ÖZEL EĞİTİM UYGULAMALARI KURSU

... konulu sunumlar: "ÖZEL EĞİTİM UYGULAMALARI KURSU"— Sunum transkripti:

1 ÖZEL EĞİTİM UYGULAMALARI KURSU
Dil ve Konuşma Güçlüğü Sedat GÜLLECİ

2 DİL KONUŞMA GÜÇLÜĞÜ j) Dil ve konuşma güçlüğü olan birey:
Dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlük nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi tanımlar.(Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği) DİL KONUŞMA GÜÇLÜĞÜ

3 DİL Bilgilerin iletilmesi amacı ile alışılmış bir düzen içinde sembollerin,seslerin ve jestlerin düzenlenmesidir. Dilin Bileşenleri Bloom ve Lahey dili biçim içerik ve kullanım şeklinde üç temel bileşene ayırmışlardır.

4 Düşüncelerin karşı tarafın anlayacağı şekle dönüştürülmesini sağlayan koddur.
Dilin, bilgisayar boyutunu oluşturmaktadır. İfadelerin biçimi, seslere, sözcüklere ve cümlelere göre tanımlanmaktadır. BİÇİM

5 Nesneler, olaylar ve bunlar arasındaki ilişkileri simgeleyen sözcükler ve cümlelere karşılık gelen anlam bilgisini içermektedir. İçerik kişinin evren hakkında ne bildiğinin dil bilimsel gösterimi olmaktadır. İÇERİK

6 KULLANIM Dilin sosyal bağlamda iletişim amacına uygun kullanımıdır.
Kullanım edim bilimini kapsamaktadır. KULLANIM

7 KONUŞMA Dilin kullanılmasıdır.
Dilin sembolik birimlerinin yerine geçen sesleri çıkarmak için kullanılan bir seri kas hareketidir. Konuşma çok sayıda kasın karmaşık şekilde işlev gördüğü bir fonksiyondur.Respirasyon( solunum), dudak,yumuşak damak,dil,çene, farinks(yutak), larinks(gırtlak) kaslarının kontraksiyonlarından oluşur.(Murdoch, 2010; Hellier,2015)

8 KONUŞMA Konuşma üç düzeyde meydana gelir. Solunum (respirasyon)
Sesleme (fonasyon) Sesletim (artikülasyon)

9 Dil gelişimi; seslerin, kelimelerin, sayıların, sembollerin kazanılması, saklanması ve dilin kurallarına uygun olarak kullanılmasını içeren bir süreçtir. Dil gelişimi, doğumdan itibaren başlar ve yaşam boyu devam eder. DİL GELİŞİMİ

10 Çocukta dil gelişiminin önemli özelliği ilk dönemlerin evrensel oluşudur.
Farklı dilleri konuşan toplumların çocuklarında dil gelişiminin benzerlik gösterdiği görülmüştür. İlk yıllardaki bu evrensellik aydan sonra, sosyal sınıf farklılıklarının etkisiyle yok olur. DİL GELİŞİMİ

11 MORFOLOJİ (BİÇİM BİLGİSİ)
Dildeki kök ve ekleri bunların birleşme şekilleri ve çekim özellikleri ile ilgilidir. Dilin anlam taşıyan en küçük birimi morfemdir (biçimbirim). Bağımlı ve bağımsız olmak üzere iki tip biçimbirim vardır. Türkçe eklemeli bir dildir. Yani bir veya daha fazla ek anlam değiştirmek üzere sözcüklerin köküne eklenmektedir. MORFOLOJİ (BİÇİM BİLGİSİ)

12 SÖZ DİZİMİ (SENTAKS) Sözcüklerin cümleleri oluşturmak üzere nasıl bir araya getireceği ile ilgili kurallar sistemidir. Bunlar sözcük sırası, cümle tipleri, sözcükler arasındaki ilişkiler gibi kurallardır. Sözdizimi kuralları her dilin yapısına göre farklılık göstermektedir.

13 ANLAMBİLİM (SEMANTİK)
Dilin anlamının çalışılmasıdır. Sözcükler veya sözcükler arasındaki ilişkiler bilgiyi veya mesajın anlamını vermektedir. Bir dilin sözcük dağarcığı, içeriğin göstergesidir. Sözcük dağarcığı anlambilimin incelenmesi konusudur. Sözcük dağarcığı anlam işlevli sözcükler ve dilbilgisel işlevli sözcükler olmak üzere iki genel kategoride incelenmektedir.

14 EDİMBİLİM (PRAGMATİK)
Dilin iletişim için kullanımıdır. Sosyal etkileşim için dil kullanımı ile ilgili kuralları kapsamaktadır. Bu bileşen sıra ile konuşma, konuşmayı başlatma, konuşmayı aynı konuda devam ettirme ve bitirme, zaman durum, konuya uygun konuşma ve anlatım becerileri gibi konuları içermektedir.

15 EDİMBİLİM (PRAGMATİK)
Dili öğrenmek için dilin ses sisteminin (fonoloji), sözcükleri oluşturmak için kök ve ekleri birleştirme kurallarının, sözcüklerin nesneler, eylemler ve günlük yaşamdaki ilişkileri gösterdiğinin düşünceleri ifade etmeye ilişkin kurallarını (anlambilim), cümleler oluşturmak için sözcüklerin birleştirilmesi ile ilgili kuralların (sözdizimi) bir şey istemek, soru sormak gibi çeşitli amaçlar için dilin kullanımı ile ilgili kuralların öğrenilmesi gerekmektedir.

16 FONOLOJİ (SESBİLGİSİ)
Bir dildeki seslerin ve özelliklerin tanımlanması, hangi seslerin bir araya geleceğini belirleyen kurallarla ilgilidir. Seslerin dağılımını ve diziliş kuralını incelemektedir.

17 Çocukta Dil Gelişimini Etkileyen Faktörler
1. Kalıtım ve Çevre 2. Zeka 3. Cinsiyet 4. Sağlık 5. Doğuş Sırası 6. Kardeş Sayısı Çocukta Dil Gelişimini Etkileyen Faktörler

18 7. Aile 7.1. Aile İlişkileri 7.2. Konuşmaya Teşvik 7.3. Anne Baba Tutumu 7.4. Sosyo-Ekonomik Düzey 8. Kitle İletişim Araçları 8.1. Çocuk Kitapları 8.2. Televizyon ve Radyo 9. Okulöncesi Eğitim Kurumları 9.1. Program 9.2. Öğretmen

19 YAYGINLIK Dünyada dil ve konuşma bozukluklarının okul çağı çocuklarda görülme sıklığının %5 olduğu tahmin edilmektedir. Bu oranda %3 ses bozuklukları, %1 kekemelik ve diğerleri olarak yer almaktadır. Türkiye’de dil ve konuşma sorunlu çocukların taramasına ilişkin çalışmalardan biri Anadolu Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü, Konuşma Engellilerin Eğitimi Ana Bilim Dalı tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada %5.1 oranında ana sınıfı ve birinci sınıf, %3,5 oranında ilkokul ve ortaokul öğrencileri tespit edilmiştir. Bunların içinde kekemelik, gecikmiş konuşma bozukluğu, sesletim ve ses bozuklukları yer almaktadır.

20 GECİKMİŞ KONUŞMA Dil ; Düşüncelerin ve duyguların sözlü ve yazılı semboller yoluyla ifadesidir. Çocuğun konuşması yaşından beklenenden çok geri ya da konuşma gelişimi açısından çok daha yavaşsa, o çocuğun konuşması gecikmiş konuşma olarak adlandırılır. Çocuk gelişimi sürecinde yaşamın ilk dört yılı içinde seslerden hecelere, hecelerden kelimelere ve kelimelerden cümlelere geçerek anadilini kullanmayı öğrenir.

21 DİL GELİŞİM AŞAMALARI 0–6 AY Monoton bağırır
Hafif gırtlak sesleri çıkarır Gıı, oo- ah-ah gibi gıgıldama ve ağlama seslerini çıkarabilir, İki haftadan sonra çocukta konuşanın sesine reaksiyon hissi olur onunla konuşunca ağlamayı keser ve konuşanı dinler. Sese karşı gülümseyerek, bakarak, susarak veya ses çıkararak tepki verir, Bir aylıkken onu ninnilerle sakinleştirmek mümkündür. Sonra çocuk konuşan kimseye bakarak gözleriyle izler. Tanıdığı seslere gülerek ve sakince karşılık verir. Dudakta patlama sesi çıkarır.

22 6 – 12 AY Taklit yoluyla bazı heceleri telaffuz taklit eder. (Ma ma ma… ba ba baba…mmm gibi.) Sık sık dilini hareket ettirir. Anlamı olan ilk sözleri kullanmaya başlar. Yetişkinlerin seslerini taklit eder. Eliyle bay-bay yapar, Basit konuşmaları anlar, Küçük oyunlar oynar (“bebek nerede?” gibi) .

23 12 – 18 AY Tek kelimeli cümleler kurar, 3-5 kelimeyi söyleyebilir (“anne”, baba”, “bay-bay”, “mama” gibi), İsteklerini size işaret ederek gösterir, Anlamsız sözcükleri ve sesleri birleştirir, Söyleyebildiklerinden daha fazlasını anlar. 20 ila 100 kelime arasında değişen bir kelime hazinesine sahiptir.

24 18 – 24 AY Konuşma alanında hızlı gelişim gösterir Kısa kelimeleri anlar. Birden fazla tek kelimeyi söyleyebilir. Fakat, birçok sesi hatalı çıkarır, İki kelimeyi birleştirebilir (“anne araba” gibi), Hâlâ anlamsız kelimeleri kullanır, Basit soruları anlar (“Top nerede?” gibi). “Bu ne?” diye soru sorar. İki yaş sonuna doğru en az 300 kelime öğrenmiş olur.

25 02 – 03 YAŞ Çok az artikülâsyon sorunu yaşar.(Birçok kelimeyi söyler. Fakat, bunları hâlâ yanlış telaffuz edebilir) 3 yaş başlangıcında çocukta gramer gelişmeye başlar. Küçük cümleler kurar, fakat, bunlar çoğu zaman dilbilgisi kuralları açısından eksik olabilir (“Baba iş gitti” gibi), Kendi adını söyler. Kelime hazinesini geliştirir. Kelime tekrarı yapar. Heyecan yapar. Cümle başında hafifçe ses tekrarı yapar. Sorular sorar ve bunları yanıtlar, Söylediklerinizin birçoğunu anlar.

26 03 – 04 YAŞ Daha uzun ve karmaşık cümleler kurar, Keşiflerde bulunmaya başlar. Kendisi hakkında konuşur. Gerçekle hayali karıştırır. Gördüğü obje ve nesnelerin anlamlarını sorar. Masal ve hikâyeleri (küçük kapsamlı) tekrarlayabilir. Günlük konuşma dilindeki sözcüklerin çoğunu kullanır, Konuşulanların çoğunu anlar, Bir çok soru tipini sorar, Konuşmaları diğer insanlar tarafından kolaylıkla anlaşılır. Üç – dört yaş arası 1000 kelimelik bir kelime hazinesine sahip olur.

27 04 – 05 YAŞ Basit hikâye ve masalları anlatır. Ne konuştuğunu kontrol etmeye başlar. Anlatmalarda gerçekle hayali karıştırır. Birbiriyle ilgili ve ilgisiz, sade veya karışık cümleler kurarlar. Cümle ve kelimeleri yetişkinlerin söylediklerine benzer bir şekilde söyler, Seslerin bir çoğunu doğru söyler, Söylenilenleri anlar ve hatırlar.

28 05 – 06 YAŞ Kas hâkimiyeti gelişmiştir. Dikkatlidir. Kendi yaşındaki çocuklarla küçük gruplar halinde oynar. Hikâye ve masalları uzun uzun anlatır. Şiir ezberleme gücü gelişmiştir. Hayalleri gelişmiştir.

29

30 ÖZEL EĞİTİMDE DİL GELİŞİMİ VE KONUŞMAYA HAZIRLIK BECERİLERİ

31 Temel Dil Gelişim Egzersizleri
Alıcı Dil Becerileri İfade Edici Dil Becerileri

32 Temel (Dil-Dudak-Yanak-Çene-Nefes) Gelişim Egzersizleri

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47 Alıcı Dil Becerileri 6-9 ay Adına tepki verir.
“güle güle” “anne” “yukarı bak” gibi sözcükleri ayırt ediyor görünür. “hayır” denildiğinde durur, bakar veya çekinir Aile üyelerinin adlarını ayırt eder Belli bir zaman diliminde başkalarının sohbetlerine dikkatini yöneltir. Sık kullanılan ya da sık gördüğü nesnelerin isimleri söylendiğinde onları fark eder.

48 Söz öncesi dil öğrenme aşamaları;
Başkalarına dikkati yöneltmeyi ve cevap vermeyi öğrenmek, Oynamayı öğrenmek, Karşılıklı konuşmada sıra almayı öğrenmek, Taklit etmeyi öğrenmek, İletişim becerilerini günlük yaşamda kullanmayı öğrenmek.

49 İFADE EDİCİ DİL BECERİLERİ

50

51

52

53

54 ÖZEL EĞİTİME EŞLİK EDEN KONUŞMA BOZUKLUKLARI

55 FONAYSAN (SESLEME) Vokal foldların titreşimidir.
Bu olayda bir temel frekans ve bunun harmonik adı verilen katlarından oluşan ses ortaya çıkar. FONAYSAN (SESLEME)

56 Ses tellerinin titreşimi ile ortaya çıkan, akustik enerjidir.
Konuşma sesinin hammaddesidir FON (SES)

57 Konuşma seslerinin nasıl meydana geldiğini ve niteliklerini inceler.
FONETİK (SESBİLİM)

58 FONOLOJİ (SESBİLGİSİ)
Bir dildeki konuşma seslerini, anlam ayırt edici özelliğine göre inceler. FONOLOJİ (SESBİLGİSİ)

59 Bir dilde, anlam ayırt edici özelliği olan en küçük birim.
FONEM (SESBİRİM)

60 Dil edinim sürecinde anadilin ses düzeninin (fonolojik yapısının) öğrenilmesi
Çocuklar, genellikle 7 yaşına kadar kendi dillerinin fonemlerini öğrenir FONOLOJİK GELİŞİM

61 Vokaller, bilabial ve nazal konsonantlar erken öğrenilir.
/s/, /z/ 5 yaşına kadar öğrenilir. /r/ 7 yaşına kadar öğrenilir. FONOLOJİK GELİŞİM

62 Artikülasyon (Boğumlama, Sesletim, Eklemleme)
Fonasyonla ortaya çıkan sesin; dil, dudak, yumuşak damak gibi organlar yardımı ile işlenerek konuşma sesinin oluşması olayıdır . Artikülasyon (Boğumlama, Sesletim, Eklemleme)

63 Artikülasyon; Konuşma organlarının toplu olarak hareketi demektir.
Artikülasyon seslerin düzeltilmesiyle fonetik bilimi uğraşır.

64 Fonetik; Bir dilin akustik, fizyolojik, anatomik öğrenim bilimidir.
Buna psikolojik faktörleri de eklemek gerekir. Fonetik sedaların meydana gelmesini, ses organlarının gerekli durum ve fonksiyonlarının inceleyen bilimdir. Fonetik;

65 Artikülasyon Organları
Larenks, ses telleri, gırtlak, gırtlak kapağı, farenks, burun boşluğu, küçük dil, yumuşak damak, sert damak, üst diş kökü, dil ucu, dil arkası, dil palası (enli kısım), dil gerisi, dudaklar, kesici dişler, diş etleri, ağız boşluğu. Artikülasyon Organları

66 Fonetik Bozukluk /Dislali/ Artikülasyon Bozukluğu

67 Tanımı: Konuşma seslerinin çıkartılış yerlerinde, biçimlerinde, zamanlamasında, yönünde, hızında, basıncındaki yapılması ya da dudakların, dilin yumuşak damağın, yutağın birlikte hareketlerinin hatalı olması soncunda ortaya çıkan bir sorundur.

68 Fonetik Bozukluk /Dislali/ Artikülasyon Bozukluğu
Anadilin ses sistemi öğrenilmesine rağmen bir veya birkaç sesin üretiminde sorun vardır. Bozukluk paterni( şekli): Hedef ses normalden farklı bir şekilde çıkar (bozulma-distortion). Fonetik Bozukluk /Dislali/ Artikülasyon Bozukluğu

69 Fonetik Bozukluk /Dislali/ Artikülasyon Bozukluğu
Gelir –geliy ya da gelüm Karagöz – kağagöz Fonetik Bozukluk /Dislali/ Artikülasyon Bozukluğu

70 Fonetik Bozukluk /Dislali/ Artikülasyon Bozukluğu
Artikülasyon bozukluğundan etkilenen sesin Yunan alfabesindeki karşılığına –tizm veya –sizm eklenerek isimlendirilir. Fonetik Bozukluk /Dislali/ Artikülasyon Bozukluğu

71 Artikülâsyon bozukluğu olan çocuklarda, bazı ses gruplarında görülen bozukluklular:
1 - Sigmatizm: Fısıltılı ve fışıltılı seslerin telaffuz bozuklukları. 2 – Lamdasizm: “L” sesinin telaffuz bozukluğu. 3 – Rotasizm: “R” sesinin telaffuz bozukluğu. 4 – Kapasizm: “K” sesinin telaffuz bozukluğu.

72 5 – Gammasizm: “G” sesinin telaffuz bozukluğu.
6 – Yotasizm: “Y” sesinin telaffuz bozukluğu. 7 – Karışık seslerin telaffuz bozukluğu…

73 Bu seslerin düzgün telaffuzu için çocuğa alıcı ve ifade edici dili muayene ettikten sonra tıbbi kaşıklardan (sondalardan) faydalanarak terapist yardımıyla çocuğa seslerin düzgün telaffuz ettirilmesi sağlanır.

74 Artikülasyon Bozukluklarının Sınflandırılması
A. Motor B. Mekanik C. Sensoryel (odyojen) D. Fonksiyonel Artikülasyon Bozukluklarının Sınflandırılması

75 A. Motor Artikülasyon Bozukluklar
Nörolojik bozukluklara bağlı olarak ortaya çıkar. 1. Dizartri (anartri) 2. Verbal dispraksi (oral apraksi) A. Motor Artikülasyon Bozukluklar

76 Konuşma mekanizması( beyinin bir alanı ) ile ilgili kas kontrolünün bozulmasına veya kaybına bağlıdır. 1. Dizartri (anartri)

77 Beyin hasarı veya sesletim (artikülasyon) kaslarını kontrol eden çevresel sinirlerin zarar görmesi sonucunda ortaya çıkan seslendirme sorunu anartri olarak tanımlanır. Dizartiri terimi de, merkezi sinir ya da çevresel sinir siteminin hasara uğraması sonucunda ortaya çıkan çeşitli motor konuşma sorunları için kullanılmaktadır.

78 Dizartri Nedenleri Beyin felci Parkinson hastalığı Menenjit
Beyin tümörleri Kurşun ve CO zehirlenmeleri Dizartri Nedenleri

79 Konuşma yavaş ve zayıftır
Dizartri Belirtileri

80 Verbal dispraksi (oral apraksi)
Motor programlama bozukluğu nedeniyle, konuşma ile ilgili kaslarda zayıflık olmaksızın konuşmanın bozulması durumudur. A. Edinsel Verbal Dispraksi B. Gelişimsel verbal dispraksi Verbal dispraksi (oral apraksi)

81 Konuşma seslerini çıkarma yeteneği olan bir kişide ağız bölgesindeki kasları ilgilendiren dispraksi nedeni ile konuşmanın bozulmasıdır. Dizartriden farklı olarak kaslarda bir zayıflık söz konusu değildir.

82 A. Edinsel Verbal Dispraksinin nedenleri
Kafa travması Beyin tümörleri A. Edinsel Verbal Dispraksinin nedenleri

83 B. Gelişimsel Verbal Dispraksi
Etyolojisi bilinmemektedir. Doğuştan itibaren olan bu durum, çocuk konuşma seslerini öğrenmeye başladığında kendini belli eder. Sıklıkla ifade edici dil bozukluğuyla karıştırılır. B. Gelişimsel Verbal Dispraksi

84 Belirtileri; Konuşma sırasında sabit olmayan hatalar söz konusudur.
Hangi sesin veya kelimenin hatalı çıkacağı önceden kestirilemez. Hatalı çıkan bir ses tekrar edildiğinde hatasız çıkabilir. Kapı tapı Uyku - oyko Sıklıkla genel motor beceri de bozulmuştur. Fakat istemsiz hareketler bozulmamıştır.

85 B. Mekanik Artikülasyon Bozukluklar
(disglossiler/ organik ): Konuşma organlarındaki anatomik bozukluklara bağlıdır. B. Mekanik Artikülasyon Bozukluklar

86

87 Organik problem çözüldükten sonra fonksiyonel dislali gibi tedavi edilir.
Doğuştan gelen anormallikler (yarık damak, yarık dudak, ankiloglossi) nedeniyle görülür.

88

89 Geçirilmiş operasyonlar
Diş eksiklikleri, Yüz felci Nedenleri

90 C. Sensoryel (odyojen) Artikülasyon Bozukluklar
Hafif düzeyde veya sadece yüksek frekansları ilgilendiren işitme bozukluklarında görülen dislaliler olup odyolojik problem çözüldükten sonra fonksiyonel dislali gibi tedavi edilir. C. Sensoryel (odyojen) Artikülasyon Bozukluklar

91 Örneğin tiz sesleri ilgilendiren işitme kayıplarında [s], [ş], [z], [j] gibi sibilan sesler iyi duyulamadığı için öğrenilemez.

92 D. Fonksiyonel Artikülasyon Bozukluklar
Gözle görülür organik bir neden olmadan genellikle yanlış öğrenmeye bağlı olarak ortaya çıkan dislalilerdir. D. Fonksiyonel Artikülasyon Bozukluklar

93 Nedenleri Alışkanlık: Diş değişimi sırasındaki diş eksikliği nedeni ile ortaya çıkan dislali, dişler tamamlandıktan sonra da devam edebilir Çevresel nedenler: Çocuğun yakın çevresinde artikülasyon problemi olan varsa, çocuk onu taklit edebilir. Kinestetik duyu zayıflığı nedeni ile dil pozisyonunu ayarlanamaz. Bilinmeyen nedenler

94 Çocuklar anadillerini edinirken seslerin kullanım kurallarına ilişkin bilgileri yavaş bir şekilde gelişir ve bu sırada ‘fonolojik işlemler’ adı verilen basitleştirme işlemlerini yapabilirler. Fonolojik Bozukluk

95 Örneğin, dilin arka kısmıyla üretilen sesler olan ‘k’ ve ‘g’ seslerini üretmekte problem yaşayan bir çocuk bunları önleştirerek ‘t’ ve ‘d’ şeklinde üretir ya da uzun bir sözcüğün bir hecesini düşürerek kısaltır. Örneğin, ‘ayakkabı’ sözcüğü yerine ‘akabı’ kullanır.

96 Bu ve benzeri işlemlerin 5 yaşından sonra baskılanması gerekmekle birlikte bazen bu gerçekleşmez ve çocuğun konuşması çok sayıda fonolojik işlem nedeniyle anlaşılmaz olabilir.

97 Fonolojik bozukluğu olan çocuklarda çeşitli konuşma seslerinin yer değiştirmesi, düşürülmesi, sözcük öbeklerinin karışması ya da hatalı kullanımı görülmektedir. Aynı zamanda, heceler ve sözcükler içindeki seslerin sıralanma ve seçilme hatalarını da içerir.

98 Bu probleme sahip çocukların konuşmasındaki hatalar tutarsızlık gösterebilir; bir sözcükte bir sesi üretirken bir başka sözcükte aynı sesi yanlış üretebilir. Bu nedenle fonolojik bozukluğu olan çocukların konuşmasının anlaşılması son derece güçtür. Fonolojik bozukluklar artikülasyon problemleri ile birlikte görülebileceği gibi tek başına da görülebilirler.

99 Substitution (yerine koyma )
Dildeki başka bir ses hedef ses yerine kullanılır. Değiştirmeler bazen sözcüğün başındaki seste, bazen de ortasındaki seslerde olur. Para – paya Takvim – taklim Bazen değiştirmeler, sözcük içindeki seslerin yerleri değiştirilerek de yapılabilir. Kamyon – kaymon Toprak – torpak

100 Omission (atlama-düşürülme)
Hedef ses atlanır. Bir sözcüğü oluşturan seslerin tümü çıkarılmadan sözcüğün söylenmeye çalışılması durumunda ortaya çıkar. Sözcük, sanki o sözcükte o ses yokmuş gibi söylenir. Saat – sat Araba – arba Hayvan – ayvan Omission (atlama-düşürülme)

101 Bazı sözcükler aslında o sözcükte olmayan başka sesler ekleyerek söylenir.
Bu sözcük başı, ortası ya da sonunda olabilir. Saat – sahat Lisse Kollej Aşşağı Addition (ekleme)

102 Fonolojik bozukluğu olan çocuklarda sıklıkla fonetik bozukluk da görülür.
9 yaşından küçük çocuklardaki fonetik bozukluk sıklıkla fonolojik bozuklukla birliktedir

103 ARTİKÜLASYON BOZUKLUĞU & FONOLOJİK BOZUKLUK ARASINDAKİ FARKLAR
 Artikülasyon bozukluğu bir konuşma bozukluğu iken, fonolojik bozukluk bir dil bozukluğudur. Artikülasyon bozukluğunda hatalar tutarlılık gösterirken, fonolojik bozuklukta hatalar tutarsızdır. Artikülasyon bozukluğunda hedef ses, kişinin ses dağarcığında bulunmazken, fonolojik bozuklukta hedef ses kişinin ses dağarcığında bulunabilir.

104 DİL VE KONUŞMA PROBLEMLERİ
Dil ve konuşma problemlerinin ortaya çıkmasının en önemli nedeni beynin iletişim ve konuşmayla ilişkili merkezlerinin işlevini yeterince yerine getirememesi İfade edici dil problemleri daha çok beyin hasarları veya kalıtımsal nedenlerle oluşmakta

105 DİL VE KONUŞMA PROBLEMLERİ
Zayıf ifade becerilerine sahip bireyler karşılarındakinin söylemlerini anlamada değil kendi düşüncelerini karşılarındakilere anlatmada güçlük yaşamakta Bazı bireyler sözcüklerin sesletiminde de güçlük yaşamakta Dil gelişimleri zayıf olan bazı ÖÖG olan öğrenciler aynı zamanda alıcı dil alanında da problemlerle karşılaşabilmekte

106 DİL VE KONUŞMA PROBLEMLERİ
Dil ve konuşma sorunları yaşayan ÖÖG olan öğrenciler genellikle şu özellikleri göstermektedir: Düşüncelerini açıkça ifade edemezler. Düşünceleri dillerinin ucundadır ancak bir türlü bu düşüncelerini rahatlıkla ifade edemezler. Düşüncelerini paylaşırken belirgin bazı kelimeleri kullanmak yerine çoğu zaman “şey” demeyi tercih ederler.

107 DİL VE KONUŞMA PROBLEMLERİ
Bazı kelimeleri hatırlayamadıklarında genellikle “ımmmm” şeklinde ifadeler kullanarak konuşma sürecinde zaman kazanmaya çalışırlar. Ders esnasında duydukları yeni sözcükleri veya terimleri öğrenmede zorlanırlar. Kendilerine sorulan soruları anlamada zorlanırlar. Zamanı söylemede güçlük yaşarlar.

108 DİL VE KONUŞMA PROBLEMLERİ
Cümle oluşturmada zorlanırlar ve konuşurken sınırlı sayıda cümle kurarlar. Bazı sesleri çıkarmada güçlük yaşayabilirler. Bazı kelimeleri düzgün sesletemezler. Yaşına uygun sözcükleri kullanarak düşüncelerini ifade edemezler. Herhangi bir olayı hatırlamada veya anlatmada zorlanırlar. Karşılıklı konuşmaları başlatmada ve yürütmede zorlanırlar.

109 DİL VE KONUŞMA PROBLEMLERİ
Sıralanan özellikler her öğrencide farklı seviyelerde görülmekte Bazı öğrenciler listedeki özelliklerden bir veya birkaçını göstermekle sınırlı kalırken diğer öğrenciler ise bu özelliklerin büyük bir çoğunluğuna sahip olabilmekte