CANLI KİMYASI LABORATUVARI NO: 3 ÇÖZELTİ HAZIRLAMA VE KONSANTRASYON KAVRAMLARI Araş. Gör. Gökçe TANER.

... konulu sunumlar: "CANLI KİMYASI LABORATUVARI NO: 3 ÇÖZELTİ HAZIRLAMA VE KONSANTRASYON KAVRAMLARI Araş. Gör. Gökçe TANER."— Sunum transkripti:

1 CANLI KİMYASI LABORATUVARI NO: 3 ÇÖZELTİ HAZIRLAMA VE KONSANTRASYON KAVRAMLARI
Araş. Gör. Gökçe TANER

2 ÇÖZELTİ NEDİR? İki veya daha çok maddenin çıplak gözle veya optik araçlarla yan yana fark edilememesi ve mekanik yollarla ayrılamaması sonucu oluşturdukları karışıma çözelti adı verilir. Çözeltiler, fiziksel özellikleri her yerinde aynı olan homojen karışımlardır. Eğer ayrıca belirtilmemişse, çözelti denildiği zaman daima sulu (yani çözücüsü su olan) bir çözelti anlaşılır. Maddenin üç fiziksel halinin (katı, sıvı, gaz) birbiriyle belirli oranlarda karıştırılmasıyla çeşitli çözeltiler elde edilir. Yalnız her karışım bir çözelti değildir.

3 Çözeltiden söz edebilmek için sıvının berrak ve tamamen saydam olması gerekir.
Çözelti renkli olabilir. Fakat ışığı daima geçirirler, saydamdırlar, süzgeç kâğıdında bir kalıntı bırakmadan kolayca geçerler. Her maddenin bir çözücüde belirli bir çözünme yeteneği vardır. Bütün maddeler bir çözücü ile çözelti meydana getirmezler. Örneğin tebeşir tozları su ile karıştırılırsa çözelti meydana gelmez, tozlar suda asılı halde kalır. Bu şekildeki heterojen (iki fazlı) karışımlara süspansiyon denir. Süspansiyon bir çözelti değildir.

4 Bir çözelti, çözen ve çözünen olmak üzere en az iki ayrı madde ihtiva eder.
Çözeltilerdeki dağılma ortamına çözücü veya çözen, dağılan maddeye de çözünen denir. Buna göre çözünen maddenin çözücü içinde dağılması olayına çözünme denir. Genellikle miktarı fazla olana çözücü, az olana da çözünen denir.

5 Çözücü sıvı ise, çözünenin sıvı, katı, gaz oluşuna göre 3 türlü; çözücü katı ise, çözünenin sıvı, katı, gaz oluşuna göre de 3 türlü çözelti hazırlamak mümkün olabilir. Çözücü gaz olduğunda ise, gazlar içinde sadece gazlar çözündüğünden tek tür çözelti hazırlanabilir. Katı ve sıvılarla gazlar homojen çözelti oluşturmazlar.

6 Çözünürlük nedir? Çözünürlük genellikle 100 gram çözücünün çözebildiği maddenin gram miktarı veya doymuş çözeltinin 100 ml’sinde çözünmüş olarak bulunan maddenin gram miktarı (gr/100 ml) olarak belirtilir. Çözünen madde miktarı az ise çözelti seyreltik çözelti, çok ise konsantre (derişik) çözelti adını alır.

7 Çözücünün çözebileceğinden daha az madde içeren çözeltilere doymamış çözeltiler denir.
Eğer madde çözünürlük sınırına kadar çözünmüş ise, böyle çözeltilere doymuş çözelti denir veya çözücünün belli hacminde ancak belli miktarda madde çözünebilir. Fazlası çözünmeden kalır. Hiçbir maddenin çözünürlüğü kesin olarak sıfır değildir; çözünebilen maddenin konsantrasyonu kimyasal metotlarla ölçülemeyecek kadar az ise bu maddeye çözünmez denir. Maddelerin çözünürlüğü çoğu durumda sıcaklığın artmasıyla artar ve azalmasıyla azalır.

8 Çözünürlüğe Etki Eden Faktörler
1)Çözücü ve çözünenin cinsi Her madde her maddede çözünmez. Organik bileşikler organik çözücüde inorganik bileşikler inorganik çözücüde çözünürler. Polar bileşikler polar çözücüde apolar bileşikler apolar çözücüde çözünürler. Örneğin naftalin suda çözünmez fakat benzende çözünür. “Benzer benzeri çözer”. 2)Sıcaklık: Katıların çözünürlüğü genelde ısı alıcı (endotermik) olduğu halde gazların çözünürlüğü ekzotermiktir. Sıcaklığın artırılması katıların çözünürlüğünü artırdığı halde gazların çözünürlüğünü azaltır. 3)Basınç: Basınç değişimi katıların çözünürlüğünü etkilemediği halde gazların çözünürlüğünü doğru orantılı olarak etkiler. 

9 Çözünme Hızına Etki Eden Faktörler
1) Sıcaklık: Çözünürlüğü sıcaklıkla doğru orantılı olarak değişen maddelerin çözünme hızı sıcaklığın artmasıyla artar. 2) Tanecik Büyüklüğü: Çözünen maddenin tanecikleri ne kadar küçükse çözünme o kadar hızlı olur.  3) Karıştırma: Çözeltinin karıştırılması katıyı küçük taneciklere ayırdığı için, çözücüyle temas eden yüzeyi artırır ve çözünme hızlanır.

10 ÇÖZELTİLERİ SINIFLANDIRMA
Çözünürlüklerine Göre Çözeltiler Doymuş Çözelti Doymamış Çözelti Aşırı Doymuş Çözelti Derişimlerine Göre Çözeltiler Seyreltik Çözelti Derişik Çözelti

11 Doymuş Çözelti: Çözücü çözebileceği kadar maddeyi çözmüşse doymuş çözeltidir. 
Doymamış Çözelti: Çözücü çözebileceğinden az miktarda maddeyi çözmüşse seyreltik çözeltidir. 

12 Aşırı Doymuş Çözelti: Çözücü çözebileceğinden fazla maddeyi çözmüşse aşırı doymuş çözeltidir.   
Seyreltik Çözelti: Miktar olarak az çözünen içeren çözeltidir. Derişik Çözelti: Çözünen madde ya da maddeleri daha çok miktarda içeren çözeltidir.

13 Çözeltileri asidik, bazik ve nötr olarak da sınıflandırmak mümkündür:
1) Asidik Çözeltiler: Suda çözündükleri zaman sudaki H+ iyonlarının derişimini arttıran maddelere asit denir. Bu maddelerin sulu çözeltilerine de asidik çözelti denir. Bazı maddeler yapılarındaki H+ iyonunu suya verirler. HCl, HNO3 gibi asitler ile CO2, SO2 gibi ametal oksitlerinin sulu çözeltileri asidiktir. 2) Bazik Çözeltiler: Suda çözündükleri zaman, sudaki OH- iyonlarının derişimini arttıran maddelere baz, çözeltilerine de bazik çözelti denir. NaOH, KOH gibi metal hidroksitleri ile Na2O, K2O gibi metal oksitlerin sulu çözeltileri baziktir. 3) Nötr Çözeltiler: Çözelti içinde H+ ve OH- iyonları derişimi saf sudaki H+ ve OH- iyonu derişimine eşit ise bu çözeltiler nötr çözeltilerdir. NaCl, C2H5OH, CO gibi. 

14 ÇÖZELTİ HAZIRLARKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Çözeltilerin istenilen ölçüde ve doğru şekilde hazırlanması için gerekli katı ve sıvı kimyasal maddelerin saf ve temiz olması gerekir. Ayrıca ölçüm aletlerinin ve kullanılan cam malzemelerin de hassas ve temiz olması şarttır. 2. Çözelti hazırlarken katı maddeler tartı işlemi sırasında yapışmayacakları yüzeylerde tartılmalıdır. Tartıldıktan sonra gerekiyorsa behere çözücünün az bir miktarıyla yıkanarak alınmalıdır. 3. Bir katı madde sıvı içerisinde çözülecekse, behere önce çözücüden az bir miktar konularak katı madde çözülür, sonra bu çözelti balona aktarılarak istenilen hacme tamamlanır.

15 ÇÖZELTİ HAZIRLARKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
4. Çözelti hazırlarken kuvvetli asit veya baz bir madde ile suyun karışması icap ediyorsa çözelti kabına öncelikle suyun konması gerekir. Kuvvetli asit veya bazın üzerine su konulmaz. Çünkü yakıcı, patlayıcı ve doku nekroze edici özellik gösterebilir. 5. Kimyasal maddelerin orijinal ambalajları üzerinde o maddenin (molekül ağırlığı, konsantrasyonu, %oranı) fiziksel ve kimyasal özellikleri, hangi şartlar altında saklanacağı belirtilmiştir. Bu bilgiler kullanılarak çözeltiler dikkatlice hesaplanır ve hazırlanır. 6.Çözeltilerin büyük bir kısmı oda ısısında sabittir. Bir kısmının ise buzdolabında saklanması, ışık ve rutubetten korunması gereklidir. Ana çözeltiler her zaman eğer aksine bir kayıt yoksa, buzdolabında saklanmalıdır.

16 ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI
-Yüzde (% ) -Molarite (M) -Molalite (m) -Normalite (N) çözelti konsantrasyonlarını anlatmak için kullanılan ifadelerdir.

17 ÇÖZELTİLERDE YÜZDELİK İFADELER
Çözeltinin 100 biriminde çözünen madde miktarına denir ve % işareti ile gösterilir. Çözeltilerin % ifadeleri; üç şekilde ifade edilir. Ağırlıkça yüzde (% w/w) Hacimce yüzde (% v/v) Hacim – ağırlıkça yüzde (% w/v)

18 Ağırlıkça yüzde (% w/w)
Ağırlıkça yüzde, 100 g çözeltideki çözünen maddenin gram cinsinden miktarını verir. Örneğin ağırlıkça % 20’lik sodyum klorür çözeltisi dendiğinde100 gram sodyum klorür çözeltisinin içinde 20 g katı sodyum klorür var demektir. Yani çözelti ve çözünen miktarları ağırlık birimiyle ifade edilmelidir.

19 Örnek: Ağırlıkça % 5’ lik 500 g NaOH çözeltisini nasıl hazırlanır?
Çözüm: Tanıma göre 100 gram çözelti içinde 5 gram katı NaOH bulunmaktadır. Çözeltinin toplam hacmi 500 g olduğuna göre 5 x 5 = 25 g NaOH gereklidir. O halde = 475 gram çözücü (yani su) gereklidir. Suyun yoğunluğunu 1 g/ml olarak kabul edilirse 475 ml su alınır ve 25 g NaOH bu suda çözülür.

20 Hacimce yüzde (% v/v) 100 birim hacimdeki çözeltide çözünen hacimsel olarak maddeyi verir. Örneğin hacimce % 20’lik alkol çözeltisi demek, 100 ml alkol çözeltisinin içinde 20 ml saf alkol var demektir. Kısaca söylemek gerekirse çözelti ve çözünen miktarları hacim birimiyle ifade edilmelidir.

21 Örnek: İçinde hacimce % 40 alkol bulunan 1,5 litre çözelti % 95’lik alkolden nasıl hazırlanır.
Çözüm: Tanıma göre 100 ml alkol çözeltisinde 40 ml saf alkol bulunması istenilmektedir. O halde 1,5 litre için (1500x0,4=600) 600 ml saf alkol gereklidir. 600 ml saf alkol ise [100x600)/95=631.5] yaklaşık 632 ml demektir. Buna göre çözeltiyi hazırlayabilmek için 632 ml % 95’lik alkol alınır ve saf su ile 1,5 litreye tamamlanır.

22 Hacim – ağırlıkça yüzde (% w/v)
100 hacim biriminde çözünen ağırlıkça maddeyi verir. Örneğin hacim ağırlıkça %20’lik sodyum klorür çözeltisi demek 100 ml NaCl çözeltisinde 20 g NaCl var demektir. Burada çözeltinin miktarı hacim biriminden, çözünen maddenin miktarı ise ağırlık biriminden ifade edilmelidir.

23 Örnek: Hacim-ağırlıkça % 10’luk 3 litre KCl çözeltisi nasıl hazırlanır.
Çözüm: Tanıma göre çözeltinin her 100 ml sinde 10 g katı KCl bulunması gerekmektedir. O halde 3 litresinde 300 g katı KCl bulunmalıdır. Bu çözeltinin hazırlanması için 300 g katı KCl tartılır ve bir kaba alınır. Üzerine toplam hacim 3 litre olacak şekilde saf su eklenir.

24 Yoğunluk: Bir çözeltinin birim hacminin kütlesidir.
Çözelti kütlesi hacme bölünerek bulunur ve genellikle gr/ml birimi kullanılır. Çözeltiler çok derişik olmamak şartıyla konsantrasyonları yoğunluklarıyla ters orantılıdır. Yoğunluk sıcaklığa bağlı olduğundan bir çözeltinin t1 ve t2 sıcaklıklarındaki konsantrasyon ve yoğunlukları arasında, C1 . d1 = C2 . d2 bağıntısı vardır.

25 Örnek: Bir NaCl çözeltisinin 0. 3 litresinin kütlesi 312 gr’dır
Örnek: Bir NaCl çözeltisinin 0.3 litresinin kütlesi 312 gr’dır. Bu çözeltinin yoğunluğunu bulunuz. Çözüm: d=m/v formülünde verilenler yerine yazılırsa: d= 312/300=1.04 g/ml bulunur

26 MOLARİTE Molarite: Bir litre çözelti içinde bir mol çözünmüş madde varsa, o çözeltinin konsantrasyonu 1 molardır. Bir bileşiğin ya da elementin 1 molü (veya bir molekül gramı) denilince, molekül ağırlığı kadar gram madde anlaşılır (1 mol su, 18 gram sudur).

27 1 mol glukoz=180 g glukoz. 180 g glukoz=1 mol glukoz
1 mol NaCl=58,5 g NaCl 58,5 g NaCl=1 mol NaCl 1mol CaCl2=111 g CaCl g CaCl2=1 mol CaCl2

28 NORMALİTE Normalite: Bir litre çözelti içinde bir eşdeğer gram çözünmüş madde varsa, o çözeltinin konsantrasyonu 1 normaldir.

29 Etkin değerlik; Asit ve bazlarda çözeltiye verdiği H+ veya OH- sayısına eşittir. Yükseltgen veya indirgenlerde verdiği veya aldığı elektron sayısına eşittir. Tuzlarda toplam pozitif veya negatif yük sayısına eşittir

30 MOLALİTE Molalite: Bir mol maddenin 1000 gr çözücü içinde çözünmesiyle elde edilen çözeltinin konsantrasyonu bir molaldir. 1 molal=1000 mmolal 1 mmolal=0,001 molal

31 Hacim Oranı: Hacimsel karışımı ifade eder.
Örneğin (1+3) HCl demek, 1 hacim derişik HCl ile 3 hacim distile suyun karıştırılacağını belirtir. fiksatif olarak kullanılan 3:1 metanol: asetik asit 3 hacim metanol: 1 hacim asetik asit

32 Örnek 1) 500 ml 0.1 M NaOH çözeltisinin hazırlayınız
Basit olması açısından öncelikle, 500 ml değil de 1 litrelik çözelti için ne kadar NaOH gerekli olduğunu bulunur. Molaritenin tanımına göre 0,1 mol NaOH gereklidir. Hazırlanacak çözeltinin hacmi bunun yarısı olduğuna göre gerekli olan NaOH miktarı da öncekinin yarısı, yani (0,1/0,5) 0,05 mol olacaktır. Şimdi sıra 0,05 mol NaOH un kaç gram olduğunu bulmaya gelmiştir. 1 mol NaOH 40 g olduğuna göre 0,05 mol NaOH’un (0,05x40) 2 g olduğu kolaylıkla hesaplanabilir. O halde yapılacak iş terazide 2 g NaOH tartıp 500 ml’lik bir balon jojeye koymak ve az miktarda suda çözdükten sonra hacim çizgisine kadar saf su ile doldurmaktır.

33 Örnek 2) 0,1N NaOH çözeltisinden 200 ml 0.004 N’lik NaOH
çözeltisi hazırlayınız N1*V1=N2*V2 denkleminden; 0,1*V1=200*0,004  buradan V1= 8 ml bulunur. Yani 8 ml 0,1 N lik NaOH alınır 200 ml ye tamamlanır.

34 Örnek 3) 1000 ml 0.2 N’lik H2SO4 çözeltisinin hazırlanması: (d=1,84 g/cm3 ve %98 lik olsun)
Asitlerin üzerine su dökülmesi tehlikeli olduğundan balon jojeye önce bir miktar distile su alınır ve bunun üzerine H2SO4 yavaşça ilâve edilir ve daha sonra balon jojedeki çözelti distile su ile 1 L’ye tamamlanır. Önce elimizdeki H2SO4 ün normalitesini hesaplayalım. N=d*e*% / MA*V= 1840*0,98*2 / 98*1= 36,8 N N1*V1= N2*V236,8*V1= 0,2*1000 V1= 5,5 ml alınıp 1000 ml’ ye tamamlanır.

35 Örnek 4) Yukarıda hazırlanan çözeltiden 500 ml 0
Örnek 4) Yukarıda hazırlanan çözeltiden 500 ml 0.02 N’lik H2SO4 çözeltisi hazırlayın: N1*V1= N2*V2 formülü yardımı ile 0.2 N’lik H2SO4 çözeltisinden 50 ml alınır ve distile su ile 500 ml’ye tamamlanır. Örnek 5) 100 ml (1+1)’lik H2SO4 çözeltisinin hazırlanması 50 ml H2SO4 alınır. Distile su ile 100 ml’ye tamamlanır.

36 Örnek 6) Yoğunluğu 1,19 g/ml olan ve ağırlıkça %37’lik derişik HCl çözeltisinden 3 M 250 ml çözeltisi nasıl hazırlanır? Eğer 1 litrelik çözelti istenseydi 3 mol çözünen gerekecekti. Çözelti 250 ml yani 0,25 l olduğuna göre gerekli çözünen madde 0,250x3=0,75 mol dür. Bir mol HCl’nin ağırlığı 36,5 g olduğuna göre 0,75 mol HCl 0,75x36,5=27,375 g dır. Asitin 100 gramından 37 gr saf HCl bulunduğuna göre 27,375 g saf HCl (100x27,375)/37= 73,986 g % 37’lik asit vardır. Asitin yoğunluğu 1,19 g/ml olduğuna göre 73,986 g asit (73,986/1,19)=62,173 ml’dir. Çözeltinin hazırlanması için; 250 ml'lik ölçü kabına az miktarda saf su alınır. Üzerine ml derişik HCl konursa ve 250 ml ye, saf su ile tamamlanır.

37 Örnek 7) 500 g 2,5 molal NaOH çözeltisi nasıl hazırlanır?
2,5 molal NaOH çözeltisi, 1 kg suda 2,5 mol (2,5x40 = l00 g) NaOH çözülmesiyle hazırlanmış çözeltidir. O halde bu çözeltinin son ağırlığı = 1100 g olmalıdır. Eğer 1100 g çözeltide 100 g NaOH bulunursa 500 g çözeltide (100 x 500)/1100 = 45,45 g NaOH bulunmaktadır. Demekki 45,45 g NaOH tartılır ve üzerine toplam ağırlık 500 g oluncaya kadar (454,55 ml) saf su eklenirse istenen çözelti hazırlanmış olur.

38 Çözeltilerin Karıştırılması
Laboratuarlarda var olan çözeltileri değerlendirmek için, karıştırarak yeni çözelti hazırlamak ve bunları kullanmak sık başvurulan bir durumdur. Karıştırma var olan çözeltilerin birbiriyle karıştırılması olabileceği gibi seyreltilmesi veya deriştirilmesi şeklinde de olabilir.

39 Örnek 8) 200 ml 0,2 M ve 300 ml 0,5 M NaOH çözeltilerinin karıştırılmasıyla elde edilen yeni çözeltinin molaritesi nedir?

40 Çözeltilerin Deriştirilmesi
Laboratuar çalışmaları sırasında bazı çözeltilerin elde hazır bulunanlarından daha derişiklerine ihtiyaç duyulabilir. Böyle durumlarda yeni bir çözelti hazırlamak yerine bu çözeltiyi deriştirerek kullanmak tercih edilir. Böylece madde israfı önlenmiş olur. Böyle bir deriştirme işlemi için şu yol izlenmelidir: Eldeki hazır çözeltide ne kadar çözünen madde saf olarak vardır, hesaplanır. Hazırlanması istenen çözelti için ne kadar maddeye ihtiyaç olduğu hesaplanır. Hesaplanan kadar madde ya doğrudan tartılıp çözeltiye eklenir veya derişik asitler gibi bir sıvı kullanılması gerekiyorsa, yoğunluk ve yüzde değerleri yardımıyla kaç mililitre madde alınması gerektiği hesaplanarak çözeltiye eklenir.

41 Bu çözelti 0,5 M yapılmak istendiğine göre,
Örnek 9) 500 ml 0,1 M HCl çözeltisini 0,5 M yapmak için yoğunluğu 1,19 gr/cm3 olan %37’ lik derişik HCl den kaç ml eklemek gerekir. 0,1 M 500 ml çözeltide, (500/1000)x0,1x36,5 = 1,825 g saf HCl vardır. Bu çözelti 0,5 M yapılmak istendiğine göre, 500 ml 0,5 M HCl çözeltisi için (500/1000)x0,5x36,5 = 9,125 g saf HCl ye ihtiyaç vardır. Bunun 1,825 gramı önceden mevcut olduğuna göre 9, ,825 = 7,3 g saf HCl daha çözeltiye eklenmelidir. Bu kadar asit için derişik asitten gerekli miktar: 7,3g / 1,19g/cm3 / 0,37= 16,5 ml HCl eklenir.

42 Örnek 10) 0,1 M’ lık 100 ml NaCl çözeltisinin derişimini 0,2 M yapmak için ne kadar NaCl eklemek gerekir? 0,1 mol/l x 0,1 l x 58,45 gr/mol = 0,5845 g NaCl eklenmesi gerekmektedir. Çünkü çözeltinin molaritesinin iki katına çıkarılması demek içindeki NaCl miktarının da iki katına çıkarılması demektir.

43 Çapraz Kuralı: Konsantrasyonları farklı iki çözelti uygun oranlarda karıştırılarak istenilen konsantrasyonda üçüncü bir çözelti elde edilebilir. Bunun için çapraz kuralı uygulanır: A (C-B) kısım % A’lık çözelti C B (A-C) kısım % B’lik çözelti

44 Bunun için % A’lık bir çözelti ile % B’lik bir çözeltiyi uygun miktarlarda karıştırarak % C’lik bir çözelti yapmak istenirse, (C-B) kısım % A’lık ve (A-C) kısım % B’lik çözelti karıştırmak gerekir. Burada kısım’dan kasıt, ağırlıkça kısımdır. Bu kural, çözeltilerin konsantrasyonları ağırlık yüzdesi veya molalite (mol/kg) cinsinden verilmişse uygulanabilir. Eğer karıştırılan çözeltilerin yoğunlukları 1’e yakınsa, geniş bir yaklaşıklıkla ağırlıkça kısım yerine hacimse kısım (örneğin, ml) alınabilir.

45 Örneğin % 75’lik bir çözelti ile aynı maddenin % 35’lik bir çözeltisi karıştırılarak % 50’lik bir çözelti yapılmak isteniyor. Çapraz kuralı uygulandığında 25 kısım % 35’lik çözelti ile 15 kısım % 75’lik çözeltinin karıştırılması gerektiği bulunur ve toplam 40 kısım % 50’lik çözelti elde edilir. 75 (50-35)= 15 kısım % 75’lik çözelti 50 35 (75-50)= 25 kısım % 35’lik çözelti

46 Bir çözeltinin seyreltilmesi
Örneğin % 80’lik bir çözelti seyreltilerek % 20’lik bir çözelti yapılmak isteniyor. Çapraz kuralı burada uygulanırken, çözücü saf olarak dikkate alınır ve konsantrasyonu sıfır olan bir çözelti gibi düşünülür. Buna göre böyle bir çözelti hazırlamak için 20 kısım % 80’lik çözeltiye 60 kısım saf çözücü (örneğin su) katılmalıdır. 80(20-0)= 20 kısım % 80’lik çözelti 200(80-20)= 60 kısım saf çözücü (örn. su) 80 (20-0)= 20 kısım % 80’lik çözelti 20 (80-20)= 60 kısım saf çözücü (örn. su)

47 Dilüsyon: Konsantre bir çözeltiden dilüe bir çözelti hazırlanmasına seyreltme (dilusyon) denir.
seyreltmeler, toplam çözeltinin bütün özelliklerini içerecek şekilde hazırlanır. 1:100’luk seyreltme yapılırken konsantre çözeltiden 1 birim alınarak toplam hacim olan 100 birime tamamlanır. Dilüsyon oranı: numune hacmi (numune hacmi + seyreltici hacmi)

48 25 µL serum ile 25 µL tuz çözeltisi karıştırılırsa, serum 25:50= 1/2 oranında seyreltilmiş olur.

49 Sabit konsantrasyondan bir alt düşük konsantrasyona ulaşmak için seri seyreltmeler yapılır.

50

51 ppm ve ppb Bazen çok hassas analizlerde derişimler o kadar küçük olur ki derişim birimi olarak “ppm” veya “ppb” kullanılır. ppm, milyonda parça anlamında (ppm, İngilizce parts per million kelimelerinin kısaltılmış şekli) bir derişim birimidir. ppm:parts per million (μg/g, mg/L) ppb: parts per billion (ng/g, μg/L) ppt: parts per trillion (pg/g, ng/L) 1ppm= 1g çözünen madde/ g çözelti 1 ml su= 1g’dır 1ppm= 1g/ g çözelti= 1g/ ml çözelti = 1mg/ 1000ml su 1ppm= 1mg/L

52 Örnek: 20 ppm Na bulunduran bir çözelti %kaçlıktır?
20 ppm= 20 mg/ L= 2mg/ 100ml 0,002g/100 ml = % 0.002