NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

1 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Osmanlı tarİhİ ıı III. Selİm ve Islahatlar, İsyanlar, III. Selİm’İn Katlİ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

2 III. Selİm ve Islahatlar, İsyanlar
Nizâm-ı Cedit III. Selim ve bazı devlet adamlarının öncülüğünde 18. yüzyılın sonunda başlatılmış bir ıslahat projesidir. Devletin merkez yönetimi özellikle askeri alanda kabuk değiştirmeye çalışmış ve bundan sonra diğer bölüm ve birimlerde de ıslahat düşüncesi yayılmıştır. Levent Kışlasında aynı adlı bir ordu kurulmuş ve modern manada askerlik eğitimi verilmiştir. Devlet orduyu besleyecek şekilde bir takım eğitim kurumları açmış ve silah sanayini geliştirmeye çalışmıştır. İşte Nizâm-ı Cedit bu yeni düzeni simgeleyen sürece verilen isimdir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

3 III. Selİm ve Islahatlar, İsyanlar
III. Selim döneminde taşrada devlet otoritesinden bahsetmek neredeyse mümkün değildir. 16. Yüzyıldan itibaren kademeli bir şekilde önemi artan bölgesel aileler hanedanlığa dönüşerek ayan denilen zümreleri oluşturmuştur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

4 III. Selİm ve Islahatlar, İsyanlar
Bu kişiler zamanla merkezin güç kaybı nispetinde özerklik ve güçlerini artırmıştır. Rumeli ve Anadolu bölgesinde bu ayanların bir kısmı ekonomik ve siyasi çıkarları uğruna Osmanlı devleti ile mücadele edip isyan etmişlerdir. Ayrıca, Rumeli bölgesinde bulunan dağlı eşkiyasını destekleyerek uzun yıllar devleti uğraştırmıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

5 III. Selİm ve Islahatlar, İsyanlar
Yarı otonom vaziyetteki âyânlara bağlı yeniçeri dayılarının bölgede yapmış oldukları zulümler şikâyete sebep oluyordu. Nitekim, Sırpları temsil eden böyle bir şikayet heyeti bizzat III. Selim’e başvurdu. Padişah bunları dinledi ve gereğinin yapılmasını emretti. Ancak, devletin içinde bulunduğu otorite ve güç kaybı yüzünden durum düzelemedi. Bunun üzerine silaha sarılan Sırplar isyan etti Rus savaşında ise Ruslar bu isyanı daha da teşvik ederek Osmanlı Devleti’nin gücünü kırmayı hedeflediler. Nitekim, altı yıl kadar süren bu isyan 1812 tarihinde imzalanan Bükreş Antlaşması’yla sona erse de daha sonra devletten kopma noktasında önemli bir dönüm noktası oldu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

6 III. Selİm ve Islahatlar, İsyanlar
III. Selim bir taraftan taşrada ortaya çıkan isyanlar ile uğraşırken diğer taraftan da merkezde ıslahat hareketlerini yürütmeye gayret ediyordu. Ancak, eski yapıdan menfaat sağlamış bir takım toplumsal guruplar Nizâm-ı Cedit aleyhinde planlı ve kapsamlı bir kampanya yürütüyorlardı. Kabakçı Mustafa İsyanı olarak bilinen olaylar sonucu III. Selim Nizâm-ı Cedit ocağını lağvettiğini ilan etti. İsyancılar bununla da yetinmeyince büyüyen kalkışma sonucu III. Selim’in saltanatına son verdiler. III. Selim de 29 Mayıs 1807’de IV. Mustafa adına tahtan feragat etti. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

7 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
III. Selİm’in katli IV. Mustafa ve III. Selim’in şahsiyetinde Devlet içinde iktidar mücadelesi başladığında başkentte karmaşa hakimdi. Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa’nın III. Selim’i tekrar tahta geçirmek üzere harekete geçmesi III. Selim muhaliflerinin O’nu katletmesinin de yolunu açtı. Ancak IV. Mustafa da tahtı II. Mahmud’a bırakmak zorunda kaldı (1808). III. Selim IV. Mustafa II. Mahmud NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

8 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Sened-i ittifak 29 Eylül 1808’de yeni padişah II. Mahmud’un sadrazamı Alemdar Mustafa Paşa’nın öncülüğünde toplanan merkez bürokratları ve taşra âyânları arasında yapılan görüşmeler ile hazırlanan sözleşmeye Sened-i İttifak (ilan tarihi: 7 Ekim 1808) adı verilmiştir. Padişahın yetkilerinin kısıtlandığı bu sözleşmede, saltanat makamının mutlak gücüne itaat edilmesinin gereği vurgulansa da taşradaki ayanlara verilen özerkliğin padişah tarafından kabul edilmesi Osmanlı siyaset tarihi için önem taşır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

9 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
KAYNAKLAR KURŞUN, Zekeriya., HUT, Davut. (Ed.). (2013). Osmanlı Tarihi ( ). Eskişehir: Anadolu Ü. Yay. No:2839 FAROQHI, Suraiya. (Ed.). (2016). Türkiye Tarihi Baskı. İstanbul: Kitap Yayınevi UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. III. C. 2. Kısım. İstanbul: TTK Yay. UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. IV. C. 2. Kısım. İstanbul: TTK Yay. UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. IV. C. 1. Bölüm. İstanbul: TTK Yay. KARAL, Enver Ziya. (2017). Osmanlı Tarihi. V. C. İstanbul: TTK Yay. HAMMER, Joseph Von. (1997). Osmanlı Tarihi C.2. İstanbul: MEB Yay.No:3079 İNALCIK, Halil (2016). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-II. İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yay. İNALCIK, Halil (2016). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-III. İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yay. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©