Solunum sıkıntısı - Dispne

... konulu sunumlar: "Solunum sıkıntısı - Dispne"— Sunum transkripti:

1 Solunum sıkıntısı - Dispne
Morarma - Siyanoz Solunum sıkıntısı - Dispne

2 Siyanoz ? Cilt ve mukozalarda normalde beklenen pembe rengin yerini mavimsi mor bir rengin alması Redükte Hb konsantrasyonu > 5 gr/dl Hastalık değil, fizik muayene bulgusudur

3 Siyanoz = Hipoksi ?

4 Hipoksi (hipoksemi) ? Arteriyal kanda O2 konsantrasyonunun azalması
1. Parsiyel arteriyal oksijen basıncı (PaO2) : < 60 mmHg Normal arteriyal oksijen miktarı: mmHg 2. Arteriyal oksijen saturasyonu (SaO2) : < % 90 Normal arteriyal oksijen sat. (SaO2): % 96-98, venöz kanda ise % 70

5 SaO2 & PaO2

6 Siyanoz Anemisi olan hastalarda zor, polistemisi olan hastalarda ise kolay ortaya çıkar. Redükte Hb ≥ 5 gr/dl ≈ SaO2 ≤ % 85

7 Nasıl bir ölçüm: PaO2, SaO2

8 Pulse (nabız) oksimetre
Kan almaya alternatif, güvenli, ağrısız, kullanımı kolay ve hızlı sonuç veren bir uygulama Parmak ucu, alın ve kulak memesinden bakılabilir nm dalga boyu ışığın absorbsiyonu ilkesi : karboksi ve met-hb, oksi-hb gibi algılanır.

9 Pulse oksimetre ile DKH taraması
Sağ el – alt extremite

10 Ne tip siyanoz ? Santral - Periferik
Arteriyal kanın desaturasyonu veya anormal hemoglobin ⇑ SaO2 < % 85 Dil ve konjuktiva mor Periferik O2 tüketimi ⇑ SaO2 > % 90 Dil ve konjuktiva pembe Extremiteler soluk ve soğuk KDZ uzamış (> 2 sn)

11 Ne tip siyanoz ? Diferansiyal
Duktusdan sağdan sola şant varlığında; Vücudun üst kısmı pembe, alt kısmı siyanotik Kesintili (interrupted) aortik ark Persistan pulmoner hipertansiyon Preduktal AoK

12 Periferik siyanoz Kapiller seviyede artmış deoksijenasyon
Şok (hipovolamik, kardiyojenik) Konjestif kalp yetersizliği Sepsis Soğuk* Akrosiyanoz*

13 Santral siyanoz Alveoler hipoventilasyon veya ventilasyon/perfüzyon uyumsuzluğu (Pulmoner) SSS depresyonu, nöromuskuler hast., havayolu obst. Pnömoni, herni, pulmoner hipoplazi, atelektazi, RDS, Pnömotorax, plevral efüzyon

14 Santral siyanoz Sağ – Sol Şantlar (Kardiyak)
İntrakardiyak (siyanotik DKH) İntrapulmoner (arteriovenöz fistüller) Persistan pulmoner hipertansiyon Methemoglobinemi Konjenital / edinsel

15 Pulmoner & Kardiyak mı ? PULMONER KARDİYAK Ağlamakla düzelebilir
SaCO2 ⇑ Üfürüm yok Normal EKG ve tele İstirahatte dispneik O2 testine yanıt var Ağlamakla artar SaCO2 N Üfürüm +/- Anormal EKG ve tele İstirahatte rahat O2 testine yanıt yok

16 O2 testi “hiperoksi testi”
100% O2, 10 dk. süreyle Kardiyak nedenleri dışlamada faydalı, ancak persistan PHT varlığında ayırt etmede yardımcı olmayabilir Uygulama için arteriyal kan gazı kullanılır Sağ radial arter Sağ kol – umbilikal arter farkı mmHg ise fark önemli (diferansiyal siyanoz)

17 hiperoksi testi Normal cevap : PaO2= 80 ← 21% 300 ←100% O2 Pulmoner hastalık : PaO2= 45 ← 21% ←100% O2 Duktusa bağımlı siyanotik DKH veya BAT PaO2= 30 ← 21% 35 ←100% O2

18 Siyanotik Kardiyak Aciller

19 ilk haftada ⇓ Siyanoz, Şok veya Sepsis
Siyanotik DKH olduğu bilinen bir bebek Duktusa bağımlı DKH 2- 4 ay arası ⇓ ağlama, ajitasyon, siyanozun artması, takipne, ve bayılma «Hipoksik Spell» ilk haftada ⇓ Siyanoz, Şok veya Sepsis

20 Duktusa bağımlı DKH Klinik şüphe :
Doğumdan sonraki ilk birkaç dakika içinde birçok yenidoğan siyanotik ve takipneik olabilir, dk sonra bu bulgular kendiliğinden düzelir. Ancak halen siyanoz devam ediyor ve eşlik eden takipne de varsa yeniden dikkatli bir değerlendirme yap: Persistan fetal dolaşım (PPH)* Duktusa bağımlı DKH

21 Duktusa bağımlı DKH Klinik şüphe :
Doğum sonrası FM normal, annesine verilen bebekte > 5-6 saat sonra ani başlayan morarma ve / veya hayatın ilk haftalarında kardiyovasküler kollaps Anormal FM bulguları: nabız değişiklikleri, diferansiyel siyanoz, anormal S2 Oksijene, sıvı tedavisine yetersiz yanıt Göğüs grafisinde anormal kardiyak silüet, yaşa uygun olmayan EKG

22 Duktusa bağımlı DKH olasılığı yüksek, ne yapalım ?
Damar yolunu aç, sepsisi ekarte et ve transporta hazırla; PGE1 infüzyonuna başla: 0,05-0,3 μgr/kg/dk Prostaglandin verilmesiyle 15 dakika içinde klinik düzelme başlar

23 Duktusa bağımlı DKH Duktusa bağımlı pulmoner akım P.Atrezi
Ağır TOF, Kritik PS Duktusa bağımlı sistemik akım Hipoplastik sol kalp sendromu (HLHS) Kritik AS / AoK Kesintili arkus aorta Duktusa bağımlı karışım BAT

24 Hipoksik bayılma (Spell)
Siyanotik DKH - TOF 2-4 ay arasında sık Genellikle sabah uyanma döneminde: stresin arttığı hırçınlık, ajitasyon, ağrı, ateş vs. tetikler. Siyanozun derecesinden bağımsız olarak oluşur.

25 Hipoksik bayılma (Spell)
Ajitasyonla karekterize tonik dönemle başlar; sonra ağlama, siyanozun artması ve taşipne ile sürer ve bayılma… Hipotonik dönem: çocuğun yüzü gri ve soluk renkte, takipneik, sistolik üfürümün kaybolması, hipotoni, inleme ve bilinç kaybı ile karekterize tablo Düzelme dönemi: yavaş, çocuk sakindir.

26 Hipoksik Spell tedavisi
Sakin ortam Fetal pozisyon (diz-göğüs) Monitörizasyon O2 tedavisi Damar yolu açılır, sıvı verilir: 10 cc/kg SF tercih edilir Sedasyon sağlanır Morfin Sülfat: 0,1-0,2mg/kg SC Midazolam: mg/kg, IV (IM, IN,IR ) Ketamin : mg/kg IV, (1-2 mg/kg SC)

27 Hipoksik Spell tedavisi
Metabolik asidoz varsa NaHCO3 (1mEq/kg) Spesifik farmakolojik tedavi Propranolol : mg/kg (max. 1mg/kg), IV Esmolol (Esmolol HCL): mg/kg/min Kolaylaştırıcı faktörlerin düzeltilmesi Anemi, Taşiaritmi Uzamış ve ağır durumlarda genel anestezi

28

29 Solunum Sıkıntısı - Dispne
Şiddeti Süresi, (devamlı / aralıklı) Expiratuar ? İnspiratuar ? araştırılır

30 Şiddeti Taşipne Burun kanadı solunumu İnterkostal çekilmeler
Suprasternal çekilme İnleme, özellikle YD’ larda

31 Şiddeti Ortopne, sırt üstü yatılamaz (tripod görünümde) Siyanoz
Stridor, ÜSY’ larının kısmi tıkanıklığı Wheezing, ASY’ larının kısmi tıkanıklığı

32 Tipleri: İnspiratuvar /Ekspiratuvar
Stridor ile birlikte Akut larenjit laringotrakeobronşit Larenks ödemi Yabancı cisim, Difteri Wheezing ile birlikte Bronşiolit Astım Yabancı cisim Pnömoni, plörezi Akciğer ödemi - KKY

33 Kaynaklar: Park's Pediatric cardiology for practitioner 6th Edition Nelson Textbook of Pediatrics 20th Edition