BASİT ELEKTRİK DEVRELERİ

... konulu sunumlar: "BASİT ELEKTRİK DEVRELERİ"— Sunum transkripti:

1

2 BASİT ELEKTRİK DEVRELERİ
Elektrik devresinin ; pilin bir kutbuna bağlanan kablonun devre elemanlarını dolaştıktan sonra, pilin diğer kutbuna bağlanmasıyla oluştuğunu biliyoruz. Elektrik devresinde pil, ampul, ampulün yerleştiği duy gibi devre elemanlarının arasında kablo bulunur. PİL Şekildeki; pil, duy, ampul ve kablo kullanılarak oluşturulmuş basit bir elektrik devresidir. Bağlantılar düzgün yapıldığı için ampul yanıyor. Bağlantılar kopmadığı sürece de ampul yanar. Pilin sağladığı elektrik enerjisi tükenince ampul söner. AMPUL KABLO DUY

3 Anahtar, açıp-kapatarak devreyi kontrol etmemizi sağlar.
Bu devreye, diğer elektrik devresinden farklı olarak anahtar bağlanmıştır. Anahtar, açıp-kapatarak devreyi kontrol etmemizi sağlar. Bu devredeki anahtar açık konumdadır. Ampulün yanması için anahtar açık konuma getirilmelidir.

4 Devreye daha çok ampul eklenebilir yada ampul sayısı azaltılabilir.
Elektrik devresinde değişiklikler yaparak ampulün parlaklığını değiştirebiliriz. Bunun için; Devreye daha çok ampul eklenebilir yada ampul sayısı azaltılabilir. Devreye daha fazla pil eklenebilir yada, pil sayısı azaltılabilir. Devredeki kabloların uzatılması ve daha fazla anahtar eklenmesi de ampulün parlaklığını azaltır. Pil sayısı aynı, Ampul sayısı ikiye çıkarıldı. Parlaklık azalır. Ampul sayısı değiştirilmedi. Pil sayısı artırıldı. Parlaklık artar.

5 PARLAKLIĞINI DEĞİŞTİRELİM
AMPULLERİN PARLAKLIĞINI DEĞİŞTİRELİM

6 DENEY ve DEĞİŞKENLER Bilim insanları; bir konuda karar vermek, sonuca ulaşmak için deney yaparlar. Deney, bir olayın yada durumun bilerek değiştirilmesidir. Bir deneyde bilerek yapılan bu değişikliklere ve oluşabilecek sonuçlara değişken adı verilir. Örneğin; şeker, un ve süt kullanılarak yapılan keki düşünelim. Kekin tadında değişiklik yapmayı istiyoruz. Bu durumda şeker miktarını azaltıp çoğaltarak, kekin tadının nasıl etkilendiğini kontrol edebiliriz.

7 Kekte kullandığımız değişkenleri aşağıdaki gibi tanımlarız.
ŞEKER TAT UN ve SÜT Deneyi yapan kişi tarafından tespit edilir ve düzenlenir. Bağımsız değişken etkisiyle gözlemlenen değişiklerdir. Hiçbir değişiklik uygulanmayan ve gözlenmeyen maddedir. Bağımsız Değişken Bağımlı Değişken Kontrol Edilen Değişken Bağımlı değişkeni etkiler. Bağımsız değişkenden etkilenir. Bağımsız değişkenden etkilenmez.

8 Ahmet, çiğ bir yumurtanın suda yüzüp yüzmeyeceğini merak ediyordu
Ahmet, çiğ bir yumurtanın suda yüzüp yüzmeyeceğini merak ediyordu. Merakını gidermek için bir deney yapmaya karar verdi. Bir yumurtayı su dolu kabın içine yavaşça bıraktı. Yumurta, kabın dibine indi. Ahmet yumurtayı yüzdürmeye kararlıydı. Kitapları, ansiklopedileri karıştırdı. Birden gözleri parladı. Yumurtanın yüzmesi için suya tuz atması yeterliydi. Yumurtayı kaptan çıkardı. Suya 5 kaşık tuz atıp karıştırdı. Yumurtayı aldığı gibi yavaşça suyun içine bıraktı. Yumurta, suyun ortasında kaldı. Ahmet yumurtayı suyun üstünde tutmak istiyordu. Yumurtaya 5 kaşık daha tuz attı. Oh! Nihayet düşündüğünü gerçekleştirdi. Yumurtayı suyun üstünde yüzdürdü. Bu deneyin bağımlı, bağımsız ve kontrol edilebilen değişkenleri nelerdir?

9 Yukarıdaki elektrik devrelerinde pil sayısı aynı kalmak koşuluyla, ampul sayısında değişiklik yapılmış ve ampullerin parlaklığı ölçülmüştür. Buna göre bağımsız, bağımlı ve kontrol edilen değişkenleri belirleyelim.

10 Bir elektrik devresindeki ampullerin parlaklığı değiştirilebilir.
PİL : Ampul sayısı aynı kalmak koşuluyla, PİL sayısı parlaklığı etkiler. Ampul sayısı sabitken, pil sayısı artırılırsa parlaklık artar. Ampul sayısı sabitken, pil sayısı azaltılırsa parlarlık azalır. Pil sayısı aynı kalmak koşuluyla, AMPUL sayısı parlaklığı etkiler. Pil sayısı sabitken, ampul sayısı artırılırsa parlaklık azalır. Pil sayısı sabitken, ampul sayısı azaltılırsa parlarlık artar. AMPUL :

11 ELEKTRİK DÜĞMELERİ Akşam hava karardığında bulunduğumuz ortamı aydınlatmak için elektrik düğmelerini kullanırız. Elektrik düğmeleri birer devre anahtarıdır. Devrenin kontrol edilmesini sağlar. Aydınlıkta elektrik devresi açılarak ampulün yanmaması, karanlıkta ise elektrik devresi kapatılarak ampulün yanması sağlanır. Elektrik düğmeleri ile ampuller arasında kontrol edilebilen elektrik devreleri bulunur. Elektrik düğmesi ile ampul arasında bağlantı sağlayan kablolar boruların içine konulmuştur. Bu şekilde elektriğin yaratabileceği tehlikeler önlenmeye çalışılır.

12

13 GÖZDEN GEÇİRME pil parlaklık ampul
Ömer, devredeki ampul sayısının parlaklığını değiştirmek için pil sayısında değişiklik yaparak test ediyor. Bu gözlemdeki değişkenler nelerdir? **Bağımsız değişken >>>…………………. **Bağımlı değişken >>> …………………… **Kontrol edilen değişken >>> ……………….. 2. Aşağıdaki neden-sonuç çalışmasını tamamlayınız. Neden : Pil sayısı sabit bırakılarak ampul sayısı azaltılıyor. Sonuç : ………………………………………. Neden ……………………………………….. Sonuç : Devrede yapılan değişiklik ampulün parlaklığını artırıyor. pil parlaklık ampul

14 DEVRE ELEMANLARINI SEMBOLLERLE GÖSTERELİM

15 Yukarıdaki 1 numaralı elektrik devresinin aynısı, 2 numaralı elektrik devresinde sembollerle ifade edilmiştir. Bu şekilleri inceleyerek sembollerin hangi devre elemanlarına ait olduğunu bulmaya çalışalım. anahtar ampul pil kablo

16 Pil, anahtar, ampul ve bağlantı kablolarıyla oluşturulan basit elektrik devreleri gibi; kullandığımız elektrikli araçlarda ve evlerimizde de bir çok elektrik devresi vardır. Elektrikli araçlarda ve evlerimizdeki elektrik devrelerinde birçok devre elemanı bulunur. Bu kadar karışık devrelerin resimle çizilmesi zor olacaktır. Bir elektrik devresini çizmenin en pratik yolu şema ile çizmektir. Bu amaçla devre elemanları sembol ile gösterilir. Devre elemanlarının sembol kullanılarak çizilmesi ; Pratik ve kolay oluşu nedeniyle zamandan tasarruf sağlar. Evlerde ve elektrikli araçlardaki çok sayıda elektrik devresinin çizimini kolaylaştırır. Devre elemanlarının sembolleri her ülkede aynıdır. Bu durum, ortak bilim dili oluşmasını sağlar; bilimsel iletişimi kolaylaştırır. AMPUL PİL BAĞLANTI KABLOSU ANAHTAR ( açık ) ANAHTAR ( kapalı )

17 Devre elemanlarının sembollerini kullanarak bir elektrik devresinin şeması çizilebiliriz.
Aşağıdaki elektrik devrelerinin resimleri ile şemalarını eşleştirelim.

18 Elektrik devresinin çalışmamasının çeşitli nedenleri vardır;
Devreye elektrik enerjisi sağlayan piller yanlış bağlanmış olabilir. Piller birbirine artı-eksi, artı eksi düzeninde bağlanmalıdır. Devre elemanları arasındaki bağlantılarda kopukluk olabilir. Bağlantılar kontrol edilerek kopukluklar giderilmelidir. Ampul duya tam yerleşmemiş olabilir. Ampulün duya tam yerleşmesi sağlanmalıdır. Ampulün bozuk olması devrenin tam tamamlanmamasına neden olabilir. Bu durumda ampul yenisiyle değiştirilmelidir. Bütün bu yapılan kontrollerden sonra elektrik devresi yine de çalışmıyorsa; pil elektrik enerjisi üretmiyor olabilir. Bu durumda piller yenileriyle değiştirilmelidir. + kutbu - kutbu

19 çalışmaz çalışmaz çalışır çalışmaz çalışır çalışır
Aşağıdaki elektrik devresi şemalarını inceleyiniz. Bu devrelerden her birinin çalışıp çalışmayacağını, çalışmayacaksa neden çalışmayacağını söyleyiniz. çalışmaz çalışmaz çalışır Ampuller arasında bağlantı yok. Devre tamamlanmamış. Piller birbirine temas etmiyor. Bağlantı kopuk. çalışmaz çalışır çalışır Piller ters bağlanmış.

20 Günlük yaşantımızda elektriğin yeri büyüktür.
Elektriğin üretilmesi, elektrik devrelerinde ve elektrikle çalışan araçlarda oluşabilecek arızaların giderilmesi, ayrı bir uzmanlık alanıdır. Elektrik mühendisleri ve elektrik teknisyenleri bu işlerle ilgilenir.

21 GÖZDEN GEÇİRME 1. 2. 3.

22 ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRME
DUY ANAHTAR AÇIK BAĞIMSIZ KABLO EKSİ AZ PARLAK SABİT

23 BAĞLANIR AMPUL PİL OLUŞUR ELEKTRİK DEVRESİ

24

25

26 Diğer slaytlar için: