ÇİÇEĞİNDEN YARARLANILAN TIBBİ BİTKİLER

... konulu sunumlar: "ÇİÇEĞİNDEN YARARLANILAN TIBBİ BİTKİLER"— Sunum transkripti:

1 ÇİÇEĞİNDEN YARARLANILAN TIBBİ BİTKİLER

2 TIBBİ BİTKİLER Tıbbi Bitki :
Tanımı Tıbbi Bitki : Doğrudan doğruya bitkinin çeşitli kısımlarının veya onlardan elde edilen etkili maddelerin dahilen veya haricen insan ve hayvanlarda görülen hastalıkların tedavisinde kullanılan bitkilere Tıbbi Bitki denir.

3 LAVANTA (lavandula officinalis)

4 LAVANTA (lavandula) Anavatanı
Akdeniz Bölgesi ülkelerinde Kanarya Adaları ve Hindistan’ da doğal olarak bulunur. Lavanta tarlaları denilince akla gelen ilk yer Fransa’nın Provans bölgesi olur Türkiye’de ise Isparta ilinde Kuyucak Köyü ve çevresinde yetiştirilmektedir.

5 LAVANTA (lavandula) Botanik Özellikleri
Çok yıllık, çalımsı bir bitkidir. 20-60 cm boy yapar. Aromatik kokuludur. Kurağa, sıcağa ve soğuya dayanıklıdır.

6 LAVANTA (lavandula) Çeşitleri
Lavantada büyüme ilk yıl oldukça yavaş olur, kısa saplar meydana gelir. Esas büyüme ve verim ikinci yıldan itibaren başlar. Ülkemizde yetiştirilen birkaç farklı çeşidi bulunmaktadır.

7 LAVANTA (lavandula) Çeşitleri Lavandula İntermedia :
Melez bir çeşit olduğu için sadece çelikle üretilebilir. Tohumla üretildiğinde çeşitin karakteristik özelliklerinden sapma görülür. Bu çeşit çiçek üretimi için uygundur. Yağ oranı yüksek ama yağ kalitesi düşüktür.

8 LAVANTA (lavandula) Çeşitleri Lavandula Angustifolia :
İngiliz lavantası adıyla da anılmaktadır. Yağ üretimi için tercih edilen bir çeşittir. Yağ oranı miktar olarak az ama daha kalitelidir. Parfüm yapımında da kullanılır. Üretimi tohumla da yapılabilir.

9 Üretim ve Yetistirme Tekniği
LAVANTA (lavandula) Üretim ve Yetistirme Tekniği Lavanta üretimi 2 şekilde yapılabilir; Birincisi ve en çok tercih edilen yöntem çeliklerden ve köklü sürgünlerden yapılan üretimdir.  İkinci üretim yöntemi ise tohumla üretimlerinin yapılmasıdır.

10 LAVANTA (lavandula) Çelik Alma Tekniği
Çelikle yada köklü sürgünle üretim; Bu yöntem ile üretilen lavantaların daha verimli olduğu gözlenmiştir. Çeliklerin ilkbahardan önce bitkilerin uyanmasından önce köklendirme ortamına dikilmeleri gerekir. Şubat-Mart-Nisan ayları tercih edilir.

11 LAVANTA (lavandula) Çelik Alma Tekniği

12 Tohumla Üretim Tekniği
LAVANTA (lavandula) Tohumla Üretim Tekniği Tohumla Üretim: Tohum vermeyen lavanta çeşitleri için mecburen çelikle ve ya köklü sürgünlerden üretim yapılmaktadır. Tohumla üretim yapılmasının diğer zor tarafı da tohumların çok küçük olması ve arazideki yabani otların lavantaların yetişmesinde olumsuz rol oynaması dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır.

13 Tohumla Üretim Tekniği
LAVANTA (lavandula) Tohumla Üretim Tekniği

14 LAVANTA (lavandula) İklim İstekleri
Tüm hava koşullarına dayanıklı olması sebebiyle çiftçilerin kıraç toprakları değerlendirmesi açısından oldukça elverişlidir. Ancak don yaşanılan yörelerde verim kaybı yaşanabilmektedir.

15 LAVANTA (lavandula) Toprak İşleme
Lavanta fideleri dikilmeden tarla otsuz, özellikle rizomla çoğalan yabancı otlarla kaplı bulunmaması gerekir. Lavanta çeliklerinin ve ya fidelerinin ekimini yapmadan önce arazide derin sürüm yapılması gerekmektedir. Diskaro (dızgara) ve tırmık ile düzeltilen araziye fideler oturtulur. 

16 LAVANTA (lavandula) Toprak İstekleri
Lavanta bitkisinin toprak özelliklerini iyileştirici ve rüzgar-su erozyonunu önleyici etkileri de son derece önemlidir.

17 LAVANTA (lavandula) Toprak İstekleri  Toprak hafif alkali pH 6-8,5 değerleri arasında olması gerekmektedir. Toprağın asit ve kireç değerleri bu dengelere getirildiğinde lavantanın verimine önemli bir katkı sağlayacaktır. Lavanta, toprak seçiciliği olmadan tüm toprak çeşitlerinde yetişebilen çok yıllık çalımsı bir bitki türüdür.

18 LAVANTA (lavandula) Toprak İstekleri "Ekstrem koşulların bitkisi" olarak bilinen lavanta; su sıkıntısı olan, besin maddelerince fakir, kötü toprak koşullarında, üreticiler için alternatif bir üretim fırsatı sunmaktadır Kireç içeriği yüksek olan süzek kuru ve kalkerli topraklarda daha iyi verim alınmaktadır.

19 LAVANTA (lavandula) Tohumla Üretim

20 LAVANTA (lavandula) Tohumla Üretim

21 LAVANTA (lavandula) Fide Dikimi
Fide dikimi yılda 2 kez olmak üzere Mayıs ve Kasım aylarında yapılabilir. Mayıs ayında yapılan dikimlerde verim Kasım ayında yapılan dikimlere göre daha düşük olduğu için ekimlerin Kasım ayında yapılmasını öneriyoruz.

22 LAVANTA (lavandula) Fide Dikimi
Lavanta yetiştiriciliğinde 140*35 cm sıra arası ve sıra üzeri mesafe yetiştiricilik için uygundur. Dönüm başına (1000m²) 2200 adet lavanta fidesi ekilmektedir.

23 LAVANTA (lavandula) Fide Dikimi Fide dikimi yapıldıktan sonra bitkinin toprakla olan ilişkisini kuvvetlendirmek amacıyla belirli aralıklarla 3–4 defa sulama yapılmalıdır. İleriki yıllarda lavanta bitkisi susuz koşullarda yetiştirilebilirse de sulama yapılması dekardaki çiçek verimini artırır.

24 LAVANTA (lavandula) Gübreleme Lavanta tarlalarında 2-3 yılda bir ahır gübresi ile yapılacak gübreleme, toprak şartlarını iyileştirmeye yardımcı olacağı için son derece önemlidir. Bunu dışında dekara yılda 8-10 kg N ve 3-5 kg P2O5 verilmesi yeterlidir. Ancak gübreleme toprak analizi sonuçlarına göre yapılmalıdır.

25 LAVANTA (lavandula) Sulama   Dikim sonrası sulama bir ay boyunca her gün sonra kademeli olarak azaltılarak sulama yapılmalıdır. Haziranda sulama kesilmeli, ilk yıl vereceği çiçekler bitki gücünü köklenmeye harcaması için kesilmelidir. İleriki yıllarda lavanta bitkisi susuz koşullarda yetiştirilebilirse de sulama yapılması dekara çiçek verimini artırır. 

26 LAVANTA (lavandula) Sulama

27 LAVANTA (lavandula) Yabancı Ot Mücadelesi
Dikimden sonra toprağın belli ölçüde havalandırılması yabancı otların yok edilmesi için çapalama gerekir. Lavanta dikimi yapılan tarlada uzun yıllar normal bir toprak işleme yapılamayacağından, dikim yapılacak tarlanın otsuz, özellikle rizomla çoğalan yabancı otlarla kaplı bulunmaması gerekir.

28 LAVANTA (lavandula) Yabancı Ot Mücadelesi  İlk iki yıllık süreçte yabancı ot kontrolü amacıyla yapılacak çapalama işlemi dışında önemli bir bakım işlemi yoktur. Bitki gelişiminde olumlu sonuçlar elde etmek için ilk 2 yıllık süreçte yabani bitkilerin titizce temizlenmesi büyük önem arz etmektedir. 

29 LAVANTA (lavandula) Yabancı Ot Mücadelesi
Daha sonraki yıllarda yetişmiş olan lavanta fideleri baskın hale geleceğinden yabani otları arazide barındırmayacak dolayısıyla çiftçilerimiz yabani otları temizlemek zahmetinde kalmayacaklardır.

30 LAVANTA (lavandula) Hastalık -Zararlı
Lavantanın üretimini engelleyecek önemli bir hastalık ve zararlısı yoktur. Lavantanın aşırı ilaç ve gübre istemeyen bir bitki olması da çiftçinin bakım masrafların azaltmaktadır.

31 LAVANTA (lavandula) Hastalık -Zararlı
Yalnız bazı yıllarda bitkinin kök kısımlarına şapkalı mantar ve beyaz kök çürüklüğü, toprak üstü kısımlarına ise Septoria lavandulae ve Ophiobulus brachyascus gibi hastalık etmenleri zararlı olabilmektedir.

32 LAVANTA (lavandula) Hasat ve Kurutma
Lavanta, tür ve çeşitlere, iklim ve toprak koşullarına, rakım ve yöneye göre değişmekle birlikte Temmuz ayı içerisinde tam çiçeklenme devresine ulaşır ve bu dönemde hasat edilir.

33 LAVANTA (lavandula) Hasat ve Kurutma

34 LAVANTA (lavandula) Hasat ve Kurutma
Hasat; çiçek başak sapından, başaktan 10 cm kadar aşağıdan biçilerek yapılır. Ayrıca lavantayı üst kısımdan kestiğinizde, tüm oksijen köklere kadar iner ve yeni yapraklar için daha sağlıklı bir ortam oluşur.

35 LAVANTA (lavandula) Hasat ve Kurutma
Bitkinin hasadında testereli ot bıçağı kullanılmaktadır. Son yıllarda benzinli çit biçme makineleri ile de hasat yapılmaktadır. Makineli hasat iş gücü ve zaman tasarrufu sağlamaktadır.

36 LAVANTA (lavandula) Hasat

37 LAVANTA (lavandula) Hasat ve Kurutma
Hasat edilen çiçekler ya doğrudan uçucu yağ eldesi için işlemeye alınır ya da gölge bir ortamda kızışma oluşmayacak bir kalınlıkta serilerek kurumaya bırakılır.

38 LAVANTA (lavandula) Hasat ve Kurutma Kurutulmuş saplı lavanta çiçekleri elle veya otomasyon yöntemlerle saplarından ayrılır. Lavanta çiçeği rengini korumak için mutlaka gölgede kurutulmalıdır.

39 LAVANTA (lavandula) Lavanta Yağı Damıtma
Lavantadan genellikle su veya buhar distilasyonu yöntemiyle uçucu yağ elde edilmektedir. Uçucu yağ randımanı sapsız kuru çiçeklerde çeşitlere göre değişmekle birlikte %3-9 arasında değişmektedir.

40 LAVANTA (lavandula) Lavanta Yağı Damıtma

41 LAVANTA (lavandula) Verim Dekara sapsız çiçek verimi tür ve çeşitlere, iklim ve toprak koşullarına göre; Yaş çiçek yaklaşık 500 kg, Sapsız kuru çiçek verimi ise dekara kg arasında değişmektedir.

42 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Kullanımı 3000 yıl öncesine uzanan lavanta, gerek yağı gerek çayı gerekse kurutulmuş çiçekleriyle bin bir derde şifa, aromatik ve tıbbi bir bitki.  Ticari olarak lavantanın kurusu ve yağı kullanılmaktadır.

43 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Lavantadan elde edilen lavanta yağı, parfümeri endüstrisinde hammadde olarak kullanılır.

44 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Kozmetik ürünleri, sabun ve deterjan üretimlerinde kokucu verici olarak kullanılır.

45 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
İlaç ve kimya sektöründe de lavantadan faydalanılır.

46 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Lavanta bitkisi gıda sanayinde de alternatif olarak kullanılmaktadır.

47 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları

48 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Çevre düzenlemesinde peyzaj mimarlığı alanında kullanılır.

49 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Kurutularak giysilerin arasına konularak, giysilerin güzel kokması ve böceklenmemesi sağlanır.

50 Alternatif Tıpta Kullanımı
LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları Alternatif Tıpta Kullanımı Baş ağrımasında şakaklara birkaç damla yağ ile masaj yapıldığında baş ağrısına iyi gelir. Sırt ağrısı için lavanta yağını, Hindistan cevizi yağıyla karıştırıp bir krem gibi sürülebilir. Lavanta yağının bir diğer önemli özelliği de uykusuzluğa iyi gelmesidir. Lavantanın sakinleştirici etkisi de vardır. Öfke zamanlarında yakaya damlatılan birkaç damla lavanta yağı rahatlık sağlar.

51 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Arı üreticileri tarafından da lavanta bitkisine olan ilgi gün geçtikçe artmaktadır.

52 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Lavanta balı hem besleyici özelliği hemde ticari açıdan oldukça değerlidir. Satış fiyatı 1 kg tl olarak belirlenmektedir.

53 Lavanta Balının Faydaları
LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları Lavanta Balının Faydaları Yoğun derecede sakinleştirici ve rahatlatıcı etkisi vardır. Karaciğer yağlanmasını önler Romatizma şikayetlerini azaltır. Karın şişliği ve migren ağrılarında faydalıdır. Mikrop öldürücüdür. Vücuda kuvvet ve ferahlık verir.

54 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Lavanta tarımı turizm açısından da son zamanlarda yoğun ilgi görmektedir.

55 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Isparta Valiliği'nden yapılan açıklamada, sona eren lavanta sezonunun kente ve lavanta tarlalarıyla ünlü Kuyucak köyüne büyük katkı sağladığı belirtildi.

56 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Köyün son dönemlerde lavantanın merkezi haline geldiği ve yüz binlerce insanın ilgisini çektiği bilinmektedir. Kuyucak köyüne bu yıl lavanta sezonunda yaklaşık 750 bin ziyaretçinin geldiği bildirildi.

57 LAVANTA (lavandula) Kullanım Alanları
Lavanta yetiştiriciliği sadece Isparta ilinde değil Afyon, Edirne,Silivri gibi Türkiye’nin bir çok yerinde üretimi gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır.

58 TEŞEKKÜRLER..