İnsan Kaynakları Yönetimi

... konulu sunumlar: "İnsan Kaynakları Yönetimi"— Sunum transkripti:

1 İnsan Kaynakları Yönetimi
Sarı renkli arka planlı sayfalar bilgi amaçlıdır-sınavda sorulmayacak

2 Hedefler İnsanın kavrayışının basit modelleri ve yazılım yöneticilerinin bu modellerle ilgisi Düşünme zamanının sınırlı olması Grup çalışmalarında başarılı olmanın esas etkenlerinin anlatımı Teknik personelin seçimi ve işe alınması sorunlarının tartışılması İnsan yeteneği olgunluk modeli- people capability maturity model (P-CMM)

3 İnsan Kaynakları Yönetimi
Bireysel veya grup olarak çalışan insanların yönetimi

4 Yöneticilik ve insan etkeni
İnsanlar kurumların en önemli servetleridir Yöneticinin görevleri, genelde insanlara yönelik olmalıdır. Bunu anlamadıkça,yöneticilik başarısız olacaktır Yazılım mühendisliği esasen kavramsal girişimdir. Kavramanın sınırlı olması, yazılım sürecini etkili biçimde sınırlar

5 Yönetici girişimleri Problem çözümü (elinin altındaki insanlardan yararlanma) Motivasyon (proje üzerinde çalışan insanlar) Planlama (insanlar ne yapacaklar) Değerlendirme (insanlar ne kadar hızlı çalışacak) Denetim (insanların girişimleri) Düzenleme (insanların çalışma yönü)

6 Problem çözümü Yönetici problemi kavramsallaştıra bilmelidir; ayrıntıları ile değil soyut seviyede ifade etmeyi başarmalıdır; Yönetici problemi parçalayarak çözmeyi başarmalıdır Yönetici problemi anlamsal ifade etmeyi başarmalıdır

7 Düşünme etkenleri İnsanların hepsi aynı yolla düşünmezler. Fakat her kesin düşünmesi aşağıdaki etkenlere bağlıdır: Bellek yapısı Bilginin tasviri Motivasyonun etkisi Bu etkenleri anlamakla, onların proje personeline etkilerini anlaya bileriz

8 Bellek yapısı

9 Bellek Yapısı-devamı Kısa süreli bellek Çalışma belleği
Hızlı erişim, sınırlı yetenek 5-7 bilgi birimi Bilgi parçalarının ('chunks‘) boyutu Çabuk bozulma Çalışma belleği Daha çok yetenek, daha uzun erişim zamanı Kısa süreli bellekten ve uzun süreli bellekten gelen bilgileri bütünleştirmek içindir Nispeten hızlı bozulma Uzun süreli bellek Yavaş erişim, çok büyük yetenek Güvenilirsiz bilgi çıkarma mekanizması Yavaş, ama sonlu bozulma zamanı- bilginin güçlendirilmesi gerekiyor

10 Bilgi aktarımı Sorunun çözümü, genelde kısa süreli ve çalışma bellekleri arasında bilgi aktarımını gerektirmektedir Bu aktarım zamanı bilgi kaybola veya bozula bilir Bilgi işlem, bilgilerin kısa bellekten uzun belleğe aktarımı sürecinde gerçekleşmektedir

11 Sıralama algoritması (kaynak kod)
class BubbleSort { // data[] provides data to be sorted private int data[] = { 17, 10, 8, 13, 15, 4, 6, 20, 15, 18 }; private int ceilingIdx; // index of last sorted element private int currentIdx; // index to current slot public void dataPrint() { // print array content System.out.print("daraPrint(): ceilingIdx = " + ceilingIdx + ", data = "); for (int i = 0; i < data.length; i++) { System.out.print(data[i]); // print every value in data[] if (i < data.length - 1) System.out.print(", "); }; System.out.println(""); } public void sort() { System.out.println("BubbleSort.sort() entered"); dataPrint(); ceilingIdx = -1; for ( ; ceilingIdx < data.length - 1; ) { currentIdx = data.length - 1; for ( ; currentIdx > ceilingIdx + 1; currentIdx--) { System.out.println("Values " + data[currentIdx] + " and " + data[currentIdx - 1] + " are compared."); if (data[currentIdx] < data[currentIdx - 1]) { // out of order? int temp = data[currentIdx]; data[currentIdx] = data[currentIdx - 1]; // sawp values data[currentIdx - 1] = temp; System.out.println("Values " + data[currentIdx - 1] + " and " + data[currentIdx] + " were exchanged."); dataPrint(); } else { // no, continue to move up for insertion point System.out.println("Values " + data[currentIdx - 1] + " and " + data[currentIdx] + " are right order."); dataPrint(); } } ceilingIdx++; // additional element got sorted dataPrint(); System.out.println("Bubbling to slot " + ceilingIdx + " done."); } System.out.println("sort() completed"); } public static void main(String argv[]) { System.out.println("BubbleSort.main() entered"); BubbleSort bubbleSort = new BubbleSort(); bubbleSort.sort(); System.out.println("main() completed"); } }

12 Problemin kavramsallaştırılmasına örnek: Sıralama algoritmasının kavramsal ifadesi

13 Problemin anlamsal ifadesi: Bilgi modeli
Anlamsal bilgi - nesne sınıflarının ifadesi (programlamada),örgüt yapısı… gibi kavramsal bilgiler Anlamsal bilgi öğrenme ve deneyim yolu ile kazanılıyor Bu bilgiler yapısal biçimde bellekte tutuluyor Sentaktik bilgi-tasvir etme ayrıntıları hakkında bilgiler –Java’da nesne nasıl gösteriliyor, hangi standart fonksiyonlar kullanılır, “=“ veya “:=“ simgelerinden hangisi kullanılmalıdır…

14 Sentaktik-anlamsal bilgi

15 Anlamsal bilgiler Bilgi işlem kavramları – iterasyon, döngü,nesne …kavramları Problem (sorun) kavramları - algoritmik – özgü bir meseleni nasıl çözmeli Yazılım geliştirme yeteneği, yeni bilgileri mevcut bilgisayar ve mesele bilgileri ile bütünleştirmek ve yaratıcı problem çözümlerini geliştirmek Sorun çözme dile bağımlı değildir

16 Bilgi edinme Deneyim ve etkin öğrenme yolu ile anlamsal bilgi kazanılması Sentaktik bilgi ezberleme gerektiriyor. Yeni sentaktik bilgiler, mevcut sentaktik bilgileri engelleye biler Deneyimli programcının, farklı programlama dillerinin sentaksis- lerini biri-birine karıştırması

17 Sorun çözme Farklı türden (bilgisayar, görev, alan, kurum) olan bilgilerin bütünleşmesini gerektiriyor Çözümün anlamsal modelinin geliştirilmesi ve sonra bu modelin denenmesi Modelin programlama dilinde ifadesi

18 Problem çözme: Problemin parçalanması

19 Motivasyon Yöneticinin önemli görevi, proje üzerinde çalışanları motive etmektir Motivasyon karmaşık kavramdır. Aşağıdakilere dayanan çeşitli motivasyon türleri bulunmaktadır Temel ihtiyaçlar (gıda, barınak…) Personel ihtiyaçları (saygı,itibar…) Sosyal ihtiyaçlar (grubun bir parçası gibi kabul edilme)

20 İnsan ihtiyaçları hiyerarşisi
Kendini kanıtlaya bilme saygı Sosyal ihtiyaçlar Güvenlik ihtiyaçları Temel ihtiyaçlar

21 İnsanların motive edilmesi
Motivasyon, ihtiyaçların sağlanmasına bağlıdır Bilgisayar mühendisleri ve öğretmenler için psikoloji, güvenlik ve temel ihtiyaçların sağlanması varsayıla bilir Sosyal, kaygı ve kendini ifade edebilme ihtiyaçları yöneticilik bakış açısından daha önemlidir

22 İhtiyaçların sağlanması
Sosyal Toplumsal özgürlüğün sağlanması Resmi olmayan iletişimlere izin verilmesi Saygı Başarıların takdiri ödüllendirme Kendini ifade edebilme Öğrenme-insanlar her zaman daha çok öğrenmek ister Sorumluluk

23 Personel türleri İhtiyaç türleri hiyerarşisi basit biçimde verilse de genelde çok daha karmaşıktır Motivasyon farklı personel türlerini de dikkate almalıdır: İşe yönelik Kendine yönelik Etkileşime yönelik

24 Personel türleri İşe yönelik Kendine yönelik Etkileşime yönelik
İşin yapılması için motivasyon işin ta kendisidir Kendine yönelik İş, bireysel amaçlara (zengin olmak, tenis oynamak, seyahat etmek…) ulaşmak için bir araçtır Etkileşime yönelik Önemli motivasyon, meslektaşların varlığı ve onların faaliyetleridir. İnsan, işe gitmeyi sevdiği için işe geder

25 Motivasyonun dengelenmesi
Bireysel motivasyon her türden motivasyonu içere biler, fakat bir motivasyon türü her zaman hakimdir Bir motivasyon türünden diğerine geçiş İnsanlar yalnız personel etkenine göre değil, grubun ve kültürün bir parçası olarak da motive edilmelidirler (İnsan o sebepten işe gidiyor ki, birlikte çalıştığı insanlar onun motive olmasını sağlıyorlar)

26 Grup çalışması Çoğu yazılım mühendisliği girişimi grup girişimidir
Pek çok ciddi yazılım projeleri için iş-zaman çizelgelemesinin, yalnız çalışan personel tarafından geliştirilmesi mümkün olmaya bilir Grup etkileşimi, grubun başarımının anahtar belirleyicisidir Grup tertibinde (composition) çok esnek davranmak mümkün değil Yöneticiler, elleri altında olan insanlarla en iyisini yapmaya çalışmalıdırlar

27 Zaman paylaşımı

28 Grubun oluşturulması Aynı motivasyonu paylaşan üyelerden grup oluşturmak çok zordur İşe yönelik – her kes kendi işini öne çekip yapmak ister Kendine yönelik – her kes ağa olmak ister Etkileşime yönelik- çok muhabbet, az iş En etkili grup tüm türlerin dengeli katılımı ile oluşuyor Dengeyi oluşturmak zor ola biliyor, çünkü, mühendislerin pek çoğu işe yöneliktir Karar alma sürecine tüm üyelerin katılımı grubu etkiler

29 Grup önderliği Liderliğe saygı ile ulaşılır, makam veya unvanla değil…
Teknik ve yönetimsel liderlik Demokratik liderlik, otokratik liderlikten daha etkilidir Tekniksel yeteneğe dayalı meslekte yükselme yolu her zaman desteklenmelidir

30 Grup bağlılığı Bağlılığı yüksek gruplarda üyeler için grup, onun ayrı-ayrı bireylerinden daha önemlidir Bağlılığı yüksek grupların artı yönleri: Grubun kalite standartları geliştiriliyor Grup üyelerinin yakın olması ile çekingenlik sonucu doğa bilecek bilgisizlik azalıyor Grubun tüm üyeleri biri-birinden öğreniyor ve diğerlerinin çalışmaları hakkında bilgi ediniyorlar Bencil olmayan programlamada, her bir üye diğerinin programının daha iyi olmasına çaba gösteriyor

31 Bağlılığın geliştirilmesi
Bağlılığın oluşturulmasında, grup içinde örgütsel kültür, personel türleri gibi etkenlerin önemi büyüktür Bağlılığı Sosyal etkinlikler Grup kimliğinin geliştirilmesi Bir mekanda çalışma gibi faaliyetler güçlendiriyor Bilgi paylaşımı, grubun tüm üyelerinin, kendilerini grubun bir parçası hissetmelerini sağlamak için en basit yoldur

32 Grup sadakati Grup üyeleri, bağlılığı yüksek gruplara sadakatli olmağa meyillidirler ‘Grup düşüncesi (Groupthink) , tekniksel ve örgütsel yönlere bakmaksızın grubun korunmasıdır Dış katılımcılarla grubu güçlendirmekle, yönetici grup düşüncesinin önüne geçmelidir

33 Grup iletişimi İyi iletişim, etkili grup çalışması için çok mühimdir
İş gereği, karar oluşturma ve önceki kararların iyileştirilmesi için bilgi alış-verişinde bulunula bilir İyi iletişim, grup üyelerinin bir-birini anlamasına yardım etmekle, grup içi bağlılığı güçlendirir

34 Grup iletişimi Aynı türden olanlar Farklı cinsler İletişim yolları
Aynı personel türünden çok kişinin olması sorun yarada bilir Farklı cinsler Yalnız erkeklerden (veya bayanlardan) oluşan gruplarda grup içi iletişim güçlü olmaya bilir İletişim yolları Merkezleşmiş iletişimler etkili olmaya bilir

35 Grup organizasyonu Yazılım mühendisliği grubu nispeten küçük olmalıdır (< 8 üye) Büyük proje çoklu küçük projelere bölünmelidir Küçük timler gayri-resmi, demokratik yolla oluşturula bilir

36 Grupların oluşturulması
Grup bir bütün olarak çalışıyor ve sistemi etkileyecek kararlar üzerinde uzlaşmaya varıyor Grup lideri, grubun dışarı ile iletişimini sağlar, Görülecek işler grupta tartışılır ve grup üyeleri arasında, deneyimlerine ve yeteneklerine göre paylaştırılır Bu yaklaşım, grubun tüm üyelerinin deneyimli ve yetenekli olduğu hallerde başarılı sonuçlar vere bilir

37 Aşırı programlama grupları (Extreme programming groups)
Aşırı programlama grupları, demokratik örgütlenmeye örnektir Aşırı programlama gruplarında bazı ‘yönetici’ kararları grup üyelerine devrediliyor Programcılar çiftler halinde çalışıyorlar ve yazdıkları kodlara göre ortak sorumluluk taşıyorlar

38 İnsanların seçilmesi ve işe alınması
Projede çalışacak insanların seçilmesi başlıca yöneticilik görevlerindendir İnsanların seçilmesi kararı genellikle aşağıdakiler esasında veriliyor: Aday tarafından sağlanan bilgi (onun özgeçmişi ve ya CV’si) Mülakat, görüşme yolu ile edinilen bilgi Adayı iyi tanıyan birileri tarafından tavsiye Bazı şirketler psikoloji veya istidat (aptitude) sınavları yapıyorlar Bu sınavların gerçekten yararlı olup olmadığı hakkında ortak fikir yoktur

39 Personel seçme etkenleri
Açıklaması Uygulama alanı üzere deneyim Başarılı sistem geliştirmek için geliştirici uygulama alanını anlamalıdır Programlama dili deneyimi Genelde yeni dil öğrenmek için yeterli zamanın bulunmadığı kısa süreli projeler için önemlidir Eğitim altyapısı Adayın bilgisini ve öğrenme yeteneğini değerlendirmek için bir gösterge olarak kullanıla bilir.Bu etken, mühendisin projelerde deneyim kazanması ile önemsiz ola bilir İletişim yeteneği Proje personelinin diğer bir-birleriyle,yönetici ve mühendislerle sözel ve yazılı iletişim kura bilmesi çok önemli başarı göstergesidir Uyum sağlama Adayın öğrenme yeteneğini değerlendirmek için önemli etkendir Hırs,istek Proje personeli işi istekle yapmalı, yeni beceriler edinmek için çaba göstermelidir. Bu çok önemlidir Kişisel özellikler Adayların diğer proje çalışanları ile kıyaslanması yapıla bilmelidir. Bazı türden insanlar yazılım mühendisliği için uygun olmaya bilir. Çok önemlidir.

40 Çalışma yeri Çalışma yerinin özelliklerinin bireysel verimliliğe önemli etkisi bulunmaktadır rahatlık Özellik,yalnızlık yararlılık Sağlık ve güvenlik gerekçeleri dikkate alınmalıdır aydınlatma ısınma mobilya

41 Çevresel etkenler Her bir personel, çalışmasının kesilmeyeceği çalışma ortamı ister İnsanlar doğal aydınlanması olan odalarda çalışmak ister Bireyler çeşitli yollarla çalışma ortamlarını kendileri için daha uygun ortama dönüştürmeye çalışırlar

42 Çalışma ortamı İnsanların, müdahale olmadan çalışa bilmelerine olanak sağlayan özel çalışma alanları Personel için bireysel çalışma odalarının tahsis edilmesi verimliliği yükseltir Bununla birlikte, resmi ve gayri-resmi toplantıların yapılması için grup üyelerine ortak alanlar da gerekmektedir

43 Çalışma odaları-örnek
Toplantı odası Umumi kullanım alanı Ortak kullanılan belgeler

44 İnsanın yetenek olgunluğu modeli
Yazılım geliştirme sürecine katılmış insanların gelişmesini yönetmek için çerçeve modeli Modelin 5 aşaması Başlangıç . Önceden belirli yöntemlerle insan kaynaklarının yönetimi Yöntem geliştirme. Yeteneği yükseltmek için yöntemler geliştirilmesi Tanımlama Kurumda insan yöneticiliğinin standartlaştırılması Yöneticilik İnsan kaynakları yönetimi için hedeflerin belirlenmesi Optimalleştirme . Bireysel yeteneklerin ve işgücü motivasyonunun yükselmesi ile bağlı sürecin devam ettirilmesi

45 İnsanın yetenek olgunluğu modelinin hedefleri
İşgücü yeteneğini yükseltmekle kurumsal yeteneği iyileştirmek Yazılım geliştirme yeteneğinin birkaç kişiye bağlı kalmamasının sağlanması Çalışanlar için motivasyon yöntemlerinin geliştirilmesi ve gerçekleştirilmesi Kritik bilgi sahiplerinin ve mesleğinde çok uzman olanların ihmal edilmemesi

46 Önemli noktalar Yönetici, insanlardan gerçekdışı isteklerde bulunmaması için insan etkenlerini anlamalıdır Sorun çözümü, uzun süreli bellekten gelen bilgi ile kısa süreli bellekten gelen bilginin bütünleşmesiyle gerçekleşiyor Personel seçimi, eğitim, alan bilgisi, uygunlaşma, personel türü gibi etkenleri içeriyor

47 Önemli noktalar Yazılım Geliştirme Grubu küçük ve grup üyeleri arasında bağlılık olmalıdır Grub iletişimi, görev özellikleri, grubun boyutu, yapısı ve grup içinde karşı cinslerin varlığı ile belirlenir Çalışma ortamının verimliliğe etkisi çok büyüktür İnsanın Yetenek Olgunluğu Modeli,kurumdaki personelin yeteneğini yükseltmek için bir çerçevedir