İSMİN HALLERİ 1.YALIN HAL 2.YÖNELME HALİ 3.BULUNMA HALİ 4.AYRILMA HALİ

... konulu sunumlar: "İSMİN HALLERİ 1.YALIN HAL 2.YÖNELME HALİ 3.BULUNMA HALİ 4.AYRILMA HALİ"— Sunum transkripti:

1 İSMİN HALLERİ 1.YALIN HAL 2.YÖNELME HALİ 3.BULUNMA HALİ 4.AYRILMA HALİ
İSMİN SEKİZ HALİ VARDIR 1.YALIN HAL 2.YÖNELME HALİ 3.BULUNMA HALİ 4.AYRILMA HALİ 5.BELİRTME HALİ 6.VASITA HALİ 7.İLGİ HALİ 8.EŞİTLİK HALİ

2 YALIN HAL İsimlerin hal eki almamış yalın halidir.
Bilgisayar, ev,okul,göz,Hasan, Bekir, Ankara, Duşenbe Yalın hali bulmak için: KİM? NE? NERE?(NERESİ?) sorularını sorarız. Kim geliyor? Ali geliyor. Ne okuyorsun? Gazete okuyorum. Bura nere?(Burası neresi?)Bura Ankara.(Burası Ankara.) Not: Bir isim iyelik eki ve çoğul eki de alsa yalın haldedir. Örnek: Kalemler, kitabım,

3 YÖNELME HALİ “-a,-e,-ya,-ye,-na,-ne”
İsmi fiile bağlar ve fiilin yönünü ve nereye yöneldiğini gösterir. Eğer son sesli harf kalın ise: “a” Eğer son sesli harf ince ise: “e” Eğer son harf sesli ise: “-ya,-ye” Eğer kelimede 3. tekil şahıs iyelik eki varsa:“-na,-ne” yazarız. Eve, okula, Hasan’a, Ankara’ya, Duşanbe’ye, Dedemin evine Yönelme halini bulmak için: KİME?, NEYE?, NEREYE? sorularını sorarız. Kime çağırıyorsun? Ali’ye çağırıyorum. Kamil’in babasına. Neye bakıyorsunuz? Yılana bakıyoruz. Mustafa’nın arabasına Öğrenciler nereye gidiyorlar? Öğrenciler okula gidiyorlar. Eğer şahıs zamirlerine yönelme eki gelirse: Bana, sana, ona, bize, size, onlara yazarız. Örnek: Kime söylüyorsun? Sana söylüyorum.

4 BULUNMA HALİ “-da,-de,-ta,-te,-nda,-nde”
“-de” hal eki ismi fiile bağlar ve fiilin yerini ve zamanını gösterir. Eğer son harf FSTKÇŞHP harflerinden biri ile biterse:“-ta,-te ” Eğer son harf FSTKÇŞHP harflerinden biri değilse: “ -da,-de ” Eğer kelimede 3. tekil şahıs iyelik eki varsa: “-nda,-nde ” yazarız. Evde, sınıfta, Hasan’da,Paris’te,, dedemin evinde, Ali’nin yanında Bulunma halini bulmak için : KİMDE?, NEYDE?, NEREDE? sorularını sorarız. Kimde para var? Ali’de para var. Babamda para var. Neyde su var? Bardakta su var. Sürahide su var. Baban nerede çalışıyor? Babam fabrikada çalışıyor. O hastanede çalışıyor. Eğer şahıs zamirlerine bulunma eki gelirse: “Bende, Sende, Onda, Bizde, Sizde, Onlarda” yazarız. Sende mavi kalem var mı? Hayır, bende mavi kalem yok.

5 AYRILMA HALİ “-dan,-den,-tan,-ten,-ndan,-nden”
“-den” hal eki ismi fiile bağlar ve fiilin çıkıp uzaklaştığı yeri gösterir Eğer son harf FSTKÇŞHP harflerinden biri ile biterse:“-tan,-ten ” Eğer son harf FSTKÇŞHP harflerinden biri değilse: “ -dan,-den ” Eğer kelimede 3. tekil şahıs iyelik eki varsa: “-ndan,-nden ” yazarız. Evden,sınıftan,Hasan’dan,Paris’ten,dedemin evinden,Ali’nin yanından Bulunma halini bulmak için : KİMDEN?, NEYDEN?, NEREDEN? sorularını sorarız. Bu kalemi kimden aldın? Bu kalemi Ali’den aldım.Mehmet’ten aldım. Neyden korkarsın? Köpekten, yılandan, fareden ve kurttan korkarım. Nereden geliyorsun? Paris’ten geliyorum. Dedemin evinden geliyorum. Eğer şahıs zamirlerine bulunma eki gelirse: “Benden, Senden, Ondan, Bizden, Sizden, Onlardan” yazarız. Örnek: Senden kalem istedim ama sen duymadın. Benden sana zarar gelmez. Sizden korkmuyoruz.

6 BELİRTME HALİ“-ı,-i,-u,-ü,-yı,-yi,-yu,-yü,-nı,-ni,-nu,-nü”
“-i ” hali ismi fiile bağlayarak isme belirlilik anlamı katar. Eğer son sesli harf (a-ı) ise: ı Eğer son sesli harf (e-i) ise: i Eğer son sesli harf (o-u) ise:u Eğer son sesli harf (ö-ü) ise:ü Eğer son sesli harf sesli ise: “-yı,-yi,-yu,-yü” Eğer kelimede 3. tekil şahıs iyelik eki varsa: “-nı,-ni,-nu,-nü” yazarız. Sınıfı evi,topu,gözü,Ali’yi,Duşanbe’yi,dedemin evini, Ali’nin babasını Belirtme halini bulmak için : KİMİ?, NEYİ?, NEREYİ? sorularını sorarız. Kimi bekliyorsun?Annemi, abimi ve abimin arkadaşını bekliyorum. Neyi istiyorsun? Kalemi istiyorum. Topu istiyorum. Havluyu istiyorum. Nereyi boyayacaksın?Okulu, sınıfı, evi, yatak odasını boyayacağım. Eğer şahıs zamirlerine bulunma eki gelirse: “Beni, Seni, Onu, Bizi, Sizi, Onları” yazarız. Örnek: Ben seni çok seviyorum. Sen de beni seviyor musun? Ben sizi tanımıyorum. Onları pazarda gördüm. Onu öğretmen çağırıyor.

7 VASITA HALİ “ ile” ( -la, -le )
“ile” kelimeler arasında vasıta, beraberlik ve durum ilgisi kurar. “ile” vasıta eki kendinden önceki kelimeye bitişik yazılabilir. Eğer kelimenin son sesli harfi kalın ( a-ı-o-u ) ise: “-la” Eğer kelimenin son sesli harfi ince ( e-i-ö-ü ) ise: “-le” Eğer kelimenin son harfi sesli ise: “-yla, -yle” yazarız. Uçakla, trenle, arabayla, gemiyle, taksiyle, atla,eşekle, vapurla Vasıta halini bulmak için :NE İLE?(NEYLE?)KİM İLE?(KİMİNLE?) sorularını sorarız. Okula neyle geliyorsun? Okula otobüsle geliyorum. Taksiyle geliyorum. Tatile kiminle gidersin? Tatile ailemle giderim. Tatile babamla giderim. Tahtaya ne ile yazarız? Tahtaya tebeşir ile yazarız. Kim ile ders çalışıyorsun? Ali ile ders çalışıyorum. Eğer şahıs zamirlerine bulunma eki gelirse: “ Benimle, Seninle, Onunla, Bizimle, Sizinle, Onlarla ” yazarız. Örnek: Benimle tenis oynar mısın? Evet, seninle tenis oynarım.

8 İLGİ HALİ “-ın,-in,-un,-ün,-nın,-nin,-nun,-nün”
İlgi “-in” hali ismin diğer bir isimle ilgisini gösterir. Eğer son sesli harf (a-ı) ise: ın Eğer son sesli harf (e-i) ise: in Eğer son sesli harf (o-u) ise:un Eğer son sesli harf (ö-ü) ise:ün Eğer son sesli harf sesli ise: “-nın,-nin,-nun,-nün” yazarız. Kapının, kalemin, şoförün, Fatma’nın, Ali’nin, Türkiye’nin, Tokyo’nun İlgi halini bulmak için: KİMİN? NEYİN? NERENİN? sorularını sorarız. Bu kimin çantası? Bu Hasan’ın, öğretmenin, Jale’nin çantası. Neyin sayfası? Kitabın, derfterin, gazetenin, derginin sayfası. Ankara nerenin başkenti? Ankara Türkiye’nin başkenti. Eğer şahıs zamirlerine ilgi eki gelirse: “ Benim, Senin, Onun, Bizim, Sizin, Onların ” yazarız. Bu kimin evi? Bu Benim evim. Bu Onun evi. Bu bizim evimiz. Senin evin nerede? Benim evim Lokantanın yanında, parkın önünde

9 EŞİTLİK HALİ “-ca,-ce,-ça,-ce”
Eşitlik eki “-ce” eşitlik, benzerlik ve görelilik anlamı katar. Eğer son harf FSTKÇŞHP harflerinden biri ile biterse:“-ca,-ce ” Eğer son harf FSTKÇŞHP harflerinden biri değilse: “ -ça,-çe ” Ahmet’çe (Ahmet’e göre), Babamca (babama göre), insanca ( insan gibi), küçükçe ( küçük gibi )çocukça ( çocuk gibi ) Eşitlik halini bulmak için: KİMCE?, NASIL? sorularını sorarız. Kimce bu ev güzel? Bence bu ev güzel. Sizin eviniz nasıl? Bizim evimiz küçükçe bir ev. Eğer şahıs zamirlerine eişitlik eki gelirse: “Bence ( Bana göre ), Sence ( Sana göre ), Onca ( Ona göre ) Bizce (Bize göre),Sizce (Size göre),Onlarca (Onlara göre)” yazarız. Sence yeni elbisem nasıl? Bence çok güzel. Sizce yeni yıl nasıl olacak? Bana göre yeni yıl çok güzel olacak.