İslam Medeniyetinde İdari mekanizma (Siyasal yapılanma)

... konulu sunumlar: "İslam Medeniyetinde İdari mekanizma (Siyasal yapılanma)"— Sunum transkripti:

1 İslam Medeniyetinde İdari mekanizma (Siyasal yapılanma)
Prof. Dr. Şadi Eren

2 Arşın zıllinde 7 sınıf insan
Adil imam

3 İmamet: Suğra ve kübra

4 «Bulunduğunuz hale göre idare edilirsiniz.» (h.ş)

5 Raiyet كُلُّكُمْ رَاعٍ وَ كُلُّكُمْ مَسْؤُلٌ عَنْ رَعيَّتِهِ «Hepiniz çobansınız, hepiniz güttüğünüzden sorumlusunuz.»

6 Hilafet 3 Mart 1924 de kaldırılmış

7 -«Benden sonra hilafet 30 senedir
-«Benden sonra hilafet 30 senedir.» -Saltanat sistemi İslam’a dayandırılamaz. Ama nice sultan bu sistemle İslam’a hizmet etmiştir. -Eskiden Avrupa da saltanatla yönetiliyordu

8 Papalık – hilafet mukayesesi
Papalık ruhani liderlik, halifelik ise aynı zamanda sultanlık

9 Halife Sadaret - sadrazam Meşihat - şeyhulislam

10 Teokratik devlet mi? İslam devletleri teokratik değil, zira sultan «la yüs’el» değil Ayrıca «zalim sultana huruc» var

11 -Verasetle değil -İslam ve cumhuriyet

12 Hz. Ebubekirin seçilmesi
-Ensar, Beni Saide yurdunda Sad Bin Ubade’ye biat etmek üzereydi -Hz. Ebubekir’in tarihi konuşması

13 Hilafetin Kureyşiliği
«İmamlar Kureyş’tendir.»

14 Bazıları Hz. Ebubekir’e «halifetullah» demiş, O ise «halife-i rasulillah» tabirini uygun görmüş.

15 Hz. Ömer «Emiru’l-müminin» ifadesi ilk defa Ona kullanılmış يَٓا اَيُّهَا الَّذ۪ينَ اٰمَنُٓوا اَط۪يعُوا اللّٰهَ وَاَط۪يعُوا الرَّسُولَ وَاُو۬لِى اْلاَمْرِ مِنْكُمْۚ “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin, Peygamber’e itaat edin ve sizden olan ulu’l-emre de.” (Nisa, 59)

16 Ulu’l-emre itaatte ölçü
Meşru, makul emirler yerine getirilir «Halık’a isyan olan yerde mahluka itaat edilmez.»

17 Hz. Ali’ye «imam» denmiş

18 Hadimu Haremeyn-i Şerifeyn
Yavuz Sultan Selim Hadimu Haremeyn-i Şerifeyn

19 Fatımiler (909-1171) Adını Hz. Fatıma’dan alıyor
Selahaddin-i Eyyubi, son Fatımiyi tahttan indirmiş, hutbeler Abbasi halifesi adına okunmaya başlamış Fatımiler ( )

20 Büveyhoğulları 945 de Bağdadı işgal eder, 1055 e kadar Şii hanedanı baskısı olur, Tuğrul Beyin bu tarihte Bağdada girmesiyle bu baskı kalkar, 1258 e kadar Selçuklu himayesinde devam eder

21 Endülüs ( ) -Son Emevi Abdurrahman, 5 yıllık bir macera sonrası Endülüse geçip kurmuş -Önceleri hutbeler Abbasiler adına, 929. da 3. Abdurrahman kendini halife ilan etmiş

22 Mısırda Abbasi halifeliği
Sultan Baybars, Abbasi hanedanından birini sembolik halife yapar, Yavuza kadar böyle devam eder. (1517)

23 Vezirlik Abbasilere kadar yok Endülüste «hacib» denmiş
Gazneliler «hace-i bozork» demiş

24 وَاجْعَلْ ل۪ى وَز۪يرًا مِنْ اَهْل۪ى
“Ve bana ehlimden bir vezir (yardımcı) ver.” هٰرُونَ اَخ۪ى “Kardeşim Harun'u.” (Taha, 29-30)

25 Başbakan Sadrazam Vezir-i azam Vezir-i vüzera

26 -Divan-ı hümayun -Bakanlar kurulu

27 Kurb-u sultan, ateş-i suzan

28 Şeyhulislam Müfti-i enam Reis-i ulema Sadrazamdan manen üstte
Yavuz 150 hazine memurunu idam ettirmek istemiş, Zembilli Ali divana girip «olmaz» deyip kurtarmış Şeyhulislam

29 Nakibu’l- Eşraf Müteseyyidleri temyiz için kurulmuş
Hz. Hasan’dan gelenlere şerif, Hz. Hüseyin’den gelenlere seyyid denir Alametleri yeşil sarık