Aile Danışmanlığının İşlevleri

... konulu sunumlar: "Aile Danışmanlığının İşlevleri"— Sunum transkripti:

1 Aile Danışmanlığının İşlevleri
Prof Dr Süheyla Ünal

2 Meslek Meslekler, insanların toplumca değer verilen yarar ve hizmetlere ulaşmalarına imkân sağlar. Mesleklerin, yeterlik ve davranış standartları vardır. Her meslek bir eğitim gerektirir. Her mesleğin meslek standartlarına uyulmasını garantileyen, yönetim birimleri vardır.

3 Mesleki kimlik Profesyonel sınırlarımızı tanımlar
Meslekdaşlarımızla konsultasyon yapmamızı sağlar Profesyonel bilgi ve beceri temelinde hizmet sunmamızı sağlar Danışanımızı başka profesyonellere refere ederken tanınmamızı sağlar

4 Meslek seçimi Kendilik kavramı, kendini gerçekleştirme
Güdülenme ve başarma isteği İlgi duyma Beceri Değerler ….

5 Psikolojik danışma Bireyin kendini daha iyi tanıması,
Sorunlarının kaynaklarının farkına varması, Sorunlarıyla baş etme becerisi kazanması, Kendisi için daha gerçekçi kararlar alabilmesi Sağlıklı bir kişisel gelişim sürdürebilmesi amacıyla kurulan psikolojik yardım ilişkisidir

6 Psikolojik danışma Hareket noktası normal gelişimdir. Bu hizmete baş vuran kişilerin ruh sağlıklarının güçlendirilmesi, ruh hastalıklarının önlenmesi amaçlanır Bazı duygusal-sosyal sorunları olan kişilere destek sağlar Hizmet sundukları kişiler“hasta” değil, “danışan”dırlar

7 Psikolojik danışmanlar
Mesleki kimliklerini, çalıştıkları kurumlardaki statülerini ve bu kurumların amaç, işlev ve niteliklerini gerçekte olduğu gibi tanıtırlar. Ait olmadıkları ve kendilerinin mesleki niteliklerinden farklı bir mesleğin niteliklerine doğrudan ya da dolaylı olarak sahip olma iddiasında bulunmazlar.

8 Aile danışmanı Ailede ortaya çıkan sorunları aile üyeleri ile birlikte çözme çabası gösterir Ailenin güç kaynaklarını geliştirerek işlevselliğini sağlar Ailenin gerçekçi hedefler edinmesini ve açık iletişim kurmasını sağlar Aile üyelerinin empati kabiliyetlerinin ve kendi yaratıcı çözümlerini geliştirmelerini sağlar

9 Hizmet alanları Aile içinde yaşanan kişiler arası sorunlar, çatışmalar, incinmiş duygular Tüm aileyi etkileyen ölüm, kronik hastalık, bir aile bireyinin evden ayrılması gibi konularda yeni yaşam düzenlemeleri Çocukların bakımı, yetiştirilmesi Mali düzenlemeler Aldatma problemleri Boşanma süreçleri

10 Aile danışmanlığının amacı
Aile üyelerinden herhangi birinin yaşadığı sorun tüm aileyi etkiler ve çözüm sürecinde ailenin tüm bireyleri belirleyici rol oynar Eşlerin arasındaki sorunların çocuğu etkilemesi veya çocuğun yaşadığı fiziksel, psikolojik, eğitim sorunlarının aile içi dinamikleri etkilemesi kaçılmazdır

11 Aile danışmanlığının amacı
Yaşanan bu sorunların çözümünde aile bireylerine psikolojik destek vermek Aile bireylerinin birbirlerini daha iyi anlamalarını, belirgin ve esnek sınırlar çizebilmelerini sağlayacak yeni beceriler kazandırmak Aile içi iletişimi güçlendirmek Aile bireylerinin birbirlerine duyarlı olmalarını sağlamak

12 Aile danışmanlığının amacı
Aile üyelerinin birbirleriyle ilişkilerinde aksayan yönleri ortaya çıkarmak ve aile üyelerinin de bunu görmesini sağlamaya çalışmaktır Ayrılma kararı alan eşlerin, özellikle çocukları varsa bu süreci en az sorunla nasıl gerçekleştirecekleri konusunda yardımcı olmaktır

13 Aile danışmanı Aile üyelerinin birbirleriyle ilişkilerinde aksayan yönleri ortaya çıkarmaya ve aile üyelerinin de bunu görmesini sağlamaya çalışır. Bunu gerçekleştirmek için aile üyelerinin; Birbirlerini saygı ile dinlemesine, Diğerlerinin bakış açısını görmesine ve anlamasına,

14 Aile danışmanı Diğerlerin karşı duygu ve düşüncelerini daha açık bir dil ile ifade etmelerine, diğerlerine karşı incitici davranışlarda bulunmamasına, Soruna yönelik olarak konuşmasına, Diğerlerini oldukları gibi kabul etmesine, Diğerlerinden beklentilerini açıkça ifade etmesine yardımcı olur.

15 Yardım mesleği değerleri COREY VE COREY (1993)
Eylemlerinin sorumluluğunu alma Stresle baş etmede etkili stratejiler geliştirme İlgilenme kapasitesi geliştirme Diğerlerinin duygularına duyarlı olma Kişilerarası ilişkiler ve duyarlılık konusunda becerikli olma

16 Yardım mesleği değerleri COREY VE COREY (1993)
Kendini kontrol edebilme Yaşama ilişkin anlamlılık duygusuna sahip olma Açık, içten ve samimi olma Yaptığı çalışmadan doyum alma Kimlik ve değerlilik duygularına sahip olma

17 Yardım mesleği değerleri COREY VE COREY (1993)
Evlilik, aile ve diğer ilişkilerin önemine inanma Gelişme için bireysel bilinçlilik ve motivasyona sahip olma

18 Yardım becerileri İlişki kurma Kültürel duyarlılık Empati Yetkinlik
Doğallık İyilik hali Kabul Bilişsel esneklik

19 İlişki kurmak Değişimi başlatan en önemli şey, güvene dayalı bir ilişkinin, duygusal bağın kurulması ve ulaşılabilir bir amaç üzerinde çalışılmasıdır Kurulan ilişkinin etkisi tüm danışma süreci boyunca hissedilir

20 Empati Danışanın iç dünyasını anlamaktır
Diğer insanın özel dünyasına duyarlı olmaktır Diğer insanın ayakkabısını giyerek gezmektir

21 Doğallık, samimiyet Gerçek, doğal, kendiliğinden olmaktır
Duygu, düşünce ve davranışlarının senkronize olmasıdır Otantik, açık ve dürüst olmaktır

22 Kabul Koşulsuz olumlu kabul (Rogers), danışanın sahip olduğu özellikleri saygı göstermektir Karşıdakinin herşeyini sevmek değil, derinden anlama yoluyla onu kabul etmektir

23 Bilişsel esneklik Danışanı ve dünyayı farklı açılardan görebilmek, anlayabilmektir Kendisinin farkında, açık yürekli ve empatik olmaktır Öğrenmeye meraklı olmaktır Farklı ve yeni bilgileri bütünleştirebilmektir

24 İyi olma hali Etkili bir danışan olmak için kendi iyilik halini, ruhsal ve fiziksel sağlığını sürdürmektir Stres ve tükenmekten kaçınmaktır Danışma ilişkisinde bitirilmemiş psikolojik sorunlarla uğraşmaktır Karşıt trasferans ve uyumsuzluğu önlemektir

25 Yeterlik Mesleğinde usta ve yetkin olmak için çaba göstermektir
Bilgiye susamış olarak kendisini sürekli eğitmek ve geliştirmektir Mesleki kuruluşlara katılmak ve supervizyon almaktır Etik davranmaktır

26 İdeal danışmanın özellikleri
Danışanlarına önerdiklerini kendi hayatında da uygulamak Kişilerarası ilişkilerde başarılı olmak Değişmenin zorlu bir iş çıkarmak gerektirdiğini bilmek Farklılıkları anlamak ve saygı göstermek Enerjik olmak

27 İdeal danışmanın özellikleri
Eylemlerinin sorumluluğunu almak Duygu alışverişinde bulunma becerisine sahip olmak Başkalarının duygularına duyarlı olmak Kendini kontrol edebilmek Yaşamda bir amaç ve anlam bulmak Açık, dürüst, samimi olmak

28 Kendini bilmek Zayıf ve güçlü yönlerinin
Geçmişinin şimdiki davranışları, seçimleri üzerindeki etkisinin Ailesiyle ilişkilerinin, değer yargılarının aile ile çalışmasına nasıl yansıdığının Ailesi içindeki rolünün farkında olmak

29 Kendini bilmek Ebeveynleri ve kardeşleriyle ilişki tarzlarının
Aile içindeki çatışmalarla başa çıkma yollarının Aile kurallarının Ailesinden gelen mesajların Ailedeki önemli gelişimlerin farkında olmak

30 Stres etkenlerini bilmek
Mükemmelliyetçilik Onay ve kabul görme ihtiyacının aşırı olması Kendinden şüphe etmek Tükenmişlik Danışanları için aşırı sorumluluk almak Olaylar hakkında düşünüp durmak

31 Danışma aşamaları 1. aşama: İşleyen bir ilişki oluşturmak
Danışanın kendi öyküsünü anlatmasına izin verecek bir ilişki kurmak Değişim için uygun bir ortam oluşturmak Etkin dinleme ve ilgilenme ile bağ oluşturmak Danışanı eğitmek ve sözleşme yapmak

32 Danışma aşamaları 2. aşama:Danışanın sorununu tanımlamak
Danışanın sorunlarını netleştirebileceği ve tanımlayacağı terapötik bir ortam oluşturmak Danışanın sorunlarına katkıda bulunan sosyal, kültürel etkenleri anlamaya çalışmak, kurbanı suçlamaktan kaçınmak İlk değerlendirmeyi yapmak Sorunla ilgili istisnaları belirlemek

33 Danışma aşamaları 3. aşama: Danışanın amaç oluşturmasına yardım etmek
Danışanın hedeflerini belirlemesini sağlamak Özel amaçlarını tanımlamasına yardımcı olmak Amaçları işbirliği içinde oluşturmasını sağlamak

34 Danışma aşamaları 4. aşama: Danışanı araştırmaya ve eyleme geçmeye cesaretlendirmek Danışanı uygun olmayan çözüm tarzıyla dikkat ve özenle yüzleştirmek Gerektiği zaman, konuyla ilgili katkısı olacak şekilde kendinden örnek vermek Amaçlarına ulaşma yollarını tanımlamak Eylem stratejilerini geliştirmek Eylem programını hayata geçirmek

35 Danışma aşamaları 5. aşama: Sonlandırma
Danışanın geldiği aşama için yaptıklarını gözden geçirmek, öğrendiklerini pekiştirmek Değişim sürecinin devam etmesi için danışana plan yapmasında yardımcı olmak

36 Transferansı anlamak Danışan olmadığınız bir şey olmanıza neden oluyorsa Danışan sizi üstün insan olarak görüyorsa Sizden gerçekçi olmayan beklentiler içindeyse Sınırları zorluyorsa Öfkesini size yönlendirdiyse Size aşık olduysa

37 Transferansla başetmek
Kendi tepkilerinizi gözden geçirmek Karşıt transferansınızı izlemek Zor danışanlar için süpervizyon almak Danışanı suçlamak ya da yargılamaktan kaçınmak Danışanı etiketlemekten kaçınmak Anlayış ve saygı göstermek

38 Süpervizyon almak Süpervizyondan en üst düzeyde yararlanabilmeniz için; Neye ihtiyacınız olduğunu bilmek ve onu sormak Gerektiğine “bilmiyorum” diyebilmek Tepkilerinizi ifade etmek Süpervizyonda kendinizle ve danışanla ilgili sorunu dile getirmek Süpervizörden öğrenmeye istekli olmak Farklı süpervizyon türlerini kabul etmek Saldırgan olmaksızın atılgan olmak