Pedagojİk Formasyon Sertifika programI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Hafta V – 1. Bölüm Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ.

... konulu sunumlar: "Pedagojİk Formasyon Sertifika programI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Hafta V – 1. Bölüm Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ."— Sunum transkripti:

1 Pedagojİk Formasyon Sertifika programI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Hafta V – 1. Bölüm
Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ

2 (Zihinde Bağlantılar Kurma Teorisi)
ANLAMLI ÖĞRENME (Zihinde Bağlantılar Kurma Teorisi) Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

3 Anlamlı Öğrenme Ausubel’e göre öğrenme, Öğrenmede en önemli işlem,
bilgi alma sırasında ortaya çıkan bilgi parçalarının üst düzeyde düzenlenmesi, temsil edilmesi ve aralarında bağ kurulması işlemlerine dayanır. Öğrenmede en önemli işlem, yeni malzemeleri daha önce zihinde var olan sağlam bilişsel yapılardaki uygun fikirlerle bağlantı haline getirmedir Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

4 Anlamlı Öğrenme Öğrencinin her şeyi yeniden keşfetmesine (buluş) gerek yoktur. Öğrenci yeni bilgileri kendi varolan bilgi sisteminin içine yerleştirerek öğrenir. Birey yeni öğrendiklerini zihindeki eski bilgiler yapısı içine yerleştirerek (organize edilerek) anlamlı hale getirir. İnsan zihnindeki düzenleyiciler (organize ediciler), belli ilkelere göre yeni bilgileri eskiler içine yerleştirir ve yeniden düzenler. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

5 Anlamlı Öğrenme Bilişsel yapılar, bütün öğrenilmiş deneyimlerden zihinde kalan tortulardır, çünkü deneyimlerin birçok ayrıntıları, zamana ve duruma bağlı olan özellikleri kaybolmuştur. Ausubel tarafından ileri sürülen ana öğretimsel mekanizma, gelişmiş düzenleyicilerdir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

6 Anlamlı Öğrenme Bu düzenleyiciler bir üst düzeyde soyutlama, genelleme ve kapsama yaparlar. Öğrenilmekte olan materyalleri açıklama, bütünleştirme ve aralarında bağ kurma bu düzenleyicilerin işidir. Düzenleyiciler yeni öğrenilen bilgilerle, bunlarla ilgili olarak eskiden var olan fikirler arasında bağlantı köprüleri kurarlar. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

7 Anlamlı Öğrenme Anlamlı öğrenmede organize ediciler:
Üst düzey kavramların oluşturduğu başlangıç ifadeleri; bir kavram, ilke, kural veya genelleme, işlenecek konunun ana hatları... Mesela, “üçgenler açılarına ve kenarlarına göre isimlendirilir” kuralı bir organize edicidir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

8 hiç karşılaşılmamış bir konu hakkında genel açıklamalar
Anlamlı Öğrenme Organize ediciler, daha sonra öğrenilecek bilgileri anlamlı bir duruma getirir. Yeni bilgilerin içine yerleştirileceği çerçeve hazırlanır. Yeni ve eski bilgiler arasında bir köprü oluşturur. Organize Ediciler Açıklayıcı hiç karşılaşılmamış bir konu hakkında genel açıklamalar Karşılaştırıcı benzerlik ve farklılıkların ortaya konması, olumlu ve olumsuz pekiştireçlerin benzerlik ve farklılıkları gibi Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

9 Anlamlı Öğrenme Bu öğrenmede en önemli şey anlam ağları (semantic network) oluşturmaktır. Anlam ağı bir açıdan zihindeki şemalardır. Yeni bir üçgen öğrenildiğinde diğer üçgenlerle, geometrik şekillerle, açılarla vs. bir bağlantı kurulur, bir ağ içine yerleşir. Bir itfaiye arabası; yangın, ev, sokak, duman, siren, ışık gibi birçok kavramlar içine yerleşir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

10 Anlamlı Öğrenme Bu teoriye en uygun öğretim metodu anlatımdır.
derse başlamadan öğrencinin eski bilgi yapısını bilmek öğretmede birçok avantajlar sağlar. Anlatma ne kadar açık-seçik olursa, anlaşılması ve eskilerle birleştirilmesi o kadar kolay olur. Bu teori ezberlemeye kesinlikle karşıdır; hiç olmazsa öğrenci anladığı konuyu kendi ifadeleriyle anlatabilmelidir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

11 Anlamlı Öğrenme Ausubel, ezberci öğrenme yerine alternatif olarak anlamlı öğrenme modelini geliştirmiştir. Anlamlı Öğrenme Verilmek istenen bilginin tıpkısı gibi değil, yeni bilginin zihinsel yapıda isimlendirilmesidir. Zihindeki yapıyı oluşturmak için isteyerek yapılan bir çabadır. Öğrenme cisim ve olaylar ile doğrudan deneyimle gerçekleşir. Önceki bilgi ile yenisi arasında etkili bağ kurmadır. Ezbere Öğrenme Verilmek istenen bilginin tıpkısı kazandırılır; yeni bilgi zihin yapısında isimlendirilmez. Zihinde var olan bilgi ile yenisi arasında istekli bir çaba yoktur. Öğrenme cisim ve olaylar ile doğrudan deneyim sonucunda gerçekleşmez. Önceki bilgiler ile yenisi arasında etkili bir bağ kurulamaz. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

12 Anlamlı Öğrenme Hazırlanmış bilgilerin öğrencilere sunulmasında dikkat edilecek hususlar: Anlamlı öğrenmede sözel iletişim esastır. Öğretmen ve öğrenciler karşılıklı olarak sürekli konuşmalıdır. Öğrencinin, yeni bilgileri kendi sistemi içine yerleştirip yerleştirmediği anlaşılmalıdır. Ağırlık anlatımda olmasına rağmen, bol örnek, çizimler ve görsel araç-gereçler kullanmalıdır. Önce genel ilke ve kavramlar verilir, tümdengelim düşünme yolu kullanılır, ayrıntılar ve örnekler daha sonra kullanılır. Öğrenme mantıklı bir sıra içinde gerçekleşir. Bütün içinde ögelerin birbirleriyle ilişkileri açık ve net olarak gösterilmelidir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

13 YAPILANDIRMACILIK Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ
12/7/2018

14 Yapılandırmacılık Yapılandırmacılık = Constructivism Oluşturmacı
Kurmacı Anlayış Bütünleştirici Yapılandırıcı öğrenme Yapılandırmacı öğrenme Oluşumcu Yaklaşım İnşaacı Yaklaşım Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

15 Yapılandırmacılığın Tarihsel Gelişimi
Bir öğrenme felsefesi olarak yapılandırmacılığı ele aldığımızda, ilk önemli düşünceler Giambatista Vico tarafından 18. yüzyılda ortaya atılmıştır. Vico, insanların anlayabildiklerinin kendi kendine yapılandırdıkları olduğunu belirtmiş ve “bir şeyi bilen onu açıklayabilendir” (Özden, 2010) ifadesini kullanmıştır. Italyan Filozofu Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

16 Yapılandırmacılığın Tarihsel Gelişimi
Vico’nun görüşlerini daha sonraları Kant yorumlamıştır (Özden, 2010). Bu konuda Kant, insanın bilgiyi edinme sürecinde pasif olmadığını, öğrenme esnasında bireyin aktif olduğunu belirtmiştir. – Alman Filozofu Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

17 Yapılandırmacılığın Tarihsel Gelişimi
Lev Semonovich Vygotsky Çocuklar kendi bilgilerini yapılandırır Gelişim sosyal ortamdan ayrılamaz Önceki bilgiler ile yeni bilgiler anlamlı şekilde yapılandırılmalıdır Zihinsel gelişimde dil önemli bir görev üstlenir 1896 — 1934 Rus Psikolog Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

18 Yapılandırmacılığın Tarihsel Gelişimi
Jean Piaget çocukta düşünce ve dil gelişiminin bir süreklilik içinde değil de, evrelerden geçerek oluştuğunu ve birey çevre ilişkilerinde etkin bir şekilde yapılandığını ortaya koymuştur. 1896 – 1980 İsviçreli Psikolog Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

19 Yapılandırmacılığın Tarihsel Gelişimi
Jerome Seymour Bruner buluşla öğrenmenin zihinde tutmayı ve transferi kolaylaştırdığını, öğrenmeyi güdülediğini savunmuştur Amerikan Psikolog Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

20 Yapılandırmacılık Öğretmekten çok “öğrenmeyi” merkeze alan bir anlayıştır. Bu kuramda bilgi,öğrenenin var olan değer yargıları ve yaşantıları tarafından üretilir, bireyin yaşantısından bağımsız değildir. Yapılandırmacılıkta öğrenme öğrenenin anlam oluşturma sürecidir Bu terim bilginin öğrenci tarafından yapılandırılmasını ifade eder. Her öğrenci öğrenirken, anlamı, bireysel ve sosyal olarak yapılandırır. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

21 Yapılandırmacılık Arslan (2007)’a göre yapılandırmacılık,
öğrenme kuramı açısından insanların nasıl öğrendiğini inceleyen bir yaklaşımın adı, felsefi olarak ise epistemoloji (bilginin doğası, kapsamı ve kaynağı ile ilgilenen felsefe dalıdır) ile ilgili bir kavramdır. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

22 Yapılandırmacılık Bilişsel Yapılandırmacılık J. Piaget
Sosyo-Kültürel Yapılandırmacılık L.S. Vygotsky Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

23 Yapılandırmacılık Bilişsel yapılandırmacılık, kişinin bilgiyi edinmesi sürecinde biliş yönüne önem verirken, sosyal yapılandırmacılık bu süreçte çevreyle etkileşimin önemli bir unsur olduğunu vurgular. Ancak bu iki görüş, “bilginin aktarılmadığı, bireyin bilgiyi içselleştirerek oluşturduğu” noktasında ortak bir temele dayanmaktadır (Özden, 2010). Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

24 Yapılandırmacılık Yapılandırmacık Gereği Dikkat Edilecek Noktalar (Özden, 2010) 1) Önceden yapılandırılan bilgilerin işe koşulması: Birey, edindiği bilgiyi önceki bilgileriyle ilişkilendirdiği için, bireyin öğrenme süreci öncesinde ne bildiği önemlidir. Bireyin sahip olduğu ön bilgiler, edineceği bilgiler için yeni bir bilgi yapısı oluşturup oluşturmayacağını anlamasını sağlar. Bu kapsamda, ön bilgiler öğretmenlerin öğrenme sürecini planlanmasına yardımcı olur. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

25 Yapılandırmacılık Yapılandırmacık Gereği Dikkat Edilecek Noktalar (Özden, 2010) 2) Yeni bilgilerin kazanılması: Bilgi sunulurken, bireyin var olan bilgi yapılarını gözden geçirmesine fırsat verilmelidir. Bu açıdan, öğretmen konuyu bir bütün olarak ele almalı ve bu bütünün parçalarıyla olan ilişkileri konusunda derinlemesine öğrenme etkinlikleri yapmalıdır. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

26 Yapılandırmacılık Yapılandırmacık Gereği Dikkat Edilecek Noktalar (Özden, 2010) 3) Bilgiyi anlama: Birey, yeni bir bilgi ile karşılaştığında öğrenme süreci başlar. Öncelikle, birey yeni bilgiyi var olan bilgi yapısıyla karşılaştırır, eğer bir çelişki yoksa bilgi bu yapının üzerine konulur. Aksi durumda ise, birey yeni bir bilgi yapısı oluşturarak öğrenme sürecini gerçekleştirir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

27 Yapılandırmacılık Yapılandırmacık Gereği Dikkat Edilecek Noktalar (Özden, 2010) 4) Bilgiyi uygulama: Öğrencinin bilgiyi yapılandırmasına yardımcı olması açısından ilginç, bütüncül ve sosyal öğrenme etkinlikleri düzenlenmelidir. Ayrıca, gerçek hayatta karşılaşılabilecek problemler de sınıf ortamında ele alınmalıdır. Çünkü, birey bu tür problemleri çözerken yapılandırmış olduğu bilgileri devreye sokar. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

28 Yapılandırmacılık Yapılandırmacık Gereği Dikkat Edilecek Noktalar (Özden, 2010) 5) Bilginin farkında olunması: Birey, edindiği bilgiyi kendisine sunulan biçimiyle almaz; ona kendisine özgü bir anlam yükler. Bu açıdan bireyin edindiği bilgilerin farkında olmasını sağlayacak etkinlikler düzenlenmelidir. Bunlar örnek olay, proje çalışmaları veya rol oynama gibi kişinin süreçte aktif olduğu, bilgi yapılarını taramasına imkan veren etkinlikler olabilir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

29 Yapılandırmacılık Yapılandırmacılığa Göre Hedefler
Yapılandırmacılığa dayalı olarak hedefler hazırlanırken, öğrenciler sürece dahil edilmelidir. Örneğin, bir ünitede kazandırılmak istenilen niteliklerin bir kısmını öğrenciler kendileri hazırlayabilir (Schunk, 2009). Yapılandırmacılıkta, bireyin kendi hedeflerini oluşturması da söz konusudur. Örneğin, bir öğretmen dersle ilgili hedefleri bir yere kadar belirler. Buna ek olarak, öğrenciler ilgi ve ihtiyaçlarına göre öğrenme hedefi oluşturma fırsatı verir (Driscoll, 2005). Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

30 Yapılandırmacılık Yapılandırmacılığa Göre İçerik
Yapılandırmacı anlayışı benimsemiş eğitimciler, öğrenenin içerikle etkileşimde bulunmasına ve onu anlamlandırmasına önem verirler. Öğrenenlerin ortak ilgilerinden yola çıkarak içerik düzenlemesi yapılır. Konular, önceden belirlenmiş bir şekle göre değil, öğrenenin bulunduğu bağlama göre düzenlenir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

31 Yapılandırmacılık Yapılandırmacılığa Göre Eğitim Durumları
Yapılandırmacılık açısından eğitim durumları ele alındığında, öğrenme ortamının en önemli özelliği süreç boyunca öğrenenin aktif olmasıdır (Duman, 2008). Bunun gerçekleşmesi için, öğrenme sürecinde problem çözme, işbirlikli öğrenme, tartışma, grup çalışmaları, projeler ve drama gibi etkinlikler uygulanabilir (Driscoll, 2005). Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

32 Yapılandırmacılık Yapılandırmacılığa Göre Eğitim Durumları
Öğrenme ortamlarında günlük hayattan örneklere ve etkinliklere yer verilmesi büyük önem taşımaktadır. Örneğin, fen ve teknoloji dersinde enerji tasarrufunun yapılması için bir plan hazırlama etkinliği veya tarih dersinde yeni senaryolar oluşturma etkinlikleri düzenlenebilir (Schunk, 2009). Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

33 Yapılandırmacılık Yapılandırmacılığa Göre Değerlendirme
Yapılandırmacılığa göre ölçme ve değerlendirmenin özellikleri ise şu şekilde sıralanmaktadır. Sonuçlardan çok, öğrencinin geçirmiş olduğu öğrenme süreci değerlendirmeye alınır. Grup çalışmaları değerlendirme kapsamındadır. Kullanılacak olan ölçme ve değerlendirme kriterleri öğretmen ve öğrencilerin ortak çalışmalarıyla belirlenir. Başarı, öğrencinin yaptığı ödev, proje, rapor gibi çalışmalarla belirlenebilir. Öğrencilerin dönem başındaki ve sonundaki gelişimleri, kişisel gelişim dosyaları yardımıyla değerlendirilebilir. Öğretmen, yaptığı gözlemleri de dikkate alarak değerlendirme sürecini gerçekleştirir. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

34 Geleneksel Sınıf İle Yapılandırmacı Sınıfın Karşılaştırılması
Eğitim programı, tümdengelim yolu ile ve temel kavramlara ağırlık verilerek işlenir. Eğitim programı, tümevarım yolu ile temel becerilere ağırlık verilerek işlenir. Önceden belirlenmiş sabit programlar uygulanır. Program etkinliklerinde ağırlık daha çok birinci elden edinilen veriler ve materyaller üzerindedir. Program öğretmen tarafından içi doldurulan bir boşluk gibi algılanır. Öğrenciler yaşamla ilgili kuramları oluşturmaya katkı sağlayan düşünürler olarak görülür. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

35 Geleneksel Sınıf İle Yapılandırmacı Sınıfın Karşılaştırılması
Öğretmenler,öğrencilerin edindikleri bilgilerin geçerliliği için doğru yanıtları araştırır. Öğretmenler,öğrencilere çevre ayarlaması yapan ve onlarla etkileşim içinde olan kişilerdir. Değerlendirme öğretimden ayrı olarak öğrenci öğrenmelerini kontrol etmek için yapılır. (genellikle testlerle ölçülür.) Değerlendirme öğretim ile birlikte yapılır ve öğrencilerin sergiledikleri işlere, tümel değerlendirmeye dönüktür. Öğrenciler bireysel çalışırlar. Öğrenciler grup halinde çalışırlar. Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

36 “Insanlara bir seyin nasıl yapılaması gerektigini söylemeyin.
Yapılmasını istediginiz seyin ne oldugunu söyleyin ve yaratıcılıkları ile sizi nasıl hayran bırakacaklarını görün.” George S. Patton Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018

37 BİTTİ Öğretim İlke ve Yöntemleri - Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ 12/7/2018