Öğretmenlik Meslek Etiği

... konulu sunumlar: "Öğretmenlik Meslek Etiği"— Sunum transkripti:

1 Öğretmenlik Meslek Etiği
Temel Kavramlar

2 İşini Bilmenin Bedeli – 1
Bir fabrikada imalat hattında çok önemli olan ana makinelerden biri arızalanınca fabrikadaki tüm üretim de durdu. Mevcut teknisyenler makineyi çalıştırmak için çok uğraştılar, ancak ne yaptılarsa nafile bir türlü başaramadılar. Sonunda dışarıdan uzman çağırdılar. Uzman gelip makineyi inceledi. Durumuna baktı. Sonra çantasından bir çekiç çıkardı. Elinde çekiçle makineye yaklaştı.

3 İşini Bilmenin Bedeli – 2
Makinenin belli bir noktasına elindeki çekiçle dikkatlice sert bir vuruş yaptı. Makine hemen çalışmaya başladı ve hiçbir arıza olmamış gibi devam etti. Fabrika tekrar üretime başladı. Uzman fabrikadan ayrıldıktan iki gün sonra faturasını gönderdi: "Hizmet bedeli karşılığı USD (Bin Dolar)"

4 İşini Bilmenin Bedeli – 3
Fabrika müdürü faturaya çok kızdı. Tepesi attı. Bir çekiç darbesi için bin doları çok buldu. Uzmandan ayrıntılı fatura göndermesini istedi. Uzmandan bir gün sonra aşağıdaki fatura geldi: «Makineye çekiçle vurma bedeli :1 dolar» «Nereye vuracağını bilme bedeli.....:999 dolar» «Toplam………………………………………: dolar».

5 Etik ve Ahlak Etik ve ahlak sözcükleri günlük yaşamda aynı anlamda kullanılmakla beraber gerçekte aralarında önemli farklılıklar bulunmaktadır.

6 Etik Etik son zamanlarda gerek günlük hayatımızda ve gerekse profesyonel meslek hayatımızda daha fazla yer işgal etmekte olan bir kavramdır. Etik, bir etkinlik alanı olarak felsefenin bir dalı, ahlak felsefesinde yer alan; ahlaki olanın özünü ve temellerini araştıran bir felsefe etkinliğidir. Etik, insanın kişisel ve toplumsal yaşamdaki ahlaki sorunlarını ele alıp inceler.

7 Sözcük Kökeni Etik sözcüğü, Yunanca “karakter”, “adet”, “usul”, veya “gelenek” anlamına gelen “ethos” sözcüğünden türetilmiştir. Ahlak sözcüğü ise Latince aynı anlamlara gelen “morality” sözcüğünden türetilmiştir. Etiğin ilgi alanı, insanın bütün davranış ve eylemlerinin temelinin araştırılmasıdır (Mengüşoğlu, 1965).

8 Tanım Etik; insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, DOĞRU-YANLIŞ ya da İYİ-KÖTÜ gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe disiplinidir (İnal,1996,43).

9 Tanım Etik; bütün etkinlik ve amaçların yerli yerine konulması, neyin yapılacağı ya da yapılmayacağının, neyin isteneceği yada neyin istenemeyeceğinin; neye sahip olunacağı yada olunmayacağının bilinmesidir (Aydın,2003).

10 Tanım Ahlak; Latince moral sözcüğünün karşılığıdır. Arapçadan dilimize giren ahlak sözcüğü, “hulk” sözcüğünden türemiştir ve huy, mizaç, karakter anlamlarına gelmektedir (Cevizci, 2002).

11 Tanım Ahlak; toplumların gereksinim ve çıkarları doğrultusunda, alışkanlıklar, gelenekler, töreler ve kamuoyunun gücünden destek alan, kendiliğinden biçimlenmiş, genel kabul görmüş yasaklama ve değerlendirmelerdir (Frolov, 1997).

12 Karşılaştırma Bu anlamda ahlak görelidir ve toplumdan topluma değişebildiği gibi, aynı toplum içindeki farklı grupların benimsediği ahlak kuralları arasında bile farklılıklar vardır (Mengüşoğlu, 1965).

13 Karşılaştırma Ahlak felsefesi yada etik ise ahlaktan farklı olarak, bu tür davranışları felsefi olarak inceleyen, açıklamaya ve değerlendirmeye çalışan felsefe dalıdır (Aslan, 2002, 119). Bir başka ifade ile etik, “ahlak üzerine söz söyleme etkinliğidir”.

14 Meslek Etiği Önce; Meslek nedir?

15 Meslek Toplumda genel olarak bütün uğraşları “meslek” olarak görme eğilimi bulunmaktadır. Ancak toplumsal yaşamda kabul gören bütün uğraşlar meslek olarak görülebilir mi?

16 Meslek Kavramı – 1 Dünyada genel anlamda meslekler, alınan eğitim düzeyi ve yapılan görevlerin niteliğine göre: “Uzman Meslekler (professions)” ve “Beceriye Dayalı Meslekler (vocations)” olarak sınıflandırılmaktadır (Kuzgun, 2000). Meslek kavramının tanımlanmasında önemli anlaşmazlıklar bulunmaktadır.

17 Meslek Kavramı – 2 Meslek; insanlara yararlı mal ve hizmetler üretmek ve bunun karşılığında para kazanmak için yapılan, belli bir eğitimle kazanılan sistemli bilgi ve becerilere dayalı, kuralları toplumca belirlenen ve etik değerleri kapsayan etkinlikler bütünüdür (Kuzgun, 2000, 3).

18 Meslek Kavramı – 3 Bayles’e göre bir mesleğin temel özellikleri:
a) Yoğun bir eğitim ve yetiştirme gerektirmesi b) İşin bir ampirik ve objektif yaklaşıma dayalı olması c) Toplumda önemli bir işlevi yerine getiriyor olması d) Bir etik ilkeler zincirine dayalı olarak yapılmasıdır (Mc Cormick, 1995).

19 Meslek Kavramı – 4 Türkiyede resmi olarak tanımı yapılmış 600 civarında meslek vardır. Bunlardan biride ...

20 Öğretmenlik Mesleği Eğitim ve öğretim hizmetlerinin topluma profesyonel olarak sunulmasını içeren öğretmenlik, bir meslek olarak kabul edilen ilk alanlardan biridir. Bir alana meslek diyebilmek için bazı özellikleri taşıması beklenir.

21 Öğretmenlik Meslek Etiği
Öğretmenlik mesleğinin etik ilkeleri ile ilgili aslında dünyada ve ülkemizde çok eski yıllara dayanan bir tartışma konusudur. Ülkemizde Kazım Nami tarafından yazılan ve 1934 yılında yayınlanan “Muallimin Meslek Ahlakı” başlıklı kitap da bunun ilk örnekleri arasındadır.

22 Öğretmenlik Meslek Etiği İlkeleri-1
Öğretmenlik mesleğinin ulusal ve uluslararası alanda belirlenmiş etik ilkeleri şu başlıklar altında toplanılabilir (Aydın; 2003, 60) :

23 Öğretmenlik Mesleği Etik İlkeleri-2
1 - Profesyonellik 2- Hizmette sorumluluk 3- Adalet 4- Eşitlik 5- Sağlıklı ve güvenlikli bir ortamın sağlanması 6- Yolsuzluk yapmamak 7- Dürüstlük- doğruluk ve güven 8- Tarafsızlık 9 - Mesleki bağlılık ve sürekli gelişme 10 - Saygı 11 - Kaynakların etkili kullanımı

24 Son Teşekkürler