ALKOL BAĞIMLILIĞI BİR BAĞLANMA BOZUKLUĞU MUDUR

... konulu sunumlar: "ALKOL BAĞIMLILIĞI BİR BAĞLANMA BOZUKLUĞU MUDUR"— Sunum transkripti:

1 ALKOL BAĞIMLILIĞI BİR BAĞLANMA BOZUKLUĞU MUDUR
ALKOL BAĞIMLILIĞI BİR BAĞLANMA BOZUKLUĞU MUDUR? Süheyla Ünal1, Zeynep Elyas Kaya2, Burhanettin Kaya3, Defne Tamar Gürol4, Dilek Yeşilbaş4, Rabia Bilici5, Serdal Özdemir1, Gönül Çakıl1 1 İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD, Malatya 2 Numune Hastanesi Psikiyatri Servisi, Ankara 3 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD, Ankara Bakırköy RSSH AMATEM Birimi, İstanbul 5Elazığ RSHH AMATEM Birimi Elazığ Alkol bağımlılarının önemli bir bölümünün kişiler arası ilişkilerde ve duygu düzenlemede güçlük yaşaması, bağımlılığın bağlanma bozukluğu ile ilişkili olduğunu düşündürmektedir (1). Güvensiz bağlanmanın alkol tüketimi, zararlı madde kullanımı ile ilişkili olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır (2). Cloninger ve arkadaşları (3)genetik etkinin şiddetine göre alkol bağımlılığında iki alt tip önermektedir. Tip I alkolizm, anksiyeteye yatkın ya da pasif- bağımlı kişilerde 25 yaşından sonra, Tip II ise genetik yatkınlığın, antisosyal özelliklerin olduğu, 25 yaşından önce başlayan tipi temsil etmektedir. Erken ve geç başlangıçlı alkol bağımlılığın farklı özellikler taşıması ve farklı gelişimsel süreçler izlemesi, bu iki tip bağımlılık arasında bağlanma dinamikleri açısından farklılık olabileceğini akla getirmektedir. Amaç: Bu çalışmada, erken ve geç tip alkol bağımlılarında yetişkinlikteki bağlanma stillerinin, bağlanmada anksiyete ve kaçınma boyutlarının, kendi ve öteki modellerinin farklı olacağı denencesi test edilmiştir. Yöntem: Çalışma alkol bağımlılığı birimi olan dört farklı psikiyatri servisinde yatarak tedavi görmekte olan ve detoksifikasyon süreçlerini tamamlayan 86 hastada ve benzeri sosyodemografik özellikleri taşıyan 94 sağlıklı kontrolde gerçekleştirilmiştir. Hastaların sosyodemografik veri formu (SDF) ve İlişki Ölçekleri Anketini (İAÖ) doldurmaları istenmiştir. İlişki Ölçekleri Anketi bağlanma biçimini belirlemek için Griffin ve Bartholomew (4) tarafından geliştirilen 30 maddelik bir soru formudur. Bulgular: 86 alkol bağımlısı ile benzeri yaş grubunda olan 94 kontrolün verileri istatiksel değerlendirmeye alındı. Alkol bağımlılarının yaş ortalaması 40,51 ± 8,14, sağlıklı kontrollerin yaş ortalaması 38,86±9,65’di. Her iki grubun yaş ortalamaları arasında istatiksel açıdan anlamlı bir fark yoktu (Tablo.1) Tartışma: Çalışmada da bağımlı grubun korkulu, kaçıngan, saplantılı bağlanma puanları kontrollere göre daha yüksek saptanırken, beklenenin aksine güvenli bağlanma stili puanında fark bulunmamıştır. Literatürdeki çalışmaların büyük bir bölümü alkol bağımlılarında güvensiz bağlanmaya işaret etmektedir. DeRick ve Vanhuele (5) yaptıkları çalışmada yatarak tedavi görmekte olan alkol bağımlılarının üçte birinde güvenli bağlanma, üçte ikisinde ise güvensiz bağlanma bildirmişlerdir. Reis ve arkadaşları (6) genç yetişkinlerde yaptıkları bir çalışmada erkek deneklerde korkulu-kaçıngan bağlanma stilinin alkol bağımlılığı ile ilişkili olduğunu göstermişlerdir. Brennan ve Shaver’ın (7) çalışmasında olduğu gibi güvenli bağlanmayla alkol kullanımı arasında anlamlı bir ilişki olmadığını bildiren çalışmalar da bulunmaktadır. Çalışmamızda alkol bağımlılarında kontrol grubuna göre bağlanmada kaygı ve kaçınma düzeyleri yüksek saptanmıştı. Birçok çalışma bağlanmada kaygı ve kaçınma boyutlarının sorunlu içme davranışı ile ilişkili olduğunu göstermektedir (8). Bu çalışmalarda alkol kullanımının stresle başa çıkma yolu olarak kullanıldığı ileri sürülmektedir. Geç Alkol bağımlıları erken ve geç başlangıçlı tip olarak ikiye ayrılarak karşılaştırıldığında bağlanmada kaçınma boyutundaki fark ortadan kalkmakta, geç başlangıçlı bağımlılarda, bağlanmada kaygı düzeyi yüksek kalmaya devam etmekteydi. başlangıçlı bağımlılarda saplantılı bağlanma, kendi ve öteki modelleri ile bağlanmada kaygı boyutlarının yüksek bulunması Tip 1 ve Tip 2 alkol bağımlılarında farklı süreçlerin sözkonusu olduğunu düşündürmektedir. Harnic ve arkadaşları (9) yaptıkları çalışmada erken başlangıçlı bağımlılarda yakın ilişkilerde kaçınma boyutunun yüksek olduğunu saptamışlardır. Geç başlangıçlı bağımlılar, bağlanmadaki yüksek kaygı düzeylerini azaltmak üzere alkol kullanmaya yönelir ve hızla yüksek dozlara çıkarken, erken başlangıçlı bağımlılarda yıllar içinde bağımlılığa ilişkin sorunlar arttığı için yakın ilişkilerden kaçınmayı tercih ediyor olabilirler. Sonuç olarak, bağlanma stili ile alkol bağımlılığı arasında saptanan ilişkiler alkol bağımlılığının bağlanma sorunlarıyla ilişkili olduğunu göstermektedir. DeRick ve Vanheule’nin de (5) önerdiği gibi tedaviye başlamadan önce hastanın bağlanma ile ilgili değişkenler açısından da ele alınması ve tedavi sürecinin buna uyumlandırılması tedavide başarı düzeyini arttıracaktır. Kaynaklar: 1- Flores PJ. Addiction as an Attachment Disorder. New York, Jason Aronson, Vungkhanching M, Sher KJ, Jackson K, Parra GR. Relation of attachment style to family history of alcoholism and alcohol use disorders in early adulthood. Drug and Alcoh Depend 2004;75:47− Cloninger C, Bohman M, Sigvardsson S. Inheritance of alcohol abuse. Arch of Gen Psychiatry 1981;38: Griffin DW, Bartholomew K. The metaphysics of measurement: The case of adult attachmen Adv in Personal Relationships 1994; 5: DeRick A, Vanheule V. Attachment styles in alcoholic inpatients. Eur Addict Res 2007;13:101– Reis S, Curtis J, Reid A. Attachment styles and alcohol problems in emerging adulthood: a pilot test of an integrative model. Ment Health and Subst Use 2011; 1–17. 7-Brennan KA, Shaver P. Dimensions of adult attachment, affect regulation, and romantic relationship functioning. Pers Soc Psychol Bull 1995;21: McNally, AM, Palfai TP, Levine RV, Moore BM. Attachment dimensions and drinking-related problems among young adults: The mediational role of coping motives. Addict Behav 2003;28:1115– Harnic D, Digiacomantonio V, Innamorati M, Mazza M, Di Marzo S, Sacripanti F, Saioni R, Cardella A, Di Felice C, Girardi P, Janiri L. Temperament and attachment in alcohol addicted patients of type 1 and 2. Riv Psichiatr. 2010:45:311-9. Bağlanma stili alt ölçek puanları açısından güvenli bağlanma her iki grup arasında farklı bulunmazken, diğer bağlanma değişkenleri açısından bağımlı grupla, sağlıklı kontrol grubu arasında istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde farklılık saptandı (Tablo.2). 61 hasta erken başlangıç, 25 hasta geç başlangıçlı tipteydi. Saplantılı bağlanma puan ortalaması, kendi ve öteki modelleri ile bağlanmada kaygı düzeyi puanları geç başlangıçlı tipte daha yüksek düzeyde saptandı (Tablo.3)