Fiziksel hastalıklara ruhsal tepkiler

... konulu sunumlar: "Fiziksel hastalıklara ruhsal tepkiler"— Sunum transkripti:

1 Fiziksel hastalıklara ruhsal tepkiler
Prof Dr Süheyla Ünal İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD

2 İyilik hali Fiziksel iyilik Duygusal iyilik Ruhsal iyilik
Sosyal iyilik Çevresel iyilik

3 Soma - Psişe

4 Stresten hastalığa

5 Fiziksel Hastalık üç alanda değişiklik yaratır
Sistem içi (organ, hücre) Sistemik (kişilik, benlik, organizma) Sistemler arası (aile, toplum)

6 Hastalık ya da sakatlık yaşamın olağan akışının yön değiştirmesine neden olarak, bireyin ve ailesinin bu yeni duruma uyum sağlamasını gerektirir.

7 Ortak belirtiler Enerji azlığı Uyku bozukluğu İştah azlığı
Bilişsel bozukluk

8 Ruhsal Belirtiler Davranışsal Duygusal Bilişsel Kişiler arası ilişkiler

9 Ruhsal tepkiye yol açan etkiler
Beyin işlevlerinin doğrudan etkilenmesine bağlı organik beyin sendromları

10 Ruhsal tepkiye yol açan etkiler
Hastalığın algılanmasına, anlamlandırılmasına, işlevsellik üzerindeki etkilerine bağlı olarak oluşan bozukluklar

11 Ruhsal tepkiye yol açan etkiler
Uygulanan tanısal işlemlerin ve tedavilerin, kullanılan ilaçların psikiyatrik sonuçları

12 Ruhsal tepkiye yol açan etkiler
Bilgi, bilgilendirme eksikliği Hastalığın kabullenilmesinde güçlük Hastalığın sonuçları, işlev kaybı, yetiyitimi Bireyin kişilik özellikleri Başka bir ruhsal hastalığın varlığı Ekonomik sorunlar

13 Hasta birey Beden bütünlüğü bozulur Narsistik zedelenme yaşar
Acı ve sıkıntı yaşar Duygusal ve fiziksel gücü azalır İlgi, onay ve sevginin kaybedileceği korkusu yaşar Yaşamı üzerindeki kontrol duygusunu kaybeder Yabancılaşır

14 Bedensel hastalığa gösterilen ruhsal tepkiler
Çaresizlik duygusu Utanç, suçluluk Öfke, kızgınlık Yas, depresyon Gerileme, çocuksu isteklerde bulunma Hipokondriazis

15 Bedensel hastalığa gösterilen ruhsal tepkiler
İstek ve haz kaybı Sosyal geri çekilme Umutsuzluk Kaygılı ruminasyonlar Sanrı ve varsanılar İntihar düşüncesi

16 Psikososyal etkenlerin bedene etkileri

17 Strese gösterilen ruhsal tepkiler
Anksiyete Bireyin kendini tehdit altında, bir tehlike içinde hissettiği bir durumu anlatır Kaygı Çarpıntı Nefes darlığı Terleme Titreme

18 Strese gösterilen ruhsal tepkiler
Anksiyete Depresyon Ruhsal çökkünlük Hayattan zevk almama Karamsarlık İntihar düşünceleri Suçluluk duyguları Uyku ve iştah değişiklikleri Kilo kaybı

19 Strese gösterilen ruhsal tepkiler
Anksiyete Depresyon Psikoz

20 Stresle ortaya çıkan bedensel hastalıklar
Akut hastalıklar Kronik hastalıklar Ölümcül hastalıklar

21 Tıbbi hastalıklarda ruhsal belirti sıklığı
Yatan hastalarda % 27 tanı düzeyinde anksiyete ve depresyon % 5-20 konfüzyon, ajitasyon % 41 eşikaltı belirti

22 Tıbbi hastalıklarda depresyon
Ayaktan hastalarda* %20-24 klinik açıdan anlamlı depresyon %10 major depresyon Yatan hastalarda %23-45 klinik açıdan anlamlı depresyon %4-45 major depresyon %3-29 minor depresyon * Borson et al, 1986; Kukull et al, 1986

23 Yapılması gerekenler Hastanın durumunu anlamak, empati
Gerçekçi, umutlandırıcı bilgilendirme Hekimin işini bir angarya gibi görmemesi Örtük ihmalkarlık ile mücadele

24 Yapılması gerekenler Ruhsal tepkiler konusunda bilgili olma
Hastayı biyo-psiko-sosyal bir bütünlük içinde görebilme Hastaya ve hastalığa karşı önyargılı olmama Gerçekçi ve etik olmayan rasyoneller geliştirmeme