ARİSTOTELES (M.Ö. 384-322) 28.12.2018.

... konulu sunumlar: "ARİSTOTELES (M.Ö. 384-322) 28.12.2018."— Sunum transkripti:

1 ARİSTOTELES (M.Ö )

2 Aristo, eski bir Yunan filozofu ve ünlü bir bilgindir. M. Ö
Aristo, eski bir Yunan filozofu ve ünlü bir bilgindir. M.Ö. 384 yılında Makedonya’daki Yunan kolonilerinden Stegeira’da doğdu. Atina’ya gelerek Akademiye girdi. Burada yirmi yıl Eflatun’un derslerini izledi. Eflatun’un M.Ö. 348 yılında ölümünden sonra Atina’dan ayrılarak Anadolu’ya geçti. Anadolu’da Assos şehrinde ve Midilli’de kurduğu okullarda dersler verdi. Bu sırada hocası Eflatun’un izinden ayrıldı ve bağımsız eserler vermeye başladı.

3 Aristo, doğru düşünme dediğimiz mantıkta ana bir sistem geliştirdi.
Kendisinin özel olarak matematik buluşları olmadığı halde, geliştirdiği mantık sistemini çeşitli alanlara uyguladı. Aristo’nun bu mantık düşüncesi, ilerde matematik ilminin gelişmesine önder oldu ve matematiksel mantığın doğmasını sağladı. Aristo, çok yönlü bir filozoftu. Politika, ahlak ve edebiyat alanlarında yazılar yazdı. Hayvanların büyük bir kısmını inceledi ve onları sınıflandırdı. Yunusun balık olmayıp memeliler sınıfından olduğunu ilk Aristo söyledi. Aristo’nun bu sözüne 1800 yılına kadar inanılmadı. Ayrıca, evrim üzerinde çalıştı. Aristo, doğru düşünme dediğimiz mantıkta ana bir sistem geliştirdi.

4 Gerçekleri elde etmek için, deneylere ilk başvuran Aristo’dur.
Yaptığı gözlemlerde bazı hatalara da düştü Örneğin, ağır cisimlerin, hafif cisimlerden daha çabuk düşeceğini söyledi. Onun bu görüşü, Galile’ye kadar uzun yıllar benimsendi ve yıkılamadı yıllık bir sürede, biri çıkıp da Galile gibi deney yaparak Aristo’nun bu düşüncesinin yanlış olduğunu söyleyemedi. Buna bağlı olarak da, ilimde 2000 yıllık karanlık bir çağ sürüp gitmiştir. Aristo, güneşin dünya etrafında döndüğünü düşündü. Ancak, bu ara dünyanın yuvarlak olduğunu anladı. Kuzeye ve güneye yaptığı gezilerde, gökyüzünde değişik yıldızların göründüğünü saptadı. Bu da, ilim için biraz ilerlemeydi.

5 Aristo, ayın evrelerini doğru olarak açıklamıştır.
Ayın ışık üretmediğini güneşten aldığı ışığı yaydığını söylemiştir. Ay tutulması sırasında Dünyanın gölge sınırı görüntüsü Ay üzerinde yay şeklinde olduğundan Dünya küre biçiminde olmalıdır demiştir. Gök cisimlerinin dönmelerini frekansa çevirince 7 tane ayrı ses notası bulmuştur ve müzik böylece doğmuştur. Aristo en zengin, en güçlü ve en büyük filozof kabul edilmiş  ve O ne derse doğru sayılmıştır.

6 Aristo’nun astronomi konusundaki yanlış görüşleri kuşkusuz kabul edilmiştir.
Yanlış olduğunu söyleyen birçok bilim adamı katledilmiş, astronomi uzun yıllar gelişememişti.

7

8 Platon’da bu görüşteydi.
Thales’e göre kara parçasının derinliklerinde esen rüzgarların basıncıyla havaya fışkıran okyanus suyu toprağa düşmekteydi. Platon’da bu görüşteydi. Aristo ise, yerden yükselen su buharının, dağların soğuk çukurlarında yoğunlaşarak yer altı göllerini meydana getirmiş, kaynak sularının da bu göllerden beslendiği görüşündeydi. Orta çağa hakim olan görüş Aristo’nunkidir.

9 Aristo ne söylemişse o doğruydu.
Ortaçağ ve karanlık çağ dediğimiz süre boyunca, Aristo’nun yapıtları ve görüşleri çok taktir gördü ve bunların uzun yıllar dokunulmazlığı vardı. Aristo ne söylemişse o doğruydu. Bu kabullenme medeniyetin iki bin yılına mal olmuştu.

10 İskender M.Ö. 335 yılında kral olunca, Aristo’da Atina’ya gitti.
Makedonya’ya giderek II. Filip’in oğlu Büyük İskender’in eğiticisi oldu. İskender M.Ö. 335 yılında kral olunca, Aristo’da Atina’ya gitti. Burada kurduğu okullarda dersler verdi. İskender’in ölümünden sonra Atina’dan ayrılmak zorunda kaldı. Sokrates gibi öldürülmekten korkuyordu.

11 Siyaset alanında da çalıştı.
Aristo, eserlerinin çoğunu Atina’da ders verirken yazmış ve tamamlamıştır. Ona göre bilimler, mantık, metafizik, doğa tarihi ve ahlak olarak dörde ayrılırdı. Siyaset alanında da çalıştı. 158 tane anayasa toplamış ve bunların tümünü incelemiştir.

12 Aristoteles doğayı ciddi bir şekilde düzenlemek istiyordu.
Doğadaki her şeyin değişik gruplar ve alt gruplarda bir araya geldiğini göstermeye çalışıyordu. Ayrıca Aristoteles insanın kavramlarına bir düzen getirmek isteyen titiz ve düzenli biriydi.

13 Aristo üç iyi devlet türünden söz eder:
Bunların ilki, devletin başında tek bir kişinin bulunduğu monarşidir. Bu devlet biçiminin iyi olabilmesi için baştaki kişinin kendi çıkarları uğruna devleti kötüye kullanmaması gerekir. Bir diğer iyi devlet biçimi aristokrasidir. Aristokraside devleti yöneten bir grup lider vardır. Üçüncü iyi devlet biçimi ise Aristoteles’in politeika demekle kastettiği demokrasidir. Ancak bu yönetim biçiminde de var olan tehlike, bir demokrasinin kolayca bir ayaktakımı egemenliğine dönüşebilmesidir.

14 4. İnsanın sivil devletteki mükemmeliyeti
Aristo’nun beş ideali vardı: 1 Yasa egemenliği 2. Adalet 3. Anayasal devlet 4. İnsanın sivil devletteki mükemmeliyeti 5. Yurttaşlar arasında eşitlik ve özgürlük

15 Platon’un tüm duyular dünyasına ve etrafımızda gördüğümüz şeylere sırt çevirmiş olmasına rağmen, Aristoteles bunun tam tersine gerçekçi bir şekilde balıkları, kurbağaları, anemon çiçeklerini ve gelincikleri inceledi.

16 Eflatun (Platon)’un öğrencisi
Aristo: Eflatun (Platon)’un öğrencisi

17 “Poetika” nın yazarı

18 “Lise”yi ilk bulan ve kuran kişi

19 Hayvanları: Yararlılar Zararlılar Gereksizler olarak üçe ayıran

20 “Bütün genetiksel özelliğin babadan evlatlara geçtiğini, anneninse sadece bir taşıyıcı olduğunu”
söyleyen

21 “Akıllı insan, düşündüğü her şeyi söylemez, fakat söyleyeceği her şeyi düşünerek söyler”
diyen

22 “Adalet önce devletten gelir.”
diyen

23 “Felsefe insanların yaşamı merak etmesinden doğar”
diyen

24 “sevmek acı çekmektir, sevmemek ölmektir”
diyen

25 “Kimilerinin gerçekten özgür olabilmesi için ötekilerin köle olması gerekir”
diyen

26 Kadın hakkında “tamamlanmamış erkektir”
diye bahseden filozoftur.

27 Aristo, İskender’in ölümünden bir yıl sonra M. Ö
Aristo, İskender’in ölümünden bir yıl sonra M.Ö. 322 yılında Kalkis’te öldü.

28 Aristo’nun düşünceleri şöyle özetlenebilir:
“Doğa, her şeyi görülmeyen bir elle ve bir sanatçı gibi işlemiştir.” Olayları incelerken dört soruya yanıt aramak gerektiğini belirtmiştir: “Nasıl oldu?” “Nedir?” “Nereden kaynaklanıyor?” “Nasıl bir sonuç verebilir?”

29 Bir Bilim Olarak Matematik Tarihi (Prof. Dr. Ali DÖNMEZ)
Kaynaklar: Bir Bilim Olarak Matematik Tarihi (Prof. Dr. Ali DÖNMEZ)

30 TAYFUN ŞIK