İslam Dünyasında Bilim.  Geometri, cebir ve trigonometri  Astronomi  Fizik  Tıp ve biyoloji  Coğrafya  Mekanik.

... konulu sunumlar: "İslam Dünyasında Bilim.  Geometri, cebir ve trigonometri  Astronomi  Fizik  Tıp ve biyoloji  Coğrafya  Mekanik."— Sunum transkripti:

1 İslam Dünyasında Bilim

2  Geometri, cebir ve trigonometri  Astronomi  Fizik  Tıp ve biyoloji  Coğrafya  Mekanik

3 İslam dünyasında matematik Harezmi  Matematik ve astronomi alanında çalıştı,  En önemli eseri “ Al Kitab Al Cabr Al Mugabalah” (cebir konusundaki ilk bağımsız eser),  Al Cabr kelimesi Latinceye algebra olarak çevrilerek bugünkü batının kullandığı halini almıştır,

4 Ömer Hayyam (1048-1131)  Felsefe, şiir, matematik, fizik, astronomi  Denklemlerle ilgili başarılı çalışmalar yaptı  Denklemleri çoğunlukla geometrik metot kullanarak çözdü ve çözümlerini konikler üzerinden yaptı  Binom açılımını buldu. Binom teoremini ve bu açılımdaki katsayıları ( (a+b) n ) bulan ilk kişi olduğu düşünülmektedir. (Pascal üçgeni diye bildiğimiz şey aslında bir Hayyam üçgenidir )

5 İslam Dünyasında Astronomi  İslâm Dünyası'nda bilimsel faaliyetlerin gelişmesinde devrin devlet adamlarının ve bizzat halifelerin önemli rolü olmuştur. Bunlardan, örneğin Hârûn el-Reşid (775-809) ve Memûn (Beyt el-Hikme) (813- 833), bazı vezirler ve zengin aileler bilimsel faaliyetleri maddi ve manevi olarak desteklemişlerdir.  Bunlardan Memûn 830 Bağdat’ta Bilgelik Evi (Beyt el-Hikme) adıyla çevirilerin yoğun olarak gerçekleştirildiği bilimsel bir akademi kurmuştur.

6 İslam Dünyasında Astronomi Fergani Gezegenlerin ve sabit yıldızların uzaklıklarını hacimlerini ve çaplarını hesaplamıştır Astronominin esasları adlı eseri batı dünyasında büyük ilgi görmüştür

7 İslam Dünyasında Astronomi Battani  Rakka’da gözlemevi kurdu  Trigonometrik fonksiyonları ilk kullanan kişidir,  Presesyonun (devinme) yıllık değerini ve ekliptiğin eğimini hesapladı dünya ekseninin 27.000 yılda bir tamamladığı 360 derecelik dönüş

8 İslam Dünyasında Astronomi Battani  Sinüs fonksiyonunun cetvelini hazırladı,  Gözleme dayalı astronomiyle uğraştı,  Kuramsal bilgilerin gözlemlerle doğrulanması çabasındaydı,  Gelişmiş aletlerle ölçüm yaptığı için çalışmaları hassas ve tutarlı olmuştur.

9 İslam Dünyasında Astronomi İbn el-Heysem  Ptolemaios (Batlamyus) un evren sistemini hem dinamik hem de matematik açıdan eleştirmiştir. Beyruni  Daha hassas ölçümler almak amacıyla yeni teknikler geliştirdi (verniye ilkesinin)  Yerin çevresini 42000 km olarak buldu ( ~40000km)

10 İslam Dünyasında Fizik İbn Sina  Havadaki hareketin nedeni hava değil nesneye aktarılan hareket etme isteği olarak tanımlamıştır  Direnç yoksa hareket sürekli olur  Momentum (kütle x hız)

11 İslam Dünyasında Fizik İbn el-Heysem  Optik alanında çığır açıcı çalışmalar yapmıştır  Görme  Yansıma-Kırılma  Gökkuşağı  Karanlık oda Kemalüddin el-Farisi  Gökkuşağının oluşumu

12 İslam Dünyasında Kimya  Simyadan kimyaya  Yapısal dönüşüm kuramı  Bütün metaller kükürt-civa bileşimidir  Az değerlilerden değerli metaller elde edilebilir  İksir bulunumlaya çalışılmıştır  Elementlerin tanınması ve tekniklerin geliştirilmesine büyük katkıları olmuştur

13 İslam Dünyasında Kimya Cabir ibn Hayyan  Hem simya hem de kimya ile ilgilenmiştir  Kuramsal ve deneysel çalışmalar yapmıştır  Civa-kükürt kuramı: cıvadan oluşum ve kükürt ile katılaşma  İksir: ölümsüz yaşam ve altın elde etme

14 Cabir ibn Hayyan İşlemler: buharlaştırma, damıtma, kireçlendirme Element ve nicelik kullanma anlayışlarına katkıda bulunmuştur Zekeriya el-Razi Atomcu anlayışı benimsemiştir Maddelerin sınıflandırılması üzerine çalışmıştır: Mineraller ve bitkisel-hayvansal maddeler İşlemler: Çözdürme, kristallendirme, süblimleşme

15 İslam Dünyasında Biyoloji ve Tıp Çalışmaları  Çalışmalar çoğunlukla Antik Yunandaki bilim adamlarının etkisi altında kalınarak yürütülmüştür  Bilimsel veriler dini bilgilerle desteklenmeye ya da dini bilgiler bilimsel verilerle doğrulanmaya çalışılmıştır

16 Cahiz  Kitab-el Hayvan (hayvanlar kitabı) en önemli eseridir.  Kitabın yazılış amacı, Allah’ın varlığını yaratılmışlardan örnekler vererek ispatlamaya çalışmıştır.  Canlı varlıklar hayvanlar ve bitkiler olarak ikiye, hayvanlar ise hareketlerine göre 4’e ayrmıştır: Yürüyenler, uçanlar, yüzenler ve sürünenler.

17 Zehravi  Cerrah olması dolayısıyla, cerrahi alanda çalışmalar yapmıştır.  Hayvanlar üzerinde deneysel çalışmalar ve kadavra incelemeleri yapmıştır.  Çalışmalarıyla batı dünyasına da öncülk etmiştir.

18 İbn Baytar  İki önemli eseri vardır  1. Hastalıklar ve tedavisi yöntemleri hakkında  2. Mineraller ve hayvanlardan ilaç yapma hakkındadır.

19 İbn Nefis  Dönemin ünlü hekimlerindendir,  Küçük kan dolaşımını tam olarak tanımlamıştır.  Çalışmaları 2yy. sonra batıda Servetus ve Colombus tarafından tekrar keşfedilmiştir.

20 İSLAM DÜNYASINDA COĞRAFYA İslam dünyasında coğrafya eserleri farklı özeliklerdedir 1. (yer bilimi) Yerin sureti tarzı eserler, (şehirler arası yolları, fiziki ve siyasi haritaları içerenler) 2. kitab-el buldan tarzı eserler, (şehirlerden ve ülkelerden söz eden, harita içermeyenler) 3. yollar ve memleketlerden bahseden eserler

21 İdrisi  Dönemin en mükemmel dünya haritasını çizmiştir.  Bu haritada yer yüzü 70 parçaya bölünerek her parçanın coğrafi özellikleri belirtilmiştir.

22 İSLAM DÜNYASINDA MEKANİK  Farabi  Hava ve boşluk üzerine çalışmalar yapmıştır,  Hava içinde bulunduğu kabın şeklini alır,  Cisimlerin boş bıraktığı bütün hacimleri her yöne doğru doldurur,  Havanın hacmi basınçla ters orantılı olarak değişir  Havası boşaltılmış bir şişe suya daldırıldığında suyu çeker (doğa boşluktan sakınır varsayımı)

23 Hazini  Denge, ölçme ve tartma aletleri geliştirme üzerinde çalışmıştır  4,5 kg de 0,75 g lık farklı gösterebilen hassasiyetinde terazi yapmıştır

24 Cezeri  Hava, boşluk, denge ve hidrostatik konularında çalışarak pek çok araç yaptı,  Otomat yapımı üzerine çalıştı,  Fil su saatini icat etti.

25  Kaşgarlı Mahmut, bir Türk tarafından çizilmiş ilk dünya haritasını Divânu Lügati't-Türk’te yayınladı 25

26 Piri Reis Büyük Türk denizcisi, Üç önemli eseri vardır: 1. Birinci Dünya Haritası; Harita GB Avrupa, Batı Afrika, GD ve orta Amerika kıyılarını göstermektedir, dağlar, denizler, kumlu sığ yerler, bölgelerin bitkisel ve hayvansal çeşitliliği yer almaktadır, 2. İkinci dünya Haritası; ilk haritanın eksik ve hatalı kısımları düzeltilmiştir, 3. Denizcilik kitabı; Akdeniz, Kızıldeniz, Hint okyanusu ve Çin deniziyle ilgili ayrıntılı bilgiler verilmiştir. 26

27 Katip Çelebi  Coğrafya ve tarih alanlarında eserler verdi  En önemli eseri Cihannüma 27 Cihânnümâ'da kırk adet renkli levha yer alıyor. Bunlardan 13'ü astronomi, kozmografya ve coğrafya ile ilgili. 27 tanesi ise haritalara ayrılmış. Haritalarda yerleşim birimlerinin Türkçe isimleri ya da Arapça yazılışları eksiksiz olarak belirtilmiş. Kitaptaki çizimlerden biri de pusulayı ve İstanbul'un manyetik sapmasını gösteriyor