Uluslararası İşletme Yönetimi

... konulu sunumlar: "Uluslararası İşletme Yönetimi"— Sunum transkripti:

1 Uluslararası İşletme Yönetimi

2 HERŞEYİN BEDELİ VAR?

3 Nasıl Girilecek U/A Pazarlara…
İşletmenin hedefleri İşletmenin büyüklüğü ve kapasitesi Ürün ve hizmetlerin sayı ve özellikleri Rekabet gücü Hedef ve pazarların sayıları ve büyüklükleri Tahmini satış potansiyelleri Tahmini kar hedefleri Esneklik Teknoloji Siyasi koşullar Yönetsel koşullar

4 U/A Pazara Girme Stratejileri
İhracat Dolaylı Dolaysız Ortaklıklar Lisans Anlaşmaları Franchising Sözleşmeli üretim Yönetim sözleşmesi Montaj operasyonları Joint venture Konsorsuyum Anahtar teslim projeler Yap-İşlet-Devret Modeli Doğrudan Yabancı Yatırım

5 İhracat… Dış pazarlara girmenin en kolay yoludur.

6 İşi ana ülkedeki ihracatçılar yapar.
Dolaylı İhracat… Riski çok düşük ve uzmanlık ve geniş nakit gerektirmeyen bir yöntemdir. İşi ana ülkedeki ihracatçılar yapar.

7 Dolaylı İhracat… Mevcut ihracatçılar arasında;
Üreticiler için satış yapan temsilciler Denizaşırı müşteriler için alım yapan ihracat heyeti temsilcileri Kendi hesaplarına alım satım yapan ihracat tüccarları Deniz aşırı üretilen malları kullanan U/A işletmeler (maden, inşaat, petrol şirketleri)

8 Dolaysız İhracat… İşletme içinde ihracat işiyle ilgilenen personel atanmalıdır. Başlangıçta hesap, nakliye, kredi gibi cari işleri takip ederken işler gelişince ihracat bölümüne ihtiyaç duyulur.

9 Dolaysız İhracat… Daha ileri aşamada ev sahibi ülkede satış temsilcisi açmak ve bu temsilciliğin ana ülkeden ithal edeceği ürünleri ev sahibi ülkede pazarlamak gerekebilir.

10 İhracat… İhracatçılar ve ithalatçılar, doküman, finans, taşıma konularında önemli detayların elde edilmesine yardımcı olacak aracı kurumlar kullanırlar. Bunlar; İhracat yönetimi işletmeleri Webb-Pomerene Ticaret Şirketleri

11 İhracat Yönetimi İşletmeleri…
U/A ticaret servisleri olarak çalışan, komisyon temsilcileri veya dağıtıcılar olarak uzmanlaşan işletmelerdir.

12 Webb-Pomerene… ABD’de 1918 yılında , fiyat bilgileri, finans, uluslar arası satış payları ilişkilerine dair birleşmelere izin veren kurumlardır. Amaçları rekabetin kırılmasına engel olmaktır.

13 Ticaret Şirketleri… Dünya ticaretinde ithalat, ihracat, karşı ticaret, yatırım ve üretim ile ilgili konularda rol oynamaktadırlar. Büyüklükleri ölçek ekonomisinden faydalanmalarına izin verir.

14 İhracat… İşletmelere çekici buldukları pazara giriş yöntemleri ile ilgili bilgi sağlayan kolaylaştırıcılar da vardır. Bunlar; Özel sektör kolaylaştırıcıları Kamu sektörü kolaylaştırıcıları

15 Özel Sektör Kolaylaştırıcıları…
İhracatta ana teşvik ve yardım, aynı endüstri içindeki diğer işletmelerin beyan ve faaliyetlerinden gelmektedir. Dağıtımcılar U/A dağıtım hacmini artırmak için yerel firmaları U/A faaliyetlere teşvik ederler. Bankalar, ticaret odaları, muhasebe ve danışmanlık işletmeleri

16 Kamu Sektörü Kolaylaştırıcıları…
Evsahibi ülke hükümetleri de; İşletmelere kaynaklar, araştırma raporları, finansal bilgiler ve yeri fikirler vermek suretiyle işletmelerin U/A faaliyetlerini kolaylaştırıcı rol oynamaktadır.

17 Ortaklıklar… Ev sahibi ülke hükümetleri

18 Ortaklıklar… - Lisans Anlaşmaları Franchising Sözleşmeli üretim Yönetim sözleşmesi Montaj operasyonları Joint venture Konsorsuyum Anahtar teslim projeler Yap-İşlet-Devret Modeli

19 Ortaklıklar- Lisans Anlaşmaları…
Lisans anlaşmasında lisansör bir üretim sürecini, tekniğini, marka ve patentlerini bir bedel karşılığında lisans alana satmaktadır. Lisansör: Lisans veren Lisansiye: Lisans alan Royalty. Lisans karşılığı alınan satış payı.

20

21 Ortaklıklar- Lisans Anlaşmaları…
Lisans anlaşması ile lisans veren taraf ürünlerini başka bir ülkede sermaye harcamadan, riske girmeden üretebilmektedir. Lisans alan sattığı her ürün için lisansöre işletme payı (royality) ödemektedir.

22

23 Ortaklıklar- Lisans Anlaşmaları…
Lisansör lisansiyeye şu hakların tamamını veya bir kısmını devredebilir. Patentler, buluşlar, formüller, prosesler, dizaynlar, örnekler Telif hakları, edebi, müzik ve sanatsal kompozisyonlar, Marka, ticari isimler, işletme isimleri Franchise’ler, lisanslar, kontratlar Metotlar, programlar, prosedürler, sistemler vb.,

24 Demi Canderel, 100 ve 300 tabletli ambalajlarda.
RUHSAT SAHİBİ VE İMAL YERİ ALİ RAİF İLAÇ SANAYİ A.Ş. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Haseyad II.Kısım No: İkitelli – İstanbul Tel (pbx) Searle lisansı altında üretilmiştir.

25 Ortaklıklar- Lisans Anlaşmaları…
Lisansiye şu hususlardan sorumludur. Ürün ambalajını haklara göre üretmek Tahsis edilmiş bölgede bu ürünleri pazarlamak Ürünlerin satış miktarına bağlı olarak lisansöre ödeme yapmak.

26 Anlaşmaya Özgü Faktörler
Lisans anlaşmasında bedeli belirleyen faktörler.. Anlaşmaya Özgü Faktörler Pazar sınırlamaları Lisansın herkese açık olmayan hakları Üretim miktarının sınırı Ürün kalite gerekleri Geri verilen biriktirimler Anlaşılan biriktirimler Anlaşmanın süresi Patent süresi Teknoloji kullanımında kısıtlamalar. Çevreye Özgü Faktörler Lisans anlaşmasındaki hükümet düzenlemeleri Lisansiyenin ürün pazarındaki rekabet seviyesi Benzer teknolojinin alternatif tedarikçileri arasında rekabet seviyesi Lisansiyenin ülkesindeki politik ve iş riskleri Ürün ve sanayi normları Lisansiyenin ülkesindeki teknoloji emme kapasitesi

27 Fayda Mahzur… Faydalar Zor piyasalara girme imkanı Düşük sermaye ihtiyacı Kaynak tasarrufu Yerel piyasalar için hizmet ve kalitenin artırılması

28 Fayda Mahzur… Mahzurlar Teknoloji, bilgi ve tecrübenin kolay aktarımı Lisansiyeyi takip etmek güçtür. Piyasaya aktif bir şekilde girememek. Anlaşma şeklinin zorluğu Hatalı üretim, zayıf pazarlama lisansörün itibarını zedeleyebilir. Teknoloji transfer edilen ülkede işçilik gibi bazı üretim faktörleri ucuzsa, U/A işletme kendi eliyle potansiyel rakip yaratmaktadır.

29 Lisans Anlaşması Türleri…
Temel lisans anlaşması Franchising Yönetim sözleşmesi Sözleşmeli üretim

30 Franchising… Belirli bir bölgede bir firmanın ürününü veya hizmetini satmak için verilmiş olan formal izindir.

31 Franchising… Lisans anlaşmasına benzemektedir. Fakat, işletmenin imajı, kullanılan pazarlama teknikleri, marka adı ve işletme metotlarını içeren Pazar programlarını kapsamaktadır.

32 Franchising… Franchisor: Ayrıcalığı veren firma Franchisee: Ayrıcalığı alan firma Franchise: Ayrıcalığın kendisi

33 Franchising… Franchising’in üç unsuru bulunmaktadır. En az iki işletme tarafından sürekli bir ilişki için oluşturulur. Aralarında yükümlülük ve sorumlulukların açıkça belirtildiği bir sözleşme bulunmaktadır. Franchisee, Franchisor’un ismi ile faaliyet gösterir.

34 Franchising…

35 Franchising… Franchising anlaşmasının başarılı olabilmesi için ürünün ve hizmet şeklinin eşsiz ve standart olması gerekir.

36 Yaygın Görülen Franchising Örnekleri…
Yatırım Franchise’ı: Üretici-Perakendeci (Shell, BP vb.) Üretici- Toptancı (Pepsi Cola, 7 UP) Diğer (Avis,Budget) Ayrıcalıklı Frachise: Marka (Kentucky) Lisansör- Perakendeci (Mc Donald’s, Wimpy)

37

38 Sözleşmeli Üretim… Sözleşmeli üretimde, U/A pazara girmeyi hedefleyen işletme, ürünü dış pazarda yerel bir üreticiye yaptırırken, pazarlama faaliyetlerini ise kendisi üstlenmektedir.

39 Sözleşmeli Üretim… Bu stratejinin uygulanabilmesi için üretimi gerçekleştirecek olan işletmenin ürünü global standartlarda üretebilme yeteneğine sahip olması gerekmektedir.

40 Sözleşmeli Üretim-Fayda…
Dış pazarda üretim birimi gerektirmez Sözleşmenin süresi bittiğinde yenilenmeyebilir. Yönetsel problemler başkasına devredilmiş olur. İstikrarsız ve riskli pazarlar için uygun bir yöntemdir. Dış pazarların ucuz faktör fiyatlarından faydalanmayı sağlar.

41 Sözleşmeli Üretim- Mahzur…
Karın paylaşımı konusunda anlaşmazlıklar. Teknoloji transferinin yeni rakip yaratma olasılığı Üretici firmanın davranışlarından sorumluluk Yapılan teknoloji transferi ve işbirliği sonucu öğrenme nedeniyle potansiyel rakip yaratma

42

43 Yönetim Sözleşmesi… Yönetim sözleşmesi, U/A bir işletmenin yabancı bir işletme ile o işletmenin faaliyetlerinin tamamı veya bir bölümünü yönetmek üzere karşılıklı yaptıkları anlaşmadır.

44 Yönetim sözleşmesi ile bilgi ve tecrübe ihracı sağlanmış olmaktadır.

45 Yönetim Sözleşmesi… Yönetim sözleşmesi üç durumda ortaya çıkmaktadır. Yabancı yatırım, ev sahibi ülke tarafından kamulaştırıldığı ve yerel yönetim yetiştirilene kadar ilk firma sahibi tarafından işlemleri denetlemek için davet edildiğinde, Firma yeni bir girişimi yönetmek için sorduğunda, Yabancı firma devam eden işletmeyi daha etkili yönetmek için devam ettiğinde oluşmaktadır.

46 Yönetim Sözleşmesi… Yönetim sözleşmesi genellikle diğer ortaklık türleri ile beraber kullanılmaktadır. Ç/İ ler bu tip anlaşmaları, her hangi bir sahiplikleri olmayan işletmelerde, Joint- Venture ortaklarında veya tamamen kendilerine bağlı kuruluşlarda yapabilmektedirler.

47 Montaj Operasyonları…
Dış pazarlara ihracat ve yerel üretimin karışımı olan montaj, orta ya da uzlaştırıcı bir yoldur.

48 Joint-Venture- Ortak Mülkiyet…
İki veya daha fazla işletmenin ortak bir şekilde yeni bir işletme kurup, sahip olmalarıyla gerçekleşmektedir. Çoğunlukla yabancı bir işletmenin yerli işletmeyle ortaklık kurması sonucu Joint Venture kurulmuş olur.

49 Joint-Venture- Ortak Mülkiyet…
NASIL??? Yerel işletmenin hisselerini satın alarak Yeni bir işletme kurma

50 Joint-Venture- Ortak Mülkiyet…
Yabancı ortak riski yerel işletme ile paylaşılmakta Yerel işletmenin ev sahibi ülke ile ilgili bilgi ve deneyimlerinden faydalanılmakta Siyasi avantajlar da sağlamakta Ölçek ekonomisi ile maliyetler düşürülmekte Rakiplere karşı teknolojik üstünlük sağlanabilmekte Pazarda rekabetçi üstünlük sağlanmakta ÇUŞ üzerindeki politik baskılar azalmakta Yeni pazarlara giriş kolaylaşmaktadır.

51

52 Konsorsiyum… Ulusal ve U/A bir ihaleyi kazanabilmek için aynı veya farklı ülkelerden, aynı dalda veya farklı uzmanlık dallarındaki işletmeler finansal ve teknolojik imkanlarını birleştirip işbirliği yapmaktadır.

53

54

55 Anahtar Teslimi Projeler…
U/A bir şirket dışarıda bir anahtar teslimi iş yapma girişiminde bulunuyorsa, tüm faaliyetlerin planlanması ve gerekli tüm hazırlıkların yapılmasından sorumludur.

56 Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi…
Bir ülkenin temel alt yapı yatırımlarının gerçekleşmesinde finansman sağlamayı ve özel kesime açılmayı amaçlayan yeni bir uygulamadır.

57

58 Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi…
Konsorsiyum sadece finansman sağlamakla kalmaz, yatırımın gerçekleşmesi ve tesisin işletilmesi gibi faaliyetleri de kendisi yürütür.

59 Yap-İşlet-Devret Sözleşmesi…
Projeyi fiilen uygulamak ve tesisi işletmek için yerel bir işletme ile işbirliği yapılır.

60 Doğrudan Yabancı Yatırım…
Taşıma maliyetlerinin yükselmesi Yüksek vergi oranları, İthalat kotaları Hükümet teşvikleri, Düşük işçilik ücretleri, Pazarda hakimiyet kazanmak, Pazarı derinliğine ve genişliğine ele geçirerek ev sahibi ülkede prestij kazanmak gibi bir çok faktör işletmeleri doğrudan yatırıma yönlendirmektedir.

61 Doğrudan Yabancı Yatırım…
İki türlü Doğrudan yatırıma girilmektedir, Satın alma Tesis kurma

62 Doğrudan Yabancı Yatırım…
Sahiplik stratejisinin belirleyicileri, Rekabet durumu Kabul edilebilir ortakların bulunabilmesi Yasal kısıtlamalar Kontrol gereksinimi Fayda/maliyet ilişkisi

63 Doğrudan Yabancı Yatırım…
Ev sahibi ülkede yerel bir işletmeyi satın almak Pazara hızlı bir giriş ve maksimum kontrol arzu ediliyorsa yerel işletme satın alınabilir.

64 Doğrudan Yabancı Yatırım…
Ev sahibi ülkede işletme satın almanın yolları; Yatay: (Satın alan ve alınan işletmelerin ürün çizgileri aynı veya benzerdir.) Dikey: (Satın alan işletme satın alınan işletmenin müşterisi ve ya satıcısıdır.) Eş merkezli: Satın alan işletme aynı pazara fakat farklı teknolojiye (veya tam tersi) sahiptir. Yığın: (Satın alan işletme satın alınandan farklı bir endüstri dalında faaliyet göstermektedir.)

65 Portföy Yatırımı… Ev sahibi ülkenin borsasında satışa arz edilen hisse senedi, tahvillerin diğer ülkeden yatırımcılar tarafından alınmasıdır.

66

67 Sonunda seçime esas 80 (5x4x4) alternatif ortaya çıkmaktadır.
Doğrudan Yabancı Yatırım… Doğrudan yatırım kararı verildikten sonra yatırımın ne şekilde olacağına karar verilir. Bunlar; Yatırım ölçeği: satış ofisi, depo, paketleme, montaj, üretim Ortaklık payı: Tamamı, çoğunluğu, azı Ortaklık türü: Ortaklık yok, ÇU Ortak, Özel yerel ortak, yerel hükümet ortak, yerel kamu ortak) Sonunda seçime esas 80 (5x4x4) alternatif ortaya çıkmaktadır.

68 PARANIN RENGİ YOKTUR.