MALATYA KAYISISI Türkiye’nin AB Tescilli Gururu

... konulu sunumlar: "MALATYA KAYISISI Türkiye’nin AB Tescilli Gururu"— Sunum transkripti:

1 MALATYA KAYISISI Türkiye’nin AB Tescilli Gururu
Prof. Dr. Bayram Murat Asma Malatya Turgut Özal Üniversitesi 2018

2 GİRİŞ Çok sayıda meyve türünün anavatanı Anadolu’dur
Ülkemiz meyvecilik için uygun iklim, toprak koşulları ve zengin bitki genetik kaynaklarına sahiptir. Çok sayıda meyve türünün anavatanı Anadolu’dur Kayısının Anavatanı Orta Asya (Doğu Türkistan) ve Çin’dir. Kayısının Orta Asya’dan Anadolu’ya İpek Yolu ile getirildiği sanılmaktadır.

3 Kayısının Anavatanı ve Yayılışı

4 Kayısı Üretimi

5 Dünya Kayısı Üretimi (FAO 2018)
Ülkeler 1961 2000 2016 Türkiye 87 579 730 ABD 172 80 64 Macaristan 130 21 25 İspanya 110 126 125 İtalya 60 201 237 Fransa 94 139 111 İran 65 262 306 Özbekistan ? 68 662 Çin 3 88 74 Toplam 1.317 2.925 3.881

6 Kayısının Anavatanı ve Yayılışı Dünya Kuru Kayısı Üretimi (ICN 2009)
% Türkiye 100 61 Tacikistan 30 18 İran 25 15 Özbekistan (15) T Çin 5 3.1 ABD 2.5 1.6 Güney Afrika 1.4 0.9 Avustralya 0.5 0.3 Toplam

7 Kayısının Anavatanı ve Yayılışı
2017 Yılı Türkiye Kayısı Üretimi (TUİK 2018) İller Ağaç sayısı (Bin) Kayısı Üretimi (Bin Ton) Malatya 8.194 676 Mersin 1.795 104 Elazığ 1.272 60 Kahramanmaraş 1.165 26 Antalya 575 18 Isparta 600 13 Kayseri 543 15 Afyonkarahisar 100 4 Toplam 19.575 1.007

8 Türkiye Kuru Kayısı Üretimi ve ihracatı
Yıllar Üretim Ton) İhracat (Ton) Gelir (Milyon $) Fiyat $/Kg 1978 9.102 6.584 15 2.3 1980 7.618 8.265 24 2.9 1990 24.208 32.409 72 2.2 2001 75.268 89 0.9 2010 54.500 89.511 348 3.9 2017 94.874 267 2.8

9 Dünya yaş ve kuru kayısı ihracatı (FAO 2018)
Yıllar Yaş Kayısı Miktar Tutar (Ton) (1000$) Kuru Kayısı Miktar Tutar 2000 90.757 2010 2014 2015 2016

10 Tarihsel Süreçte Malatya’da Kayısıcılık
1934 1953 Tarihsel Süreçte Malatya’da Kayısıcılık 1968 2015

11 Malatya Kayısı Çeşitleri
Hacıhaliloğlu-1870 Kabaaşı-1955

12 Hasanbey (1930) Soğancı (1974)

13 Çataloğlu (1963) Çöloğlu (1935)

14 Malatya’da Geliştirilen Yeni Kayısı Çeşitleri
Dilbay Alkaya

15 Malatya Yıldızı Eylül

16 Malatya Kayısısı’nın Ayırt Edici Özellikleri
Yüksek şeker düşük asit içeriği Yüksek tat indeksi , diğer kayısılarda bu oran arasında Kurutulmaya uygun olması (3.5 kg yaş kayısıdan 1 kg kuru kayısı elde edilebiliyor) Malatya Kayısısı farklı bölgelere kolay adapte olmaması

17 100 gr yaş ve kuru kayısının besin değeri (Asma 2011)
Bileşen Birim Yaş Kuru Su g 75.6 30.9 Magnezyum mg 10 32 Enerji Kcal 48 241 Fosfor 23 71 Protein 1.4 3.4 Potasyum 259 1162 Diyet Lifi 4.6 14.3 Vitamin A IU 1926 3604 Sakkaroz 5.9 7.9 Vitamin C 1.0 Glikoz 2.4 44.1 Tiamin 0.03 0.02 Fruktoz 0.9 12.5 Riboflavin 0.04 0.07 Kalsiyum 13 55 Niasin 0.6 2.7 Demir 0.4

18 Ulusal Coğrafi İşaret Belgesi 2001 AB Coğrafi İşaret Belgesi 2017
Coğrafi sınırları; Malatya ve ilçeleri, Baskil (Elazığ), Gürün (Sivas), Elbistan (K.Maraş), Gölbaşı (Adıyaman) Ulusal Coğrafi İşaret Belgesi 2001 AB Coğrafi İşaret Belgesi 2017

19

20

21 Malatya’da Coğrafi İşaretlerle ilgili Çalışmalar
“Coğrafik İşaretler: Türkiye İçin Bir Fırsat mı?” 13 Kasım 2013 5 Temmuz 2018

22 YÜciTA 2018 Malatya Kayısısı Saha Çalışması

23 Malatya Kayısı Üreticileri Grubu

24 Malatya’da Kayısı Sektörünün Sorunları
Pazar ve tanıtımda karşılaşılan sorunlar Kayısı Üreticilerinin örgütsüz olması Aşırı kükürtten kaynaklanan sorunlar Üretimde kullanılan girdi fiyatlarının yüksek olması AB tescilli kayısının yönetişim ve denetim ile ilgili sorunlar

25

26 Bahçeden Sofraya Kuru Kayısı

27

28

29

30

31 İlginiz için Teşekkürler