İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL BAKIŞ VE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ VOLKAN ALTUNAY

... konulu sunumlar: "İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL BAKIŞ VE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ VOLKAN ALTUNAY"— Sunum transkripti:

1 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL BAKIŞ VE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ VOLKAN ALTUNAY
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI(B) Cep:

2 İŞ GÜVENLİĞİ Amaç: * Çalışanların korunması, * İşletmenin korunması,
* Üretim ve kalitenin artırılması.

3 Genel Prensipler: İş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenebileceğini bilmek ve buna inanmak, Önlemenin, ödemekten daha insani bir davranış olduğunu ve daha az maddi kayıplara neden olduğunu bilmek,

4 Genel Prensipler: Teknolojik gelişmeleri takip ederek, daha az riskli ve daha kaliteli üretim metotları kullanmak, Kullanılan malzemelerden tehlikeli ve zararlı olanları, daha uygunları ile değiştirmek,

5 Genel Prensipler: Makine ve tezgahların operasyon noktaları ve diğer tehlikeli kısımlarını koruyucu içine almak, Gerekli olan, tüm makine tezgah ve tesisler ile elektrik tesisatının periyodik kontrollerini yapmak,

6 Genel Prensipler: İşe uygun personel istihdam etmek ve çalışanları eğitmek, İşçi sağlığı ve iş güvenliği kurulunu gerektiği gibi çalıştırmak.

7 İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI:
İŞ GÜVENLİĞİ BİLİMİ, KAZALARIN ÖNLENMESİ YÖNÜNDE YAPILAN ÇALIŞMALARDA, KAZA ZİNCİRİ’NİN ÜÇÜNCÜ HALKASINI OLUŞTURAN “TEHLİKELİ DURUM” VE “TEHLİKELİ HAREKET”E MÜDAHALEYİ TEMEL FAALİYET ALANI OLARAK KABUL EDER.

8 Yönetim Orijin Belirti Temas Zarar
TEHLİKELİ DURUM TEHLİKELİ HAREKET 1 5 2 3 4 YETERSİZ TEMEL DİREKT SORUN ZARAR KONTROL NEDEN NEDEN TEHLİKELİ DURUM TEHLİKELİ HAREKET 3 1 2 5 4 KAZA ZİNCİRİ

9 İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI:
Tehlikeli Hareketlere (Kişisel Nedenler) Örnekler; Güvensiz ve hatalı çalışma, Koruyucu tertibatı kullanmama, Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma, Yersiz şakalaşma, işyeri disiplinine uymama, vb.

10 İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI:
Tehlikeli Durumlara (Fiziksel Nedenler) Örnekler: Makine ve tezgahların hatalı yerleşimi, Koruyucu tertibatın bulunmaması ya da uygun olmaması, Hatalı çalışma yöntemi, Uygun olmayan termal konfor şartları, vb.

11 İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI:
İŞ KAZALARININ BÜYÜK BİR KISMI, TEHLİKELİ HAREKETLERDEN KAYNAKLANMAKTADIR. KAZA SONUCU MEYDANA GELEBİLECEK ZARARIN BÜYÜKLÜĞÜ,ÖNCEDEN KESTİRİLEMEZ, BU TAMAMEN TESADÜFLERE BAĞLIDIR.

12 İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI:
KAZALARDAN KORUNMA YÖNTEMİ: a) Teknik uygulamalar, * Tehlike tespiti, * Risk analizi, * Tehlikeyi önleme yollarının belirlenmesi, * Belirlenen tedbirlerin uygulanması

13 İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI:
b) İdari uygulamalar * Eğitim, öğretim, * Propaganda, uyarı levhaları, afişler, * Yarışmalar ve ödüllendirme, * Ergonomi kurallarından yararlanma, * Disiplin tedbirlerini uygulama. İşyerimizde Kazasız geçen 385. gün

14 Kazalardan korunma yöntemleri ile üretim, maliyet ve kalite kontrolü
İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI: Kazalardan korunma yöntemleri ile üretim, maliyet ve kalite kontrolü yöntemleri, benzerlik ve paralellik göstermelidir.

15 İş güvenliği ile ilgili çalışmalara, uygulanacak kurallara ve alınacak
İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI: İş güvenliği ile ilgili çalışmalara, uygulanacak kurallara ve alınacak tedbirlere, üst düzey yöneticiler de katılmalı ve sorumluluğa ortak olmalıdır.

16 Formen ustabaşı ve ilk kademe yöneticileri,
İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI: Formen ustabaşı ve ilk kademe yöneticileri, kazalardan korunma çalışmalarında en önemli personeldir. Bu nedenle bu personele özel önem verilmelidir.

17 Öncelikle, İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI:
çalışanların sağlığının korunması ve iş güvenliğinin sağlanması amacı ile yapılan tüm bu çalışmaların, aynı zamanda üretimi artırıp, maliyeti düşüreceği de unutulmamalıdır

18 KONUYA YAKLAŞIM TARZINI, ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNİ BELİRLEYEN
İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI: BU PRENSİPLER; İŞ GÜVENLİĞİNİN, KONUSUNU, ÇALIŞMA ALANINI, KONUYA YAKLAŞIM TARZINI, KURALLARINI VE ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNİ BELİRLEYEN TEMEL KABULLERDİR.

19 KALİTE BAŞARI HALKASI (PUKÖ)
Geliştirmek istediğin amacını planla Başarıyı sürekli kılacak kayıtlarını tut 4. ÖNLEM AL 1. PLANLA 3. KONTROL ET 2. UYGULA Sonucu denetle Değişiklikleri uygula

20 İŞ KAZASI

21

22

23

24

25

26

27

28

29 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ (4M)

30 KAZA ARAŞTIRMASI

31 İŞ KAZASI OLUŞUMUNDA YENİ KAVRAM

32

33 KAZA NEDENLERİNİN FAKTÖREL ÇEŞİTLİLİĞİ

34

35 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ

36 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ

37 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ

38 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ

39 GÜVENLİK ÖNLEMLERİ İLE POTANSİYEL KAZA ARASINDAKİ
İLİŞKİ

40 GÜVENLİK YÖNETİMİ: Sağlık ve güvenlik konusu ve
çalışma şartlarının iyileştirilmesi, ilgili kesimlerin tümünün birlikte çalışmalarına bağlıdır. İşyerlerinde güvenlik yönetimi (iş güvenliği çalışmaları); planlama, problemli alanların, risk gruplarının belirlenmesi, koordinasyon, kontrol ve güvenlik çalışmalarının düzenli bir şekilde yürütülmesini kapsar.

41 ETKİLİ BİR GÜVENLİK YÖNETİMİNDEN
- Çevre güvenliğinin ağlanması, - İş güvenliğinin sağlanması, - Çalışanların güvenlik konusunda bilinçlendirilmesi, BEKLENİR.

42 BİR KAZA OLAYI; Kişilere veya malzemelere zarar
vermeden önce, yüzlerce kez tekrarlanabilir. Bu nedenle, kazaya neden olabilecek tehlikeli durum veya tehlikeli bir hareket, herhangi bir yaralanma veya hasara neden olmadan önce gerekli tedbirler alınmalıdır. Güvenlik yönetiminin anlamı, amacı da budur.

43 Ağır yaralanma - ölüm Hafif yaralanma Yaralanmasız
330 KEZ TEKRARLANAN BİR KAZA OLAYI; Ağır yaralanma - ölüm Hafif yaralanma Yaralanmasız 1 29 300 OLAYLA SONUÇLANMAKTADIR.

44 İş Sağlığı ve Güvenliğinin Asıl Çalışma Alanı
TEHLİKELİ DURUM ve DAVRANIŞ’ın ortadan kaldırılmasına yönelik olmalıdır. Bu amaçla İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmaları’nın 10 prensip üzerinde yapılması gerekir; 1. PRENSİP; Bir kazanın meydana gelebilmesi için birçok olumsuzluğun ardı ardına sıralanması gerekmektedir. Bunlara “Kaza zinciri” diyoruz. Kaza zincirinin herhangibir halkasını ortadan kaldırırsak zincir kopmuş, dolayısıyla kazanın meydana gelmesi önlenmiş olur.

45 Kaza Zincirini Oluşturan Halkalar
İnsan bünyesinin tabiat şartları karşısında zayıf olması Şahsi özürler (dikkatsizlik, dalgınlık, asabiyet, ihmarkarlık vb.) Tehlikeli haraket ve tehlikeli şartlar Kaza olayı Ölüm, yaralanma (zarar, hasar) Müdahele edilebilmesi mümkün değildir. Kısmen müdahele etme şansımız vardır, uygun kişiye uygun iş verilmelidir Zincirin bu halkasının ortadan kaldırılması mümkündür. Olmaz

46 İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmaları’nın Prensipleri
İş kazalarının ağırlık oranı % 98 Tehlikeli durum ve davranış % 2 Kaçınılmaz durumlar 3. PRENSİP; Her kaza ihtimali ciddiye alınmalıdır. Kaza sonucu meydana gelebilecek zararın büyüklüğü önceden kestirilemez. Gerekli tedbirlerle önlenebilir kazalar >Önlemek mümkün değildir

47 İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmaları’nın Prensipleri
Kazaların geliş sesini duymak ve tedbir almak gerekir. 1 Ölüm veya yaralanmalı kaza (ağır) 29 Yaralanmalı kaza 300 Yaralanmasız kaza 5. PRENSİP; Tehlikeli davranışların ortadan kaldırılması Şahsi kusurlar Eğitim Yetersizliği Fiziki Yetersizlik Uygunsuz mekanik şartlar ve fiziki çevre

48 İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmaları’nın Prensipleri
Kazalardan Korunma; Mühendislik ve revizyon Eğitim Ergonomi kurallarından yararlanma Teşvik tedbirleri uygulama, Disiplin tedbirleri uygulama 7. PRENSİP; Kazadan korunma yöntemleri ile üretim, maliyet, kalite kontrol metodları benzerlik ve paralellik arz etmesi gerekir.

49 İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışmaları’nın Prensipleri
İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmalarına işletmenin üst düzey yöneticileri katılmalı ve sorumluluğa ortak olmalıdırlar. 9. PRENSİP; İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda usta ve ustabaşı gibi ilk kademe yöneticiler tedbirleri uygulayan, uygulatan denetleyebilen kişiler olması gerekir. 10. PRENSİP; İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmalarına birinci derecede insani duygular yön vermelidir.

50 İş Kazalarının Etkileri ve Maliyeti
Doğrudan Kayıplar; Kaza anında yapılan ilk yardım masrafları, Kazalıya ödenen geçici ve sürekli iş görmezlik ödenekleri, Kazalıya ya da ailesine ödenen maddi tazminatlar, Mahkeme ve avukat masrafları, Ölümlü kazalarda uygulanacak cezai hükümlerin bedelleri. Dolaylı Kayıplar; İş gücü kaybı; Kazalının uzun süre çalışmaması nedeniyle, Kazalıya yapılan ilk yardım nedeniyle,

51 İş Kazalarının Etkileri ve Maliyeti
Kaza sonrasında çalışanların verdikleri aralar nedeniyle, usta ve yöneticilerin kazayı incelemek için kaybettikleri zaman nedeniyle, Yaralı kişinin üzerindeki işi yeniden planlama nedeniyle, Yasal işlemler için kaybedilen zaman, İşe yeniden bir çalışanın alınması gerekiyorsa verimin düşük olmasının getirdiği maliyet, Proses makine veya tezgahın kısmen ya da tamamen zarar görmesi nedeniyle tamir ya da yeni makine alımının gatirdiği maliyet.

52 İş Kazalarının Etkileri ve Maliyeti
Üretim Kaybı; Kaza sırasında üretime ara verilmesi nedeniyle, Üretimin aksaması nedeniyle iş akım ve programındaki aksamalar, Makinelerin durması ya da hasara uğraması, Malzeme ve hammaddenin zarar uğraması, Kazaya uğrayan çalışanın işe dönmesi halinde verimdeki düşmeler nedeniyle, Firmanın iş kazasından dolayı saygınlık kaybı.

53 GÜVENLİK POLİTİKASI: İşyerlerinde,
sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşması şans eseri olmaz. Bu konuda bir politika oluşturulmalı ve bu politika aşağıdaki konuları kapsamalıdır.

54 tüm seviyelerde eğitim düzenlenmeli, yapacakları hataların
GÜVENLİK POLİTİKASI: İşyerinde tüm seviyelerde eğitim düzenlenmeli, özellikle yapacakları hataların diğer işçiler için de tehlike oluşturacağı işlerde çalışan kişilere özel önem gösterilmelidir.

55 GÜVENLİK POLİTİKASI: Tehlike riski yüksek olan çalışmalarda,
güvenli sistem ve metotlar geliştirilmelidir. Denetimle görevli personel ve kilit personelin görev ve sorumlulukları iyi belirlenmelidir.

56 GÜVENLİK POLİTİKASI: Çalışanlar tarafından bilinmesi
gerekli sağlık ve güvenlik bilgileri iyi düzenlenmelidir. Güvenlik konusunda bir kurul oluşturulmalıdır. Taşeron veya alt işveren seçimi ve kontrolü iyi yapılmalıdır.

57 GÜVENLİK ORGANİZASYONU:
İşyerlerinde güvenlik organizasyonu; işyeri büyüklüğüne, işin kapasitesine, ve işteki risk durumuna göre belirlenmelidir. Sağlık ve güvenlik işleri, bu konuda yetkilendirilmiş kişiler tarafından yürütülmelidir.

58 GÜVENLİK ORGANİZASYONU:
Taşeron kullanılan işyerlerinde sözleşmeler, taşeron tarafından alınması ve yerine getirilmesi gerekli görev, sorumluluk ve güvenlik tedbirleri belirtilerek yapılmalıdır. Bu güvenlik tedbirleri, özel güvenlik araç ve gereçlerini sağlama ve kullanmayı, özel görevleri güvenle sürdürmeyi, denetleme ve aletlerin uygun kullanılması gibi konuları da kapsamalıdır.

59 GÜVENLİK ORGANİZASYONU:
Eğitim, yöneticiler, denetçiler ve işçileri de kapsayacak şekilde, tüm seviyelerde düzenlenmelidir. Taşeron ve taşeron işçilerinin de, işyerinde, uygulanan güvenlik yöntemine uygun olarak eğitilmesi gerekir. Aynı zamanda, tehlikeli çalışma ve uygun olmayan malzeme konusunda, işyeri yönetimini çabucak bilgilendirecek bir sistem olmalıdır.

60 GÜVENLİK SORUMLUSU: Her büyüklükteki işyeri veya firmaları,
sağlık ve güvenlik konusunda, işyeri büyüklüğüne ve işin özelliğine göre, tam yetkili ve sorumlu bir veya birkaç personel istihdam etmelidir. Bu kişi veya kişiler, direkt olarak şirketin veya firmanın yetkili müdürüne bağlı olmalıdır.

61 Güvenlik Sorumlusunun Görevleri
- Yönetimden, taşeronlara ve işçilere iletilmesi gereken bilgilerin akışını organize etmek, - İş güvenliği eğitimlerini organize etmek, yönetmek ve sonuçlarını değerlendirmek, - Sağlık ve güvenlik konusunda gerekli tedbirleri önerebilmek için, meslek hastalıkları ve kaza nedenlerini araştırmak ve incelemek,

62 Bu çalışmaları yürütecek güvenlik
Güvenlik Sorumlusunun Görevleri -Güvenlik kuruluna teknik danışmanlık yapmak, -İşyeri ön planlama çalışmalarına katılmak. Bu çalışmaları yürütecek güvenlik sorumlusunun, konusunda yeterli eğitim ve tecrübeye sahip olması ve mesleki sağlık ve güvenlik görevlisi olarak tanınması gerekir.

63 İyi bir planlama ve organizasyon ile
Denetçiler İşyerlerinde; İyi bir planlama ve organizasyon ile yetki ve sorumlulukları tam olarak, açık bir şekilde belirlenmiş denetçiler, iş güvenliği yönünden temel unsurlardır.

64 ilk seviyede kontrol yapan kişilerdir. Bunlar formen, ekip başı veya
Denetçiler Denetçiler, ilk seviyede kontrol yapan kişilerdir. Bunlar formen, ekip başı veya ustabaşı olarak adlandırılabilir. Denetçilerden; sorumlu oldukları bölgelerde, aşağıda belirtilen konularda yönetime destek olmaları istenir.

65 Denetçiler - Çalışma şartları ve ekipmanların güvenli ve yapılan işe uygun olmasının sağlanması, - İşyeri güvenliğinin düzenli kontrol ve denetimi, - İşçilerin yapacakları işler konusunda eğitimi. - İşyeri güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmasının sağlanması, - Uygun kaynak ve yetenekler kullanılarak ortaya çıkan problemlerin çözümü için en uygun yöntemin bulunması, - Gerekli kişisel korunma araçlarının hazır olması ve kullanılmasının sağlanması,

66 Çalışanları bu yönde motive etmenin çeşitli yolları vardır.
Çalışanlar da, ahlaki ve aynı zamanda Yasal anlamda, kendi ve diğer işçilerin güvenliği konusunda azami ölçüde dikkat göstermek zorundadırlar. Çalışanları bu yönde motive etmenin çeşitli yolları vardır.

67 İş başlangıcında; *Görev bölümü yapılması, *Yetki ve sorumluluk verilmesi, *Güvenlik problemleri konusunda karşılıklı konuşma ve tartışma. *Çevrede, kendilerinin ve diğer işçilerin güvenliğini tehlikeye sokacak herhangi bir olumsuz durumun olup olmadığının kontrolü.

68 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMLERİ
TS 18001

69 İSG YÖNETİM SİSTEMİ UNSURLARI
Başarılı bir İSG yönetim sistemi elamanları Sürekli iyileştirme İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası Yönetimin Gözden Geçirmesi Planlama Kontrol ve Düzeltici Faaliyet Uygulama

70 POLİTİKA: Kuruluşun üst yönetimi tarafından onaylanmış, İSG konusundaki hedefleri ve İSG performansını yükseltme taahhüdünü açıkça ortaya koyan bir İSG politikası olmalıdır. Politika; Kuruluşun yapısına ve İSG risklerinin büyüklüğüne uygun olmalı, Sürekli iyileştirmeyi taahhüt etmeli, İSG Mevzuatına ve üyesi olduğu Kuruluşların şartlarına uyulacağı taahhüt edilmeli, Dokümante edilmeli, uygulanmalı ve sürekliliği sağlanmalıdır, İSG sorumlulukları konusunda bilinçlendirmek amacıyla, tüm çalışanlara duyurulmalı, İlgili taraflara açık olmalı, Kuruluş için uygun olduğundan emin olunması için gözden geçirilmelidir.

71 PLANLAMA: Tehlike tanımlanması, Risk Değerlendirilmesi ve risk kontrolu için planlama, Yasal ve diğer şartlar, Hedefler, İSG Yönetim programları.

72 UYGULAMA: Yapı ve sorumluluk, Eğitim, bilinçlendirme ve yetkinlik,
İletişim ve bilgi paylaşımı, Dokümantasyon, Doküman ve veri kontrolü, Çalıştırma (operasyon) kontrol, Acil durum hazırlığı ve yapılması gerekenler,

73 KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET:
Performans ölçümü ve izleme, Kazalar, olaylar, uygunsuzluklar, düzeltici ve önleyici faaliyetler, Kayıtlar ve kayıtların yönetimi, Tetkik,

74 YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ:
Üst yönetim, İSG yönetim sisteminin uygunluğunu, yeterliliğini ve etkinliğini sağlamak için kendi belirlediği aralıklarla gözden geçirmelidir. Yönetimin gözden geçirmesi süreci, böyle bir değerlendirmenin yapılabilmesi için gerekli bilgilerin toplanmasını sağlamalıdır. Yönetimin gözden geçirmesi, İSG yönetim sistemi tetkik sonuçları, değişen şartlar ve sürekli iyileştirme taahhüdü ışığında, politika, hedefler ve İSG yönetim sisteminin diğer elamanlarının değişim ihtiyacını belirlemelidir.

75 TEŞEKKÜR EDERİM