program gelİŞtİrme TEMEL KAVRAMLARI

... konulu sunumlar: "program gelİŞtİrme TEMEL KAVRAMLARI"— Sunum transkripti:

1 program gelİŞtİrme TEMEL KAVRAMLARI

2 EĞİTİM NEDİR ?

3 EĞİTİM NEDİR ? Kişinin davranış örüntülerini değiştirme sürecidir. (Tyler). Fizik ve sosyal tabiatın insan üzerinde meydana getirdiği tesirlerdir. (Durkheim) İnsanları belli amaçlara göre yetiştirme sürecidir (Nurettin Fidan). Eğitim; “Bir toplumda yetişmiş neslin, henüz yeni yetişmeye başlayan nesle fikirlerini ve hislerini vermesidir” şeklinde tanımlar.Ziya Gökalp, Mevlana’ya göre eğitim, insanın içine ekilen tohumdur

4 FELSEFİ AKIMLARA GÖRE EĞİTİM NEDİR ?
İdealizme göre eğitim, özgün ve bilinçli insanoğlunun tanrıya olan yükseltici uyum çabalarının bitimsiz sürecidir. Realist anlayışa göre eğitim, yeni kuşak bireylere kültürel mirası aktararak onları yetişkinler toplumuna uyuma hazırlama sürecidir. Pragmatist anlayışa göre eğitim, bireyin yaşantılarını yeniden inşa yoluyla yetiştirme sürecidir. Naturalizm’e göre, kişinin doğal olgunlaşmasını arttırma ve onun bu özelliğini göstermesini sağlama işidir

5 Eğitim; bireyin davranışlarında, kendi yaşantısı yoluyla,
kasıtlı olarak, istendik yönde değişiklik meydana getirme sürecidir (Selahattin Ertürk, 1972). Yaşantı: Bireyin çevresiyle etkileşimi sonucunda kendisinde meydana gelen izler DAVRANIŞ DOĞUŞTAN GETİRİLEN SONRADAN KAZANILAN ( ÖĞRENİLMİŞ ) GEÇİCİ YAŞANILMIŞ UNUTULUR GEÇİCİ KAZANILMIŞ UNUTULMAZ ÖĞRENİLMİŞ Süreç: Olgu ya da olayların belli bir taslağa uygun, belli bir zaman diliminde gerçekleşmesi İstendiklik: Eğitimin Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri doğrultusunda olması Eğitim programlarınca belirlenmiş olan hedef davranışlar (öğrenci kazanımları) Kasıtlılık: Planlı, programlı bir şekilde eğitim yoluyla bireyi kültürleme (Eğitim , aynı zamanda bireyi kasıtlı kültürleme sürecidir.)

6

7 Eğitimin Özellikleri Eğitim bir süreçtir
Eğitim süreci sonunda bireyin davranışında bir değişme olmalıdır, Eğitimde bir amaç ya da kazanım vardır, Eğitim bireyi geliştirir, Eğitim bireyi hayata hazırlar (sosyalleştirir), Formal ya da informal olabilir, Hayat boyu devam eder,

8 SORU: Aşağıdakilerden hangisi "eğitimin" özellikleri arasında ver almaz?
A) Bireyde davranış değiştirme sürecidir. B) Bireye kazandırılması uygun bulunan istendik özelliklerdir. C) Bireyin davranışını istendik yönde değiştirme sürecidir. D) Bireyin davranışında kendi yaşantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istendik değişmeler oluşturma sürecidir. E) Kasıtlı kültürleme sürecidir.

9 EĞİTİM TÜRLERİ İNFORMAL EĞİTİM FORMAL EĞİTİM ÖRGÜN EĞİTİM YAYGIN
( Plansız programsız, rastgele ) FORMAL EĞİTİM ( Planlı programlı ) ÖRGÜN EĞİTİM YAYGIN EĞİTİM 2

10 Eğitim fakültesinde yürütülen dersler
1 FORMAL EĞİTİM Formal eğitim, planlı ve programlı olarak bir amaç doğrultusunda , belirli bir mekanda, uzman bazı kişilerin rehberliğinde düzenlenen bir etkinliktir. ÖR: Okullar, halk eğitim merkezleri , dersaneler vs. de formal eğitim yapılır. Eğitim fakültesinde yürütülen dersler

11 Formal Eğitimin Özellikleri
a)     Amaçlıdır. b)     Planlı ve programlıdır. c)     Süreç profesyonel eğiticiler tarafından yürütülür. d)     Süreç sonucunda olumlu davranışların kazanılması beklenir. e)     Eğitim belirli bir mekanda sürdürülür. f)      Amaçlı ( kasıtlı ) olarak hazırlanmış araç- gereç kullanılır. g)     Süresi sınırlıdır.

12 ÖRGÜN EĞİTİM Okullarda verilen eğitimdir; Yaş grupları yakındır
Zaman bellidir Sonunda diploma vardır Süreç sistematik olarak önkoşul nitelikteki basamaklardan oluşur ( okul öncesi, ilk, orta, lise. vs) Usta öğreticileri vardır Devam mecburidir Resmidir

13 YAYGIN EĞİTİM

14 YAYGIN EĞİTİM Okullarda yeterli eğitimi alamamış , ya da sonradan ihtiyaç hasıl olmuş yeterliliklerin verildiği eğitimdir. Daha çok halk eğitim müdürlükleri tarafından verilir. Planlıdır, programlıdır Zaman bellidir Usta öğreticileri vardır Yaş grupları değişkendir Sonunda bir sertifika verilir yada verilmez

15 Yaygın Eğitim Kurumlarından bazıları Şunlardır
Halk eğitimi merkezleri, Çıraklık eğitimi merkezleri, Pratik kız sanat okulları, Endüstri pratik sanat okulları, Mesleki eğitim merkezi, Yetişkinler teknik eğitim merkezleri, Özel kurslar, Özel dershaneler, Uzaktan Eğitim

16 HİZMET İÇİ EĞİTİM Bireylerin mesleklerini icra ederken, çalıştıkları kurum tarafından nitelik artışı için verilen eğitimdir. İsteğe bağlı ya da zorunlu olabilir. Ör: Öğretmenlerin akıllı tahta kullanımı için çalıştığı okul ya da milli eğitim bakanlığı tarafından hizmet içi eğitime tabi tutulması

17 2. İNFORMAL EĞİTİM Plansız ve programsız, hayatın içerisinde kendiliğinden oluşan eğitimdir. Diğer bir değişle bireyin sosyalleşme ve kültürlenme sürecidir. Bu süreç sistemsiz ve denetimsiz bir şekilde doğuştan ölünceye kadar devam eder. ÖR: Bireyin sigara içmeyi öğrenmesi informal eğitim sayesinde gerçekleşmiştir.

18 SARGIN EĞİTİM Bireylerin kendi çabalarıyla bir beceriyi öğrenmesi
Ör: Bir çocuğun kendi çabalarıyla saz çalmayı öğrenmesi

19 Bu eğitim faaliyetleri hangi eğitim türü kapsamında ele alınır?
SORU: Özel bir okul; öğretmenlerinin çağdaş gelişmelere uyumunu sağlamak, öğretim programlarını uygulamadaki etkililiklerini arttırmak, sınıflarında gözlenen öğretmen performansını daha üst düzeye çıkarmak, velilere sundukları eğitim hizmetinin kalitesini arttırmak, velilerin beklediği başarı oranını yakalamak gibi amaçlarla öğretmenleri için düzenli eğitim faaliyetleri yürütmektedir. Bu eğitim faaliyetleri hangi eğitim türü kapsamında ele alınır? A) İş başında eğitim B) Mesleki eğitim C) Yaşam boyu eğitim D) Hizmet içi eğitim E) Halk eğitimi

20 SORU: İngilizce öğrenmeye çalışan Atilla aşağıdaki süreçlerden geçmiştir. I. Fen edebiyat fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümüne dört yıl devam ederek dil ve kültüre ait bilgileri kazanmıştır. II. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı özel ingilizce kurslarından birinde on iki ay boyunca iş İngilizcesi eğitimi almıştır. III. Aldığı ingilizce kitap ve CD'lerle programlı öğretim ilkelerini kullanarak evde kendi planlı etkinlikleri ile ingilizcenin özel deyim ve atasözlerini öğrenmiştir. IV. Yaz tatillerinde Akdeniz sahil şeridindeki otellerde turistlerle zaman geçirerek kelime hazinesini geliştirmiştir. Atilla'nın geçirmiş olduğu eğitim yaşantılarına karşılık gelebilecek eğitim türleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? I II III IV A) Yaygın örgün Sargın informal B) Sargın örgün Yaygın Formal C) Örgün Yaygın Sargın informal D) Yaygın Sargın informal örgün E) örgün Yaygın informal Sargın

21 SİSTEM OLARAK EĞİTİM Sistem, belli amaçları gerçekleştirmek için oluşturulmuş bir yapıdır. Her sistemin kendisini döndürebilmesi için birtakım girdi, işlem , çıktı ve değerlendirmeye ihtiyacı vardır. Eğitim , açık bir sistemdir

22 Eğitim Sisteminin Ögeleri

23 SİSTEM TÜRLERİ

24 Açık Sistem: Girdi, işlem, çıktı ve dönütten oluşan ve en az bir hedefi gerçekleştirmek üzere örgütlenip uygulamaya konulan ve her uygulama sonucuna göre yeniden düzenlenen dirik örüntüye açık sistem denir. (Sönmez,2001)

25 Yarı Açık Sistem: Girdi,işlem ve çıktı ögelerinden meydana gelen, yeterli ve düzenli dönüt içermeyen sistemdir. Yarı açık sistemler dinamik yapılar değildir. Eksiklikler ve hataları tespit etmek dolayısıyla da gidermek ve düzeltmek mümkün değildir.

26 KAPALI SİSTEM: Üç şekilde olabilir DÖNÜT YOK YADA YETERSİZ GİRDİ İŞLEM
ÇIKTI GİRDİ İŞLEM ÇIKTI BELİRSİZ BELİRSİZ GİRDİ İŞLEM ÇIKTI BELİRSİZ BELİRSİZ DÖNÜT YOK YADA YETERSİZ

27 Kapalı Sistem: Yeterli girdi ya da çıktı ögeleri olmayan sistemlerdir. Bu yüzden de sistemde dönüt ve düzeltme yapmak da mümkün değildir. Bu tür sistemler entropik özellik taşır. (Entropi: sistemin çökmesi, yok olması) Çağdaş eğitim anlayışları açık sistem özelliği taşırken, geleneksel eğitim sistemleri yarı açık sistem ya da kapalı sistem özelliği taşır. MEB’in müfredat değişiklikleri ve yenilenen programları Türk Milli eğitim sisteminin açık bir sistem olduğunun göstergesidir.

28 EĞİTİM KURUMLARININ AÇIK (Temel) ve KAPALI İŞLEVLERİ
AÇIK(Temel) İŞLEVLERİ KAPALI ( Gizil ) İŞLEVLERİ Toplumsal İşlevi Eş seçme Ekonomik işlevi Tanıdık çevre oluşturma Siyasal işlevi Statü sağlama Bireysel işlevi Suç işleme oranında azalma Felsefi işlevi Bireyi koruma Çocuk istismarını önleme Çevreye duyarlılık v.s

29 EĞİTİM KURUMLARININ TEMEL İŞLEVLERİ

30 I. Toplumun kültürel mirasını bireylere aktarmak
SORU I. Toplumun kültürel mirasını bireylere aktarmak II. Ülkenin anayasal yapısını koruyan ve geliştiren bireyler yetiştirmek III. Bireye bir mesleğin gereklerini kazandırmak Yukarıda verilen eğitimin işlevleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? A) Toplumsal-Ekonomik-Bireyi Geliştirme B) Toplumsal-Siyasal-Bireyi Geliştirme C) Siyasal-Toplumsal-Ekonomik D) Bireyi Geliştirme-Toplumsal-Ekonomik E) Ekonomik-Siyasal-Toplumsal

31 A) Toplumsal B) Bireysel C) Gizil D) Siyasi E) Ekonomik
SORU Bireyler eğitim gördükleri sürece hem aileleri tarafından, aileye gelir getirilecek işlerde çalıştırılmaktan hem de iş ortamında sömürülmekten kurtulurlar. Bunun yanında eğitim kurumları, bireyleri toplumun istenmeyen oluşumlarından uzak tutarak denetim altına almış olur. Biçiminde dile getirilen düşünceler, eğitim kurumlarının en çok hangi işlevi kapsamında değerlendirilir? A) Toplumsal B) Bireysel C) Gizil D) Siyasi E) Ekonomik

32 KÜLTÜR Bir toplumun üzerinde taşıdığı ve nesilden nesile aktarılan maddi ve manevi ögelerdir. Camiler Para Binalar Giysiler vs. Düğünler Bayramlar Örf adetler

33 KÜLTÜR ÇEŞİTLERİ

34 KÜLTÜR ÇEŞİTLERİ Kültürel Gecikme
Manevi kültürün maddi kültürün gerisinde kalması Yeni telefon modelleri hızla piyasaya çıkarken, o telefonları etkili kullanma oranı o denli hızlı yayılmaz

35 Konu Öğreten Soru CEVAP: C
Ünal ailesi, iki yaşındaki kızları Tuğra’nın dil gelişimini sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için bir takım önlemler almıştır. Aile içerisinde ve çevreyle etkileşimlerde ana dilin öğrenilmesinin ……………..kültürleme süreci içerisinde sağlıklı olmayacağını ;bu sürecin belli bir plan dahilinde bilinçli bir şekilde ……………… kültürleme ile ele alınması gerektiğini düşünmektedir. Bu açıklamada boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken kavramlar aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? A) zoraki- kasıtlı B) kasıtlı- kasıtlı C) gelişigüzel - kasıtlı D) gelişigüzel - zoraki E) kasıtlı- zoraki CEVAP: C

36

37

38

39 ÖĞRETİM Eğitimin planlı bir şekilde belirli bir zaman da , belirli bir mekanda gerçekleştirilen dilimine denir. Daha doğrusu eğitimin formel boyutudur. Çoğunlukla okullarda yapılmaktadır.

40 EĞİTİM VE ÖĞRETİM ARASINDAKİ FARKLAR

41 Amaçlar, formal eğitimin temel taşlarıdır.
Eğitimde Amaç / Hedef : Amaçlar, eğitim sürecine giren bireyin davranışlarında ve kişiliğinde meydana gelmesi istenilen farklılaşmaları belirtir. Amaçlar, formal eğitimin temel taşlarıdır. Dikey ve yatay olarak iki kısımda incelenir

42 HEDEF ÇEŞİTLERİ

43

44 b) Hedef Davranış / Kazanım:
Bireyin göstermiş olduğu ölçülebilir eylem ve etkinliklerine davranış denir. Öğrenilmeyen şey davranış değildir. Ülkemizdeki 2005 eğitim programında davranış yerine kazanım (hedef davranış) ifadesi kullanılmıştır

45 Öğrenmeler bilişsel, duyuşsal ve psiko- motor olabilir.
Öğrenme: Bireyin çevresiyle geçirdiği etkileşimler sonucunda davranışlarında meydana gelen nispeten kalıcı izli değişikliklerdir Öğrenmeler bilişsel, duyuşsal ve psiko- motor olabilir.

46 Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri
(1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu) 1) Genellik ve Eşitlik Eğitim kurumları din, dil, ırk ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye zümreye ya da sınıfa ayrıcalık tanınmaz. 2) Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları Milli Eğitim hizmeti Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir. 3) Yöneltme Bireyler eğitimleri süresince ilgi, istidat ve kabiliyetleri doğrultusunda çeşitli programlara veya okullara yöneltilerek yetiştirilirler. 4) Eğitim Hakkı İlköğretimde öğrenim görmek (temel eğitim) her Türk vatandaşının hakkıdır. 5) Fırsat ve İmkân Eşitliği Eğitimde kadın-erkek, zengin-yoksul herkese fırsat eşitliği sağlanır. Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocuklar için özel tedbirler alınır.

47 DİĞER EĞİTİM İLKELERİ 6) Atatürk İlke ve İnkılapları ve Atatürk Milliyetçiliği: Milli eğitimin temel ilkeleri arasında yer alan bu ilke de, milli birlik ve bütünlüğün temelini oluşturmaktadır. Milli ahlak ve kültürümüzün bozulup yozlaşmasından milletimize has şekli ile korunup geliştirilmesine ve öğretilmesine önem verilir. 7) Demokrasi Eğitimi: Her Türk vatandaşı demokrasi bilinciyle yetiştirilir. Gerçekleşebilmesi için öğretmenlere büyük görev düşmektedir. 8) Laiklik: Milli eğitimde laiklik esas alınır. Din kültürü ve ahlak bilgisi gibi dersler devlet kontrolünde öğretilir. 9) Bilimsellik: Bilimsellik, her derece ve türdeki okulların bilimsel ve teknolojik açıdan yenilenmesi ve geliştirilmesi gerektiğini belirtir. Bilgi ve teknoloji üretmek ve kültürümüzü geliştirmekle görevli eğitim kurumları yeterince donatılıp güçlendirilmeli, bu yöndeki çalışmalar da maddi ve manevi olarak desteklenmelidir. 10) Planlılık: Eğitim, iktisadi, sosyal, kültürel ve kalkınma hedeflerine uygun olarak istihdam ilişkileri dikkate alınarak mesleki ve teknik eğitime ağırlık verilecek şekilde planlanır. 11) Karma Eğitim: Okullar kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. 12) Süreklilik: Bireylerin genel ve mesleki eğitimlerinin hayat boyunca devam etmesi esastır. 13) Okul Aile İşbirliği: Eğitimin amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak için okul ile aile arasında işbirliği sağlanmalıdır. 14) Her Yerde Eğitim: Her yerde eğitim, eğitimin yalnız resmi ve özel eğitim kurumlarında değil, aynı zamanda evde, çevrede, iş yerlerinde, her yerde ve her fırsatta gerçekleştirilmesini belirtmektedir. [1]

48

49 SONNNNN