AŞAMALI PLAN MODELİ Tek Aşamalı Planlama Modeli

... konulu sunumlar: "AŞAMALI PLAN MODELİ Tek Aşamalı Planlama Modeli"— Sunum transkripti:

1 AŞAMALI PLAN MODELİ Tek Aşamalı Planlama Modeli
Bu model, ekonomik ilişkilerin tamamını kapsayan çok sayıda karmaşık matematiksel modeller çözülür planlama işlemi tek bir aşamada tamamlanmaktadır. Modellerin çözülmesi ile çeşitli ekonomik hedefler tek aşamada belirlenmiş ve böylece plan hazırlama süreci tamamlanmış olur. Çok Aşamalı Planlama Modeli Bu model planlama işlemini birden çok aşamada ele almakta olup, Jan Tinbergen tarafından geliştirilmiştir.Plan modeli yapımı ve uygulanmasını yani planlama işlemlerini kolaylaştırması nedeniyle, bir çok az gelişmiş ve gelişmekte olan ülke aşamalı plan modelini benimsemiştir. Türkiye’de 1960’lı yılardan beri uygulanan planlı kalkınma düzeninde, Kalkınma Planları ve Yıllık Programlar çok aşamalı planlama süreci kullanılarak hazırlanmaktadır.

2 AŞAMALI PLAN MODELİ Tinbergen, planlama aşamalarını üçe ayırmaktadır:
Makro Aşama (Macrophase) Makro Planlama; Sektör Analizleri Aşaması (Middlephase) Sektörel Planlama Proje Aşaması (Microphase) Proje Planlama.

3

4

5 MAKRO PLANLAMA Makro Planlama çalışmalarında,
hükümetçe verilen siyasi amaç ve direktifler doğrultusunda, kamu gelir ve harcamaları ile özel kesim gelir ve harcamaları belirlenir. bir ekonomik model kurulur. Hedeflenen ve veri alınan ekonomik büyümeyle tutarlı tüketim, yatırım, tasarruf, ihracat, ithalat gibi makro ekonomik büyüklükler öncelikle hesaplanır. Sonra nüfus, istihdam ve benzeri sosyo-ekonomik yapılarla ilgili tahminler yapılır. Elde edilen sonuçlar hem kendi içinde hem de diğer aşamaların sonuçlarıyla karşılaştırılarak, tutarlılık testleri yapılır. Son olarak belirlenen hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için izlenecek politikaların makro-ekonomik çerçevesi çizilir.

6 Makro Modellerdeki Eksikler
MAKRO PLANLAMA Makro Modellerdeki Eksikler 1. Ekonomik ilişkilerin deneysel biçimde testi ve modellenmesi güçtür. 2. Veri eksikliği nedeniyle, birçok ayrıntı model dışında kalmaktadır. 3. Modeller ekonomik sürecin işleyişi ile ilgili ekonomik kuram ve varsayımlardan yararlanırlar. Bunlar, ülke şartlarına ve izlenecek kalkınma stratejisine bağlı olarak seçilmelidir. 4. Gelişmiş sanayi ülkeleri için geçerli ekonomik kuramlar ve varsayımların birçoğu, gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik ve sosyal yapıyı açıklamakta yetersiz kalmaktadır.

7 TÜRKİYE’DE UYGULANAN MAKRO PLAN MODELİ
MAKRO PLANLAMA TÜRKİYE’DE UYGULANAN MAKRO PLAN MODELİ İlk beş planda, esas itibariyle Harrod-Domar tipi büyüme modeli kullanılmıştır. Makro ekonometrik plan modeli kullanımı ilk kez Altıncı Plan ile başlatılmış; daha sonra, kademeli biçimde geliştirilerek Yedinci, Sekizinci ve Dokuzuncu Kalkınma Planlarında da uygulanmıştır. Kalkınma Planının hazırlanışı sırasında, “aşamalı planlama” tekniği kullanılmaktadır. Bu teknikte önce toplulaştırılmış bir makro model aracılığı ile büyüme hızı, yatırımlar, tasarruflar gibi önemli makro ekonomik büyüklükler belirlenmekte, daha sonra bu büyüklükler kullanılarak girdi-çıktı tablosu aracılığıyla sektörel arz-talep dengesi sağlanarak üretim düzeyleri hesaplanmaktadır

8 MAKRO PLANLAMA 1. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967)
6. Beş Yılllık Kalkınma Planı ( ) 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ) 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ) 9. Kalkınma Planı ( ) 10. Kalkınma Planı ( )

9 MAKRO PLANLAMA plan makro aşamasında ardışık üç önemli işlem
Alternatif büyüme oranı yahut kalkınma hızının belirlenmesi, Buna bağlı olarak, sermaye / hasıla oranının hesaplanması, Makro ekonomik dengelerin kurulması.

10 MAKRO PLANLAMA