MATERYAL TASARIMI DERSİ

... konulu sunumlar: "MATERYAL TASARIMI DERSİ"— Sunum transkripti:

1 MATERYAL TASARIMI DERSİ
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EGİTİM FAKÜLTESİ  PEDAGOJİK FORMASYON PROGRAMI MATERYAL TASARIMI DERSİ ÜNİTE PLANI KLASİK VE BAROK DÖNEM DERS : MÜZİK HAZIRLAYAN ARGUN YILDIRAN BURSA 2018

2 BAROK DÖNEM müziği ( ) Barok dönem, 1600 ile 1750 yılları İtalya’daki opera denemeleriyle başlamış, J.S.Bach’ın ölümüyle sona ermiş, tüm müzik türlerinde günümüze kadar kalıcı olan değişikliklerin oluşmasına neden olmuştur. Barok müzik, bir döneme adını vermekle birlikte mimari başta olmak üzere diğer pekçok kategoride de değerlendirilebilmektedir. Barok Portekiz’ce barroco (düzgün olmayan inci) kelimesinden gelmektedir. Mimarlıkta, deniz kabuklarına benzer eğmeçli bezemelerden meydana gelen , 17. yüzyılda kısmen de 18. yüzyılda Avrupa’nın özellikle Katolik ülkelerine (İtalya, İspanya, Potekiz, Avusturya, güney Almanya, Belçika) ile Latin Amerika’ya yayılmış olan biçem (üslup) olarak göze çarpar. Barok Klasik Müzik Dönemi

3 Barok dönem saray konseri
Barok sözcüğü yanlızca 17. yüzyıldaki genel tutumu nitelendirmekle kalmamış, Helenizm ile Gotik’in geç dönemlerindeki bazı belirtilerin anlatılmasında da kullanılmıştır. Furetiére’in 1690′da hazırladığı Fransız dilinin ilk sözlüğüne göre “baroque”, “tam yuvarlak olmayan incileri anlatmakta kullanılan bir kuyumculuk terimi” dir. Saint-Simon 1711′de “garip, rahatsız edici bir düşünce”yi anlatmak için barok sözcüğünü kullanmıştır. Fransız Akademisi sözlüğü de 1694′teki ilk baskısında Furetiére’in tanımlamasını olduğu gibi benimsemiştir. 1740′taki baskı ise mecazi anlamı benimsiyordu: düzensiz, tuhaf, eşit olmayan. Jean Jacques Rousseau’ya göre “barok müzik, armoninin açık seçik olmadığı, modülasyonlar ile uyumsuzlukla dolu entonasyonları güç, hareketi zor olan müziktir”. Yapı sanatı ile ilgili ilk tanımla 1788 yılında “Encyclopédie méthodique” te karşılaşılmaktadır: “mimarlıkta barok, tuhaflığın bir nüansıdır”. Bu isim, dönemin başlangıcında resim ile heykel çalışmalarındaki değişikliklere gösterilen şaşırmış reaksiyon sonucu çıkmıştır.

4 Barok Klasik Müzik Dönemi Müzikal enstrümanları
Barok çağ, klasik müziğin yükseliş çağıdır desek herhalde yerinde bir deyim olur. İşin garibi, klasik müziği yaygınlaştıran, halkın müzik sevgisinden çok, zenginlerin özentiliği olmuştur. Barok bir gösteriş devridir, bu devir boyunca en çok kullanılan sözcük yüksek olasılıkla “ihtişam” olmuştur. Mimari yapıtlardaki abartının müziğe de yansıdığı, ‘org’ un altın çağını yaşadığı barok dönem, armoni tekniğinin tepe noktaya vardığı, kantat ile opera gibi sahne sanatlarının ortaya çıktığı, senfonik orkestraların, konçertoların ilk tohumlarının atıldığı, tarihe damgalarını vuran bestecilerin yetiştiği çok renkli bir dönemdir. Tarihteki ilk opera, İtalya’da Jacopo Peri’nin bestelediği Dafne operasıdır, ancak operayı geliştirip tüm dünyada tanınmasını sağlayan yine bir İtalyan besteci, Claudio Monteverdi’dir. Barok Klasik Müzik Dönemi Müzikal enstrümanları

5 George Frideric Handel
Viyolasıyla danslara eşlik edip madrigallerde şarkılar söyleyen Monteverdi, bu ilk operayı duyduğunda çok etkilendi, 1607′de Orfeo’yu besteledi. Bu operanın büyük bir başarı kazanıp saraylardan bu konuda yoğun istekler gelmesi üzerine, Monteverdi bu işe daha çok ağırlık verdi. Böylece dramatik etkinin yüksek olduğu, orkestranın şarkılara eşlik ettiği operalar doğmuş oldu. Barok dönemin bizlere armağan ettiği besteciler Haendel, Vivaldi, Pergolesi olağanüstü eserleriyle klasik müzik tarihine isimlerini altın harflerle yazdırdılar, ama dönemle özdeşleşmiş olan esas bir başka isim vardır ki, o da Johan Sebastian Bach’ tır. J.S.Bach A. Vivaldi George Frideric Handel

6 KLASİK DÖNEM müziği (1750-1830)
1700′lerin ortaları ile 1800′ler klasik müzik için çok önemli bir çağdır, Aydınlanma Çağı olarak anılır. Newton, Descartes, Rousseau, Voltaire, Montesquieu gibi bilim adamları ile düşünürler dönemi baştan aşağı yenileyen isimlerdir. Düşün hayatının değişimiyle birlikte dinde doğallık ile sadelik, bireysel özgürlük, eşitlik ile ilericilik büyük önem kazandı. Bütün bunlar sanat ile edebiyat dünyasına da yön verdi. Doğallıktan yana olan bu dönemin düşünürleri Barok dönemin bestecilerini fazla karmaşık olmakla, müziğin temel amaçlarını unutmakla suçladılar. Böylece Klasik dönem, müzik tarihine, teknik karmaşayı yenerek doğallığa ulaşmış, yalınlaşmış bir dönem olarak geçti. Müzik bütün sanat dalları arasında en sivrileni olarak, klasik müzik toplum için görgüyü simgeleyen en önemli ölçüt haline gelmiştir. Birçok aile, çocuklarının müzik eğitimine önem vermiş, sonuç olarak da önemli bir bölümü iyi müzikten anlayan bir nesil yetişmiştir. Sadece zenginler değil, kontlar ile krallar gibi politik kişiler de işin içine girerek bestekarları el üstünde tutmaya başlamışlardır. Klasik Dönem 4 el piyano ve keman çalışması

7 Özellikle müzikte olmak üzere, birçok alanda sık sık kullanılan “klasik” kelimesi, ülkeler ile çağlara göre çok değişik gerçeklikleri kapsar. “Klasik”müzik”, “popüler” ya da “hafif” diye adlandırılan müziklerin karşıtı gibi ele alınabilir. O zaman Pérotin den (ykl.1200) Pierre Boulez in izleyicilerine (XX.yy sonu) kadar bütün yüksek Avrupa müziğini içine alır. Müzikte son baroğun en büyük temsilcisi olan Bach de Leipzig de öldüğünde genç Haydn Viyana da ilk eserlerini yazıyordu. Bu olaylar bir yüzyılı iki eşit döneme ayırır. Birinci yarıya Bach hakimdir. İkinci yarıdaysa Haydn yepyeni bir sanat ve toplum bağlamında, Mozart ile birlikte, Viyanayı en azından yaratıcılık açısından, Avrupanın müzik merkezi haline getirir. Bu iki besteci XVIII. yy ın ikinci yarısıyla özdeşleşir. Özellikle Bach, ortaçağ ile Rönesans’tan devralınan birikimi en uç noktası ile zirveye ulaştırmıştır Klasik Dönem ( )

8 Yeni melodi anlayışı ileride daha da güçlenecektir, ama kompozisyon yoğunluğu bakımından bu yeni anlayışın yol açtığı kayıpların, yeni bir çokseslilik, yeni bir yoğunluk ile yeni bir müzik düşüncesi getiren Haydn ile Mozart dehaları yüzünden ancak 1780’e doğru yeri doldurulacaktır. Haydn ile Mozart yetişme döneminde eserlerinin tek bir notasını bile bilmedikleri Bach’ın biçeminden (üslubundan) çok uzaktır. İkisinin de biçemlerinin ilk belirtileri, Bach’ın ölümünden epeyce önce ortaya çıkmıştır. Bach’ ınkinden çok daha fazla Telemann, Scarlatti gibi çağdaşlarının, 1710 dolaylarında doğmuş olan, bazılarınca ön-klasik diye nitelenen bestecilerin biçeminden izler taşır. Ön-Klasik denilen besteciler Kuzey Almanya’da Carl Phillip Emanuel Bach (Johann Sebastian’ın dört müzisyen oğlunun ikincisi), Mannheim’da Johann Stamitz, Viyana’da Mathias Georg Monn, Georg Christoph Wagenseil ile Milano’da Giovanni Battista Sammartini’dir. İtalyan opera bestecilerinin, Johann Adolf Hasse gibi, Italyan olmayan ama İtalyan tarzı operalar yazan bestecilerin de apayrı bir yeri vardır. barok oda müziği konseri

9 Wolfgang Amadeus Mozart - joseph haydn
Dönemin ilk akla gelen bestecileri Mozart ile Haydn’dır. Bu iki büyük besteci çok iyi anlaşıp birbirlerinden çok etkilenen iki can dosttur. Aralarındaki fark, Haydn’ın müziğe oldukça geç bir yaşta başlaması, Mozart’ın ise bir dahi olarak doğup müziğe üç- dört yaşlarında atılmasıdır. Dahası denir ki, “Eğer Haydn Mozart gibi 35 yaşında ölseydi, adı bugün zor anılırdı.” Harika çocuk olmamakla birlikte yine de çok önemli eserler veren Haydn en çok oratoryolarıyla beğenilmiştir. Kusursuz müziğiyle anılan Mozart ise, Bach gibi kısaca bahsedilecek bir besteci olmadığından, daha sonra ayrı bir makalede ele alınabilir. Romantik dönemin öteki dahisi Ludwig Van Beethoven’dır. Beethoven Klasik ile Romantik dönem arasında bir köprü olarak tanımlanır. Kimi tarihçilerin Klasik, kimilerinin ise Romantik döneme yakıştırdığı Beethoven, esasen kendine özgü bir dönemin sanatçısıdır ki, Beethoven Çağı diyebileceğimiz bu dönem, 1790′dan 1830′a dek uzanır. Wolfgang Amadeus Mozart - joseph haydn