Genel Farmakoloji İlaç: Tanımı, kaynakları, formları, veriliş yolları

... konulu sunumlar: "Genel Farmakoloji İlaç: Tanımı, kaynakları, formları, veriliş yolları"— Sunum transkripti:

1 Genel Farmakoloji İlaç: Tanımı, kaynakları, formları, veriliş yolları
Ongun Onaran İlaç: Tanımı, kaynakları, formları, veriliş yolları Farmakokinetik Farmakodinamik

2

3 Perifer Kompartmanlar
Dolaşım Sistemi MK Absorbsiyon (emilim) Eliminasyon (atılım) Distribüsyon (dağılım) Perifer Kompartmanlar

4 C = D V D V C V V = D C [m] [m / V] V C D C = V = [m] [m / V] Vd D

5 1 g 200 mg / ml Vd = 5 l 1 g 20 mg / ml Vd = 50 l

6 1 g 1 mg / ml Vd = 1000 l MK PK 1 PK 2

7 1 2 Basit Difüzyon Denge

8 1 2 Daha az Basit Difüzyon Denge

9

10 Basit böbrek modeli = Diyaliz Makinası
D m D t  DC İdrar D m D t  -k C (t) diyaliz membranı MK 1 Vd d m d t = -k C (t) C (t) m (t) d C d t = -ke C = C (t) DC C (t) = 0 i

11 h (t) D P  h d h d t = -k h

12 C(t) = S e = -ke S e C(0) = S e = S C(t) = C0 e C0 = C(t) = e d C d t
-ke C C C(t) = S e -ke t = -ke S e -ke t d C d t C(0) = S e = S C(t) = C0 e -ke t C0 = D Vd C(t) = e -ke t D Vd

13 C(t) D Vd C0 C(t) = C0 e -ke t t

14 C(t) D Vd C0 ke ke C(t) = C0 e -ke t t

15 C/C0 = e -ke t C(t) C0 1 t1/2 t t1/2 t1/2 t1/2

16 C/C0 = e -ke t C(t) C0 1 t1/2 t

17 C(t) = a t + C0 t

18 = e Cr = e -ke t1/2 ln1 – ln2 = -ke t1/2 -ln2 = t1/2 ln2 = ke

19 %50 %25 %13 %6 %3 t 1 2 3 4 5

20

21 B’nin böbreği A’dan daha mı iyi çalışıyor
C(t) B’nin böbreği A’dan daha mı iyi çalışıyor ? A B t

22 %2.5 Azalma %5 Azalma 40 L 40 mg 20 L 20 mg 1 mg/L 1 mg/L 0.975 mg/L
1 mg/dk 0.95 mg/L %2.5 Azalma %5 Azalma

23 C(t) Klerens = (Vd ke ) CLA= CLB A B t

24 Basit böbrek modeli = Diyaliz Makinası
d m İdrar -k C = (t) d t d m d t = -k C (t) 1 Vd diyaliz membranı MK Klerens k Vd = ke C (t) m (t) d C d t = -ke C = C (t) DC C (t) = 0 i

25 D Vd ke C(t) = e t1/2 = ln2 / ke Vd ke CL= d C -ke t D -ke C = d t Vd
Eliminasyon için çözüm d C d t = -ke C Birinci derece lineer kinetik D Doz [M] Vd Sanal dağılım hacmi [V] ke Eliminasyon hız sabiti [T]-1 t1/2 = ln2 / ke Eliminasyon yarı zamanı [T] Vd ke CL= Klerens [V/T]

26 Karaciğerden Eliminasyon (enzim kinetiği)
P E S v Km Vmax d S d t = Vmax S S + Km

27 Karaciğerden Eliminasyon (enzim kinetiği)
d C d t = Vmax C C + Km 1. derece kinetik 0. derece kinetik nonlinear kinetik d C d t = Vmax Km C Km C < d C d t = Vmax Km C >

28 Vd D(t) = D0 e -ka t D 1 - e -ka t f(t) = - e -ka t 1 ( ) D Vd C(t) =

29 ( ) e Vd = 100 L D = 100 mg (p.o.) 1 mg/ml 0.75 mg/ml  C(t) D 1 -
-ka t 1 ( ) D Vd C(t) 

30

31 ( ) e Vd = 100 L D = 100 mg (p.o.) 1 mg/ml 0.75 mg/ml f = 0.75 = C(t)
- e -ka t 1 ( ) D Vd C(t) = f

32 D Vd ke ka f Vd CL= t1/2 = ln2 / ke 0  f  1 Doz [M]
Biyoyararlanım (birimsiz) 0  f  1 Vd Sanal dağılım hacmi [V] ke Eliminasyon hız sabiti [T]-1 Vd CL= [V/T] t1/2 = ln2 / ke [T] ka Absorbsiyon hız sabiti [T]-1

33 1 a e 2 d C1 d t = va1 + v21 - v12 - v1e

34 a e va1 v1e ( ) 1 d C = d t e e - = ke C = - 1 D Vd Ca(t) f D Vd dCa f
-ka t 1 ( ) D Vd Ca(t) = f e -ka t D Vd dCa = f d t ka

35 1 a e f d C D ka e -ka t - ke C = d t Vd

36 1 a e C(t) = e -ke t D Vd f ka ke - -ka t

37 e Cmax tmax f ka D C(t) C(t) = Vd - ke ) ln ( / tmax = ka ke - f ke D
-ke t D Vd f ka ke - -ka t C(t) Cmax tmax = ka ke ln ( / ) - tmax Cmax = D Vd f ka ke - t

38

39 f = ?? Cmax Vd = 100 L D = 100 mg (p.o.) 0.77 mg / ml C(t) f ke D Cmax
ka ke - f = ?? t

40 I.V. P.O.

41  e  e dt EAA = D Vd f ka ke - D f ka ke - Vd f D ka ke - Vd 1 -
 e -ke t D Vd f ka ke - -ka t e -ka t D f ka ke - - ke t Vd f D ka ke - Vd 1 - EAAp.o. = D f Vd ke

42  e  e dt EAA = D Vd D - Vd ke D - Vd ke 1 - EAAi.v. = D Vd ke -ke t
 e -ke t D Vd D e - ke t - Vd ke D - Vd ke 1 - EAAi.v. = D Vd ke

43 EAAp.o. EAAi.v. f = D Vd ke f D Vd ke

44 C(t) MTK MEK Terapötik Pencere t

45

46 100 50 150 50 100 150 200 250 75 175 87.5 187.5 93.8 193.8 Css 96.9 196.9 98.4 198.4 99.2 199.2 99.6 199.6 99.8 199.8 99.9 199.9 100.0 200.0 100.0 200.0

47 50 37.5 87.5 65.6 115.6 86.7 136.7 102.5 152.5 114.4 164.4 123.3 173.3 130.0 180.0 135.0 185.0 138.7 188.7 141.6 191.6 143.7 193.7 145.2 195.2 50 100 150 200 250 Css

48 250 200 Css 150 100 50

49 İ.V. İnfüzyon 1 a e d C d t = va1 - v1e d C d t = Dt - ke C Vd

50 d C Dt ke C = d t Vd Dt ke Css = Vd Dt ke Css = Vd Dt ke Css = Vd Dt
İ.V. İnfüzyon d C d t = - Dt Vd ke C = - Dt Vd ke Css = Dt Vd ke Css = Dt Vd ke Css = Dt CL Css

51 Cterapötik = 1 mg / l Dt = 240 mg / gün
M = 50 Kg Vd = 2 l / Kg Vd = 100 l Clb = 10 l / h Clk = 5 l / h Clb = l / h . Kg Clk = l / h . Kg Cterapötik = 1 mg / l ClT = 15 l / h Dt = 15 x 1 mg / h Yarıya düşen böbrek Cl Dt = 240 mg / gün Dt = 360 mg / gün

52

53 A + R AR t 4 8 12 16 20 2 6 10 14 Dakika mN 37C Su 4 8 12 16 20 -7 -6
2 6 10 14 Dakika mN 0.1 mM 3.16 mM 0.32 mM 1 mM 10 mM 31.62 mM 100 mM 316.2 mM 1000 mM t 37C Su 4 8 12 16 20 -7 -6 -5 -4 -3 Log [A] mN A + R AR

54 Kd  Disosiyasyon denge sabiti
A + R AR k2 k1[A][R] = k2[AR] Denge d[AR] dt = k1[A][R] - k2[AR] [A][R] [AR] = k1 k2 = Kd Kd  Disosiyasyon denge sabiti [AR] = Rt [A] [A] + Kd 1 / Kd  Afinite (K) Rt = [R] + [AR] [R] = Rt - [AR]

55 = [A] Rt [AR] [A] + Kd Kd Rt Rt [A] [AR] [AR] log[A] log Kd 5 10 15 20
5 10 15 20 25 30 35 [A] [AR] -3 -2 -1 1 2 3 [AR] log[A] Kd log Kd

56 = [A] Ymax Y [A] + EC50 pD2 = Yanıt log EC50 Potens log[A] Maximum
-3 -2 -1 1 2 3 Yanıt log[A] log EC50 = pD2 Potens

57 Y = M [A] [A] + K Y log[A] Y log[A]

58 A B Yanıt log[A]

59 Stephenson’un Reseptör kuramı
= e [AR] O [AR] = Rt [A] [A] + Kd s = e Rt O Y = f(s) Y s Bağlanma [AR] log[A]

60 e [AR] f(s) e = 0.5 e = 5 Y s s = Y Y Y log[A] Rt=10 100 log[A] log[A]
Bağlanma [AR] log[A] Rt=10 Y s 100 s = e [AR] Y f(s) e = 0.5 Y log[A] e = 5 Y log[A]

61 İleum Y s 100 Y log[A] A B Mide Y log[A] A B bağlanma log[A] A B

62 [AR] = Rt [A] [A] + KA   [B] KB   B + A + R AR BR 1 + [A][R] [AR]
Rt = [R] + [AR] + [BR] [R] = Rt - [AR] - [BR] [AR] = Rt [A] [A] + KA   [B] 1 + KB  

63 = = = Rt [A] [AR] [B]   [A] + KA 1 + KA ’  KB  [AR] Rt [A]
Antagonist yok [AR] = Rt [A] [A] + KA ’ Antagonist VAR

64 = = Rt [A] Rt [A] [AR] [AR] [A] + KA [A] + KA ’ Antagonist yok
Antagonist VAR Rt [A] Rt [A] = = [AR] [AR] [A] + KA [A] + KA ’ KA   [B] 1 + KB   Bağlanma log[A] KA KA ’