM 398 INCI MADDENIN IKINCI FIKRASININ SON CÜMLESIYLE, DÖRDÜNCÜ FIKRASINDAN, 402 NCI MADDENIN 6 VE 7. FIKRASINDAN VE 403 ÜNCÜ MADDENIN IKINCI FIKRASINDAN AÇIKÇA ANLAŞILMAKTADIR. TEHLIKELERIN ERKEN TEŞHISI KOMITESI, BAZI YÖNETIM KURULU ÜYELERININ GÖREVLENDIRILMELERI SURETIYLE KURULABILECEĞI GIBI, TAMAMEN ÜÇÜNCÜ KIŞILERDEN DE OLUŞABILIR. DENETÇININ BIR DIĞER ÖNEMLI GÖREVI DE GEREKLILIK ORTAYA ÇIKTIĞI TAKDIRDE KOMITENIN KURULMASI, HISSE SENETLERI BORSADA IŞLEM GÖRMEYEN BIR ŞIRKETTEN DE ISTEMESIDIR. HÜKÜM BU SURETLE KURULAN KOMITENIN ILK RAPORUNU NE ZAMAN VERECEĞINI DE BELIRLEMIŞTIR. KOMITENIN IKI AYDA BIR YÖNETIM KURULUNA HÜKMÜN AMACINA VE RUHUNA UYGUN RAPOR VERMESI GEREKIR. KANUN TEHLIKELERIN ERKEN TEŞHISI KOMITESINE AYNI ZAMANDA BIR IÇ DENETIM KOMITESININ GÖREVLERINI DE YÜKLEMEKTEDIR. BU SEBEPLE HALKA AÇIK ŞIRKETLERDE BU KOMITENIN BIR TARAFSIZ YÖNETIM KURULUNUN BAŞKANLIĞINDA ÇALIŞMASI DOĞRU OLUR.

3)DENETÇİ MADDE 399 (1) DENETÇİ, ŞİRKET GENEL KURULUNCA; TOPLULUK DENETÇİSİ, ANA ŞİRKETİN GENEL KURULUNCA SEÇİLİR. DENETÇİNİN, HER FAALİYET DÖNEMİ VE HER HÂLDE GÖREVİNİ YERİNE GETİRECEĞİ FAALİYET DÖNEMİ BİTMEDEN SEÇİLMESİ ŞARTTIR. SEÇİMDEN SONRA, YÖNETİM KURULU, GECİKMEKSİZİN DENETLEME GÖREVİNİ HANGİ DENETÇİYE VERDİĞİNİ TİCARET SİCİLİNE TESCİL ETTİRİR VE TÜRKİYE TİCARET SİCİLİ GAZETESİ İLE İNTERNET SİTESİNDE İLAN EDER. (2) DENETÇİDEN DENETLEME GÖREVİ, SADECE DÖRDÜNCÜ FIKRADA ÖNGÖRÜLDÜĞÜ ŞEKİLDE VE BAŞKA BİR DENETÇİ ATANMIŞSA GERİ ALINABİLİR. (3) KONSOLİDASYONA DÂHİL OLAN ANA ŞİRKETİN FİNANSAL TABLOLARINI DENETLEMEK İÇİN SEÇİLEN DENETÇİ, BAŞKA BİR DENETÇİ SEÇİLMEDİĞİ TAKDİRDE, TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARININ DA DENETÇİSİ KABUL EDİLİR. (4) ŞİRKETİN MERKEZİNİN BULUNDUĞU YERDEKİ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ; A) YÖNETİM KURULUNUN, B) SERMAYENİN YÜZDE ONUNU, HALKA AÇIK ŞİRKETLERDE ESAS VEYA ÇIKARILMIŞ SERMAYENİN YÜZDE BEŞİNİ OLUŞTURAN PAY SAHİPLERİNİN, İSTEMİ ÜZERİNE, İLGİLİLERİ VE SEÇİLMİŞ DENETÇİYİ DİNLEYEREK, SEÇİLMİŞ DENETÇİNİN ŞAHSINA İLİŞKİN HAKLI BİR SEBEBİN GEREKTİRMESİ, ÖZELLİKLE DE ONUN TARAFLI DAVRANDIĞI YÖNÜNDE BİR KUŞKUNUN VARLIĞI HÂLİNDE, BAŞKA BİR DENETÇİ ATAYABİLİR. (5) GÖREVDEN ALMA VE YENİ DENETÇİ ATAMA DAVASI, DENETÇİNİN SEÇİMİNİN TÜRKİYE TİCARET SİCİLİ GAZETESİNDE İLANINDAN İTİBAREN ÜÇ HAFTA İÇİNDE AÇILIR. AZLIĞIN BU DAVAYI AÇABİLMESİ İÇİN, DENETÇİNİN SEÇİMİNE GENEL KURULDA KARŞI OY VERMİŞ, KARŞI OYUNU TUTANAĞA GEÇİRTMİŞ VE SEÇİMİN YAPILDIĞI GENEL KURUL TOPLANTISI TARİHİNDEN İTİBAREN GERİYE DOĞRU EN AZ ÜÇ AYDAN BERİ, ŞİRKETİN PAY SAHİBİ SIFATINI TAŞIYOR OLMASI ŞARTTIR.

3)DENETÇİ MADDE 399 (6) FAALİYET DÖNEMİNİN DÖRDÜNCÜ AYINA KADAR DENETÇİ SEÇİLEMEMİŞSE, DENETÇİ, YÖNETİM KURULUNUN, HER YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN VEYA HERHANGİ BİR PAY SAHİBİNİN İSTEMİ ÜZERİNE, DÖRDÜNCÜ FIKRADA GÖSTERİLEN MAHKEMECE ATANIR. AYNI HÜKÜM, SEÇİLEN DENETÇİNİN GÖREVİ RED VEYA SÖZLEŞMEYİ FESHETMESİ, GÖREVLENDİRME KARARININ İPTAL OLUNMASI, BUTLANI VEYA DENETÇİNİN KANUNİ SEBEPLERLE VEYA DİĞER HERHANGİ BİR NEDENLE GÖREVİNİ YERİNE GETİREMEMESİ VEYA GÖREVİNİ YAPMAKTAN ENGELLENMESİ HÂLLERİNDE DE UYGULANIR. MAHKEMENİN KARARI KESİNDİR. (7) DENETÇİNİN MAHKEME TARAFINDAN ATANMASI DURUMUNDA, EMSAL DİKKATE ALINARAK, ÜCRETİ İLE MUHTEMEL GİDERLER İÇİN MAHKEME VEZNESİNE YATIRILMASI GEREKEN ÖN ÖDEME MAHKEMECE BELİRLENİR. BUNLARA ÜÇ İŞ GÜNÜ İÇİNDE İTİRAZ EDİLEBİLİR. MAHKEME KARARI KESİNDİR. (8) DENETÇİ DENETLEME SÖZLEŞMESİNİ, SADECE HAKLI BİR SEBEP VARSA VEYA KENDİSİNE KARŞI GÖREVDEN ALINMA DAVASI AÇILMIŞSA FESHEDEBİLİR. GÖRÜŞ YAZISININ İÇERİĞİNE İLİŞKİN FİKİR AYRILIKLARI İLE DENETLEMENİN ŞİRKETÇE SINIRLANDIRILMIŞ OLMASI VEYA GÖRÜŞ YAZISI VERMEKTEN KAÇINMA HAKLI SEBEP SAYILAMAZ. DENETÇİNİN SÖZLEŞMEYİ FESHİ YAZILI VE GEREKÇELİ OLMALIDIR. DENETÇİ FESİH TARİHİNE KADAR ELDE ETTİĞİ SONUÇLARI GENEL KURULA SUNMAKLA YÜKÜMLÜDÜR; BU SONUÇLAR 402 NCİ MADDEYE UYGUN BİR RAPOR HÂLİNE GETİRİLEREK GENEL KURULA VERİLİR. (9) DENETÇİ ALTINCI FIKRA HÜKMÜNE GÖRE FESİH İHBARINDA BULUNDUĞU TAKDİRDE, YÖNETİM KURULU HEMEN, GEÇİCİ BİR DENETÇİ SEÇER VE FESİH İHBARINI GENEL KURULUN BİLGİSİNE, SEÇTİĞİ DENETÇİYİ DE AYNI KURULUN ONAYINA SUNAR.

DENETIM BIR ANLAMDA YÖNETIMIN DENETLENMESI OLDUĞU IÇIN DENETÇININ SEÇIMI GENEL KURULA AITTIR VE GENEL KURULUN BU YETKISI DEVREDILEMEZ NITELIKTEDIR. SEÇIMIN HER FAALIYET YILI IÇIN YENILENMESI VE GELECEK YILIN DENETÇISININ IÇINDE BULUNULAN FAALIYET YILI BITMEDEN BELIRLENMIŞ OLMASI ŞARTTIR. DENETÇI ILE YAPILAN SÖZLEŞME KURAL OLARAK FESHEDILEMEZ ANCAK,HAKLI BIR SEBEBIN VARLIĞI HALINDE MAHKEME KARARI ILE GÖREVDEN ALINABILIR. BIR DENETÇININ GÖREVDEN ALINMASI, YERINE YENISININ ATANMIŞ OLMASINA BAĞLIDIR; YOKSA DENETÇI AZLEDILIP DAHA SONRA YERINE YENISI ATANAMAZ. MAHKEMENIN KARARI, EŞZAMANLI OLMALIDIR. DENETÇININ FAALIYET DÖNEMININ DÖRDÜNCÜ AYINA KADAR SEÇILMEMIŞ OLMASI, SEÇILMIŞ DENETÇININ GÖREVINI HERHANGI BIR SEBEPLE YERINE GETIRMEMESI VEYA GETIREMEMESI HALINDE MAHKEMECE ATANIR. DENETLEME SÖZLEŞMESI DENETÇI IKI SEBEPLE FESHEDILEBILIR: (1) HAKLI BIR SEBEBIN VARLIĞINDA, (2) GÖREVDEN ALMA DAVASI AÇILDIĞI TAKDIRDE.DENETÇININ FESIH IHBARINDA BULUNMASI HALINDE YÖNETIM KURULUNUN GEÇICI DENETÇIYI HEMEN SEÇMESI GEREKIR; AKSINE HAREKET SORUMLULUK SEBEBI OLABILIR.

4)DENETÇİ OLABİLECEKLER MADDE 400
ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1)DENETÇİ ,ANCAK ORTAKLARI YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR VEYA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR UNVANINI TAŞIYAN BİR BAĞIMSIZ DENETLEME KURULUŞU OLABİLİR.ORTA VE KÜÇÜK ÖLÇEKLİ ANONİM ŞİRKETLER,BİR VEYA BİRDEN FAZLA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRİ VEYA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRİ DENETÇİ OLARAK SEÇEBİLİRLER.BAĞIMSIZ DENETLEME KURULUŞLARININ KURULUŞ VE ÇALIŞMA ESASLARI İLE DENETLEME ELEMANLARININ NİTELİKLERİ SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI TARAFINDAN HAZIRLANAN,BAKANLAR KURULUNCA YÜRÜRLÜĞE KONULACAK BİR YÖNETMELİKLE DÜZENLENİR.AŞAĞIDAKİ HALLERDEN BİRİNİN VARLIĞINDA ,YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR ,SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR ,BAĞIMSIZ DENETLEME KURULUŞU VE BUNUN ORTAKLARINDAN BİRİ VE BUNLARIN ORTAKLARININ YANINDA ÇALIŞAN VEYA BU CÜMLEDE ANILAN KİŞİLERİN MESLEĞİ BİRLİKTE YAPTIKLARI KİŞİ VEYA KİŞİLER ,İLGİLİ ŞİRKETTE DENETÇİ OLAMAZ.ŞÖYLE Kİ,ÖNCEKİ CÜMLEDE SAYILANLARDAN BİRİ ; A)DENETLENECEK ŞİRKETTE PAY SAHİBİYSE, B)DENETLENECEK ŞİRKETİN YÖNETİCİSİ VEYA ÇALIŞANIYSA VEYA DENETÇİ OLARAK ATANMASINDAN ÖNCEKİ ÜÇ YIL İÇİNDE BU SIFATI TAŞIMIŞSA, C)DENETLENECEK ŞİRKETLE BAĞLANTISI BULUNAN BİR TÜZEL KİŞİNİN ,BİR TİCARET ŞİRKETİNİN VEYA BİR TİCARİ İŞLETMENİN KANUNİ TEMSİLCİSİ VEYA TEMSİLCİSİ,YÖNETİM KURULU ÜYESİ,YÖNETİCİSİ VEYA SAHİBİYSE YADA BUNLARDA YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİPSE YAHUT DENETLENECEK ŞİRKETİN YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN VEYA BİR YÖNETİCİSİNİN ALT VEYA ÜST SOYUNDAN BİRİ ,EŞİ VEYA ÜÇÜNCÜ DERECE DAHİL ,ÜÇÜNCÜ DERECEYE KADAR KAN VEYA KAYIN HISMIYSA, D)DENETLENECEK ŞİRKETLE BAĞLANTI HALİNDE BULUNAN VEYA BÖYLE BİR ŞİRKETTE YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİP OLAN BİR İŞLETMEDE ÇALIŞIYORSA VEYA DENETÇİSİ OLACAĞI ŞİRKETTE YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİP BİR GERÇEK KİŞİNİN YANINDA HERHANGİ BİR HİZMET VERİYORSA, (1) DENETÇİ, BAĞIMSIZ DENETİM YAPMAK ÜZERE, 1/6/1989 TARİHLİ VE 3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNUNA GÖRE RUHSAT ALMIŞ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR VEYA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR UNVANINI TAŞIYAN VE KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA YETKİLENDİRİLEN KİŞİLER VE/VEYA ORTAKLARI BU KİŞİLERDEN OLUŞAN SERMAYE ŞİRKETİ OLABİLİR. AŞAĞIDAKİ HÂLLERDEN BİRİNİN VARLIĞINDA, YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR VE/VEYA SERMAYE ŞİRKETİ VE BUNLARIN ORTAKLARINDAN BİRİ VE BUNLARIN ORTAKLARININ YANINDA ÇALIŞAN VEYA BU CÜMLEDE ANILAN KİŞİLERİN MESLEĞİ BİRLİKTE YAPTIKLARI KİŞİ VEYA KİŞİLER, İLGİLİ ŞİRKETTE DENETÇİ OLAMAZ. ŞÖYLE Kİ, ÖNCEKİ CÜMLEDE SAYILANLARDAN BİRİ; DENETLENECEK ŞİRKETTE PAY SAHİBİYSE, DENETLENECEK ŞİRKETİN YÖNETİCİSİ VEYA ÇALIŞANIYSA VEYA DENETÇİ OLARAK ATANMASINDAN ÖNCEKİ ÜÇ YIL İÇİNDE BU SIFATI TAŞIMIŞSA, C) DENETLENECEK ŞİRKETLE BAĞLANTISI BULUNAN BİR TÜZEL KİŞİNİN, BİR TİCARET ŞİRKETİNİN VEYA BİR TİCARİ İŞLETMENİN KANUNİ TEMSİLCİSİ VEYA TEMSİLCİSİ, YÖNETİM KURULU ÜYESİ, YÖNETİCİSİ VEYA SAHİBİYSE YA DA BUNLARDA YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİPSE YAHUT DENETLENECEK ŞİRKETİN YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN VEYA BİR YÖNETİCİSİNİN ALT VEYA ÜST SOYUNDAN BİRİ, EŞİ VEYA ÜÇÜNCÜ DERECE DÂHİL, ÜÇÜNCÜ DERECEYE KADAR KAN VEYA KAYIN HISMIYSA, D) DENETLENECEK ŞİRKETLE BAĞLANTI HÂLİNDE BULUNAN VEYA BÖYLE BİR ŞİRKETTE YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİP OLAN BİR İŞLETMEDE ÇALIŞIYORSA VEYA DENETÇİSİ OLACAĞI ŞİRKETTE YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİP BİR GERÇEK KİŞİNİN YANINDA HERHANGİ BİR ŞEKİLDE HİZMET VERİYORSA,

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL E)DENETLENECEK ŞİRKETİN DEFTERLERİNİN TUTULMASINDA VEYA FİNANSAL TABLOLARININ DÜZENLENMESİNDE DENETLEME DIŞINDA FAALİYETTE VEYA KATKIDA BULUNMUŞSA, F)DENETLENECEK ŞİRKETİN DEFTERLERİNİN TUTULMASINDA VEYA FİNANSAL TABLOLARININ ÇIKARILMASINDA DENETLEME DIŞINDA FAALİYETTE VEYA KATKIDA BULUNDUĞU İÇİN (E)BENDİNE GÖRE DENETÇİ OLAMAYACAK GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİNİN VEYA ONUN ORTAKLARINDAN BİRİNİN KANUNİ TEMSİLCİSİ,TEMSİLCİSİ,ÇALIŞANI,YÖNETİM KURULU ÜYESİ,ORTAĞI,SAHİBİ YA DA GERÇEK KİŞİ OLARAK BİZZAT KENDİSİ İSE, G)(A)İLA (F)BENTLERİNDE YER ALAN ŞARTLARI TAŞIDIĞI İÇİN DENETÇİ OLAMAYAN BİR DENETÇİNİN YANINDA ÇALIŞIYORSA, H)SON BEŞ YIL İÇİNDE DENETÇİLİĞE İLİŞKİN MESLEKİ FAALİYETİNDEN KAYNAKLANAN GELİRİNİN TAMAMININ YÜZDE OTUZUNDAN FAZLASINI DENETLENECEK ŞİRKETE VEYA ONA YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAY İLE İŞTİRAK ETMİŞ BULUNAN ŞİRKETLERE VERİLEN DENETLEME VE DANIŞMANLIK FAALİYETİNDEN ELDE ETMİŞSE VE BUNU CARİ YILDA DA ETMESİ BEKLENİYORSA, DENETÇİ OLAMAZ;ANCAK TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ,KATLANILMASI GÜÇ BİR DURUM ORTAYA ÇIKACAKSA (H)BENDİNDEKİ YASAĞIN KALDIRILMASI İÇİN BELLİ BİR SÜREYLE SINIRLI OLARAK ONAY VEREBİLİR. E) DENETLENECEK ŞİRKETİN DEFTERLERİNİN TUTULMASINDA VEYA FİNANSAL TABLOLARININ DÜZENLENMESİNDE DENETLEME DIŞINDA FAALİYETTE VEYA KATKIDA BULUNMUŞSA, F) DENETLENECEK ŞİRKETİN DEFTERLERİNİN TUTULMASINDA VEYA FİNANSAL TABLOLARININ ÇIKARILMASINDA DENETLEME DIŞINDA FAALİYETTE VEYA KATKIDA BULUNDUĞU İÇİN (E) BENDİNE GÖRE DENETÇİ OLAMAYACAK GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİNİN VEYA ONUN ORTAKLARINDAN BİRİNİN KANUNİ TEMSİLCİSİ, TEMSİLCİSİ, ÇALIŞANI, YÖNETİM KURULU ÜYESİ, ORTAĞI, SAHİBİ YA DA GERÇEK KİŞİ OLARAK BİZZAT KENDİSİ İSE, G) (A) İLÂ (F) BENTLERİNDE YER ALAN ŞARTLARI TAŞIDIĞI İÇİN DENETÇİ OLAMAYAN BİR DENETÇİNİN NEZDİNDE ÇALIŞIYORSA, H) SON BEŞ YIL İÇİNDE DENETÇİLİĞE İLİŞKİN MESLEKÎ FAALİYETİNDEN KAYNAKLANAN GELİRİNİN TAMAMININ YÜZDE OTUZUNDAN FAZLASINI DENETLENECEK ŞİRKETE VEYA ONA YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAY İLE İŞTİRAK ETMİŞ BULUNAN ŞİRKETLERE VERİLEN DENETLEME VE DANIŞMANLIK FAALİYETİNDEN ELDE ETMİŞSE VE BUNU CARİ YILDA DA ELDE ETMESİ BEKLENİYORSA,DENETÇİ OLAMAZ.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (2)BİR BAĞIMSIZ DENETLEME KURULUŞUNUN ,BİR ŞİRKETİN DENETLENMESİ İÇİN GÖREVLENDİRDİĞİ DENETÇİ YEDİ YIL ARKA ARKAYA O ŞİRKET İÇİN DENETLEME RAPORU VERMİŞSE ,O DENETÇİ EN AZ İKİ YIL İÇİN DEĞİŞTİRİLİR. (4)BU MADDE HÜKÜMLERİ ,554 ÜNCÜ MADDEDE ÖNGÖRÜLEN İŞLEM DENETÇİLERİNE DE UYGULANIR.KANUNDA VEYA ESAS SÖZLEŞMEDE AKSİ ÖNGÖRÜLMEMİŞSE ,İŞLEM DENETÇİSİ GENEL KURUL TARAFINDAN ATANIR VE GÖREVDEN ALINIR. (2) ON YIL İÇİNDE AYNI ŞİRKET İÇİN TOPLAM YEDİ YIL DENETÇİ OLARAK SEÇİLEN DENETÇİ ÜÇ YIL GEÇMEDİKÇE DENETÇİ OLARAK YENİDEN SEÇİLEMEZ. KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU BU SÜRELERİ KISALTMAYA YETKİLİDİR.” (3) DENETÇİ, DENETLEME YAPTIĞI ŞİRKETE, VERGİ DANIŞMANLIĞI VE VERGİ DENETİMİ DIŞINDA, DANIŞMANLIK VEYA HİZMET VEREMEZ, BUNU BİR YAVRU ŞİRKETİ ARACILIĞIYLA YAPAMAZ. (4)6335 SAYILI KANUNLA YÜRÜRLÜKTEN KALKTI.

BU MADDEDE, ‘’DENETÇİ, BAĞIMSIZ DENETİM YAPMAK ÜZERE, 1. 6
BU MADDEDE, ‘’DENETÇİ, BAĞIMSIZ DENETİM YAPMAK ÜZERE, TARİHLİ VE 3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNUNA GÖRE RUHSAT ALMIŞ YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR VEYA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR UNVANINI TAŞIYAN VE KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA YETKİLENDİRİLEN KİŞİLER VEYA ORTAKLARI BU KİŞİLERDEN OLUŞAN SERMAYE ŞİRKETİ OLABİLİR.” HÜKMÜNE YER VERİLMİŞTİR. AYNI KANUNUN TARİHLERİ ARASINDA YÜRÜRLÜKTE BULUNAN GEÇİCİ 6 NCI MADDESİNİN 4 NUMARALI FIKRASINDA, TARİHİ İTİBARİYLE, TARİHLİ VE 3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNUNA GÖRE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK HAKKINI KAZANMIŞ OLAN MESLEK MENSUPLARI İLE MÜLGA 3143 SAYILI SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN İLE 6762 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE TİCARET ŞİRKETLERİ NEZDİNDE DENETİM YETKİSİNE EN AZ ON YILDIR SAHİP OLANLAR, KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA ÖNGÖRÜLEN EĞİTİMİ TAMAMLAMIŞ OLMALARI HALİNDE SINAV VEYA BAŞKACA BİR ŞART ARANMAKSIZIN BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİRİLECEĞİ HÜKME BAĞLANMIŞTIR.

26.12.2012 TARİHLİ VE 28509 SAYILI RESMİ GAZETE ’DE, KAMU GÖZETİMİ,
İKİNCİL MEVZUAT TARİHLİ VE SAYILI RESMİ GAZETE ’DE, KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA “BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİ” YAYINLANMIŞTIR. YÖNETMELİĞİN 14. VE GEÇİCİ 1.MADDELERİNDE BAĞIMSIZ DENETÇİ OLACAKLARLA İLGİLİ KOŞULLAR VE GEÇİŞ HÜKÜMLERİ AÇIKLANMIŞTIR. AVRUPA ÜLKELERİNDE DENETÇİ İÇİN ÜÇ KRİTER ARANMAKTADIR.BUNLAR; -LİSANS SEVİYESİNDEKİ MEZUNİYET, -STAJ, -SINAV'DIR. BU ÜÇ KRİTER DE 3568 SAYILI YASA İLE RUHSAT ALMIŞ MESLEK MENSUPLARINDA BULUNMAKTADIR.

SINAV ŞARTI ARANMAKSIZIN BAĞIMSIZ DENETÇİ OLABİLECEKLER
KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN 660 SAYILI KHK HÜKÜMLERİNE DAYANARAK ÇIKARMIŞ OLDUĞU “BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİ”’NDE BAĞIMSIZ DENETÇİ; “BAĞIMSIZ DENETİM YAPMAK ÜZERE, 3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNUNA GÖRE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK YA DA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK RUHSATINI ALMIŞ MESLEK MENSUPLARI ARASINDAN KURUM TARAFINDAN YETKİLENDİRİLEN KİŞİLERDİR. ‘’BUNA GÖRE, KURUM, AŞAĞIDA SAYILAN KİŞİLERİ, YÖNETMELİĞİN 14 ÜNCÜ MADDEDE SAYILAN DİĞER ŞARTLARI TAŞIMALARI KAYDIYLA, SINAV YAPMAKSIZIN BAĞIMSIZ DENETÇİ KABUL ETMEKTE VE BUNLAR İÇİN SINAV ŞARTI ARAMAMAKTADIR. YÖNETMELİĞİN 14 ÜNCÜ MADDESİNDE YER ALAN BAĞIMSIZ DENETÇİDE ARANACAK ŞARTLAR ARASINDA “MESLEK MENSUBU OLMAK” ŞARTI DA YER ALMAKTADIR.

BUNA GÖRE; 1)SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR VEYA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR BELGESİNE SAHİP OLUP, 26.ARALIK.2012 TARİHİNDEN ÖNCE İLGİLİ MEVZUATA GÖRE BAĞIMSIZ DENETİME İLİŞKİN LİSANS BELGESİNİ SINAV KAZANARAK ALMIŞ VEYA HENÜZ ALMAMIŞ OLMAKLA BİRLİKTE SINAVI VERMİŞ OLDUĞUNDAN HAK KAZANMIŞ OLANLAR. 2)SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR VEYA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR BELGESİNE SAHİP OLUP, 26.ARALIK.2012 TARİHİNDEN ÖNCE SINAVSIZ OLARAK BAĞIMSIZ DENETİME İLİŞKİN LİSANS BELGESİNİ ALMAYA HAK KAZANMIŞ OLANLAR, BAĞIMSIZ DENETİM LİSANS BELGESİNİ ALMAYA HAK KAZANMIŞ OLANLAR İFADESİYLE, 26.ARALIK.2012 TARİHİ İTİBARİYLE GEREKLİ SINAVI VERMİŞ VEYA İLGİLİ MEVZUATA GÖRE SINAVSIZ ALMA HAKKINI HUKUKEN ELDE ETMİŞ KİŞİLERİN BUGÜN İTİBARİYLE BAŞVURMASI HALİNDE BU BELGEYİ ALABİLECEK DURUMDA OLANLAR KASTEDİLMEKTEDİR.

3)SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK ALANLARINDA DENETİM YAPACAKLAR:
26 ARALIK.2012 TARİHİNDEN ÖNCE SERMAYE PİYASASI KURULU’NUN AÇMIŞ OLDUĞU SINAVLARI VEREREK BAĞIMSIZ DENETÇİ OLMUŞ MESLEK MENSUPLARI İLE İLGİLİ KANUNDAKİ İSTİSNAİ HÜKÜMLERDEN YARARLANARAK SINAVSIZ BAĞIMSIZ DENETÇİ OLMUŞ MESLEK MENSUPLARININ, SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK ALANLARINDA BAĞIMSIZ DENETİM YAPABİLMELERİ İÇİN ALMIŞ OLDUKLARI BELGE YETERSİZDİR. BU KİŞİLERİN BU İKİ ALANDA DA DENETİM YAPMAK İSTİYORLARSA, AŞAĞIDA BELİRTİLEN ÜÇ ŞARTIN BİRİSİNİ YERİNE GETİRMELERİ GEREKMEKTEDİR. A-5684 SAYILI SİGORTACILIK KANUNU VE İLGİLİ MEVZUATI UYARINCA BU ALANDA BAĞIMSIZ DENETİM YAPMAK İÇİN ARANAN ŞARTLARI AYRICA YERİNE GETİRMELERİ VEYA, B-KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DERSİNDEN AÇILAN SINAVA GİRİP BAŞARILI OLMALARI VEYA, C-KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK KONULARINDA ÜNİVERSİTELER ARACILIĞIYLA YAPILACAK EĞİTİMDE BAŞARILI OLMALARI. BU TARİHTEN SONRAKİ BİR TARİHTE GEREKLİ ŞARTLARINI YERİNE GETİREBİLECEK OLAN BU KİŞİLER LİSANS BELGESİNİ SINAVSIZ ALAMAZLAR. ANCAK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR VEYA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR OLMALARI ŞARTIYLA KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA YAPILACAK SINAVDA BAŞARILI OLMALARI HALİNDE BAĞIMSIZ DENETİM LİSANS BELGESİNİ ALABİLECEKLERDİR.

4)SERMAYE PİYASASI KURULU TARAFINDAN, 660 SAYILI KHK’NİN YAYIMLANDIĞI TARİHİNDEN ÖNCE İLAN EDİLMİŞ OLAN BAĞIMSIZ DENETÇİLİĞE İLİŞKİN SINAVLAR İLE BUNLARA İLİŞKİN TARİHİNE KADAR YAPILACAK TAMAMLAYICI SINAVLAR NETİCESİNDE LİSANS BELGESİ ALMAYA HAK KAZANANLAR İÇİN KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURULU, AYRICA BİR SINAV YAPMAYACAK BUNLARA SINAVSIZ BAĞIMSIZ DENETÇİ LİSANSINI ANILAN KURUL VERECEKTİR. YUKARIDA (1), (2) VE (4) ÜNCÜ FIKRALARINDA SAYILAN KİŞİLER, TARİHİNE KADAR KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURULU’NA BAŞVURMALARI HALİNDE, DENETÇİ OLABİLMEK İÇİN ARANAN GENEL ŞARTLARI TAŞIMALARI ŞARTIYLA SINAV YAPILMAKSIZIN BU KİŞİLERE ANILAN KURULCA BAĞIMSIZ DENETİM YAPMA LİSANSI VERİLECEKTİR. ANCAK SINAVSIZ LİSANS VERİLEN BU KİŞİLER. SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK MEVZUATINA İLİŞKİN KONULARDA BAĞIMSIZ DENETİM YAPAMAYACAKLARDIR. BU KİŞİLERİN SÖZ KONUSU FAALİYET ALANINDA KURULAN ŞİRKETLERİ DENETLEYEBİLMELERİ İÇİN KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURULU’NCA AÇILACAK SINAVLARDA, SİGORTA VE ÖZEL EMEKLİLİK MEVZUATINDAKİ DERSLERDEN BAĞIMSIZ DENETİM SINAVINA GİRMELERİ VE BU SINAVI BAŞARMALARI GEREKİR.

-TÜRKİYE’DE YERLEŞİK OLMASI,
26.ARALIK 2012 TARİHİ İTİBARİYLE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR OLMAYA HAK KAZANANLAR İLE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR OLMAYA HAK KAZANAN 15 YIL MESLEKİ TECRÜBESİ OLANLARIN DURUMU A)BU KİŞİLER, TARİHİNE KADAR KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNA RUHSATLARI İLE BAŞVURMALARI HALİNDE, AŞAĞIDAKİ ŞARTLARI TAŞIMALARI KAYDIYLA BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK SINAVA TABİ TUTULMAKSIZIN BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİRİLECEKLERDİR. -YÖNETMELİKTE BELİRTİLEN EN AZ LİSANS SEVİYESİNDEKİ OKULLARDAN MEZUN OLMASI, -TÜRKİYE’DE YERLEŞİK OLMASI, -MEDENİ HAKLARI KULLANMA EHLİYETİNE SAHİP OLMASI, -YÖNETMELİKTE SAYILAN SUÇLARDAN HÜKÜM GİYMEMİŞ OLMASI, -BAĞIMSIZ DENETÇİLİK FAALİYET İZNİNİN DAHA ÖNCE İPTAL EDİLMEMİŞ OLMASI. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİRİLEBİLMESİ İÇİN, YÖNETMELİĞİN 16 INCI MADDESİNDE SAYILAN; -MUHASEBE STANDARTLARI(TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI, YILLIK VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN HAZIRLANMASINA İLİŞKİN MEVZUATTA YER ALAN DÜZENLEMELER VE STANDARTLAR),

-DENETİM (TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI, MESLEKİ ETİK KURALLARI, BAĞIMSIZLIK, RİSK YÖNETİMİ, İÇ KONTROL VE DENETİMLE İLGİLİ DİĞER MEVZUAT), -SERMAYE PİYASASI, BANKACILIK, SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK MEVZUATI, SERMAYE PİYASASI ,BANKACILIK,SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK ALANLARINDA DENETİM FAALİYETİNDE BULUNMAYACAK OLANLAR BU KONULARDAN AYRICA SINAV VEYA EĞİTİME TABİ TUTULMAYACAKLARDIR. -SERMAYE PİYASASI,BANKACILIK,SİGORTACILIK KONULARINDA KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU’NUN BELİRLEYECEĞİ YERLERDE VE ARAÇLARLA DÜZENLENECEK EĞİTİM PROGRAMLARINA KATILMALARI VE BU EĞİTİMLERDE BAŞARILI OLMALARI HALİNDE, YUKARIDA BELİRTİLEN DERSLERDEN SINAVA TABİ TUTULMAKSIZIN BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİRİLECEKTİR. EĞİTİME KATILIP DA BAZI DERSLERDEN BAŞARILI OLAN BAZILARINDAN İSE OLAMAYANLAR, BAŞARISIZ OLDUĞU DERSTEN AYRICA SINAVA GİRMESİ VE BU SINAVDA BAŞARILI OLMASI HALİNDE, KURUM KENDİSİNİ BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİREBİLECEKTİR. SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER İSE YUKARIDAKİ EĞİTİM KONULARINA EK OLARAK KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ VE FİNANSAL YÖNETİM KONUSUNDA DA EĞİTİM ALACAKLARDIR.

SORUMLU DENETÇİ OLABİLMEK İÇİN EN AZ 10 YILLIK MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLMA VE FİİLEN BİR YIL DENETÇİ ÜNVANI İLE DENETİM YAPMIŞ OLMA ŞARTI YÖNETMELİĞİN 28 İNCİ MADDESİNDE “SORUMLU DENETÇİ OLABİLME ŞARTLARI” DÜZENLENMİŞTİR. ANILAN MADDE AYNEN ŞÖYLEDİR. “(1) SORUMLU DENETÇİLER, DENETİM RAPORUNU DENETİM KURULUŞLARI ADINA İMZALAMA YETKİSİNİ HAİZ OLUP, DENETİM KURULUŞUNUN YÖNETİM ORGANI TARAFINDAN, AŞAĞIDAKİ ŞARTLARI SAĞLAYAN DENETÇİLER ARASINDAN, KURUMUN ONAYI ALINMAK SURETİYLE GÖREVLENDİRİLİR: A) KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLAR NEZDİNDE YAPILACAK DENETİMLER İÇİN 15 YILLIK MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLMASI VE BU SÜRENİN EN AZ İKİ YILINDA FİİLEN DENETÇİ, KIDEMLİ DENETÇİ VEYA BAŞ DENETÇİ UNVANI İLE MEVZUATTA DENETİM ÖNGÖRÜLEN ALANLARDA DENETİMLERDE BULUNMUŞ OLMASI. B) DİĞER DENETİMLER İÇİN İSE 10 YILLIK MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLMASI VE BU SÜRENİN EN AZ BİR YILINDA FİİLEN DENETÇİ, KIDEMLİ DENETÇİ VEYA BAŞ DENETÇİ UNVANI İLE DENETİMLERDE BULUNMUŞ OLMASI. C) DENETİM KURULUŞU ADINA DENETİM RAPORU İMZALAMAYA YETKİLENDİRİLMİŞ OLMASI. (2) DENETÇİLERİN BİRİNCİ FIKRADA BELİRTİLEN ŞARTLARI HAİZ OLDUĞUNU GÖSTEREN BİLGİ VE BELGELER, DENETİM KURULUŞU TARAFINDAN YÖNETİM ORGANININ KARARIYLA BİRLİKTE KURUMA ONAY İÇİN GÖNDERİLİR.” YÖNETMELİĞİN GEÇİCİ 1 İNCİ MADDESİNİN (4/Ç) FIKRASINDA, BU FIKRA KAPSAMINA GİREN MESLEK MENSUPLARINDAN, 15 İNCİ MADDEDE YER ALAN EN AZ 3 YIL FİİLEN MESLEKİ EĞİTİMDE BULUNMUŞ OLMA ŞARTI İLE 28 İNCİ MADDENİN (B) BENDİNDE YER ALAN KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLAR DIŞINDAKİ BAĞIMSIZ DENETİM İÇİN 10 YILLIK MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLMA VE BU SÜRENİN EN AZ BİR YILINDA DENETÇİ UNVANI İLE BULUNMUŞ OLMA ŞARTI ARANMAMASI ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR. BUNA GÖRE, TARİHİ İTİBARİYLE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR OLMAYA HAK KAZANANLAR İLE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR OLMAYA HAK KAZANAN 15 YILLIK MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP MESLEK MENSUPLARINDAN, KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU TARAFINDAN VERİLECEK EĞİTİM PROGRAMLARINDA BAŞARILI OLUNMASI HALİNDE “BAĞIMSIZ DENETÇİ” OLARAK YETKİLENDİRİLECEKLERDEN YUKARIDA MAHİYETİ AÇIKLANAN “3 YIL MESLEKİ EĞİTİMDE BULUNMA” VE “ 10 YIL MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLMA VE BU SÜRENİN EN AZ BİR YILINI DENETÇİ UNVANI İLE GEÇİRMİŞ OLMA ŞARTI ARANMAYACAKTIR.

YÖNETMELİĞİN YAYINLANDIĞI TARİH İTİBARİYLE 10 YILLIK MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLANLARIN YETKİLENDİRİLMESİNDE ARANAN FİİLEN DENETİMDE BULUNMA ŞARTI YÖNETMELİĞİN, GEÇİCİ 1 İNCİ MADDESİNİN 5 İNCİ FIKRASINDA, TARİHİNE KADAR YAPILACAK BAĞIMSIZ DENETÇİ YETKİLENDİRİLMESİNDE, YÖNETMELİĞİN YAYINLANDIĞI TARİHİ İTİBARİYLE 10 YIL MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLANLARIN, UYGULAMALI MESLEKİ EĞİTİMİN EN AZ BİR YILINI, DİĞERLERİNİN İSE EN AZ İKİ YILINI DENETÇİ YANINDA YA DA DENETİM KURULUŞUNDA GEÇİRMESİ ŞARTI GETİRİLMİŞTİR. BUNA GÖRE, TARİHİNE KADAR KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU’NA BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİRME TALEBİNDE BULUNACAK OLANLARDAN, TARİHİ İTİBARİYLE; -EN AZ 10 YIL MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLANLAR, UYGULAMALI MESLEKİ EĞİTİMİN EN AZ BİR YILINI DENETÇİ YANINDA, YA DA DENETİM KURULUŞUNDA GEÇİRMİŞ OLMALARI, -ON YILDAN DAHA AZ MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLANLAR, UYGULAMALI MESLEKİ EĞİTİMİN EN AZ İKİ YILINI DENETÇİ YANINDA YA DA DENETİM KURULUŞUNDA GEÇİRMİŞ OLMALARI, ŞARTTIR. 6-YÖNETMELİĞİN 4 ÜNCÜ MADDESİ KAPSAMINDAKİ MESLEK MENSUPLARI, TARİHİNDEN ÖNCE BİTEN HESAP DÖNEMLERİ İÇİN; -2012 HESAP DÖNEMİNE İLİŞKİN 3568 SAYILI KANUN UYARINCA SÖZLEŞME İMZALAMIŞ OLDUKLARI MÜKELLEFLERİYLE SINIRLI OLMAK VE 6102 SAYILI KANUN İLE YÖNETMELİĞİN 26 INCI MADDESİNDE YER VERİLEN KISITLAMALAR SAKLI KALMAK ÜZERE, KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURULU’NDAN İZİN ALMAK KAYDIYLA YÖNETMELİĞİN GEÇİCİ 1 İNCİ MADDESİNİN 4 ÜNCÜ FIKRASI HÜKÜMLERİNE BAĞLI KALMAKSIZIN YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE DENETİM YAPABİLECEKLERDİR. BU KİŞİLERE, BAĞIMSIZ DENETÇİ BELGESİ, KİMLİĞİ VE MÜHRÜ VERİLMEZ. ANCAK BU DURUM DAHA SONRAKİ DÖNEMLER İÇİN KAZANILMIŞ HAK OLUŞTURMAZ.

BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞU VE DENETİM KURULUŞLARININ YETKİLENDİRİLMESİ
YÖNETMELİĞİN 4/Ç MADDESİNDE BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞU’’KURUMCA BAĞIMSIZ DENETİM YAPMAKLA YETKİLENDİRİLEN ORTAKLARI YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR YADA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK RUHSATINI ALMIŞ MESLEK MENSUPLARINDAN OLUŞAN SERMAYE ŞİRKETİ’’OLARAK TANIMLANMIŞTIR. BU HÜKME GÖRE, YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER İLE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER BİR BAĞIMSIZ DENETİM ŞİRKETİNDE ORTAK OLAMAYACAKLARDIR.YÖNETMELİĞİN 3568 SAYILI KANUNUN 45.MADDESİNİN DÖRDÜNCÜ FIKRASI HÜKMÜYLE PARALEL DÜZENLENDİĞİ ANLAŞILMAKTADIR.ANILAN FIKRADA ‘’BİRDEN ÇOK MESLEK MENSUBU ÇALIŞMALARINI,SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VEYA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ORTAKLIK BÜROSU VEYA ŞİRKET ŞEKLİNDE BİRLEŞTİREBİLİRLER’’DENİLMEKTEDİR. SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİĞİN 3.MADDESİNDE ORTAKLIK BÜROSU VE ŞİRKETİN’’KANUNUN 45.MADDESİNİN DÖRDÜNCÜ FIKRASINDA BELİRTİLEN AYNI ÜNVANA SAHİP BİRDEN ÇOK MESLEK MENSUBUNUN KURDUĞU ADİ ORTAKLIKLAR VEYA ŞİRKETLERİ’’İFADE ETTİĞİ AÇIKLANMIŞTIR.

DENETİM KURULUŞLARININ YETKİLENDİRİLMESİ
BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİNİN 13.MADDESİNDE BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ YETKİLENDİRİLMESİ İÇİN ARANILAN KOŞULLAR AYRINTILI OLARAK AÇIKLANMIŞTIR.ŞÖYLE Kİ: SAYILI KANUN VE İLGİLİ MEVZUATTA ÖNGÖRÜLEN ŞARTLAR SAKLI KALMAK KAYDIYLA ,DENETİM ALANINDA FAALİYET İZNİ TALEBİNDE BULUNAN KURULUŞUN; A-SERMAYE ŞİRKETİ OLMASI, B-PAYLARININ VE HİSSELERİNİN NAMA YAZILI OLMASI, C-FAALİYET KONUSUNUN BAĞIMSIZ DENETİME VEYA BUNUNLA BİRLİKTE 3568 SAYILI KANUN KAPSAMINDAKİ MESLEKİ ALANA MÜNHASIR OLMASI, Ç-TİCARET ÜNVANINDA BAĞIMSIZ DENETİM İBARESİNİN BULUNMASI, D-SERMAYESİNİN VE OY HAKLARININ YARISINDAN FAZLASININ DENETÇİLERİNE AİT OLMASI VE ORTAKLARININ YARISININ MESLEK MENSUBU OLMASI, E-DENETÇİLERİN 14.MADDE UYARINCA BAĞIMSIZ DENETİM BELGESİNE SAHİP OLMASI, F-DENETÇİLERİNİN TAM ZAMANLI VE ASGARİ BİR RAPORLAMA DÖNEMİ İÇİN İSTİHDAM EDİLMİŞ OLMALARI, G-28.MADDEDEKİ KOŞULLARI TAŞIYAN EN AZ İKİ SORUMLU DENETÇİNİN BULUNMASI,

SORUMLU DENETÇİ OLABİLME KOŞULLARI YÖNETMELİĞİN28
SORUMLU DENETÇİ OLABİLME KOŞULLARI YÖNETMELİĞİN28.MADDESİNDE AÇIKLANMIŞTIR.BUNA GÖRE,SORUMLU DENETÇİLERİN; -KAYİK ‘LER NEZDİNDE YAPILACAK DENETİMLER İÇİN 15 YILLIK MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLMASI VE BU SÜRENİN EN AZ İKİ YILINDA FİİLEN DENETÇİ,KIDEMLİ DENETÇİ VEYA BAŞDENETÇİ ÜNVANI İLE MEVZUATTA DENETİM ÖNGÖRÜLEN ALANLARDA DENETİMLERDE BULUNMUŞ OLMASI, -DİĞER DENETİMLER İÇİN İSE 10 YILLIK MESLEKİ TECRÜBEYE SAHİP OLMASI VE BU SÜRENİN EN AZ BİR YILINDA FİİLEN DENETÇİ ,KIDEMLİ DENETÇİ VEYA BAŞDENETÇİ ÜNVANI İLE DENETİMLERDE BULUNMUŞ OLMASI, -DENETİM KURULUŞU ADINA DENETİM RAPORU İMZALAMAYA YETKİLENDİRİLMİŞ OLMASI, GEREKMEKTEDİR. H-DENETİM KADROSUNUN ;ASGARİ OLARAK ,27.MADDEDE BELİRTİLDİĞİ ÜZERE,EN AZ ÜÇER KİŞİLİK EKİPLERDEN OLUŞTURULMASI GEREKİR.DENETİM EKİPLERİNDEKİ SORUMLU DENETÇİ VE BELİRLENEN DİĞER KADEMELER İÇİN EN AZ BİRER YEDEK DENETÇİ BELİRLENECEKTİR. DENETÇİLİKTE ALTI YILINI DOLDURMAYANLARA KIDEMLİ DENETÇİ VE ON YILINI DOLDURMAYANLARA BAŞDENETÇİ ÜNVANI VERİLEMEYECEKTİR. I-YÖNETİM ORGANI ÜYELERİNİN TAMAMININ MESLEK MENSUBU OLMASI,YÜZDE YETMİŞ BEŞİ GEÇMEMEK ÜZERE ÇOĞUNLUĞUNUN İSE KADROSUNDAKİ DENETÇİLERDEN OLUŞMASI, İ-DENETİM REHBERLERİ DAHİL OLMAK ÜZERE,ESASLARI KURUMCA BELİRLENEN KALİTE KONTROL SİSTEMİNE İLİŞKİN POLİTİKA VE SÜREÇLERİNİ YAZILI OLARAK OLUŞTURMUŞ OLMASI, J-DENETİM FAALİYETLERİNİN ETKİN BİR ŞEKİLDE YÜRÜTÜLEBİLMESİNİ TEMİNEN KURUM TARAFINDAN UYGUN GÖRÜLECEK DÜZEYDE ORGANİZASYON,MEKAN,TEKNİK DONANIM,BELGE VE KAYIT DÜZENİNE SAHİP OLMASI, K-TÜZEL KİŞİLİĞİN VE ORTAKLARININ OLUMSUZ BİR İTİBARA SAHİP OLMAMASI VE ORTAKLARININ DENETİM MESLEĞİNİN GEREKTİRDİĞİ ŞEREF VE HAYSİYETE UYMAYAN BİR DURUMUNUN BULUNMAMASI ŞARTTIR.

DENETİM YETKİLENDİRME BELGELERİ VE MÜŞAVİRLİK RUHSAT HARÇLARI:
1- DENETİM KURULUŞLARI YETKİLENDİRME BELGELERİ (HER YIL İÇİN): A)KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLARI DENETLEYECEK BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI YETKİLENDİRME BELGELERİ: AA) BELGENİN VERİLDİĞİ YIL ,00 BB) TAKİP EDEN YILLARDA TL’DEN AZ OLMAMAK ÜZERE BAĞIMSIZ DENETİM FAALİYETLERİNDEN ELDE EDİLEN BİR ÖNCEKİ YIL GAYRİSAFİ İŞ HASILATININ BİNDE 5,75'İ B) DİĞER KURULUŞLARI DENETLEYECEK BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI YETKİLENDİRME BELGELERİ: AA) BELGENİN VERİLDİĞİ YIL ,00 BB) TAKİP EDEN YILLARDA TL’DEN AZ OLMAMAK ÜZERE BAĞIMSIZ DENETİM FAALİYETLERİNDEN ELDE EDİLEN BİR ÖNCEKİ YIL GAYRİSAFİ İŞ HASILATININ BİNDE 5,75'İ 2-DENETİM YETKİLENDİRME BELGELERİ VE MÜŞAVİRLİK RUHSAT HARÇLARI: A) YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK RUHSATI ,00 B) BAĞIMSIZ DENETÇİ YETKİLENDİRME BELGESİ ,00 C) SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK RUHSATI ,50 BAKANLAR KURULU GAYRİSAFİ İŞ HASILATI ÜZERİNDEN HESAPLANACAK HARCIN ORANINI BİNDE 2’DEN AZ, BİNDE 10’DAN ÇOK OLMAMAK ÜZERE YENİDEN BELİRLEMEYE YETKİLİDİR. BAKANLAR KURULU BU YETKİSİNİ DENETİM KURULUŞLARININ GAYRİSAFİ İŞ HASILATLARINA GÖRE FARKLI ORANLAR BELİRLEYEREK DE KULLANABİLİR.

YÖNETMELİK AŞAĞIDAKİ MADDEDE ''MEVCUT DENETİM SÖZLEŞMELERİNİN YENİLENMESİ''HUSUSUNU DÜZENLEMİŞTİR.
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) BU YÖNETMELİĞİN YAYIMI TARİHİ ÖNCESİNDE İMZALANMIŞ OLAN VE 31/12/2012 TARİHİNDEN SONRA BAŞLAYAN DÖNEMLERİ KAPSAYAN SÖZLEŞMELER, 6102 SAYILI KANUNUN DENETÇİ ATANMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİNE UYGUN OLARAK BU YÖNETMELİK ÇERÇEVESİNDE YENİDEN DÜZENLENİR. (2) 26 NCI MADDENİN BİRİNCİ FIKRASININ (Ç) BENDİNDE BELİRTİLEN SÜRELERİN HESAPLANMASINDA, 1/1/2013 TARİHİNDEN ÖNCE İLGİLİ MEVZUATI UYARINCA YAPILAN DENETİMLERDE GEÇEN SÜRELER DİKKATE ALINIR. 26.MADDENİN (Ç)BENDİ ŞÖYLEDİR:’’ ÜÇ YIL GEÇMEDİKÇE; DENETİM KURULUŞLARI SON ON YILDA YEDİ YIL, DENETİM KURULUŞLARINDA ÇALIŞANLAR DA DAHİL OLMAK ÜZERE DENETÇİLER İSE SON YEDİ YILDA BEŞ YIL DENETİM ÇALIŞMASI YÜRÜTTÜKLERİ İŞLETMELERE İLİŞKİN DENETİMLERİ.’’

DENETÇİNİN SORUMLULUĞU MADDE 554 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL
ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL 1)ŞİRKETİN VE ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN YILSONU VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARINI, RAPORLARINI, HESAPLARINI DENETLEYEN DENETÇİ; ŞİRKETİN KURULUŞUNU, SERMAYE ARTIRIMINI, AZALTILMASINI, BİRLEŞMEYİ, BÖLÜNMEYİ, TÜR DEĞİŞTİRMEYİ, MENKUL KIYMET İHRACINI VEYA HERHANGİ BİR DİĞER ŞİRKET İŞLEM VE KARARINI DENETLEYEN İŞLEM DENETÇİSİ VE ÖZEL DENETÇİLER; KANUNİ GÖREVLERİNİN YERİNE GETİRİLMESİNDE KUSURLU HAREKET ETTİKLERİ TAKDİRDE, HEM ŞİRKETE HEM DE PAY SAHİPLERİ İLE ŞİRKET ALACAKLILARINA KARŞI VERDİKLERİ ZARAR DOLAYISIYLA SORUMLUDUR. KUSURU İDDİA EDEN İSPATLAR. (1) ŞİRKETİN VE ŞİRKETLER TOPLULUĞUNUN YILSONU VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARINI, RAPORLARINI, HESAPLARINI DENETLEYEN DENETÇİ VE ÖZEL DENETÇİLER; KANUNİ GÖREVLERİNİN YERİNE GETİRİLMESİNDE KUSURLU HAREKET ETTİKLERİ TAKDİRDE, HEM ŞİRKETE HEM DE PAY SAHİPLERİ İLE ŞİRKET ALACAKLILARINA KARŞI VERDİKLERİ ZARAR DOLAYISIYLA SORUMLUDUR.

YÖNETMELİĞİN 44.MADDESİ ‘’DENETİMLERDE SORUMLULUK’’KONUSUNU AŞAĞIDAKİ GİBİ DÜZENLEMİŞTİR:
(1) DENETİM RAPORLARININ TDS’YE AYKIRI OLMASI İLE BU RAPORLARDAKİ BİLGİ VE KANAATLERİN YANLIŞ, EKSİK VE YANILTICI OLMASI NEDENİYLE DOĞABİLECEK ZARARLARDAN, DENETİM KURULUŞLARI VE DENETÇİLER AYRI AYRI HUKUKEN SORUMLUDURLAR. (2) İDARİ YAPTIRIMLAR, MEVZUATA AYKIRILIKLARI TESPİT EDİLEN DENETİM KURULUŞLARI VE DENETÇİLER HAKKINDA UYGULANIR. KURUMCA GEREKLİ GÖRÜLEN HALLERDE, DENETİM EKİPLERİNDE GÖREVLENDİRİLEN VE İŞLEM VE EYLEMLERİYLE MEVZUATA AYKIRILIĞA NEDEN OLAN DENETÇİLER HAKKINDA DA YAPTIRIM UYGULANIR. (3) DENETİM EKİPLERİNDE, DENETÇİ OLARAK GÖREVLENDİRİLENLER DIŞINDA, DENETİME YARDIMCI OLMAK ÜZERE YER ALAN KİŞİLERİN SEBEP OLDUĞU MEVZUATA AYKIRILIKLARDAN, İDARİ YAPTIRIMLAR BAKIMINDAN BU KİŞİLER DEĞİL, GÖZETİMİNDE ÇALIŞTIKLARI DENETİM KURULUŞLARI VE DENETÇİLER SORUMLU TUTULUR. DENETİME YARDIMCI OLMAK ÜZERE YER ALAN KİŞİLERİN GENEL HÜKÜMLER, BAĞIMSIZLIK, TARAFSIZLIK VE SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜKLERİNDEN DOĞANSORUMLULUK HALLERİ SAKLIDIR. AYRICA,6362 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU'NUN 63.MADDESİ ''SORUMLULUK ''KONUSUNU ŞU ŞEKİLDE DÜZENLEMİŞTİR. ''BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI, GÖREVLERİNİN KAPSAMIYLA SINIRLI OLMAK ÜZERE, DENETLEDİKLERİ FİNANSAL TABLO VE RAPORLARIN MEVZUATA UYGUN OLARAK DENETLENMEMESİ NEDENİYLE DOĞABİLECEK ZARARLARDAN RAPORU İMZALAYANLARLA BİRLİKTE SORUMLUDUR. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI İLE DERECELENDİRME VE DEĞERLEME KURULUŞLARI, FAALİYETLERİ NETİCESİNDE DÜZENLEDİKLERİ RAPORLARDA YER ALAN YANLIŞ, YANILTICI VE EKSİK BİLGİLER DOLAYISIYLA NEDEN OLDUKLARI ZARARLARDAN SORUMLUDURLAR.''

C) OLUMSUZ GÖRÜŞ VEYA GÖRÜŞ BİLDİRMEKTEN KAÇINMA GEREKTİREN,
AYNI KANUNUN 64.MADDESİNDE ‘’YÜKÜMLÜLÜK’’DÜZENLENMİŞ OLUP,AŞAĞIDAKİ HÜKME YER VERİLMİŞTİR. ’’ (1) BİR YATIRIM KURULUŞUNDA VEYA KOLEKTİF YATIRIM KURULUŞUNDA FİNANSAL TABLO DENETİMİ YA DA BU KANUN VE İLGİLİ DÜZENLEMELER ÇERÇEVESİNDE BELİRLENEN BAŞKA BİR GÖREVİ İFA EDEN BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARI VE BAĞIMSIZ DENETÇİLER, BU ŞİRKETTE VEYA BUNLARLA SERMAYE VE YÖNETİM AÇISINDAN İLİŞKİLİ OLAN KURULUŞLARDAN BİRİ NEZDİNDE GÖREVLERİNİ YERİNE GETİRİRKEN BİLGİ SAHİBİ OLDUĞU ŞİRKETLE İLGİLİ OLARAK; A) BU KANUN VE İLGİLİ MEVZUATTAKİ YETKİLENDİRME VE FAALİYET ŞARTLARINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ İHLAL EDEN, B) ŞİRKETİN FAALİYETLERİNİN SÜREKLİ VE DÜZENLİ BİR ŞEKİLDE YÜRÜTÜLMESİNİ ENGELLEYEBİLECEK, C) OLUMSUZ GÖRÜŞ VEYA GÖRÜŞ BİLDİRMEKTEN KAÇINMA GEREKTİREN, HER TÜRLÜ DURUMU KURULA DERHÂL BİLDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR. (2) BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINCA BU MADDE KAPSAMINDA KURULA YAPILAN BİLDİRİMLER, BİLGİNİN AÇIKLANMASINA İLİŞKİN BİR KANUN YA DA SÖZLEŞME HÜKMÜNÜN İHLALİ ANLAMINA GELMEDİĞİ GİBİ, BİLDİRİM YAPAN KİŞİLER BAKIMINDAN HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUK DA DOĞURMAZ.’’ 660 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN 26 NCI MADDESİNE AŞAĞIDAKİ FIKRA EKLENMİŞTİR. “(3) BU KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME HÜKÜMLERİNE DAYANILARAK YAPILAN DÜZENLEMELERE, BELİRLENEN STANDART VE FORMLARA VE KURULCA ALINAN GENEL VE ÖZEL NİTELİKTEKİ KARARLARA AYKIRI HAREKET EDEN BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARINA, KURUL TARAFINDAN ON BİN TÜRK LİRASINDAN ELLİ BİN TÜRK LİRASINA KADAR İDARİ PARA CEZASI VERİLİR. BU MADDE UYARINCA VERİLEN İDARİ PARA CEZALARI BÜTÇEYE GELİR KAYDEDİLİR.”

BAĞIMSIZ DENETÇİ OLAMAYACAKLAR
AŞAĞIDAKİ HÂLLERDEN BİRİNİN VARLIĞINDA, YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR VE/VEYA SERMAYE ŞİRKETİ VE BUNLARIN ORTAKLARINDAN BİRİ VE BUNLARIN ORTAKLARININ YANINDA ÇALIŞAN VEYA BU CÜMLEDE ANILAN KİŞİLERİN MESLEĞİ BİRLİKTE YAPTIKLARI KİŞİ VEYA KİŞİLER, İLGİLİ ŞİRKETTE DENETÇİ OLAMAZ. ŞÖYLE Kİ, ÖNCEKİ CÜMLEDE SAYILANLARDAN BİRİ; A)DENETLENECEK ŞİRKETTE PAY SAHİBİYSE, B)DENETLENECEK ŞİRKETİN YÖNETİCİSİ VEYA ÇALIŞANIYSA VEYA DENETÇİ OLARAK ATANMASINDAN ÖNCEKİ ÜÇ YIL İÇİNDE BU SIFATI TAŞIMIŞSA, C) DENETLENECEK ŞİRKETLE BAĞLANTISI BULUNAN BİR TÜZEL KİŞİNİN, BİR TİCARET ŞİRKETİNİN VEYA BİR TİCARİ İŞLETMENİN KANUNİ TEMSİLCİSİ VEYA TEMSİLCİSİ, YÖNETİM KURULU ÜYESİ, YÖNETİCİSİ VEYA SAHİBİYSE YA DA BUNLARDA YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİPSE YAHUT DENETLENECEK ŞİRKETİN YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN VEYA BİR YÖNETİCİSİNİN ALT VEYA ÜST SOYUNDAN BİRİ, EŞİ VEYA ÜÇÜNCÜ DERECE DÂHİL, ÜÇÜNCÜ DERECEYE KADAR KAN VEYA KAYIN HISMIYSA, D) DENETLENECEK ŞİRKETLE BAĞLANTI HÂLİNDE BULUNAN VEYA BÖYLE BİR ŞİRKETTE YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİP OLAN BİR İŞLETMEDE ÇALIŞIYORSA VEYA DENETÇİSİ OLACAĞI ŞİRKETTE YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAYA SAHİP BİR GERÇEK KİŞİNİN YANINDA HERHANGİ BİR ŞEKİLDE HİZMET VERİYORSA, E) DENETLENECEK ŞİRKETİN DEFTERLERİNİN TUTULMASINDA VEYA FİNANSAL TABLOLARININ DÜZENLENMESİNDE DENETLEME DIŞINDA FAALİYETTE VEYA KATKIDA BULUNMUŞSA, F) DENETLENECEK ŞİRKETİN DEFTERLERİNİN TUTULMASINDA VEYA FİNANSAL TABLOLARININ ÇIKARILMASINDA DENETLEME DIŞINDA FAALİYETTE VEYA KATKIDA BULUNDUĞU İÇİN (E) BENDİNE GÖRE DENETÇİ OLAMAYACAK GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİNİN VEYA ONUN ORTAKLARINDAN BİRİNİN KANUNİ TEMSİLCİSİ, TEMSİLCİSİ, ÇALIŞANI, YÖNETİM KURULU ÜYESİ, ORTAĞI, SAHİBİ YA DA GERÇEK KİŞİ OLARAK BİZZAT KENDİSİ İSE, G) (A) İLÂ (F) BENTLERİNDE YER ALAN ŞARTLARI TAŞIDIĞI İÇİN DENETÇİ OLAMAYAN BİR DENETÇİNİN NEZDİNDE ÇALIŞIYORSA, H) SON BEŞ YIL İÇİNDE DENETÇİLİĞE İLİŞKİN MESLEKÎ FAALİYETİNDEN KAYNAKLANAN GELİRİNİN TAMAMININ YÜZDE OTUZUNDAN FAZLASINI DENETLENECEK ŞİRKETE VEYA ONA YÜZDE YİRMİDEN FAZLA PAY İLE İŞTİRAK ETMİŞ BULUNAN ŞİRKETLERE VERİLEN DENETLEME VE DANIŞMANLIK FAALİYETİNDEN ELDE ETMİŞSE VE BUNU CARİ YILDA DA ELDE ETMESİ BEKLENİYORSA,DENETÇİ OLAMAZ.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL 5) İBRAZ YÜKÜMÜ VE BİLGİ ALMA HAKKI MADDE 401
2) DENETÇİ VE DENETLEME KONUSU ÇERÇEVESİNDE İŞLEM DENETÇİSİ, YÖNETİM KURULUNDAN, KANUNA UYGUN VE ÖZENLİ BİR DENETİM İÇİN GEREKLİ OLAN BÜTÜN BİLGİLERİ KENDİSİNE VERMESİNİ VE DAYANAK OLUŞTURABİLECEK BELGELERİ SUNMASINI İSTER. YILSONU DENETİMİNİN HAZIRLIKLARI İÇİN GEREKTİĞİ TAKDİRDE, DENETÇİ BİRİNCİ FIKRANIN İKİNCİ VE BU FIKRANIN BİRİNCİ CÜMLESİNDE ÖNGÖRÜLEN YETKİLERİ FİNANSAL TABLOLARIN ÇIKARILMASINDAN ÖNCE DE HAİZDİR. ÖZENLİ BİR DENETİM İÇİN GEREKLİ OLDUĞU TAKDİRDE DENETÇİ BU FIKRANIN BİRİNCİ VE İKİNCİ CÜMLELERİNDE YER ALAN YETKİLERİ YAVRU VE ANA ŞİRKETLER İÇİN DE KULLANABİLİR. YÖNETİM KURULU,RAPORLARIN GEREKTİĞİ ŞEKİLDE VE İÇERİKTE EKSİKSİZ VE ZAMANINDA DENETÇİYE TESLİM ETMELİ,DENETLEMENİN YAPILABİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLANAKLARIN HAZIRLANMASINI SAĞLAMALIDIR. (1) ŞİRKETİN YÖNETİM KURULU, FİNANSAL TABLOLARI VE YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNU DÜZENLETTİRİP ONAYLAYARAK, GECİKMEKSİZİN, DENETÇİYE VERİR. YÖNETİM KURULU, ŞİRKETİN DEFTERLERİNİN, YAZIŞMALARININ, BELGELERİNİN, VARLIKLARININ, BORÇLARININ, KASASININ, KIYMETLİ EVRAKININ, ENVANTERİNİN İNCELENEREK DENETLENEBİLMESİ İÇİN DENETÇİYE GEREKLİ İMKÂNLARI SAĞLAR. (2) DENETÇİ YÖNETİM KURULUNDAN, KANUNA UYGUN VE ÖZENLİ BİR DENETİM İÇİN GEREKLİ OLAN BÜTÜN BİLGİLERİ KENDİSİNE VERMESİNİ VE DAYANAK OLUŞTURABİLECEK BELGELERİ SUNMASINI İSTER. YILSONU DENETİMİNİN HAZIRLIKLARI İÇİN GEREKTİĞİ TAKDİRDE, DENETÇİ BİRİNCİ FIKRANIN İKİNCİ VE BU FIKRANIN BİRİNCİ CÜMLESİNDE ÖNGÖRÜLEN YETKİLERİ FİNANSAL TABLOLARIN ÇIKARILMASINDAN ÖNCE DE HAİZDİR. ÖZENLİ BİR DENETİM İÇİN GEREKLİ OLDUĞU TAKDİRDE DENETÇİ BU FIKRANIN BİRİNCİ VE İKİNCİ CÜMLELERİNDE YER ALAN YETKİLERİ YAVRU VE ANA ŞİRKETLER İÇİN DE KULLANABİLİR. (3) KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARI ÇIKARTTIRMAKLA YÜKÜMLÜ OLAN ŞİRKETİN YÖNETİM KURULU, KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARI DENETLEYECEK DENETÇİYE; TOPLULUĞUN FİNANSAL TABLOLARINI, TOPLULUK YILLIK FAALİYET RAPORUNU, MÜNFERİT ŞİRKETİN FİNANSAL TABLOLARINI, ŞİRKETLERİN YÖNETİM KURULLARININ YILLIK FAALİYET RAPORLARINI, BİR DENETİM YAPILMIŞ İSE ANA ŞİRKETİN VE YAVRU ŞİRKETLERİN DENETİM RAPORLARINI VERMEK ZORUNDADIR. DENETÇİ, BİRİNCİ FIKRANIN BİRİNCİ VE İKİNCİ CÜMLELERİNDE ÖNGÖRÜLEN YETKİLERİ ANA VE YAVRU ŞİRKETLER YÖNÜNDEN DE KULLANABİLİR. YÖNETİM KURULU,RAPORLARIN GEREKTİĞİ ŞEKİLDE VE İÇERİKTE EKSİKSİZ VE ZAMANINDA DENETÇİYE TESLİM ETMELİ,DENETLEMENİN YAPILABİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLANAKLARIN HAZIRLANMASINI SAĞLAMALIDIR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL 6)DENETİM RAPORU MADDE 402
(1) DENETÇİ, YAPILAN DENETİMİN TÜRÜ, KAPSAMI, NİTELİĞİ VE SONUÇLARI HAKKINDA, GEREKEN AÇIKLIKTA, ANLAŞILIR, BASİT BİR DİLLE YAZILMIŞ VE GEÇMİŞ YILLA KARŞILAŞTIRMALI OLARAK HAZIRLANMIŞ, FİNANSAL TABLOLARI KONU ALAN BİR RAPOR DÜZENLER. (2) BUNDAN BAŞKA AYRI BİR RAPOR HÂLİNDE, YÖNETİM KURULUNUN, ŞİRKETİN VEYA TOPLULUĞUN DURUMU HAKKINDAKİ YILLIK FAALİYET RAPORUNDA YER ALAN İRDELEMELERİ, DENETÇİ TARAFINDAN, FİNANSAL TABLOLAR İLE TUTARLILIĞI VE GERÇEĞE UYGUNLUĞU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLİR. (3)DENETÇİ, DEĞERLENDİRME YAPARKEN ŞİRKETİN, DENETLİYORSA ANA ŞİRKET İLE TOPLULUĞUN FİNANSAL TABLOLARINI ESAS ALIR. RAPORDA ÖNCELİKLE, ŞİRKETİN VE TOPLULUĞUN FİNANSAL DURUMUNA DAİR YÖNETİM KURULUNUN DEĞERLENDİRMESİ HAKKINDA GÖRÜŞ AÇIKLANIR. BU GÖRÜŞTE, ÖZELLİKLE ŞİRKETİN VE ANA ŞİRKETİN FİNANSAL TABLOLARININ DENETİMİ BAĞLAMINDA, ŞİRKETİN VE TOPLULUĞUN VARLIĞINI SÜRDÜREBİLMESİNE VE GELECEKTEKİ GELİŞMESİNE İLİŞKİN ANALİZ YANINDA, ŞİRKET YÖNETİM KURULUNUN RAPORU İLE TOPLULUK YILLIK FAALİYET RAPORU BU BELGELERİN VERDİĞİ OLANAK ÖLÇÜSÜNDE ŞİRKETİN FİNANSAL DURUMU İRDELENİR. (4) DENETİM RAPORUNUN ESAS BÖLÜMÜNDE; A) DEFTER TUTMA DÜZENİNİN, FİNANSAL TABLOLARIN VE TOPLULUK FİNANSAL TABLOLARININ, KANUN İLE ESAS SÖZLEŞMENİN FİNANSAL RAPORLAMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLERİNE UYGUN OLUP OLMADIĞI, B) YÖNETİM KURULUNUN DENETÇİ TARAFINDAN DENETİM KAPSAMINDA İSTENEN AÇIKLAMALARI YAPIP YAPMADIĞI VE BELGELERİ VERİP VERMEDİĞİ, AÇIKÇA İFADE EDİLİR. (5)AYRICA, FİNANSAL TABLOLAR İLE BUNLARIN DAYANAĞI OLAN DEFTERLERİN; A) ÖNGÖRÜLEN HESAP PLANINA UYGUN TUTULUP TUTULMADIĞI, B) TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI ÇERÇEVESİNDE, ŞİRKETİN MALVARLIĞI, FİNANSAL VE KÂRLILIK DURUMUNUN RESMİNİ GERÇEĞE UYGUN OLARAK VE DÜRÜST BİR ŞEKİLDE YANSITIP YANSITMADIĞI, BELİRTİLİR. (6) DENETİM ÇERÇEVESİNDE, 398 İNCİ MADDENİN DÖRDÜNCÜ FIKRASI UYARINCA BİR DEĞERLENDİRME YAPILMIŞSA, BUNUN SONUCU AYRI BİR RAPORDA GÖSTERİLİR. (7) DENETÇİ, RAPORUNU İMZALAR VE YÖNETİM KURULUNA SUNAR.

DENETİM KONULU 402.MADDENİN;
BİRİNCİ FIKRASI, İKİ TEMEL ZORUNLULUĞA YER VERMİŞTİR.RAPOR;A)AÇIKLIK İLKESİNE UYMALI VE B)GEÇMİŞ YIL İLE KARŞILAŞTIRMAYI İÇERMELİDİR. İKİNCİ FIKRA İSE ,DENETÇİNİN YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN DENETİMİYLE İLGİLİDİR.BU DENETİM AYRI BİR RAPORA BAĞLANACAKTIR.BUNUN SEBEBİ,DENETÇİNİN ,KURAL OLARAK YILLIK FAALİYET RAPORUNU DENETLEMEMESİ ,DENETLEYEBİLECEK OLANAKLARA SAHİP BULUNMAMASIDIR.ÇÜNKÜ YILLIK FAALİYET RAPORUNDA SADECE FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDA BİLGİYE YER VERİLMEMEKTE BU RAPOR AYNI ZAMANDA ,PLAN VE PROJEKSİYONLARI ,İSTİHDAM DURUMUNU,PAZAR PAYINI,PAZARLAMAYI VS.İÇERMEKTEDİR.

7)GÖRÜŞ YAZILARI MADDE 403 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL
ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1) DENETÇİ, DENETİMİN SONUCUNU GÖRÜŞ YAZISINDA AÇIKLAR. BU YAZI, GEÇİCİ 3 ÜNCÜ MADDEDE ÖNGÖRÜLEN KURUMUN BELİRLEDİĞİ ESASLAR ÇERÇEVESİNDE, DENETİMİN KONUSU, TÜRÜ, NİTELİĞİ VE KAPSAMI YANINDA DENETÇİNİN DEĞERLENDİRMELERİNİ DE İÇERİR. DENETÇİ, OLUMLU GÖRÜŞ VERDİĞİ TAKDİRDE YAZISINDA, ÖNCELİKLE 398 İNCİ MADDE VE TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI UYARINCA YAPILAN DENETİMDE, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI VE DİĞER GEREKLİLİKLER BAKIMINDAN HERHANGİ BİR AYKIRILIĞA RASTLANMADIĞINI; DENETİM SIRASINDA ELDE EDİLEN BİLGİLERİNE GÖRE, ŞİRKETİN VEYA TOPLULUĞUN FİNANSAL TABLOLARININ DOĞRU OLDUĞUNU, MALVARLIĞI İLE FİNANSAL DURUMA VE KÂRLILIĞA İLİŞKİN RESMİN GERÇEĞE UYGUN BULUNDUĞUNU VE TABLOLARIN BUNU DÜRÜST BİR ŞEKİLDE YANSITTIĞINI BELİRTİR. (2) GÖRÜŞ YAZISINDA, YÖNETİM KURULUNUN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN KONULAR BAKIMINDAN SORUMLULUĞUNU GEREKTİRECEK BİR SEBEBİN MEVCUT OLMADIĞINA, VARSA BUNA İŞARET EDİLİR. GÖRÜŞ GEÇİCİ 3 ÜNCÜ MADDEDE ÖNGÖRÜLEN KURUMUN BELİRLEDİĞİ ŞEKİLDE VE HERKESİN ANLAYABİLECEĞİ BİR DİLLE YAZILIR. (4) ŞİRKET DEFTERLERİNDE, DENETLEMENİN BU BÖLÜM HÜKÜMLERİNE UYGUN BİR ŞEKİLDE YAPILMASINA VE SONUÇLARA VARILMASINA OLANAK VERMEYEN ÖLÇÜDE BELİRSİZLİKLERİN BULUNMASI VEYA ŞİRKET TARAFINDAN DENETLENECEK HUSUSLARDA ÖNEMLİ KISITLAMALARIN YAPILMASI HÂLİNDE DENETÇİ, BUNLARI İSPATLAYABİLECEK DELİLLERE SAHİP OLMASA BİLE, GEREKÇELERİNİ AÇIKLAYARAK GÖRÜŞ VERMEKTEN KAÇINABİLİR. KAÇINMA OLUMSUZ GÖRÜŞÜN SONUÇLARINI DOĞURUR. GEÇİCİ 3 ÜNCÜ MADDEDE ÖNGÖRÜLEN KURUM, KAÇINMANIN SEBEP VE USULÜ İLE BUNA DAİR GEREKÇENİN ESASLARINI BİR TEBLİĞ İLE DÜZENLER. (1) DENETÇİ, DENETİMİN SONUCUNU GÖRÜŞ YAZISINDA AÇIKLAR. BU YAZI, KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN BELİRLEDİĞİ ESASLAR ÇERÇEVESİNDE, DENETİMİN KONUSU, TÜRÜ, NİTELİĞİ VE KAPSAMI YANINDA DENETÇİNİN DEĞERLENDİRMELERİNİ DE İÇERİR. DENETÇİ, OLUMLU GÖRÜŞ VERDİĞİ TAKDİRDE YAZISINDA, ÖNCELİKLE 398 İNCİ MADDE VE TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI UYARINCA YAPILAN DENETİMDE, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI VE DİĞER GEREKLİLİKLER BAKIMINDAN HERHANGİ BİR AYKIRILIĞA RASTLANMADIĞINI; DENETİM SIRASINDA ELDE EDİLEN BİLGİLERİNE GÖRE, ŞİRKETİN VEYA TOPLULUĞUN FİNANSAL TABLOLARININ DOĞRU OLDUĞUNU, MALVARLIĞI İLE FİNANSAL DURUMA VE KÂRLILIĞA İLİŞKİN RESMİN GERÇEĞE UYGUN BULUNDUĞUNU VE TABLOLARIN BUNU DÜRÜST BİR ŞEKİLDE YANSITTIĞINI BELİRTİR. (2) GÖRÜŞ YAZISINDA, YÖNETİM KURULUNUN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN KONULAR BAKIMINDAN SORUMLULUĞUNU GEREKTİRECEK BİR SEBEBİN MEVCUT OLMADIĞINA, VARSA BUNA İŞARET EDİLİR. GÖRÜŞ KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN BELİRLEDİĞİ ŞEKİLDE VE HERKESİN ANLAYABİLECEĞİ BİR DİLLE YAZILIR. (3) ÇEKİNCELERİ VARSA DENETÇİ, OLUMLU GÖRÜŞ YAZISINI SINIRLANDIRABİLİR VEYA OLUMSUZ GÖRÜŞ VEREBİLİR. SINIRLANDIRILMIŞ OLUMLU GÖRÜŞ, FİNANSAL TABLOLARIN ŞİRKETİN YETKİLİ KURULLARINCA DÜZELTİLEBİLECEK AYKIRILIKLAR İÇERDİĞİ VE BU AYKIRILIKLARIN TABLOLARDA AÇIKLANMIŞ SONUCA ETKİLERİNİN KAPSAMLI VE BÜYÜK OLMADIĞI DURUMLARDA VERİLİR. SINIRLAMANIN KONUSU, KAPSAMI VE DÜZELTMENİN NASIL YAPILABİLECEĞİ SINIRLANDIRILMIŞ OLUMLU GÖRÜŞ YAZISINDA AÇIKÇA GÖSTERİLİR. (4) ŞİRKET DEFTERLERİNDE, DENETLEMENİN BU BÖLÜM HÜKÜMLERİNE UYGUN BİR ŞEKİLDE YAPILMASINA VE SONUÇLARA VARILMASINA OLANAK VERMEYEN ÖLÇÜDE BELİRSİZLİKLERİN BULUNMASI VEYA ŞİRKET TARAFINDAN DENETLENECEK HUSUSLARDA ÖNEMLİ KISITLAMALARIN YAPILMASI HÂLİNDE DENETÇİ, BUNLARI İSPATLAYABİLECEK DELİLLERE SAHİP OLMASA BİLE, GEREKÇELERİNİ AÇIKLAYARAK GÖRÜŞ VERMEKTEN KAÇINABİLİR. KAÇINMA OLUMSUZ GÖRÜŞÜN SONUÇLARINI DOĞURUR. KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU, KAÇINMANIN SEBEP VE USULÜ İLE BUNA DAİR GEREKÇENİN ESASLARINI BİR TEBLİĞ İLE DÜZENLER.

7)GÖRÜŞ YAZILARI MADDE 403 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL
ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (5) OLUMSUZ GÖRÜŞ YAZILAN VEYA GÖRÜŞ VERİLMESİNDEN KAÇINILAN DURUMLARDA GENEL KURUL, SÖZ KONUSU FİNANSAL TABLOLARA DAYANARAK, ÖZELLİKLE AÇIKLANAN KÂR VEYA ZARAR İLE DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI BİR ŞEKİLDE İLGİLİ OLAN BİR KARAR ALAMAZ. BU HÂLLERDE YÖNETİM KURULU, GÖRÜŞ YAZISININ KENDİSİNE TESLİMİ TARİHİNDEN İTİBAREN DÖRT İŞ GÜNÜ İÇİNDE, GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRIR VE GÖREVİNDEN TOPLANTI GÜNÜNDE GEÇERLİ OLACAK ŞEKİLDE İSTİFA EDER. GENEL KURUL YENİ BİR YÖNETİM KURULU SEÇER. YENİ YÖNETİM KURULU ALTI AY İÇİNDE, KANUNA, ESAS SÖZLEŞMEYE VE STANDARTLARA UYGUN FİNANSAL TABLOLAR HAZIRLATIR VE BUNLARI DENETLEME RAPORU İLE BİRLİKTE GENEL KURULA SUNAR. SINIRLI OLUMLU GÖRÜŞ VERİLEN HÂLLERDE GENEL KURUL, GEREKLİ ÖNLEMLERİ VE DÜZELTMELERİ DE KARARA BAĞLAR. (5) OLUMSUZ GÖRÜŞ YAZILAN HÂLLERDE YÖNETİM KURULU, GÖRÜŞ YAZISININ KENDİSİNE TESLİMİ TARİHİNDEN İTİBAREN DÖRT İŞ GÜNÜ İÇİNDE, GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRIR VE GENEL KURUL YENİ BİR YÖNETİM KURULU SEÇER. ESAS SÖZLEŞMEDE AKSİ ÖNGÖRÜLMEMİŞSE, ESKİ YÖNETİM KURULU ÜYELERİ YENİDEN SEÇİLEBİLİR. YENİ YÖNETİM KURULU ALTI AY İÇİNDE, KANUNA, ESAS SÖZLEŞMEYE VE STANDARTLARA UYGUN FİNANSAL TABLOLAR HAZIRLATIR VE BUNLARI DENETLEME RAPORU İLE BİRLİKTE GENEL KURULA SUNAR. SINIRLI OLUMLU GÖRÜŞ VERİLEN HÂLLERDE GENEL KURUL, GEREKLİ ÖNLEMLERİ VE DÜZELTMELERİ DE KARARA BAĞLAR.

DENETÇİ SONUÇTA GÖRÜŞÜNÜ ÜÇ YAZIDAN BİRİNİ VEREREK AÇIKLAR; 1-OLUMLU GÖRÜŞ YAZISI 2-SINIRLI OLUMLU GÖRÜŞ YAZISI 3-OLUMSUZ GÖRÜŞ YAZISI. BU ÜÇ YAZI DIŞINDA YAZI VERİLMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR.

OLUMLU GÖRÜŞ YAZISI,ŞİRKETİN FİNANSAL TABLOLARI İLE YILLIK FAALİYET RAPORUNUN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA ,KANUNA VE ESAS SÖZLEŞMEDEKİ FİNANSAL RAPORLAMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLERE UYGUN OLDUĞUNUN DENETÇİ TARAFINDAN AÇIKLANMASI VE DOĞRULANMASI OLUP,TABLOLARIN SONUÇLARI HAKKINDA GENEL KURULUN KARAR ALABİLECEĞİ ANLAMINA GELİR VE BU SEBEPLE YÖNETİCİLERİN İBRASI İÇİN HEM ESAS OLUR HEM DE DAYANAK OLUŞTURUR. OLUMSUZ GÖRÜŞ YAZISI ,ŞİRKETİN YILSONU FİNANSAL TABLOLARI İLE YILLIK RAPORUNUN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI İLE ESAS SÖZLEŞMENİN FİNANSAL RAPORLAMA HÜKÜMLERİNE UYGUN OLMADIĞINI İFADE EDER.BU YAZI YÖNETİCİLERİN SORUMLULUĞUNA DAYANAK OLUŞTURAN BİR BELGE OLARAK KABUL EDİLİR. DENETÇİNİN OLUMSUZ GÖRÜŞ YAZISI VERMESİ HALİNDE ,SÖZ KONUSU FİNANSAL TABLOLARIN SONUÇLARINA DAYANILARAK HİÇBİR KARAR ALINAMAZ.ÇÜNKÜ DENETLENEN YILSONU FİNANSAL TABLOLARININ ,FAALİYET DÖNEMİNİN SONUÇLARINI BELİRLEMEDİĞİ,BELİRLEMEYE UYGUN OLMADIĞI ANLAŞILMIŞTIR.

SINIRLI GÖRÜŞ YAZISI,SOMUT BİR OLAYA GÖRE BİR DEĞERLENDİRMEYİ GEREKTİRİR.BU YAZI NE ÇEKİNCELİ GÖRÜŞ NE DE OLUMSUZ GÖRÜŞ YAZISI OLARAK İŞLEME TABİ TUTULABİLİR.SİSTEMİMİZDE ÇEKİNCELİ GÖRÜŞ YAZISI YOKTUR.KAVRAMDAN DA ANLAŞILACAĞI ÜZERE SINIRLI GÖRÜŞ YAZISI OLUMLU BİR YAZIDIR.BU YAZI DENETÇİNİN VARDIĞI SONUCUN ESAS İTİBARIYLA ,HATTA BÜYÜK ÇAPTA OLUMLU OLDUĞUNU İFADE EDER.TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI GEREĞİ GİBİ UYGULANMIŞ OLUP TA ,SADECE BAZI SONUCU DEĞİŞTİRMEYEN VEYA ETKİLEMEYEN AYKIRILIKLAR VARSA;TEMEL HATALAR,ALDATMALAR,HİLELER,PEÇELEMELER,GİZLEMELER,BAŞKA TÜRLÜ GÖSTERMELER MEVCUT DEĞİLSE;BELGESİZ KAYIT YAPILMAMIŞSA,DAYANAK BELGELER SAHTE DEĞİLSE VS.SINIRLI OLUMLU GÖRÜŞ VERİLEBİLİR. BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİNİN 30.MADDESİNİN 2/Ç.MADDESİNDE RAPOR;DENETİM KONUSUNUN GENELİNİ ETKİLEYEN ÖNEMLİ HUSUSLARDA DENETİM GÖRÜŞÜNE DAYANAK OLACAK YETERLİ VE UYGUN DENETİM KANITININ ELDE EDİLEMEDİĞİ DURUMLARDA YA DA YETERLİ KANIT TOPLANMASINA RAĞMEN GÖRÜŞ OLUŞTURMAYI ENGELLEYEN BELİRSİZLİKLERİN SONRADAN ORTAYA ÇIKTIĞI DURUMLARDA GÖRÜŞ BİLDİRMEKTEN KAÇINILDIĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞ,İÇERİR DEMEKTEDİR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL 8)DENETÇİLERİN SIR SAKLAMADAN DOĞAN SORUMLULUĞU
MADDE 404 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1) DENETÇİ, İŞLEM DENETÇİSİ VE ÖZEL DENETÇİ, BUNLARIN YARDIMCILARI VE BAĞIMSIZ DENETLEME KURULUŞUNUN DENETLEME YAPMASINA YARDIMCI OLAN TEMSİLCİLERİ, DENETİMİ DÜRÜST VE TARAFSIZ BİR ŞEKİLDE YAPMAK VE SIR SAKLAMAKLA YÜKÜMLÜDÜRLER. FAALİYETLERİ SIRASINDA ÖĞRENDİKLERİ, DENETLEME İLE İLGİLİ OLAN İŞ VE İŞLETME SIRLARINI İZİNSİZ OLARAK KULLANAMAZLAR. KASTEN VEYA İHMAL İLE YÜKÜMLERİNİ İHLAL EDENLER ŞİRKETE VE ZARAR VERDİKLERİ TAKDİRDE BAĞLI ŞİRKETLERE KARŞI SORUMLUDURLAR. ZARAR VEREN KİŞİ BİRDEN FAZLA İSE SORUMLULUK MÜTESELSİLDİR. (3) DENETÇİNİN BİR BAĞIMSIZ DENETLEME KURULUŞU OLMASI HÂLİNDE SIR SAKLAMA YÜKÜMÜ BU KURUMUN YÖNETİM KURULUNU VE ÜYELERİNİ VE ÇALIŞANLARINI DA KAPSAR. (1) DENETÇİ VE ÖZEL DENETÇİ, BUNLARIN YARDIMCILARI İLE DENETLEME YAPMASINA YARDIMCI OLAN TEMSİLCİLERİ, DENETİMİ DÜRÜST VE TARAFSIZ BİR ŞEKİLDE YAPMAK VE SIR SAKLAMAKLA YÜKÜMLÜDÜR. (2) BİRİNCİ FIKRADA ÖNGÖRÜLEN YÜKÜMÜN YERİNE GETİRİLMESİNDE İHMALİ BULUNAN KİŞİLER HAKKINDA, VERDİKLERİ ZARAR SEBEBİYLE, HER BİR DENETİM İÇİN YÜZ BİN TÜRK LİRASINA, PAY SENETLERİ BORSADA İŞLEM GÖREN ANONİM ŞİRKETLERDE İSE ÜÇ YÜZ BİN TÜRK LİRASINA KADAR TAZMİNATA HÜKMEDİLEBİLİR. İHMALLERİYLE ZARARA SEBEBİYET VEREN KİŞİLERE İLİŞKİN BU SINIRLAMA DENETİME BİRDEN ÇOK KİŞİNİN KATILMIŞ VEYA BİRDEN ÇOK SORUMLULUK DOĞURUCU EYLEMİN GERÇEKLEŞTİRİLMİŞ OLMASI HÂLİNDE UYGULANDIĞI GİBİ, KATILANLARDAN BAZILARININ KASITLI HAREKET ETMİŞ OLMALARI DURUMUNDA DA GEÇERLİDİR. (3) DENETÇİNİN BAĞIMSIZ DENETİM YAPMAK ÜZERE YETKİLENDİRİLEN BİR SERMAYE ŞİRKETİ OLMASI HÂLİNDE SIR SAKLAMA YÜKÜMÜ BU KURUMUN YÖNETİM KURULUNU VE ÜYELERİNİ VE ÇALIŞANLARINI DA KAPSAR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL 8)DENETÇİLERİN SIR SAKLAMADAN DOĞAN SORUMLULUĞU
MADDE 404 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (4) BU HÜKÜMLERDEN DOĞAN TAZMİN YÜKÜMÜ SÖZLEŞME İLE NE KALDIRILABİLİR NE DE DARALTILABİLİR. (5) DENETÇİNİN BU MADDEDEN DOĞAN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN İSTEMLER RAPOR TARİHİNDEN BAŞLAYARAK BEŞ YILDA ZAMANAŞIMINA UĞRAR. ANCAK, FİİL SUÇ OLUŞTURUP DA TÜRK CEZA KANUNUNA GÖRE SÜRESİ DAHA UZUN DAVA ZAMANAŞIMINA TABİ BULUNUYORSA, TAZMİNAT DAVASINA DA O ZAMANAŞIMI UYGULANIR. (6)CEZA MEVZUATININ, SUÇ İHBARINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ SAKLIDIR.

BU MADDENİN İKİNCİ FIKRASINDA, ZARARA İHMALLERİ İLE SEBEBİYET VERENLER MADDEDE ÜST SINIRI GÖSTERİLMİŞ TAZMİNAT İLE SORUMLU OLURLARKEN,KASITLI EYLEMDE BULUNANLAR İÇİN SINIR YOKTUR. DENETÇİNİN SIR SAKLAMADAN DOĞAN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN TTK'NUN 527/1 .MADDESİNDE DE DÜZENLEMEYE RASTLAMAKTAYIZ.SÖZ KONUSU MADDEDE,'' 404 ÜNCÜ MADDE HÜKMÜ SAKLI KALMAK ÜZERE, GÖREVİ DOLAYISIYLA İNCELEMESİNE SUNULAN DEFTER VE BELGELERİ İNCELEYENLERİN, ELDE ETTİKLERİ VEYA VERİLEN BİLGİLERDEN ÖĞRENDİKLERİ İŞ VE İŞLETME SIRLARINI AÇIKLAMALARI YASAKTIR. AKSİ HÂLDE ŞİRKETİN MADDİ VE MANEVİ ZARARINI TAZMİN EDERLER. ''DENİLMEKTEDİR.

9)ŞİRKET İLE DENETÇİ ARASINDAKİ GÖRÜŞ AYRILIKLARI MADDE 405
(1) ŞİRKET İLE DENETÇİ ARASINDA ŞİRKETİN VE TOPLULUĞUN YILSONU HESAPLARINA, FİNANSAL TABLOLARINA VE YÖNETİM KURULUNUN FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN, İLGİLİ KANUNUN, İDARİ TASARRUFUN VEYA ESAS SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNİN YORUMU VEYA UYGULANMASI KONUSUNDA DOĞAN GÖRÜŞ AYRILIKLARI HAKKINDA, YÖNETİM KURULUNUN VEYA DENETÇİNİN İSTEMİ ÜZERİNE ŞİRKETİN MERKEZİNİN BULUNDUĞU YERDEKİ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ DOSYA ÜZERİNDEN KARAR VERİR. KARAR KESİNDİR. (2) DAVA GİDERLERİNİN BORÇLUSU ŞİRKETTİR. BU MADDE ,ŞİRKET İLE İLGİLİ HERHANGİ BİR MEVZUAT VEYA ESAS SÖZLEŞME HÜKMÜNÜN YORUMLANMASINDA ,ŞİRKET İLE DENETÇİ ARASINDAKİ GÖRÜŞ İHTİLAFLARININ MAHKEME KARARI İLE ÇÖZÜME BAĞLANACAĞINI İFADE ETMEKTEDİR.

10)TOPLULUK İLİŞKİLERİ İÇİN ÖZEL DENETÇİ SEÇİMİ MADDE 406
(1) A) DENETÇİ, ŞİRKETİN HÂKİM ŞİRKETLE VEYA TOPLULUK ŞİRKETLERİYLE İLİŞKİLERİYLE İLGİLİ OLARAK SINIRLI OLUMLU GÖRÜŞ VEYA KAÇINMA YAZISI YAZMIŞSA VEYA B)YÖNETİM KURULU, ŞİRKETİN TOPLULUK TARAFINDAN, BAZI BELİRLİ HUKUKİ İŞLEMLER VEYA UYGULANAN ÖNLEMLER DOLAYISIYLA KAYBA UĞRATILDIĞINI VE BUNLAR DOLAYISIYLA DENKLEŞTİRME YAPILMADIĞINI AÇIKLAMIŞSA, HERHANGİ BİR PAY SAHİBİNİN İSTEMİ ÜZERİNE, ŞİRKETİN MERKEZİNİN BULUNDUĞU YERDEKİ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARAFINDAN ŞİRKETİN, HÂKİM ŞİRKETLE VEYA HÂKİM ŞİRKETE BAĞLI ŞİRKETLERDEN BİRİYLE OLAN İLİŞKİSİNİ İNCELEMEK ÜZERE ÖZEL DENETÇİ ATANABİLİR. BU MADDEYE GÖRE,DENETÇİNİN SINIRLI OLUMLU GÖRÜŞ VEYA KAÇINMA YAZISI YAZMASINA ŞİRKETİN HAKİM ŞİRKETLE VEYA TOPLULUK ŞİRKETLERİNDEN BİRİ İLE İLİŞKİLERİ SEBEP OLUŞTURABİLİR.SÖZ KONUSU İLİŞKİLER KANUNA AYKIRI BULUNABİLİR;BU İLİŞKİLERDEN ŞİRKET KAYBA UĞRADIĞI HALDE BU PAY SAHİPLERİNDEN SAKLANMIŞ OLABİLİR VEYA YÖNETİM KURULU KAYBA İŞARET EDİP DENKLEŞTİRME TAZMİNATININ ÖDENMEDİĞİNİ İFADE ETMİŞ OLABİLİR.DURUMUN AÇIKLIĞA KAVUŞTURULMASI İÇİN HER PAY SAHİBİNE ÖZEL DENETÇİ ATANMASI HAKKININ TANIYAN BU HÜKÜM YENİ VE GÜÇLÜ BİR BİREYSEL HAKKI ÖNGÖRMÜŞTÜR.

11)YÜRÜRLÜK 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNUN YÜRÜRLÜKLE İLGİLİ 4 NO.LU FIKRASINA GÖRE ;''BU KANUNUN ANONİM ŞİRKETLERİN DENETLENMESİNE İLİŞKİN MADDELERİ 01 OCAK 2013 TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE ''GİRMİŞ BULUNMAKTADIR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL IV-GEÇİCİ MADDE HÜKÜMLERİ GEÇİCİ MADDE 1
ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1) TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULU TARAFINDAN BELİRLENEN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI; A) TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI, TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI (TMS/TFRS) VE YORUMLARI İLE, B) KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELER TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARINDAN (KOBİ/TFRS) OLUŞUR. (2) AŞAĞIDA SAYILANLAR TMS/TFRS VE YORUMLARINI UYGULAMAKLA YÜKÜMLÜDÜRLER: A) BU KANUNUN 1534 ÜNCÜ MADDESİNİN İKİNCİ FIKRASININ (A) İLA (E) BENDLERİNDEKİ SERMAYE ŞİRKETLERİ, B) TMS/TFRS VE YORUMLARINI UYGULAMAYI TERCİH EDENLER. (3) AŞAĞIDA SAYILANLAR KOBİ/TFRS’NI UYGULAMAKLA YÜKÜMLÜDÜRLER: A) BU MADDENİN İKİNCİ FIKRASININ (A) BENDİNDE BELİRTİLENLERİN DIŞINDA KALAN VE İŞLETME YÖNETİMİNDE YER ALMAYAN İŞLETME SAHİPLERİ, İŞLETMEYE BORÇ VERENLER VE KREDİ DERECELENDİRME KURULUŞLARI GİBİ DIŞ KULLANICILAR İÇİN GENEL AMAÇLI FİNANSAL TABLO DÜZENLEYEN İŞLETMELER. B) TMS/TFRS’NI UYGULAMAYI TERCİH EDEN KOBİ TANIMINDAKİ İŞLETMELERDEN TEKRAR KOBİ/ TFRS UYGULAMASINA DÖNMEK İSTEYEN İŞLETMELER. (4) TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULU, KÜÇÜK ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ KOBİ/TFRS’NDAN KISMEN VEYA TAMAMEN MUAF TUTMAYA VEYA BUNLAR İÇİN AYRI STANDARTLAR BELİRLEMEYE YETKİLİDİR. (5) TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI (TMS/TFRS VE YORUMLARI İLE KOBİ/TFRS) VE KAVRAMSAL ÇERÇEVEDE BELİRLENEN İLKELER BU KANUNUN TİCARİ DEFTERLERE, FİNANSAL TABLOLARA VE RAPORLAMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ İLE İLGİLİ DİĞER HÜKÜMLERİNE DE UYGULANIR. (1) KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU TARAFINDAN BELİRLENEN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI; A) TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI, TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI (TMS/TFRS) VE YORUMLARINDAN, B) KURUM TARAFINDAN DEĞİŞİK İŞLETME BÜYÜKLÜKLERİ, SEKTÖRLER VE KÂR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLAR İÇİN BELİRLENEN STANDARTLAR VE DİĞER DÜZENLEMELERDEN, OLUŞUR. (2) AŞAĞIDA SAYILANLAR TMS/TFRS VE YORUMLARINI UYGULAMAKLA YÜKÜMLÜDÜR: A) 1534 ÜNCÜ MADDENİN İKİNCİ FIKRASININ (B) İLÂ (E) BENTLERİNDEKİ SERMAYE ŞİRKETLERİ. (3) AŞAĞIDA SAYILANLAR BİRİNCİ FIKRANIN (B) BENDİNE GÖRE BELİRLENEN STANDART VE DÜZENLEMELERİ UYGULAMAKLA YÜKÜMLÜDÜR: A) İKİNCİ FIKRANIN (A) BENDİNDE BELİRTİLENLERİN DIŞINDA KALAN VE İŞLETME YÖNETİMİNDE YER ALMAYAN İŞLETME SAHİPLERİ, İŞLETMEYE BORÇ VERENLER VE KREDİ DERECELENDİRME KURULUŞLARI GİBİ DIŞ KULLANICILAR İÇİN GENEL AMAÇLI FİNANSAL TABLO DÜZENLEYEN İŞLETMELER. B) TMS/TFRS’Yİ UYGULAMAYI TERCİH EDEN KOBİ TANIMINDAKİ İŞLETMELERDEN TEKRAR KOBİ/TFRS UYGULAMASINA DÖNMEK İSTEYEN İŞLETMELER. (4) KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU, DEĞİŞİK İŞLETME BÜYÜKLÜKLERİ, SEKTÖRLER VE KÂR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLAR İTİBARIYLA TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINDAN MUAF OLACAKLARI TESPİT ETMEYE VEYA BUNLAR İÇİN AYRI DÜZENLEMELER YAPMAYA YETKİLİDİR. (5) TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI (TMS/TFRS VE YORUMLARI İLE KOBİ/TFRS) VE KAVRAMSAL ÇERÇEVEDE BELİRLENEN İLKELER BU KANUNUN FİNANSAL TABLOLARA VE RAPORLAMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ İLE İLGİLİ DİĞER HÜKÜMLERİNE DE UYGULANIR.

KOBİ STANDARTLARINA UYGUNLUK TESPİTİ
KÜÇÜK VE ORTA BOY ÖLÇEKLİ ŞİRKETLER İÇİN YAPILAN SINIFLANDIRMA TARİH VE 8457 SAYILI RESMİ GAZETE'DE 2012/3834 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARI İLE İLAN EDİLEN ''KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELERİN TANIMI,NİTELİKLERİ VE SINIFLANDIRMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK 'İN 3. VE 5. MADDELERİNE GÖRE BELİRLENMİŞTİR. MADDE 3 – AYNI YÖNETMELİĞİN 4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (A) VE (B) BENTLERİ AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE DEĞİŞTİRİLMİŞ VE (F) BENDİ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. “A) İŞLETME: YASAL STATÜSÜ NE OLURSA OLSUN, BİR VEYA BİRDEN ÇOK GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİYE AİT OLUP BİR EKONOMİK FAALİYETTE BULUNAN BİRİMLERİ VEYA GİRİŞİMLERİ, B) KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTE İŞLETME (KOBİ): İKİYÜZELLİ KİŞİDEN AZ YILLIK ÇALIŞAN İSTİHDAM EDEN VE YILLIK NET SATIŞ HASILATI VEYA MALİ BİLANÇOSUNDAN HERHANGİ BİRİ KIRK MİLYON TÜRK LİRASINI AŞMAYAN VE BU YÖNETMELİKTE MİKRO İŞLETME, KÜÇÜK İŞLETME VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETME OLARAK SINIFLANDIRILAN EKONOMİK BİRİMLERİ VEYA GİRİŞİMLERİ,” MADDE 5 – KOBİ’LER AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE SINIFLANDIRILMIŞTIR. A) MİKRO İŞLETME: ON KİŞİDEN AZ YILLIK ÇALIŞAN İSTİHDAM EDEN VE YILLIK NET SATIŞ HASILATI VEYA MALİ BİLANÇOSUNDAN HERHANGİ BİRİ BİR MİLYON TÜRK LİRASINI AŞMAYAN İŞLETMELER. B) KÜÇÜK İŞLETME: ELLİ KİŞİDEN AZ YILLIK ÇALIŞAN İSTİHDAM EDEN VE YILLIK NET SATIŞ HASILATI VEYA MALİ BİLANÇOSUNDAN HERHANGİ BİRİ SEKİZ MİLYON TÜRK LİRASINI AŞMAYAN İŞLETMELER. C) ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETME: İKİYÜZELLİ KİŞİDEN AZ YILLIK ÇALIŞAN İSTİHDAM EDEN VE YILLIK NET SATIŞ HASILATI VEYA MALİ BİLANÇOSUNDAN HERHANGİ BİRİ KIRK MİLYON TÜRK LİRASINI AŞMAYAN İŞLETMELER.”

GEÇİCİ MADDE 2 ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL
ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1) KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİNİ HAİZ TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI KURULU KURULUNCAYA KADAR, 397 NCİ MADDEDE BELİRTİLEN TÜRKİYE DENETİM STANDARTLARI; TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ (TÜRMOB) İLE İLİŞKİLİ BİR KURUL TARAFINDAN ULUSLARARASI DENETİM STANDARTLARIYLA UYUMLU OLARAK BELİRLENİR. KURULUN, HANGİ KURUM VE KURULUŞLARIN TEMSİLCİLERİNDEN OLUŞACAĞI İLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI, TÜRMOB TARAFINDAN HAZIRLANACAK VE MALİYE BAKANLIĞININ UYGUN GÖRÜŞÜ ÜZERİNE YAYIMLANACAK BİR YÖNETMELİKLE DÜZENLENİR. 6335 SAYILI KANUNLA YÜRÜRLÜKTEN KALKMIŞTIR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1) KAMU ADINA DENETLEYİCİ TÜZEL KİŞİLİĞİ HAİZ BİR ÜST KURUM KURULUP FAALİYETE GEÇİNCEYE KADAR 400 ÜNCÜ MADDEDE ÖNGÖRÜLEN DENETÇİLERİN, DENETLEMELERİNİ BU KANUN HÜKÜMLERİYLE STANDARTLARA VE AMACA UYGUN OLARAK YAPMALARINI SAĞLAMAK İÇİN, DENETÇİLER YERİNDEN VE İNTERNETTE, DENETLEME BELGELERİNE ERİŞİM SURETİYLE VE AYRICA GEREKLİ BİLGİLERİ DE ALARAK SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI TARAFINDAN DENETLENİR. BU ÜST DENETİMİN USUL VE ESASLARI 400 ÜNCÜ MADDE UYARINCA ÇIKARILACAK YÖNETMELİKTE BELİRLENİR. 6335 SAYILI KANUNLA YÜRÜRLÜKTEN KALKMIŞTIR.

ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL (1) 1534 ÜNCÜ MADDENİN İKİNCİ FIKRASINDA ANILAN ŞİRKETLER 1/1/2013 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE BAŞLAYACAK HESAP DÖNEMİ İÇİN, GEREK TİCARİ DEFTERLERİNİN TUTULMASINDA, GEREK MÜNFERİT VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARININ DÜZENLENMESİNDE, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULU TARAFINDAN YAYIMLANMIŞ OLAN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINI UYGULAMAK ZORUNDADIR ÜNCÜ MADDENİN İKİNCİ FIKRASININ (A) İLÂ (E) BENTLERİNDEKİ TACİRLER, 31/12/2012 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE SONA ERECEK OLAN HESAP DÖNEMLERİNE İLİŞKİN TİCARİ DEFTERLERİNE DAYANARAK HAZIRLAYACAKLARI BİLANÇOLARINI, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE DÜZELTMEK VE DÜZELTİLMİŞ BİLANÇOLARINI 1/1/2013 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ BULUNANLAR DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE BAŞLAYACAK HESAP DÖNEMİNİN AÇILIŞ BİLANÇOSU OLARAK TİCARİ DEFTERLERİNE VE FİNANSAL TABLOLARINA GEÇİRMEK ZORUNDADIR. (1) KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMU TARAFINDAN BELİRLENEN ŞİRKETLER 1/1/2013 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE BAŞLAYACAK HESAP DÖNEMİ İÇİN, MÜNFERİT VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARININ DÜZENLENMESİNDE, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINI UYGULAMAK ZORUNDADIR. GEÇİŞ DÖNEMİNDE HAZIRLANACAK FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN OLARAK TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINDA YER ALAN HÜKÜMLER UYGULANIR.

(2) 1534 ÜNCÜ MADDENİN ÜÇÜNCÜ FIKRASINDA ANILAN ŞİRKET VE İŞLETMELER, 1/1/2013 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE BAŞLAYACAK HESAP DÖNEMİ İÇİN, GEREK TİCARİ DEFTERLERİNİN TUTULMASINDA GEREK MÜNFERİT VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARININ DÜZENLENMESİNDE, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI KURULU TARAFINDAN YAYIMLANMIŞ OLAN ÖZEL TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINI UYGULAMAK ZORUNDADIR. BU TACİRLER, 31/12/2012 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE SONA ERECEK OLAN HESAP DÖNEMLERİNE İLİŞKİN TİCARİ DEFTERLERİNDEN ÇIKARACAKLARI BİLANÇOLARINI, TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE DÜZELTMEK VE DÜZELTİLMİŞ BİLANÇOLARINI 1/1/2013 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ BULUNANLAR DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE BAŞLAYACAK HESAP DÖNEMİNİN AÇILIŞ BİLANÇOSU OLARAK TİCARİ DEFTERLERİNE VE FİNANSAL TABLOLARINA GEÇİRMEK ZORUNDADIR. (2) 400 ÜNCÜ MADDEDE ÖNGÖRÜLEN DENETÇİ, 397 NCİ MADDENİN DÖRDÜNCÜ FIKRASINA GÖRE DENETİME TABİ TUTULAN ŞİRKETLERİN YETKİLİ ORGANI TARAFINDAN EN GEÇ 31/3/2013 TARİHİNE KADAR SEÇİLİR. SEÇİM İLE BİRLİKTE 6762 SAYILI KANUNA GÖRE GÖREV YAPAN DENETÇİNİN GÖREVİ SONA ERER. 397 NCİ MADDENİN DÖRDÜNCÜ FIKRASINA GÖRE DENETİME TABİ OLMAYAN ŞİRKETLERİN 6762 SAYILI KANUNA GÖRE GÖREV YAPAN DENETÇİLERİNİN GÖREVİ DE 31/3/2013 TARİHİNDE SONA ERER. BU TARİHE KADAR 6762 SAYILI KANUNA GÖRE GÖREV YAPAN DENETÇİ VEYA DENETÇİLERİN HERHANGİ BİR SEBEPLE VAZİFELERİNİN SONA ERMESİ HÂLİNDE 6762 SAYILI KANUNUN 351 İNCİ MADDESİ UYGULANIR. 31/12/2012 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE SONA ERECEK OLAN DÖNEMİN BİLANÇOSU, 6762 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİ UYARINCA 6762 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE SEÇİLMİŞ BULUNAN DENETÇİ TARAFINDAN DENETLENİR. 1/1/2013 TARİHİNİ TAŞIYAN VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİH İTİBARIYLA ÇIKARILMIŞ BULUNAN AÇILIŞ BİLANÇOSU, BU KANUNA GÖRE SEÇİLMİŞ DENETÇİ TARAFINDAN VE BU KANUN HÜKÜMLERİ UYARINCA DENETLENİR. BU KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE SEÇİLEN DENETÇİ, DENETİMİNİ BU KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE YAPAR. ANCAK, DENETÇİ BU KANUNUN 402 NCİ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASI UYARINCA, GEÇMİŞ YILA AİT FİNANSAL TABLOLAR İLE GEREKLİ KARŞILAŞTIRMAYI YAPABİLMEK İÇİN, 6762 SAYILI KANUNA VEYA DİĞER MEVZUATA GÖRE HAZIRLANAN FİNANSAL TABLOLARA RAPORUNDA YER VERİR. BU FIKRA HÜKÜMLERİ UYARINCA GÖREVLERİ VE ORGAN SIFATLARI SON BULAN DENETÇİNİN VEYA DENETÇİLERİN, 6762 SAYILI KANUNA GÖRE TOPLANTIYA ÇAĞIRDIKLARI GENEL KURULLAR TOPLANIR VE AZLIK, 6762 SAYILI KANUNUN 367 NCİ MADDESİNE GÖRE GÖREVLERİ SONA EREN DENETÇİLERE BAŞVURMUŞSA, O USULE DEVAM OLUNUR.

(3) BU KANUNUN 400 ÜNCÜ MADDESİNDE ÖNGÖRÜLEN DENETÇİ, ANONİM, LİMİTED VE SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKETİN YETKİLİ ORGANI TARAFINDAN EN GEÇ 1/3/2013 TARİHİNE KADAR SEÇİLİR. SEÇİM İLE BİRLİKTE 6762 SAYILI KANUNA GÖRE GÖREV YAPAN DENETÇİNİN GÖREVİ SONA ERER. 31/12/2012 TARİHİNDE VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİHTE SONA ERECEK OLAN DÖNEMİN BİLANÇOSU, 6762 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİ UYARINCA 6762 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE SEÇİLMİŞ BULUNAN DENETÇİ TARAFINDAN DENETLENİR. 1/1/2013 TARİHİNİ TAŞIYAN VEYA ÖZEL HESAP DÖNEMİ DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ BİR TARİH İTİBARIYLA ÇIKARILMIŞ BULUNAN AÇILIŞ BİLANÇOSU, BU KANUNA GÖRE SEÇİLMİŞ DENETÇİ TARAFINDAN VE BU KANUN HÜKÜMLERİ UYARINCA DENETLENİR. BU KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE SEÇİLEN DENETÇİ, DENETİMİNİ BU KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE YAPAR. ANCAK, DENETÇİ BU KANUNUN 402 NCİ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASI UYARINCA, GEÇMİŞ YILA AİT FİNANSAL TABLOLAR İLE GEREKLİ KARŞILAŞTIRMAYI YAPABİLMEK İÇİN, 6762 SAYILI KANUNA VEYA DİĞER MEVZUATA GÖRE HAZIRLANAN FİNANSAL TABLOLARA RAPORUNDA YER VERİR. BU FIKRA HÜKÜMLERİ UYARINCA GÖREVLERİ VE ORGAN SIFATLARI SON BULAN DENETÇİNİN VEYA DENETÇİLERİN, 6762 SAYILI KANUNA GÖRE TOPLANTIYA ÇAĞIRDIKLARI GENEL KURULLAR TOPLANIR VE AZLIK, 6762 SAYILI KANUNUN 367 NCİ MADDESİNE GÖRE GÖREVLERİ SONA EREN DENETÇİLERE BAŞVURMUŞSA, O PROSEDÜRE DEVAM OLUNUR. (3) BU FIKRANIN YÜRÜRLÜK TARİHİNDEN ÖNCE İLGİLİ MEVZUATLARI UYARINCA SEÇİLMİŞ BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ DENETİMDE GEÇEN SÜRELERİ 400 ÜNCÜ MADDENİN İKİNCİ FIKRASINDA BELİRTİLEN SÜRELERİN HESAPLANMASINDA DİKKATE ALINIR. (4) BU MADDENİN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ TARİH İTİBARIYLA, 1/6/1989 TARİHLİ VE 3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNUNA GÖRE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK HAKKINI KAZANMIŞ OLAN MESLEK MENSUPLARI İLE MÜLGA 3143 SAYILI GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN İLE 6762 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE TİCARET ŞİRKETLERİ NEZDİNDE DENETİM YETKİSİNE EN AZ ON YILDIR SAHİP OLANLAR, KAMU GÖZETİMİ, MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNCA ÖNGÖRÜLEN EĞİTİMİ TAMAMLAMIŞ OLMALARI HÂLİNDE SINAV VEYA BAŞKACA BİR ŞART ARANMAKSIZIN BAĞIMSIZ DENETÇİ OLARAK YETKİLENDİRİLİR. * *BU HÜKÜM 6353 SAYILI KANUNLA TARİHİ İTİBARİYLE YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR.

GEÇİCİ MADDE 8 (1) 1524 ÜNCÜ MADDENİN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ TARİHTEN ÖNCE KURULAN DENETİME TABİ SERMAYE ŞİRKETLERİNDEN İNTERNET SİTESİNE SAHİP OLANLAR SÖZ KONUSU MADDENİN YÜRÜRLÜĞÜNDEN İTİBAREN ÜÇ AY İÇİNDE İNTERNET SİTELERİNİN BELLİ BİR BÖLÜMÜNÜ 1524 ÜNCÜ MADDEDEKİ İÇERİKLERİN YAYIMLANMASINA ÖZGÜLEMEK, İNTERNET SİTESİ OLMAYANLAR İSE AYNI SÜRE İÇİNDE İNTERNET SİTESİ AÇMAK VE BU SİTENİN BELLİ BİR BÖLÜMÜNÜ ANILAN MADDEDEKİ İÇERİKLERİN YAYIMLANMASINA ÖZGÜLEMEK ZORUNDADIR.

YÜRÜRLÜK MADDE (1) KENAR BAŞLIKLARI METNE DÂHİL OLAN BU KANUN 1/7/2012 TARİHİNDE; YÜRÜRLÜĞE GİRER ÜNCÜ MADDE, BU KANUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRDİĞİ TARİHTEN İTİBAREN BİR YIL SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRER. TÜRK TİCARET KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİ SAKLIDIR.

V-SONUÇ 1-TİCARİ DEFTERLERİN TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE TUTULMASI İLKESİNDEN VAZGEÇİLMİŞTİR. 2-TTK AÇISINDAN TİCARİ DEFTERLER ,MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞLERİ VE VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE TUTULMAYA DEVAM EDİLECEKTİR. 3-KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLAR İLE BAKANLAR KURULU KARARI İLE BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAKLAR MÜNFERİT VE KONSOLİDE BİLANÇOLARINI TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE DÜZENLEYECEKLERDİR. 4-MALİYE BAKANLIĞI YAYIMLAYACAĞI MUHASEBE SİSTEMİ GENEL TEBLİĞİ İLE ,MUHASEBE KAYITLARININ TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA GÖRE GÜNCELLENMİŞ TEK DÜZEN HESAP PLANI DİKKATE ALINMAK SURETİYLE YAPILACAĞINI İLAN ETMESİ HALİNDE ,TÜRKİYE MUHASEBE SİSTEMİNİN ULUSLARARASI NORMLARI YAKALAMASINA HİZMET EDECEKTİR. 5-AVRUPA ÜLKELERİNDE DENETÇİ İÇİN ARANAN KRİTERLER; -LİSANS SEVİYESİNDEKİ MEZUNİYET, -STAJ, -SINAV, OLUP BU ÜÇ KRİTER DE 3568 SAYILI YASA İLE RUHSAT ALMIŞ MESLEK MENSUPLARINDA BULUNMAKTADIR.

YARARLANILAN KAYNAKLAR
SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU 3-660 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME 4-BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİ( TARİH VE SAYILI RESMİ GAZETE) 5-660 SAYILI KAMU GÖZETİMİ MUHASEBE VE DENETİM STANDARTLARI KURUMUNUN TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEĞİNE OLAN ETKİLERİ HAKKINDA RAPOR KORKUT ÖZKORKUT-ERDOĞAN ARSLAN-ÖZCAL KORKMAZ 6-PROF.DR.YILDIZ ÖZERHAN YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNUN MUHASEBE UYGULAMALARINA ETKİSİ YAKLAŞIM DERGİSİ SAYI:238 EKİM/2012 7-PROF.DR.NALAN AKDOĞAN MUHASEBE VE DENETİME BAKIŞ SAYI:38 SAHİFE:29-39 8-HAYRULLAH DOĞAN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR SİTESİNDE TARİHLİ ‘’BAĞIMSIZ DENETÇİ KİM OLACAK’’KONULU YAZISI

TEŞEKKÜRLER… Özcal KORKMAZ Yeminli Mali Müşavir

TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ DENETİME İLİŞKİN HÜKÜMLER

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ DENETİME İLİŞKİN HÜKÜMLER"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ DENETİME İLİŞKİN HÜKÜMLER

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ DENETİME İLİŞKİN HÜKÜMLER"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim