TEDAVİ PRATİĞİ İÇİN SENARYOLAR

... konulu sunumlar: "TEDAVİ PRATİĞİ İÇİN SENARYOLAR"— Sunum transkripti:

1 TEDAVİ PRATİĞİ İÇİN SENARYOLAR

2 OLGU 1

3 Ön tanılarınız neler? Ön tanılarınız neler? OLGUNUN ÖZELLİKLERİ
SPONDİLARTROPATİ ASP ENTEROPATİK ARTRİT PSÖRİYATİK ARTRİT …. REAKTİF ARTRİT FMF BEHÇET HAS. BRUSELLOZ AKSİYELN TUTULUMU VAR .PERİFERİKEKLEM TUTULUMUYOK

4 PLANLANAN TETKİKLER HASTALIKLAR TKS ESH/CRP TIT KCFT BFT OTOANTİKORLAR
HLAB27 (?) MEF V (?) ASP AN. +- + ENTEROPATİK ARTRİT LKOS./AN/TRM. AR. FMF LKS/TRST REAKTİFARTRİT ÜRİNERENF BEHÇET HAS PSA BRUSELLOZ PLANLANAN TETKİKLER

5 COX-1 INHIBISYONU RENAL PG SENTEZI RENAL VAZOKONSTRIKSIYON
GFR TXA2 SENTEZI TROMBOSIT AKTIVASYONU COX-1 INHIBISYONU MUKUS SEKRESYONU BIKARBONAT SENTEZI MUKOZA KAN AKIMI GASTRIK ASIT SEKRESYONU GİS’DE PGI2 VE PGE2 GASTRIK ASIT MUKOZAL DISFONKSIYON, Gİ ÜLSER, EROZYON, KANAMA

6 COX-2 INHIBISYONU PGI2 TROMBOSIT AKTIVASYONU RENAL PG
VAZOKONSTRIKSIYON TROMBOZ RISKI RENAL PG RENAL ARTER VD ve GFR VASOPRESSIN ANTAGONIZMASI COX-2 INHIBISYONU İSKEMI MI SODYUM VE SU RETANSIYONU KKY ‘DE KÖTÜLEŞME

7 NSAİİ Klasik NSAİİ (COX1/COX2>1) COX2 Selektif ASETILSALISILIK ASIT
İNDOMETAZIN SULINDAK PIROKSIKAM TOLMETIN DIKLOFENAK İBUPROFEN FLURBIPROFEN NAPROKSEN KETOPROFEN ROFEKOKSIB VALDEKOKSIB PAREKOKSIB SELEKOKSIB ETODOLAK NIMESULID MELOKSIKAM

8 YAN ETKILER:

9 GASTROINTESTINAL %10 KARDIOVASKÜLER BÖBREK VE ELEKTROLITLER %1-10 SSS HEMATOLOJIK DERMATOLOJIK VE HIPERSENTIVITE <%1 HEPATIK

10 GIS YAN ETKİLERİ EN SIK EN AZ
BULANTI IŞTAHSIZLIK KARIN AĞRISI DIYARE GASTRIK EROZYONLAR ÜLSERLER EN ÖNEMLISI: PEPTIK ÜLSER (EN SIK ANTRUMDA) GASTROINTESTINAL KANAMA PERFORASYON EN SIK *İNDOMETAZIN *KETOPROFEN *PIROKSIKAM EN AZ *İBUPROFEN *DIKLOFENAK

11 AMERİKAN GE. DERNEĞİNİN GIS YANETKİLERİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ
RISK YOK ISE CIDDI GİS KOMPLIKASYONUN YILLIK INSIDANSI % 0.8 1-2 RISK VAR ISE CIDDI GİS KOMPLIKASYONUN YILLIK INSIDANSI % 2 2’DEN FAZLA RISK VAR ISE % 18 HIKAYEDE GİS BULGULARI (ÜLSER VE KANAMA) 60 YAŞ ÜSTÜ HASTALAR YÜKSEK DOZ KULLANIMI BERABERINDE KORTIKOSTEROID KULLANIMI BERABERINDE ANTIKOAGULAN ILAÇ KULLLANIMI

12 KVS YAN ETKİLERİ RİSK YÜKSEK 80 YAŞ ÜZERI HT
DAHA ÖNCE KVS BULGULARI VAR ISE RA KOAH’LI HASTALARDA ROFEKOKSIB KULLANANLARDA IBUPROFEN KULLANANLARDA AKUT MI KALP YETMEZLİĞİNİN DEKOMPANZE OLMASI ANİ ÖLÜM RİSK YÜKSEK

13 TROMBOKSAN İNHİBİSYONU PROSTASİKLİN İNHİBİSYONU
ROFEKOKSİB SELEKOKSİB DİKLOFENAK İBOPROFEN ASA NAPROKSEN Cox2 İNHİBİTÖRLERİ Cox1 İNHİBİTÖRLERİ TROMBOKSAN İNHİBİSYONU ANTİ-TROMBOTİK ETKİ DAHA FAZLA GIS YAN ETKİ PROSTASİKLİN İNHİBİSYONU DAHA AZ GIS YAN ETKİ KULLANILMAMALIDIR. KORONER ARTER HASTALIĞI STROKE PERIFERIK ARTER HASTALIĞINDA KOKSİBLER DİKKATLİ OLMALI HİPERTANSİYON DM SİGARA KULLANIMI HİPERLİPİDEMİ KVH RİSKİ OLANLAR

14 Renal yan etkileri İnsidans % 1-5 Risk Hipovolemi Düşük kardiak output
Renal fonksiyonu bozan diğer nedenler Yaşlanma,septisemi, DM

15 RENAL YAN ETKİLER : İNSİDANS:%1-5
RENAL VAZOKONSTRİK-SIYON GFR AZALIR TUZ VE SU RETANSIYONU ÖDEM, HIPERTANSIYON, ANTIHIPERTANSIFLERIN ETKISINDE AZALMA BÖBREK YETMEZLIĞI ÜRAT ATILIMINDA AZALMA HIPERKALEMI NEFROTOKSİSİTE ABY AKUT INTERSTISYEL NEFRIT (ASPIRIN+FENASETIN) ANALJEZIK NEFROPATISI AKUT TÜBÜLER NEKROZ NEFROTIK SENDROM RİSK FAKTÖRLERİ HIPOVOLEMI DÜŞÜK KARDIAK OUTPUT RENAL FONKSIYONU BOZAN DIĞER NEDENLER YAŞLANMA, SEPTISEMI DM KREATININ KLIRENSI 30’UN ALTINDA OLAN HASTALARA NSAİİ VERILMESINDEN KAÇINILMALIDIR. DIKLOFENAK, IBUPROFEN, INDOMETAZIN, PIROKSIKAM, ETODOLAK, TOLMETIN NAPROKSEN DOZ AZALTIMI YAPILMALI DOZUNDA DEĞIŞIKLIĞE GEREK YOKTUR

16 TRANSAMİNAZLARDA ARTIŞ
KC YETMEZLİĞİNDE NAPROKSEN DOZ YARIYA İNDİRİLİR DİKLOFENAK OKSİKAM KAÇINILIR !!! HEPATOTOKSİSİTE DİKLOFENAK SULİNDAK ASETAMİNOFEN İNDOMETAZİN ÇOCUKLARDA FETAL TRANSAMİNAZLARDA ARTIŞ HEPATİT

17 HEMATOLOJİK YAN ETKİLER
HEMOLİTİK ANEMİ NÖTROPENİ TROMBOSİTOPENİ TXA2 İNHİBİSYONU KANAMA RİSKİ ARTAR

18 HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONU
DİĞER YAN ETKİLER DERİ PİROKSİKAM SULİNDAK MEFENEMAT HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONU ASA ASTIM SANTRAL SİNİR SİSTEMİ BAŞ AĞRISI İNDOMETA-ZİN ASEPTİK MENENJİT İBUPROFEN NAPROKSEN

19 NSAII VERİRKEN KİMLERDE DİKKATLİ OLMALIYIZ?
YAŞLILAR GEBELER EMZİRENLER ÇOCUKLAR KKY BÖBREK YETMEZLİĞİ KC. YETMEZLİĞİ ÇOKLU İLAÇ KULLANIMI

20 NSAİİ KULLANIMINA KARAR VERİRKEN
NSAİİ KULLANIMI GEREKLİ Mİ? ENDİKASYON SÜRE DOZ İLAÇ ETKİLEŞİMİ ALTTA YATAN HASTALIK

21 NSAİİ REÇETELERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:
FARKLI GRUPTAKİLER BİRBİRİYLE KOMBİNE EDİLMEMELİ ETKİSİZ DEMEK İÇİN EN AZ 2 HAFTA YETERLİ DOZDA KULLANILDIĞINDAN EMİN OLMALI İLAÇ UYUMU İÇİN; AKUT OLAYLARDA YARILANMA ÖMRÜ KISA OLANLAR/ KRONK OLAYLARDA YARILANMA ÖMRÜ UZUN OLANLAR TERCİH EDİLMELİ GIS ÜLSER /KANAMA ÖYKÜSÜ OLANLARDA BASİT ANALJEZİKLER SEÇİLMELİ KBY OLANLARDA BASİT ANALJEZİKLER VEYA Cox2 İNHİBİTÖRLERİ SEÇİLMELİ ANTİKOAGÜLAN KULANANLRDA DİKKAT EDİLMELİ Kr. KARACİĞER YETMEZLİĞİ VE KONJESTİF KALP YETMEZLİĞİ OLANLARDA SU ve TUZ TUTULUMUNA YOL AÇABİLİR !

22 YAŞLILARDA NSAİİ KULLANIMI İLAÇ EMILIMI DEĞIŞMEZ
İLACIN VÜCUTTA DAĞILIMI VE ATILIMI DEĞIŞIR AZALIR KARACIĞER FONKSİYONLARI BÖBREK FONKSIYONLARI KAN AKIMI VÜCUT SIVISI KAS MIKTARI BAŞKA ILAÇLARIN DA KULLANIMI SÖZ KONUSUDUR, ILAÇ ETKILEŞIMLERI MEYDANA GELEBILIR.

23 GUT ARTRİTİNDE NSAİİ KULLANIMI ÖNERİLİR ÖNERİLMEZ
İNDOMETASIN NAPROKSEN PIROKSIKAM SULINDAK, IBUPROFEN ÖNERİLMEZ SALISILATLAR ÜRIK ASIT RETANSIYONUNA YOL AÇARLAR. -PROBENSID -SÜLFINPERAZONUN ETKISINI ANTAGONIZE EDERLER.

24 GEBELİKTE NSAİİ KULLANIMI
PARASETAMOL GÜVENLİDİR NSAİİ KULLANIMI ÖNERİLMEZ DİREKT TERATOJENİK DEĞİL DUKTUS ARTERİYOZUS ERKEN KAPANIR RENAL YAN ETKİLERE YOL AÇABİLİR ERKEN DOĞUMA NEDEN OLABİLİR.

25 NSAİİ İLE ETKİLEŞİME GİREN İLAÇLAR
ORAL ANTİKOAGÜLANLAR KATABOLİZMALARI AZALIR DİGOKSİN SERUM DÜZEYİ ARTAR LİTYUM PLAZMA DÜZEYİ ARTAR FENİTOİN DİÜRETİKLER ANTİHİPERTANSİFLER SÜLFONİLÜRE METABOLİZMASI YAVAŞLAR MTX. RENAL KLİRENSİ AZALIR ÜRİKOZÜRİK ETKİLERİ AZALIR SÜLFİNPİRAZON PROBENESİD SALİSİLATLAR İBUPROFEN ETKİLERİ AZALIR

26 NSAİİ LARIN KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE SEÇİMİ:
PARASETEMOL, DIPIRON, KETOROLAK, ETODOLAK, IBUPROFEN ANALJEZİK İNDOMETAZIN, TOLMETIN ANTİİNFLAMATUVAR DIKLOFENAK, NAPROKSEN. +

27 DURUM KAÇINILACAK NSAİİ ÖNERİLEBİLEN NSAİİ GIS SORUNU Cox1 İNHİBİTÖRLERİ PARASETAMOL Cox2 İNHİBİTÖRLERİ ASTIM ASA DİKLOFENAK KETOPROFEN HİPERTANSİYON İNDOMETAZİN SULİNDAK

28 NSAİD’A KONTRAENDIKASYON VAR MI? - RENAL YETMEZLIK ( CRCL < 30 )
NSAİD ihtiyacı var mı? İnflamasyon ? Evet Hayır NSAİD’A KONTRAENDIKASYON VAR MI? - RENAL YETMEZLIK ( CRCL < 30 ) - ALLERJIK REAKSIYON - GI HASARI DIĞER FARMAKOLOJIK AJANLARI KULLANINIZ Evet Hayır KLASIK NSAİD KULLANIMI IÇIN RISK VAR MI? - GI RISK+ VE KANAMA RISKI Hayır Evet COX-2 inhibitor kullanınız veya klasik NSAID + PPI Klasik NSAİD kullanınız Kardiovasküler riski var mı ? Evet Hayır GIS ESAS ALINARAK NSAİD SEÇIMI YAP COX-2 INHIBITOR NSAİD KAÇININIZ

29 TARİH HASTANIN ADI/SOYADI YAŞI PROTOKOL No TANISI DOKTORUN ADI SOYADI DİPLOMA No İHTİSASI Rp 1-ENDOL KAP 25 mg No.1 S:SABAH,AKŞAM YEMEKTEN SONRA 1 KAPSÜL. Dr.İMZASI VE KAŞESİ