AİLE VE SOSYAL HAYAT AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA Hazırlayan: Salim SELVİ.

... konulu sunumlar: "AİLE VE SOSYAL HAYAT AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA Hazırlayan: Salim SELVİ."— Sunum transkripti:

1 AİLE VE SOSYAL HAYAT AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA Hazırlayan: Salim SELVİ

2 أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ, بِسْمِ ﷲِالرَّحْمَنِ اارَّحِيم 1 AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَانَ مُنَافِقًا خَالِصًا وَمَنْ كَانَتْ فِيهِ خَلَّةٌ مِنْهُنَّ كَانَتْ فِيهِ خَلَّةٌ مِنْ نِفَاقٍ حَتَّى يَدَعَهَا إِذَا حَدَّثَ كَذَبَ وَإِذَا عَاهَدَ غَدَرَ وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَإِذَا خَاصَمَ فَجَرَ ». غَيْرَ أَنَّ فِى حَدِيثِ سُفْيَانَ « وَإِنْ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنْهُنَّ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنَ النِّفَاقِ »

3  Vefa, başta Cenab-ı Hak olmak üzere aile, akraba, yakınlar, dostlar, arkadaşlar ve bütün varlık âlemiyle emanet ve sadakat temelli bir münasebet kurmaktır.  Vefa, sözüne sadık kalmak ve onu muhafaza etmek için cehd-ü gayret göstermektir.  Söz ile özün doğru ve birbiriyle uyumlu olmasına dikkat etmektir. Vefa doğrunun, doğruluğun ve adaletin kardeşidir. Vefanın zıddı olan ‘ğadr’ ise yalanın, yalancılığın ve zulmün kardeşidir. 2 AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

4  Vefa; toplumsal bünye için en esaslı değerlerden, en ulvi hasletlerdendir. Zira bütün muameleler, akitler ve sosyal ilişkiler vefaya bağlıdır.  Bir toplumda vefasızlık baş gösterirse güven duygusu sarsılır. Ferdî ve içtimaî hayatta kadirşinaslık ve vefa olmazsa insanî ilişkiler zedelenir, toplumsal dayanışma ve yardımlaşma ruhu kaybolur, neticede toplumsal huzur bozulur. 3 Vefa, fert için bir kıymet ve değer, toplum için huzur ve saadettir. AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

5  İnsanları yücelten ulvi bir meziyet olan vefa, özünde sadakat, samimiyet gibi ahlaki değerleri barındırır.  Yüce Allah tarafından en üstün vasıflarla yaratılmış olan insan, ailesine, anne-babasına ve bütün akrabalarına karşı sorumlu bir varlıktır.  Kuşkusuz İslam dini, akrabalık ve aile ilişkilerine büyük önem vermiş, bu ilişkilerin ilkeli, sağlam ve devamlı olmasına da özen göstermiştir. 4 AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

6  Bizler için üsve-i hasene olan, hayatımızın her anında ve her alanında en güzel örnek olan Peygamberimizin hayatında vefanın en güzel örneklerini görmekteyiz.  Rahmet Peygamberi vefat eden annesi Amine’yi, Ebva’da ziyaret etmiş ve mezarını temizleyip içindeki şefkat ve merhamet dolu hislerle gözleri dolmuştur.  Kendisine iyilik ve ikramda bulunan herkesi dualarında hayırla yâd etmiş ve ashabına da unutturmamıştır.  Peygamberimiz, kendisini himaye eden amcası Ebu Talip başta olmak üzere, amcasının eşi Fatıma Hatun’a “Annemden sonraki annem” sözleriyle son derece vefalı olmuş, onların bu güzel himayesini her zaman anlatmıştır. 5 Hz.Peygamber’in Ailesine Karşı Vefası

7  Amcasının düşkünlük döneminde Hz. Ali’nin (r.a.) bakımını üstlenerek yanında himaye etmesi de bunun bir göstergesidir.  Küçük yaşlarda sütanneye verilmesi sebebiyle, sütanneleri ve süt kardeşlerine elinden geldiği kadar hizmet etmiş, onlara hediyeler, erzak, her türlü ikramda bulunmaktan ve göndermekten de geri kalmamıştır.  Kendisine küçük yaşlardan beri bakan dadısı Ümmü Eymen’e ömrü boyunca hep ikramda bulunmuş, “Bu, benim ev halkımdan sağ kalan tek kişidir!” diyerek iltifatta bulunarak onu daima sevgi ve muhabbetle anmıştır. 6 Hz.Peygamber’in Ailesine Karşı Vefası AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

8  Hz. Hatice için Rahmet Peygamberi: “Yüce Allah, bana Hatice’den daha hayırlı bir eş vermemiştir. Bütün insanlar bana inanmazken o bana inandı. Herkes beni yalanlarken o doğruladı. İnsanlar (yardımlarını) benden esirgediklerinde o bana malıyla destek oldu. Yüce Allah, bana başka kadınlardan değil ondan çocuklar ihsan etti” sözleriyle ona karşı vefasını dile getirmiştir. 7 Hz.Peygamber’in Ailesine Karşı Vefası AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

9  Rahmetle muamele etmeyi kendisine “ilke” edinen Allah, kulunu kendi hâline bırakmamış, akıl ve irade nimetinin yanında peygamber olarak seçtiği kişiye vahiy de vererek insanların sürekli yollarını aydınlatmıştır.  Bu nedenle yeryüzünde tevhid inancına dayalı ahlaklı fertler ve toplumların oluşturulmasını istemiştir. Fakat Allah’ı tanıyacak şekilde yaratılan insan, çeşitli saiklerin etkisiyle fıtratına yabancılaşabilmekte ve dinî-ahlaki alanda sapmalar gösterebilmektedir. Bunun temel nedeni en büyük nimet ve emanet olan akıl ve iradenin ilahi iradeye uygun kullanılamamasıdır. 8 Hz.Peygamber vefası ile de bize Örnektir.

10  Kur’an, insanın hem Allah’a hem de insanlara karşı ahlaki sorumluluklarını yerine getirmesine yönelik bir çağrıdır ve birçok ayette “iman” ve “salih amel” formülüyle bunu takdim eder.  “İman”, insanla Allah arasında gerçekleşen bir olgu, bir diyalog iken; “salih amel”, hem Allah ile insan arasında hem de Allah’ın rızasına dayalı olarak insanlar arasında gerçekleşen davranışlar bütünüdür.  Dolayısıyla, insanın kendisine ve diğer insanlara karşı ahlaki sorumluluklarının aynı zamanda Allah’a karşı da bir sorumluluk olduğunu söyleyebiliriz. 9 Ahde Vefa AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

11 10  “Ahde vefa” Allah’a ve insanlara verilen sözün mutlaka yerine getirilmesini, özün ve sözün doğru olmasını ifade eder.  Mümin kişi yaratılışında Allah’a verdiği iman ve itaat sözünü hatırlayıp ahde vefalı olduğunu göstermelidir.  اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلٰىۚ شَهِدْنَاۚ اَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيٰمَةِ اِنَّا كُنَّا عَنْ هٰذَا غَافِلينَۙ ﴿١٧٢﴾  Ben sizin rabbiniz değil miyim? “Elbette öyle! Tanıklık ederiz” dediler. Böyle yaptık ki kıyamet gününde, “Bizim bundan haberimiz yoktu” demeyesiniz; (A'râf Suresi,172)  Mümin kişi aslında yaratılışında Allah’a verdiği iman ve itaat sözünü hatırlayıp ahde vefalı olduğunu göstermektedir. AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

12 11  فَاَقِمْ وَجْهَكَ لِلدّينِ حَنيفاً فِطْرَتَ اللّٰهِ الَّتي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْديلَ لِخَلْقِ اللّٰهِ ذٰلِكَ الدّينُ الْقَيِّمُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿٣٠﴾  O halde sen hanîf olarak bütün varlığınla dine, Allah insanları hangi fıtrat üzere yaratmışsa ona yönel! Allah’ın yaratmasında değişme olmaz. İşte doğru din budur; fakat insanların çoğu bilmezler.(Rum Suresi, 30)  Hz. Peygamber’in “Her çocuk İslam fıtratı üzerine doğar.” (Müslim, Kader, 25) hadisi de bu inancın insanın doğasında olduğunu göstermesi açısından ayetin tefsiri gibidir.  Buna göre her insan tevhidî bir inanca sahip olup ahlaki gerçekleri görebilme yetisine sahiptir. Allah’ın insanı yaratırken özüne nakşettiği tevhid inancına bağlılığı sürdür AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

13 12  وَالَّذينَ هُمْ لِاَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَۙ ﴿٨﴾  Yine o müminler emanetlerine ve ahidlerine sadakat gösterirler.(Müminun, Suresi, 8)  مِنَ الْمُؤْمِنينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللّٰهَ عَلَيْهِۚ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضٰى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْديلاًۙ ﴿٢٣﴾  Müminlerden bazı kimseler Allah’a verdikleri sözü yerine getirdiler, kimileri onun yolunda can verdiler, kimileri de ecellerini bekliyorlar; (vaadlerini) asla ­değiştirmediler.(Ahzab, 23) Kur’an’da ahde vefa müminlerin karakteristik özellikleri arasında sayılmaktadır.

14 13  Helak edilen toplumların çoğunun tevhid inancına bağlı ve yaratılış amacına uygun yaşamadıkları belirtilmektedir.  Kur’an’ın hakikat olduğunu anlayıp kavrayan, yaratılışlarında Allah’a verdikleri iman ve ibadet sözüne sadakat gösteren ve bu sözlerinden asla dönmeyen aklıselim sahibi kimselerin varlığından bahsedilmektedir. AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA Kur’an’da ahde vefa müminlerin karakteristik özellikleri arasında sayılmaktadır.

15 14  Günümüzde maalesef ahlakî değerler ciddi bir şekilde yara almış, adeta hayatın dışına itilmiştir. Ahlakî bir değer erozyonunun yaşandığı ve değerlerin yozlaştığı modern zamanlarda, vefa duygusu da bu durumdan nasibini almıştır.  En başta da bu vefasızlık, Yüce Yaratıcı’ya karşı kulluk görevinin ihmal edilmesinde kendisini göstermektedir.  Cenab-ı Hakka karşı vefasızlık yaygınlaşınca, yalnızlığa terk edilen anne-babalara, eşlere, çocuklara her geçen gün üzülerek şahit olunmaktadır. Vefasızlık AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

16 15  Bugün Yüce Rabbimizle aramızdaki ahdimizi hatırlamaya, tüm insanlık ve kâinatla olan vefa sözleşmemizi yenilemeye ihtiyaç vardır.  Müminler olarak bizler, vefayı en üst seviyede yaşayan ve temsil eden, vefa insanı ve muallimi Hz. Peygamber’in rehberliğinde vefa toplumunu yeniden inşa etmekle mükellefiz.  Rabbim bizleri kendisine, peygamberine, ana-babamıza, akrabalarımıza, dost ve arkadaşlarımıza, bütün ehl-i imana, vatan ve milletimize karşı vefakâr eylesin! Âmin!.. Vefa Sözleşmemizi Yenileyelim AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

17 16  Müslüman birey kendi aile efradına karşı mükellefiyetleri olduğu gibi akraba ve komşularına karşı da sorumluluğu vardır.  Yüce dinimiz İslâm’ın en çok önem verdiği hususlardan biri de akraba ve komşuluk ilişkileridir.  Müslüman birey kendi aile efradına karşı mükellefiyetleri olduğu gibi akraba ve komşularına karşı da sorumluluğu vardır.  Yüce dinimiz İslâm’ın en çok önem verdiği hususlardan biri de akraba ve komşuluk ilişkileridir. Akraba ve Komşulara Vefa AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

18 17  Davette bulunmak, davetine icabet etmek, hastalandığında ziyaretine gitmek, cenazesine katılmak, sosyal dayanışma içerisinde olmak, sıkıntısı varsa gidermeye çalışmak, bu sorumluluklardan sadece bir kaçıdır.  Müslüman komşu ve akrabasına karşı asla bigâne ve kayıtsız kalamaz.  Müslüman kişi komşu ve akrabalarından her daim haberdar olmak ve onları görüp gözetmek durumundadır. Akraba ve komşulara karşı sorumluluklar: AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

19 18  Müslüman birey nasıl ki, anne-babasına ve aile bireylerine karşı sorumlu ise akraba ve komşularına karşı da sorumludur. Rabbimiz buyuruyor ki:  وَاعْبُدُوا اللّٰهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِه شَيْـٔاً وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسَاناً وَبِذِي الْقُرْبٰى وَالْيَتَامٰى وَالْمَسَاكينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبٰى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبيلِۙ وَمَا مَلَكَتْ اَيْمَانُكُمْ  “Allah'a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz, Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.” (Nisa,36) Akraba ve Komşulara Vefa

20 19  Müslümanların pratik hayatlarına baktığımızda, aile ve akrabalık ilişkilerine hassasiyet gösterenlerin sayısının oldukça azalmıştır.  Batı toplumları bunu içselleşmiş vaziyette. Aynı apartmanda oturuyor olmalarına rağmen kimse kimseyi tanımaz. Batıda sadece akraba ve komşuluk ilişkilerine değil, aile içi ilişkilerde de sıkı bir bağ söz konusu değil.  Avrupa’da aile, akraba ve komşuluk ilişkileri sıfır. Bunu sadece örnek verdik, onları eleştirecek hâlimiz yok, zira onların yaşam biçimi bu. Ancak üzülerek ifade etmiş olalım ki, birçok konuda Avrupalılar taklit edildikleri gibi, bu hususta da taklit başlamış bulunmaktadır. Çağımızın hastalığı “kayıtsızlık ve yalnızlık” AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

21 20  Münafıklar gerek Allah’a gerekse insanlara verdikleri sözden dönmeleri ve yalan söylemeleri sebebiyle Allah’ın, onların kalplerine nifak illetini yerleşmiştir.  Müminlerin en önemli ahlaki özelliklerinden biride ahde vefa olmaktır.  Müminlerin bu erdemli tutum ve davranışlarından asla taviz vermemelidirler.  Bir antlaşma yaptıklarında Allah’ın adını anarak verdikleri söze sadakat göstermeleri; Allah’ı niyetlerine şahit tutarak pekiştirdikleri yeminlerini sonradan bozmamalarını emreder. Kâfirler gibi münafıklar da ahde vefası olmayan bir güruh olarak karşımıza çıkmaktadır. AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

22 21  وَاَوْفُوا بِعَهْدِ اللّٰهِ اِذَا عَاهَدْتُمْ وَلَا تَنْقُضُوا الْاَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكيدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللّٰهَ عَلَيْكُمْ كَفيلاً اِنَّ اللّٰهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ ﴿٩١﴾  Antlaşma yaptığınız zaman Allah’a verdiğiniz sözü yerine getirin; Allah’ı kendinize kefil tutarak kesinliğe kavuşturduktan sonra yeminlerinizi bozmayın. Unutmayın ki yaptıklarınızı Allah bilmektedir.  وَلَا تَكُونُوا كَالَّتي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ اَنْكَاثاً تَتَّخِذُونَ اَيْمَانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ اَنْ تَكُونَ اُمَّةٌ هِيَ اَرْبٰى مِنْ اُمَّةٍ اِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللّٰهُ بِه ﴿٩٢﴾  Sakın, bir grubun diğer gruptan daha güçlü olması sebebiyle yeminlerinizi aranızda (güçsüzler aleyhine) bir kandırma aracı yaparak, ipliğini iyice büktükten sonra geri çözen kadın gibi olmayın. Allah bu şekilde sizi imtihan etmektedir. ( Nahl,91-92.) Ahde Vefa AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

23 22  Dinimizde akraba ve komşuluk ilişkilerinin çok özel ismi vardır: “Sıla-i rahim”.  Sıla-i rahim:»Hısım akrabayı ziyaret emek ve onlarla görüşmek, iletişim hâlinde olmak, alakayı devam ettirmek, arada kırgınlık ve küskünlük varsa bunu sonlandırmak, akrabanın kusurlarını affetmek.  Bunlar sıla-i rahimin gereklerindendir.  Sıla-i rahim İslam dinin en önem verdiği konulardan biridir.  Sıla-i rahim, akrabalar, yakınlar arasındaki bağı ve iletişimi sağlam tutmak bu ilişkileri koparmamaktır.  Komşu ve akraba ilişkilerinin iyi olması için karşılıklı saygı sevgi ve yardımlaşmanın güçlü olması gerekmektedir. “Sıla-i rahim”.

24 23  Müslümanlar komşu ve akrabalarına her daim muhabbet beslemeliler.  Sağlam iletişim ve diyalogların olması muhabbet ve sevginin tezahürüdür.  Sevgili Peygamberimiz, bakınız ne buyuruyor: “İmân etmedikçe cennete giremezsiniz, birbirinizi sevmedikçe iman etmiş olamazsınız.” Sevgi ve muhabbet birliğin kopmaz bağıdır. AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

25 24  Akraba ve komşuluk ilişkilerini kesmek ise en büyük vebâl ve en büyük günahlardandır.  Rabbimiz buyuruyor ki:  اَلَّذينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللّٰهِ مِنْ بَعْدِ ميثَاقِه وَيَقْطَعُونَ مَٓا اَمَرَ اللّٰهُ بِهٓ اَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْاَرْضِ اُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿٢٧﴾  “O kimseler ki, Allah’a verdikleri sözü katiyen kabul ettikten sonra bozarlar, Allah’ın birleştirilmesini emrettiği şeyi (akrabalar ve müminler arasındaki irtibatı) keserler ve yeryüzünde fesat çıkarırlar. İşte onlar, gerçekten zarara uğrayanlardır.” (Bakara, 27) Akraba ve Komşulara Vefa AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

26 25  Sevgili Peygamberimiz’in, sıla-i rahimi kesenlerle ilgili o kadar şiddetli uyarıları var ki,  Resûl-ü Ekrem Efendimiz buyuruyor ki: “Sevap yönünden hayrın en değerlisi, iyilik yapmak ve yakınlarla ilişki kurmaktır. Ceza yönünden şerrin en kötüsü de zulüm yapmak ve akrabalarla ilişkiyi kesmektir.” (İbn-i Mace)  Bir başka hadis-i şerifte şöyle geçtiği rivayet edilmektedir: "Sıla-i rahmi yerine getirerek insanlara karşı olan vazifelerini yapan kimseye Allah rahmetiyle muamele etsin, bu vazifeyi yapmayanlar da Allah'ın rahmetinden mahrum kalsın." Akraba ve Komşulara Vefa

27 26  Kur’an’da üzerinde titizlikle durulan aksi durumuna asla müsamaha gösterilmeyen ahde vefa, ferdî, toplumsal ve uluslararası hayatı birbirine bağlayan en güçlü bağ ve güven unsurudur.  Nitekim insanlar arası ilişkilerde güven unsurunun hâkim olabilmesinin en önde gelebilen vasıtası ahde vefadır.  Bu güven olmadan veya sağlanmadan toplum hayatı mümkün olmaz. Akraba ve Komşulara Vefa AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

28 27  Allah Teâlâ Kur’an’da, insanların toplum hayatının gereği olarak birbirleriyle yaptıkları sözleşmelerin esaslarına uygun hareket etmelerinin, verdikleri sözleri mutlaka yerine getirmelerinin önemi üzerinde ısrarla durur.  Söz verdiği hâlde sözünde durmayan müminlere yönelik ihtarı da bu davranışın önemini gözler önüne sermektedir.  يَٓا اَيُّهَا الَّذينَ اٰمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ ﴿٢﴾  كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللّٰهِ اَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ ﴿٣﴾  «Ey iman edenler! Niçin yapmayacağınız şeyleri söylüyorsunuz?  Yapmayacağınız şeyleri söylemeniz Allah katında çok çirkin bir davranıştır.(Saff, 2-3.)» Akraba ve Komşulara Vefa AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

29 28  بَلٰى مَنْ اَوْفٰى بِعَهْدِه وَاتَّقٰى فَاِنَّ اللّٰهَ يُحِبُّ الْمُتَّقينَ ﴿٧٦﴾  Hayır, öyle değil! Her kim ahdine vefa gösterir ve günah işlemekten sakınırsa, bilsin ki Allah o sakınanları sever. (Âl-i İmran, 3/76.)  Bu bir kulun erişebileceği en büyük mutluluk Allah’ın sevdiği kullar arasına adını yazdırabilmektir. Allah’ın sevdiği kimseler arasında ahde vefa sahipleri de sayılmaktadır. AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA

30 29  اِنَّ الَّذينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللّٰهِ وَاَيْمَانِهِمْ ثَمَناً قَليلاً اُو۬لٰٓئِكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِي الْاٰخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللّٰهُ وَلَا يَنْظُرُ اِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ وَلَا يُزَكّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ اَليمٌ ﴿٧٧﴾  Allah’a verdikleri sözü ve yeminlerini az bir bedelle satanlara gelince, işte onların âhirette hiç nasipleri yoktur. Kıyamet günü Allah onlarla konuşmayacak, onlara bakmayacak ve onları temize çıkarmayacaktır. Onlar için elem veren bir azap vardır. (Âl-i İmran, 3/77.)  Rabbim bizleri kendisine, peygamberine, ana-babamıza, akrabalarımıza, dost ve arkadaşlarımıza, bütün ehl-i imana, vatan ve milletimize karşı vefakâr eylesin! Âmin!.. Allah’ın sevdiği kimseler arasında ahde vefa sahipleri de sayılmaktadır. AKRABALARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZDE VEFA