TELİF HAKKI.

... konulu sunumlar: "TELİF HAKKI."— Sunum transkripti:

1 TELİF HAKKI

2 TELİF HAKKI NEDİR? Telif hakkı, herhangi bir bilgi veya düşünce ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere verilmesidir. Kısaca, orijinal bir yapıtın, eserin kopyalanmasına veya kullanılmasına izin vermeme hakkıdır. Telif hakkı, genellikle belirli bir süre için geçerlidir. Sembolü çember içinde bir "C" harfidir, © harfi üzerinde bulunduğu yapanın telif haklarının korunduğunu belirtir ve İngilizce "copyright" kelimesini ifade eder.

3 YAZILIMLARIN TELİF HAKLARI İLE İLGİLİ HUKUKİ BİLGİ
tarih ve sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 4110 sayılı "Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun" ile "Bilgisayar Yazılımları Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu"nun (FSEK) koruması altına alınmıştır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na önemli değişiklikler getiren 4630 sayılı yasa, 3 Mart 2001 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Bilgisayar yazılımlarının, hak sahibinin izni olmaksızın kopyalanması, kullanılması, bedelli ve bedelsiz dağıtılması, kiralanması ve ithal edilmesi durumunda uygulanacak cezalar önemli ölçüde ağırlaştırıldı. Lisans başına 10 milyar TL'den 150 milyar TL'ye kadar para cezası 2 yıldan 6 yıla kadar, para cezasına çevrilmeksizin hapis 3 yıla kadar meslekten men Kullanılan bilgisayar ve araçlara el konulması

4 YAZILIM KORSANLIĞI NEDİR?
Yazılım korsanlığı telif haklarıyla korunan yazılımların izinsiz bir şekilde kopyalanması veya dağıtılmasıdır. Yazılım korsanlığı kopyalama, bilgisayara yükleme, paylaşma, satma veya birden çok kopyayı kişisel bilgisayarlar veya iş bilgisayarlarına kurma yoluyla gerçekleştirilebilir. Bir çok kişi, bir yazılımı satın aldığında aslında satın aldığı şeyin yazılımın kendisi değil kullanma lisansı olduğunun farkına varmaz ya da bu konu hakkında kafa yormaz. İşte bu lisans size yazılımı kaç kere yükleyebileceğinizi gösterir ve bu nedenle okunması çok önemlidir. Lisansta izin verilenden daha fazla kopya üretiyorsanız, bu durum yazılım korsanlığı yaptığınız anlamına gelir.     Telif hakkı yasaları, insanların izin almaksızın yazılım kopyalayamayacağını açıkça beyan eder. Hiç kimse telif hakkı sahibinin izni olmadan, emeğini kopyalayıp dağıtamaz ve kullanamaz. Eğer, izinsiz olarak bir bilgisayar programını kopyalar veya yasal olmayan bir kopyasını bir başkasına tedarik ederseniz, kanunları çiğnemiş sayılırsınız.

5 YAZILIM TÜRLERİ Kullanımı Serbest Olan Yazılımlar (Public Domain): Kullanımı herkese açık olan yazılımlardır. İsteyen istediği kadar kullanabilir. İstediği kadar kopyalayıp dağıtabilir. Paylaşılabilir Yazılımlar (Shareware): Copyright'lı yazılımlardır. Yalnız belirli bir süre (15 gün, 1 ay, 2 ay gibi) deneme amaçlı olarak kullanılabilir. Sürekli kullanım hakkı için ücretini ödemek gerekir. İşletim Sistemi (Operating System): Kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan programlardır. Bilgisayar sisteminin tüm hareketlerini denetler. Sistemde bulunan MİB, ana bellek vb. kaynakları yönetir. Disk İşletim Sistemi DOS (Disk Operating System): Windows (3.1, 95, 98, 2000,XP)Windows NT,MAC OS,UNIX, LINUX … Yararlı Programlar: İşletim Sistemi ile verilen format, sıkıştırma, hesap makinesi gibi programlara verilen isimdir. Aygıt sürücüleri (Device Driver): Çevre birimlerinin çalışması için bilgisayara yüklenen programlar.

6 Programlama Dilleri: Bir işi bilgisayara yaptırmak ancak belirli kodların belirli bir sıra doğrultusunda kullanılması ile olanaklıdır. Kullanılan bu koda programlama dili denilir. Yazılan kaynak kod program derleyici veya yorumlayıcı tarafından bilgisayar diline çevrilir. Programlama dillerinden bazıları C, Pascal, Delphi, Java, Visual Basic, Visual C… Uygulama Programları : Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere üretilmiş yazılımlardır. Örneğin, okul yönetim sistemi programları, muhasebe programı, bilgisayar oyunları, programlama dilleri derleyicileri vb.Uygulama yazılımları belirli uygulamaları çalıştırırlar. Bilgisayarın çok amaçlı olmasına olanak tanırlar ve işlerin daha iyi yapılmasına yardımcı olurlar. Kelime işlemci (word processor) yazılımları mektup, günlük plan, ders notu hazırlamada; Tablolama programları öğrenci not ortalaması hesaplama, maaş bordrosu yapmada; veri tabanı yazılımı, öğrenci bilgilerinin saklanması, bulunması, güncellenmesi, düzenlenmesi ve rapor oluşturulmasında kullanılırlar.Elektronik posta yazma, grafik hazırlama, masaüstü yayıncılık, çalışma planı hazırlama, iş akışı çizimi, web sayfası oluşturma programları da uygulama yazılımlarına örnektir.

7 Ticari yazılımlar: Muhasebe, tahmin yapma, proje yönetimi gibi genellikle sektorlere hitap edep ücretli programlardır Eğlence yazılımları: Oyun, ekran koruyucu v.b programlar için kullanılır. Eğitim ve Başvuru Yazılımları: Bilgisayar Destekli Eğitim yazılımları, benzetim (simulasyon) yazılımları, elektronik ansiklopedi, atlas. Çokluortam (Multimedia) Yazılımları: Bilgisayar tabanlı medya ile bütünleşik olarak hazırlanırlar. Ses, video, animasyon, resim içerirler. Çokluortam ansiklopedileri bunlara örnektir. Ücretsiz Yazılım (Freeware): Freeware tanımının kabul edilmiş açık bir tanımı yoktur. Yeniden dağıtımına izin verilen ancak değiştirilmesine izin verilmeyen yazılımlardır. Paylaşılabilir yazılım (Shareware): Yeniden dağıtımına izin verilen ancak deneme sürelerinden sonra kullanılmaya devam etmek isteyenlerin lisans ücreti ödemesi gereken yazılımlardır.