5811 SAYILI BAZI VARLIKLARIN MILLI EKONOMIYE KAZANDIRILMASI HAKKINDA KANUN SUAYIP SEVGI.

... konulu sunumlar: "5811 SAYILI BAZI VARLIKLARIN MILLI EKONOMIYE KAZANDIRILMASI HAKKINDA KANUN SUAYIP SEVGI."— Sunum transkripti:

1 5811 SAYILI BAZI VARLIKLARIN MILLI EKONOMIYE KAZANDIRILMASI HAKKINDA KANUN
SUAYIP SEVGI

2 5811 sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun tarihli ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve bu tarih itibarıyla yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

3 5811 sayılı Kanuna İlişkin Genel Tebliğ
5811 sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanuna İlişkin Genel Tebliğ ise tarihli ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

4 Düzenlemenin Nedeni ve Amacı
Ülkemizde uzun yıllardır kalıcı güven ve istikrar sağlanamaması nedeniyle milli servet unsurlarından bir kısmı ülke dışına çıkarılmış olup, varlıkların yurt dışına çıkarılmasında; kambiyo mevzuatında yer alan hükümler, Türkiye’deki vergi yükü, yurt dışında uygulanan teşvikler ve sağlanan imkanlar etkin olmuştur.

5 Düzenlemenin Nedeni ve Amacı
Öte yandan 2007 yılı ortalarında ABD konut piyasasında yaşanan olumsuz gelişmelerle küresel finans piyasalarında istikrar ve likidite bolluğu bozulmaya başlayarak Eylül/2008 döneminden itibaren finansal krize yol açmıştır.

6 Düzenlemenin Nedeni ve Amacı
Finansal kriz, küresel ekonomiye bağlı tüm ülkeleri yakından etkilemekte olup, piyasalara duyulan güvensizlik ortamından kaynaklanan ihtiyat güdüsüne dayalı likidite talebinin ulaştığı yaygınlık nedeniyle bütün ülkeleri etkilemeye başlamıştır.

7 Düzenlemenin Nedeni ve Amacı
Krizin yol açtığı ihtiyaten likidite talebine bağlı olarak uluslararası kredi piyasaları büyük ölçüde daralmış, bu durum ise reel ekonomileri de etkilemiştir. Yurt dışı taleplerin yavaşlaması gelişmekte olan ülkelerin ihracat performansını etkilerken, azalan sermaye girişleri bu ülkelerdeki ekonomik canlılığın devamı için risk oluşturmaktadır.

8 Düzenlemenin Nedeni ve Amacı
İhtiyaç saiki yerine ihtiyat saikiyle para talebinin yüksek düzeylere çıktığı bu tür finansal kriz dönemlerinde, piyasa aktörleri açısından likidite temin kaynaklarının çeşitlendirilmesi, likiditeye kolay ulaşılabilmesi ve likidite temini konusundaki endişelerin giderilmesine yönelik olarak yapılacak düzenlemeler, piyasalara güven verecektir.

9 Düzenlemenin Nedeni ve Amacı
Bu bağlamda, 5811 sayılı Kanun ile gerçek ve tüzel kişilerce sahip olunan; para, döviz, altın, hisse senedi, tahvil ve diğer menkul kıymetlerin Türkiye’ye getirilmesi, taşınmazların kayda alınması suretiyle milli ekonomiye kazandırılması,

10 Düzenlemenin Nedeni ve Amacı
Sahip olunan söz konusu kıymetlerin banka ve aracı kurumlara ya da vergi dairelerine bildirilmek ve %2-%5 oranlarında vergilendirilmek suretiyle kayda alınması ve yapılan bu beyanlardan hareketle inceleme yapılmaması öngörülmektedir.

11 5811 Sayılı Kanunun Kapsamı
Gerçek veya tüzel kişiler tarafından 1/10/2008 tarihi itibarıyla yurt dışında sahip olunan ve yurt dışında bulunan; Para, Döviz, Altın, Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile Varlığı kanaat verici bir belgeyle ispat edilen taşınmazlar,

12 5811 Sayılı Kanunun Kapsamı
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak tarihi itibarıyla işletmelerin özkaynakları içinde yer almayan aynı türden varlıklar,

13 Tanımlar Banka Aracı Kurumlar 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 3. maddesinde tanımlanan bankaları 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na göre kurulan aracı kurumları ifade etmektedir.

14 Tanımlar – Kanaat verici belge
1. Devlet tarafından veya devlet güvencesinde tutulan kayıt ve siciller Örneğin; Tapu kayıtları ile diğer siciller, yasal yükümlülükler nedeniyle verilen beyannameler

15 Tanımlar – Kanaat verici belge
2. Diğer kanaat verici belgeler Bankalar ile bankerlerin yaptıkları işlemlerle ilgili kayıtlar ve düzenledikleri belgeler, Aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, sigorta şirketleri ve benzeri mali kurumların kayıtları ve düzenledikleri belgeler, Posta idaresi nezdindeki çek hesabı ve düzenlenen diğer belgeler, Noter gibi kurum ve kuruluşların düzenledikleri senetler ve sözleşmeler ile diğer kayıt ve belgeler, Defter tutan mükelleflerin kayıtları ile bu kayıtlarda yer alan ve VUK’nun ikinci kitabının üçüncü kısmında belirtilen belgeler ile muadili belgeler, Şirketlerin ortaklık ve kooperatiflerin üyelik kayıtları Bu belgeler ile ilgili olarak tasdik zorunluluğu yoktur.

16 Tanımlar – Kanaat verici belge
Bilgi değişiminde bulunulan yabancı ülkelerde yetkili makamlardan alınarak mahallindeki Türk elçilik ya da konsoloslukları, yoksa mahallindeki Türk menfaatini koruyan ülkenin aynı nitelikteki temsilcileri tarafından tasdik olunan belgelerde kanaat verici belge olarak değerlendirilecektir.

17 Kanaat verici belge Kayıt ve belgelerle gerçek veya tüzel kişilerce sahip olunan varlıklar arasında illiyet bağının kurulması ve tarihi itibarıyla; Taşınmazların yurt dışındaki varlığının, Diğer varlıkların ise yurt dışında bulunduğunun ispatı zorunludur. Gerçek veya tüzel kişilerce Kanun kapsamında beyan edilen varlıklara ilişkin kanaat verici belgelerin gerektiğinde vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz edilmek üzere zamanaşımı süresince saklanması gerekmektedir.

18 Tanımlar – Taşınmazlar
Türk Medeni Kanunu’nda “Taşınmaz” olarak tanımlanan ve esas niteliği bakımından bir yerden başka bir yere taşınması mümkün olmayan, dolayısıyla yerinde sabit olan mallardır. Bunlar; Arazi, Tapu siciline ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar, Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler, olarak sayılmıştır.

19 Tanımlar – Taşınmazlar
Vergisel uygulamalar açısından “Gemiler” gayrimenkul olarak değerlendirilmekle beraber, 5811 sayılı Kanun kapsamında gemilerin beyan edilmesi mümkün değildir. (Kanunun Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesi esnasında, gayrimenkulün Türkiye’ye getirilmesi ifadesinin gemileri Kanun kapsamına aldığı belirtilerek, eleştirilmişti.)

20 Yurt dışında sahip olunan varlıklara ilişkin uygulama esasları

21 - Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile
Gerçek veya tüzel kişiler tarafından tarihi itibarıyla yurt dışında sahip olunan ve yurt dışında bulunan - Para, - Döviz, - Altın, - Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile - Varlığı kanaat verici bir belgeyle ispat edilen taşınmazlar,

22 Bankalara ve Aracı Kurumlara Beyan
– tarihleri arasında; - Bankalara, Ek-1’de yer alan form ile - Aracı kurumlara, (sadece menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları) Ek-3’te yer alan form ile bildirilebilecektir. (Formlar 2 örnek olacak) Banka veya aracı kurumlara bildirim yapılması halinde, vergi dairelerine ayrıca beyanda bulunulmayacaktır.

23 Bankalara ve Aracı Kurumlara Beyan
Bankalar, bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde Türkiye’ye getirilen veya bir hesaba transfer edilen para, altın, döviz ve menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını ilgili müşterileri adına açacakları hesaplara kaydedeceklerdir. Aracı kurumlar, bildirilen menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını müşterileri adına açılacak hesaplara kaydedecek ve müşterilerin portföylerine dahil edecektir.

24 Bankalara ve Aracı Kurumlara Beyan
Ancak, banka veya aracı kurumlara bildirimi yapılan varlıklara ilişkin bildirim değeri üzerinden %2 oranında hesaplanan tutarın ödenmemesi durumunda, banka veya aracı kurumların söz konusu bildirimi alma zorunluluğu yoktur.

25 Vergi Dairelerine Beyan
Kapsama giren varlıklar; – tarihleri arasında, Ek-2’de yer alan beyanname ile elden veya elektronik ortamda gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine beyan edilebilecektir. Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, beyanlarını elektronik ortamda yapmak zorundadır.

26 Vergi Dairelerine Beyan
Türkiye’de ikametgâhı bulunmayanlarla ilgili olarak yetkili vergi daireleri; -Ankara’da Başkent Vergi Dairesi Müdürlüğü, -İstanbul’da Beyoğlu Vergi Dairesi Müdürlüğü, -İzmir’de Konak Vergi Dairesi Müdürlüğü. Vergi Daireleri tarafından beyan üzerine herhangi bir belge istenmeyecek, Taşınmazlara ilişkin olarak, yurt dışında sahip olunduğuna ilişkin belgenin ibraz edilmesi yeterli olacaktır.

27 Tahakkuk Eden Verginin Ödenmesi
Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden, hesaplanan % 2 oranında vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar bağlı olunan vergi dairelerine ödenecektir. Banka veya aracı kurumlar, aylık olarak vergi sorumlusu sıfatıyla kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak varlıkların bildirim değerleri üzerinden % 2 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın onbeşinci günü akşamına kadar kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine beyan edip, aynı sürede ödeyecektir. Banka ve aracı kurumların beyannamelerini elektronik ortamda vermeleri zorunludur.

28 Yurt dışında sahip olunan varlıkların kayıtlara intikali
Bildirilen veya beyan edilen varlıklar, VUK uyarınca defter tutan mükelleflerce istenilmesi halinde, yasal defterlere kaydedilebilecektir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yasal defterlerine kaydettikleri varlıklar için pasifte özel fon hesabı açacaklar. Söz konusu hesap sermayenin cüz’ü kabul edilecek ve sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamayacaktır. Fon hesabında tutulan bu tutarlar, - İşletmenin tasfiye edilmesi halinde - GVK 81, KVK 19 ve 20. maddeleri uyarınca gerçekleşecek devir ve bölünme hallerinde vergilendirilmeyecektir.

29 Yurt dışında sahip olunan varlıkların kayıtlara intikali
Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, varlıkları yasal defterlerinde ayrıca gösterebileceklerdir. Yasal defterlere kaydedilen bu varlıklar, dönem kazancının tespitinde gelir unsuru olarak dikkate alınmayacaktır. Varlıklar, banka veya aracı kurumlara bildirilen ya da vergi dairelerine beyan edilen ve beyan tarihi itibarıyla belirlenen Yeni Türk Lirası karşılığı değerleriyle kaydedilebilecektir.

30 Yurt Dışında Sahip Olunan Varlıkların Türkiye’ye Getirilmesi
Kanun kapsamında bildirilen veya beyan edilen taşınmazlar dışındaki varlıkların bildirim veya beyan tarihinden itibaren bir ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir. Bu koşulun gerçekleşmemesi halinde, Kanunun 3/5 maddesinde yer alan vergi incelemesi ve tarhiyata ilişkin avantajdan yararlanılması mümkün değildir.

31 Yurt Dışında Sahip Olunan Varlıkların Türkiye’ye Getirilmesi
Varlıklara yurt dışında sahip olunduğunun ve ilgili mevzuat çerçevesinde Türkiye’ye getirildiğinin ispat yükümlülüğü mükelleflere ait olacaktır. tarihinden sonra, bildirim veya beyandan önce Türkiye’ye getirilen ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılan bir hesaba transfer edilen varlıklara ilişkin olarak Kanunda öngörülen sürede bildirim veya beyanda bulunulması mümkündür.

32 Türkiye’de sahip olunan varlıklara ilişkin uygulama esasları

33 Türkiye’de sahip olunan varlıkların kapsamı
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak tarihi itibarıyla yasal defter kayıtlarında işletmelerin özkaynakları arasında yer almayan; - Para, - Altın, - Döviz, - Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, - Taşınmazlar,

34 Türkiye’de sahip olunan varlıkların beyanı
Türkiye’de sahip olunan ve kapsama giren varlıklar, sadece vergi dairelerine beyan edilecektir. Beyan süresi, tarihine kadardır. Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, Ek-5’te yer alan beyanname ile elden veya elektronik ortamda gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine beyanda bulunabilecektir. Ancak yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, beyanlarını elektronik ortamda yapmak zorundadır. Beyan değeri varlıkların Yeni Türk Lirası karşılığı değeridir.

35 Tahakkuk Eden Verginin Ödenmesi
Beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden vergi dairelerince % 5 oranında vergi tarh edilecektir. Bu şekilde hesaplanan vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir.

36 Türkiye’de sahip olunan varlıkların kayıtlara intikali
Türkiye’de bulunan ve beyan edilen varlıkların, defter tutma yükümlülüğü bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince yasal defterlere kaydedilmesi zorunludur. Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerce; Taşınmazlar dışındaki varlıklar, öncelikle banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırılacaktır. Varlıklar, bu tutarlar üzerinden vergi dairelerine beyan edilecek ve yasal defterlere kaydedilecektir. Taşınmazlar ise yasal defterlere, vergi dairelerine beyan edilen değeriyle kayıt edilecektir.

37 Türkiye’de sahip olunan varlıkların kayıtlara intikali
Yasal defterlerine kaydedilen varlıklar için pasifte özel bir fon hesabı açılacaktır. Fon hesabı, sermayenin cüz’ü kabul edilecek ve beyan tarihinden itibaren altı ay içinde sermayeye ilave edilecektir.

38 Türkiye’de sahip olunan varlıkların kayıtlara intikali
/ 102 Bankalar 549 Özel Fonlar / 689 Diğer olağandışı Gid. (%5 Vergi) / 500 Sermaye

39 Türkiye’de sahip olunan varlıkların kayıtlara intikali
Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler; Taşınmazlar dışındaki varlıklarını öncelikle banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatıracaklardır. Varlıklar, bu tutarlar üzerinden vergi dairelerine beyan edilecek ve yasal defterlere kaydedilecektir. Taşınmazlar ise vergi dairelerine beyan edilen değerleri üzerinden yasal defterlere kaydedilecektir. Defter tutma yükümlülüğü bulunmayanlar; Beyan ettikleri taşınmazlar dışındaki varlıklarını, banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırmaları yeterlidir. Anılan mükellefler için başka bir şart aranmayacaktır. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde gelir unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

40 Ortaklar cari hesabında yer alan borçlar
İşletmelerin bilançolarında ortaklar cari hesabında yer alan ortaklara borç tutarları; - Bankalara işletme adına yatırılması, - Vergi dairelerine beyan edilerek üzerinden %5 oranında vergi ödenmesi, - Bilançonun pasifinde açılacak özel fon hesabına kaydedilmesi - Süresi içinde sermayeye ilave edilmesi durumda, Kanun hükümlerine tabi olacaktır.

41 Varlıkların bildirim ve beyan değeri
Yurt dışında/Türkiye’de bulunan varlıkların; Vergi dairelerine beyan edilmesinde, Banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde, Yasal defterlere kaydedilmesinde, bu varlıkların rayiç bedelinin Yeni Türk Lirası karşılığı esas alınacaktır. Rayiç bedel, söz konusu varlıkların sahiplerince bildirim veya beyan tarihi itibarıyla belirlenen alım-satım bedelidir. Bu bedelin gerçek durumu yansıtması gerekmektedir. Döviz ve döviz cinsinden varlıklarda, beyan veya bildirim tarihindeki T.C.Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate alınacaktır.

42 Şirket adına görünmeyen varlıklar
Şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları; şirket veya şirketin ortakları adına kapsama giren varlıkları tarihinden önce yetkili kuruluşlarca düzenlenen bir vekalet veya temsil sözleşmesine istinaden değerlendirmeye yetkili olanlar; - Yurt dışında sahip oldukları varlıklarını, şirket adına bildirime ve beyana konu edebilirler. - Türkiye’de bulunan varlıklarını şirket adına beyan edebilirler. Ancak; yurt dışı varlıklar için Türkiye’ye getirme, Türkiye’deki varlıklar için sermaye artırımında bulunma şartları unutulmamalıdır.

43 Şirket adına görünmeyen varlıklar
Şirket veya şirketin ortakları adına kapsama giren varlıkları tarihinden önce yetkili kuruluşlarca düzenlenen bir vekalet veya temsil sözleşmesine istinaden değerlendirmeye yetkili olanlar, dışındaki (eş, çocuk, yakın akraba, üçüncü kişiler) kişilerce tasarruf edilen varlıkların şirket adına bildirim veya beyana konu edilebilmesi için, bildirim veya beyan dışındaki nedenlerle yapılacak inceleme esnasında söz konusu varlıkların şirket veya şirket ortaklarına ait olduğunun ispat edilmesi gerekmektedir.

44 Gider ve amortisman uygulaması
Ödenen vergilerin, hiçbir suretle gider olarak dikkate alınması ya da başka bir vergiden mahsup edilmesi mümkün değildir. Beyan edilen varlıklar hakkında amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. İşletmeye kaydedilen bu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir. İşletmeye kaydedilen bu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan gelirlerle ilgili açıklama yapılmaması gelir olarak değerlendirilmesi gerektiği anlamına gelir.

45 İnceleme ve tarhiyat yapılmayacak haller
Bildirim veya beyana konu edilen varlıklar nedeniyle tarihinden önceki dönemlere ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.(Nereden Buldun sorulmayacaktır.!)

46 Diğer nedenlerle yapılacak incelemelere ilişkin tarhiyatlar ve mahsup uygulaması
Bildirim veya beyan dışındaki herhangi bir nedenle, Kanunun yürürlüğe girdiği ( ) tarihten sonra tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak vergi incelemesi yapılması halinde, bu incelemeler sonucu; gelir, kurumlar ve KDV yönünden tespit edilen matrah farklarından, Kanun kapsamında bildirilen veya beyan edilen tutarlar mahsup edilecektir. Vergi incelemesine yetkili olanlar, bu Kanun kapsamında bildirilen/beyan edilen tutarları inceleme esnasında mahsup etmek suretiyle vergi inceleme raporlarını tanzim edecektir. Ancak vergi incelemesine yetkili olanlar, bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin olarak Kanunda öngörülen koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğini ayrıca kontrol edeceklerdir.

47 Kapsama girmeyen incelemeler
tarihinden önceki dönemlerle ilgili olarak Kanunun yürürlük tarihinden önce başlayan vergi incelemeleri, tarihinden sonraki dönemlere ilişkin yapılacak vergi incelemeleri, kapsam dışında olup, bu incelemeler sonucunda bulunan matrah farklarından bildirilen veya beyan edilen tutarların mahsup edilmesi söz konusu değildir.

48 Vergi incelemesine başlama
Vergi incelemeleri ile ilgili olarak mükellefler nezdinde; İşe başlama tutanağının düzenlenmesi, Vergi incelemesi yapılmak üzere mükellefin davet edilmesi, Yasal defter ve belgeleri isteme yazısının tebliğ edilmiş olması veya Matrah tesisine yönelik tutanak düzenlenmesi ya da Yasal defter ve belgelerin incelenmek üzere vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz edilmiş olması durumunda, vergi incelemesine başlanıldığı kabul edilecektir.

49 Aynı fiilden kaynaklanan tarhiyatlar ve mahsup
Bildirim ve beyan dışındaki nedenlerle yapılacak incelemelerde aynı fiilden kaynaklanan matrah farkı bulunması halinde, bildirilen veya beyan edilen tutarlar gelir, kurumlar veya katma değer vergisi matrah farklarının hepsinden mahsup edilebilecektir. Yıllık gelir veya kurumlar vergisi yönünden tespit edilen matrah farklarından bildirilen veya beyan edilen tutarların mahsup edilmesi halinde, bu vergilere yönelik geçici vergi matrah farkından da mahsup yapılacaktır.

50 Örnek (A) A.Ş Sayılı Kanun kapsamında YTL beyan etmiştir. (Diğer koşulların sağlandığı varsayılmıştır.) Mükellef kurum hakkında bildirim veya beyan dışındaki nedenlerle 2006 yılına ilişkin olarak yapılan vergi incelemesi sonucu belgesiz mal satışı nedeniyle aşağıdaki matrah farkları bulunmuştur; - Kurumlar vergisi YTL - Geçici vergi YTL - Katma değer vergisi YTL

51 Aynı fiilden kaynaklanan matrah farklarından Kanun kapsamında beyan edilen YTL mahsup edilecektir. Dolayısıyla; - Kurumlar vergisi ( =) YTL - Geçici vergi ( =) YTL - KDV ( =) YTL matrah farkı tespit edilecektir.

52 Ayrı fiilden kaynaklanan tarhiyatlar ve mahsup
Bildirim ve beyan dışındaki nedenlerle yapılacak incelemelerde ayrı fiillerden kaynaklanan matrah farklarının bulunması halinde ise bildirilen veya beyan edilen tutarlar gelir, kurumlar veya katma değer vergisi yönünden bulunan her bir matrah farkından ayrı ayrı mahsup edilecektir. Bildirilen veya beyan edilen tutarların bulunan matrah farkları toplamından küçük olması halinde, bu tutarın vergi türüne isabet eden matrah farkı ile oranlanması suretiyle mahsup işlemi gerçekleştirilecektir.

53 Örnek (A) A.Ş Sayılı Kanun kapsamında YTL beyan etmiştir. (Diğer koşulların sağlandığı varsayılmıştır.) Mükellef kurum ile ilgili olarak bildirim veya beyan dışındaki nedenlerle 2006 dönemi için yapılan inceleme sonucu; 1- Şirketin satışlarının bir kısmını fatura düzenlememek suretiyle kayıt dışı bıraktığı tespit edilmiş, kayıt dışı bırakılan hasılat nedeniyle, - Kurumlar vergisi YTL, - Geçici vergi YTL, - Katma değer vergisi YTL matrah farkı 2- Ayrıca, şirketin verdiği borçla ilgili tahsil ettiği faiz geliri üzerinden hesaplanan KDV tutarlarını da kayıtlarına intikal ettirmemesi nedeniyle, YTL matrah farkı bulunmuştur.

54 1. fiil nedeniyle bulunan matrah farklarından, beyan edilen 500
1. fiil nedeniyle bulunan matrah farklarından, beyan edilen YTL orantılı bir şekilde mahsup edilecektir. {[ /( )]x =} YTL - Kurumlar vergisi ( =) YTL, - Geçici vergi ( =) YTL, - Katma değer vergisi ( =) YTL tarhiyatı önerilecektir. 2. fiil nedeniyle bulunan katma değer vergisi matrah farkından ise {[ /( )]x =} YTL mahsup edilecektir. KDV açısından matrah farkı (100-75=) YTL olacaktır.

55 Örnek - Kurumlar vergisi (300-300=) 0 - Geçici vergi (300-300=) 0
Önceki örnekte beyan edilen tutarın YTL olduğunu varsayalım. 1. fiil nedeniyle bulunan matrah farklarından, beyan edilen YTL’nin YTL’si mahsup edilecektir. - Kurumlar vergisi ( =) 0 - Geçici vergi ( =) 0 - Katma değer vergisi ( =) tarhiyat yok. 2. fiil nedeniyle bulunan katma değer vergisi matrah farkından ise YTL’nin YTL’si mahsup edilecektir. - Katma değer vergisi ( =) tarhiyat yok. Dolayısıyla, herhangi bir matrah farkı oluşmadığından tarhiyat önerilmeyecektir. Bildirilen tutardan arta kalan [ ( )=] YTL ise daha sonra yapılacak vergi incelemelerinde bulunacak matrah farklarından mahsup edilebilecektir.

56 Vergi farkları ve diğer vergiler
Matrah farkından mahsup uygulaması, - gelir, - kurumlar ve - katma değer vergisi yönünden tespit edilen matrah farklarıyla sınırlıdır. Mükelleflerin - Bu vergi türlerine ilişkin vergi farkları - Bu vergiler dışındaki diğer vergilere yönelik yapılacak inceleme ve tarhiyatlar - Haksız iadeden kaynaklanan tarhiyatlar bu kapsamda değerlendirilmeyecektir.

57 Kaçakçılık Suçları Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlemek veya kullanmak suretiyle vergi ziyaına yol açan mükellefler nezdinde yapılacak incelemeler sonucunda bulunacak matrah farklarından, 5811 sayılı Kanun uyarınca beyan edilen veya bildirilen varlıklar mahsup edebilecek olmakla birlikte bu mükellefler hakkında suç duyurusunda bulunulacaktır.

58 Kanun tasarı halindeyken Kanundan yararlananlar hakkında;
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 213 sayılı V.U.K. ile düzenlenen suçlar ve kabahatler, Bu suçlardan kaynaklanan mal varlığı değerleriyle ilgili olarak 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 282. maddesinde gösterilen suç, yönünden soruşturma veya kovuşturma yapılmayacağı, idari para cezası verilmeyeceği düzenlenmişti. Ancak bu düzenleme Plan ve Bütçe Komisyonu’nda tasarıdan çıkarılmıştır.

59 Dikkat ! Bildirim veya beyana konu edildiği halde, tarihi itibarıyla yurt dışında bulunduğu ve sahip olunduğuna ilişkin kanaat verici belge ile tevsik edilemeyen varlıklar nedeniyle, Bildirim veya beyan tarihinden itibaren bir ay içerisinde Türkiye’ye getirilmeyen veya bu sürede Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmeyen para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları nedeniyle Kanunun 3 üncü maddesinin beşinci fıkra hükmünden yararlanılamayacaktır.

60 Kanunun 3. maddesinin 5. fıkra hükmünden yararlanılamayacaktır.
- Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerce Türkiye’de sahip olunan ve beyan edilen taşınmazlar dışındaki varlıklara ilişkin tutarların banka veya aracı kurumlarda açılacak hesaplara yatırılarak, beyan tarihinden itibaren altı ay içerisinde sermayeye ilave edilmemesi halinde - Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerce Türkiye’de sahip olunan ve beyan edilen taşınmazlar dışındaki varlıklara ilişkin tutarların banka ve aracı kurumlara yatırılmaması ve yasal defter kayıtlarına intikal ettirilmemesi halinde, - Defter tutma yükümlülüğü bulunmayan mükelleflerce Türkiye’de sahip olunan ve beyan edilen taşınmazlar dışındaki varlıklara ilişkin tutarların banka ve aracı kurumlardaki hesaplara yatırılmaması halinde, Kanunun 3. maddesinin 5. fıkra hükmünden yararlanılamayacaktır.

61 GEÇMİŞTE YAPILAN BENZER DÜZENLEMELER

62 Geçmişte Yapılan Benzer Düzenlemeler
G.V.K.’nın Geçici 47. maddesi ile mükelleflerin tarihi itibariyle banka sisteminde var olan değerlerinden hareketle herhangi bir vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacağı hüküm altına alınmıştı. (Mali Milat- Sisteme 5 Milyar ABD Doları girdi.) G.V.K.’nın Geçici 60. maddesinde ise tarihine kadar sermaye şirketlerine sermaye olarak konulan ayni ve nakdi değerlerden hareketle herhangi bir vergi incelemesi yapılmayacağı hüküm altına alınmıştı.

63 Eleştiriler Yurtdışından getirilen tasarrufların türleri arasında ayrım yapılmaksızın %2 oranında vergilendirilmesi, arzu edilen sonucu yaratmayacaktır. Tasarrufların yurt içinde Devlet tahvillerine plase edilmesi ya da sermaye olarak konulması halinde vergilendirilmemesi daha doğru olurdu.

64 Eleştiriler Türkiye’ye getirilen değerlerin ne kadar süre ile Türkiye’de kalacağına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Yurt dışından gelen değerler için %2, Türkiye’de bulunan değerler için %5 oranında vergi tarh edilecek olması verginin eşitlik ilkesine aykırıdır.

65 Eleştiriler Banka ya da aracı kurumlara yatan paralar için şüpheli işlem bildiriminde bulunup bulunulmayacağı belli değildir. Döviz büfeleri açısından Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi de kapsama dahil edilmeliydi. Ayrıca vergi incelemeleri sonucunda usulsüzlük cezası kesilmeyeceğine ilişkin herhangi bir düzenleme yoktur. Örneğin yasal kayıtlara dahil edilmemiş varlıklar için THP’na uyulmadığı için usulsüzlük cezası kesilebilecektir.(!)

66 YURT DIŞI KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNALAR

67 İstisnalar (Geçici Madde 1)
1. Yurt dışı iştirak hisselerinin satışından doğan kazançlar, 2. Yurt dışı iştirak kazançları, 3. Yurt dışı şube kazançları, 4. Yurt dışı tasfiye kazançları

68 İstisnalar (Geçici Madde 1)
İstisna uygulamasından yararlanılabilmesi için; - Yurt dışı iştirak kazancı, - Yurt dışı iştirak hissesi satış kazancı, ve - Yurt dışı şube kazancının, tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması, Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumların tasfiyesinden doğan kazancın ise tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması, gerekmektedir.

69 Yurt dışı istisna kazançların beyanı
tarihinden tarihine kadar elde edilen; yurt dışı iştirak kazançları ve yurt dışı iştirak hissesi satış kazançları, 2008 yılına ilişkin verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde, tarihinden itibaren, (bu tarih dahil) tarihine kadar elde edilen; yurt dışı iştirak kazançları ve yurt dışı iştirak hissesi satış kazançları, 2009 yılı için verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde, beyan edilerek istisnaya konu edilebilecektir.

70 Yurt dışı istisna kazançların beyanı
Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumların, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra gerçekleşen tasfiyelerinden doğan ve (bu tarih dahil) tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilen kazançları da ilgili olduğu dönemler itibarıyla yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde gelire veya kurum kazancına dahil edilmek ve beyannamelerin ilgili satırında gösterilmek suretiyle istisnaya konu edilecektir.

71 Yurt dışı istisna kazançların beyanı
tarihinden önce elde edilen söz konusu istisna kazançlar ise elde edilme tarihinde geçerli olan hükümlere vergilendirilecektir. Bu kazançlardan kayıtlara intikal ettirilmeyen ve beyan dışı bırakılanlar ise istisna hükmünden yararlanmaksızın, Kanunun 3/1 maddesinde belirtilen hükümden yararlanarak Türkiye’ye getirilme imkanı bulunmaktadır.

72 Geçici 2. Madde Küresel finansal kriz nedeniyle İrlanda başta olmak üzere Danimarka, Almanya ve Avusturya’da tam mevduat güvencesi sağlamasına geçilirken Amerika, İngiltere, İspanya ve İsveç’te sigorta kapsamındaki mevduat tutarının artırılması nedeniyle, ülkemiz bankaları ile özellikle AB üye ülkelerinin bankaları arasında haksız rekabetin oluşması olasılığı dikkate alınarak;

73 Geçici 2. Madde Gerektiğinde, sigortaya tasarruf mevduatı ve katılım fonu kapsam ve tutarının tarihinden itibaren iki yıl süreyle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu yerine, doğrudan Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmesine imkan sağlayan düzenleme 5811 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesinde yer almaktadır.

74 Anayasa Mahkemesi’nin Yasayı iptal olasılığı var mı?
2007 ve öncesi yıllar için bir çeşit af görüntüsü içerdiğinden, yasanın Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmesi olasılığı bulunmaktadır. Bu durumda ne olacağı ise belirsizdir. Ancak, Anayasa Mahkemesi yasayı iptal etse bile Maliye Bakanlığı’nın iptal tarihine kadar yapılmış başvuruları geçerli kabul edeceğini düşünmekteyiz. 2 Mart 2009’dan sonraki iptal ise önem taşımamaktadır.

75