Sosyal Politika Bölüm: Sosyal Politikanın “betimlenmesi”...

... konulu sunumlar: "Sosyal Politika Bölüm: Sosyal Politikanın “betimlenmesi”..."— Sunum transkripti:

1 Sosyal Politika Bölüm: Sosyal Politikanın “betimlenmesi”...
Konu başlıkları: 1.a. Sosyal Teori: sosyal, beşeri ya da toplumsal olana dair... 1.b. Politika: Teori & Pratik; Sorun-politika-program- uygulama süreci... 1.c. Sosyal Politikanın tarihsel-toplumsal bağlamı: nerede, ne zaman, hangi toplumsal koşullar altında yapılandırıldı? 1.d. Sosyal Politika Nedir?: Sosyal Politikanın niteliği, ilgi alanları, ayırt edici özellikleri... 1.e. Sosyal Politikanın failleri ve araçları 4/25/2018

2 1.b. Politika: Teori (siyaset bilimi-politik gelenek) & Pratik (siyaset-politika)
Çağdaş liberal politik geleneğin güvencesi, belirli ölçüde “eşitlikçi” oluştur... Bu konuda temel tartışma, toplumsal eşitlik kavramının temel rol oynadığı adaletin içeriğinin ne olacağına ve ilkelerin nasıl meşrulaştırılacağına ilişkindir. Çünkü teori (soyut-normatif) ile toplumsal ve politik gerçeklik (pratik) arasında büyük fark vardır... Rawls (Political Liberlism-1995), anayasal demokrasinin garanti ettiği özgürlükleri biçimsel olmaktan çıkartan koşulları/politik tavrı dört başlıkta toplamaktadır: Seçimlerin finansmanının kamu kurumları tarafından sağlanması ve kamu politikaları konusunda kamunun bilgiye erişebilirliğinin garantilenme biçimleri... Özellikle eğitimde kesin biçimde adil olan fırsat eşitliği, Gelirin ve servetin uygun dağılımı... bütün yurttaşlara temel özgürlüklerinden “akıllıca ve etkin” yararlanmaları için gerekli olan çok amaçlı yollar sağlanması... Son çare olarak toplum, genel ya da yerel hükümet yoluyla ya da öteki toplumsal ve ekonomik politikalar yoluyla bütün yurttaşlara “temel sağlık” hizmetleri sunması... 4/25/2018

3 Politikada (icra-edim) süreklilik: sorun-politika-program-uygulama süreci...
Politik süreklilik, eylem ve söylem olarak kendini tekrar anlamına gelmez. Aksine, icracı aktör konumundaki hükümet & siyasal iktidarın politik çizgilerinin ekonomik, siyasal ve toplumsal durum ve koşullarındaki değişmeleri yansıtabilmesine yani kendini yeni durumlara uyarlayarak geliştirme gerekliliğine işaret eder... Süreklilik, koşullarda meydana gelen değişiklikleri anlamak- kavramakla başlar; yeni durumun ihtiyaçlarına yanıt verecek şekilde politika(lar) geliştirilip, bunların uygulanması ile devam eder... Uygulama sonuçlarının izlenmesi ise programının başarısını ölçme-değerlendirme amacına yanında var olan programın geliştirilmesi ve yeni politika yapım süreçlerine veri sağlama, temel oluşturma amacına da hizmet eder... 4/25/2018

4 Politikada süreklilik: SORUN-politika-program-uygulama süreci...
(Sosyal) Sorun ya da problem, toplumun büyük çoğunluğunun ya da toplumun güçlü bir kesiminin (kamu) sorgulanabilir, tehlikeli veya mevcut normlara göre sapma gösterir biçimde tanımladığı (kamuoyu) durum ve davranışlardır. Nicel ölçüt: Kişisel sapmalar ya da sorunlar toplumsal tanımlamanın ortaya çıktığı kritik sayıya-kitleye ulaşmadan sosyal sorun haline gelmezler. Nitel ölçüt: Zaman; mevcut politik, sosyal ve ekonomik koşullar da tanımlama için önemlidir: bugün sosyal sorun olarak görülen durumlar, yarın tümüyle çözüldüğünde sorun olmaktan çıkar... Mehring: “Hiçbir sorun kendi çözümü için gerekli koşulların yokluğunda ortaya çıkmaz”... sorun bağlamında düşünsel kavrayış, bu düşünce gerçeğe dönüştürüldüğünde tartışılabilir hale gelir, yani çözümle bütünselleştiği oranda toplumsallaşır. Çözüm, söz konusu kavrayışı gerçeğe dönüştürmek için gereken biçimi, tekniği, teknolojiyi, alet-edevatı, emek gücünü bulmayı ve koşulları oluşturup devreye sokmayı gerektirir. 4/25/2018

5 Politikada süreklilik: sorun-POLİTİKA-program-uygulama süreci...
En genel anlamda (sosyal) politika, toplumun tanımlı bir (sosyal) sorunu çözmek için çaba göstermesidir. Kısacası sorun-çözüm arasındaki diyalektik ilişkinin görünüş biçimidir... Daha “sınırlı” bir tanımlamada politika, söz konusu çaba, “görev-görevin niteliği” kavramıyla, yani belirli bir toplumsal- kurumsal aktörle ilişkilendirilir: örneğin ekonomi politikaları, ilgili bakanlıkların ve merkez bankasının görev alanındadır. Marko / Mikro Politikalar: Söz konusu çabanın yöneldiği sorun-çözümle ilişkili kamusal kesimin ölçeği genelleştikçe makro, özelleştikçe mikro politikalardan söz edilmeye başlanır... Örneğin gelir dağılımının iyileştirilmesi makro, emekli aylıklarının iyileştirilmesi (görecelilik) mikro politikadır. (ayrım nicel değil!) Kategorik tanımlama: Geniş bir toplumsal yapının çok çeşitli alt yapıları söz konusu olduğundan, bunlara yönelik toplumsal- kurumsal çabalar da az-çok farklılıklar gösterir... Örneğin bir ülkenin tarım politikası iç politika konusu iken dış yardımlar dış politika konusudur... (iç/dış arasında geçişkenlikler olabilir!) 4/25/2018

6 Politikada süreklilik: sorun-POLİTİKA-program-uygulama süreci...
İlkesellik: Toplumda neyin iyi, neyin kötü bir adet-alışkanlık olduğuna dair bir “kamuoyu” ya da kanaat oluşmuşsa, böyle bir genel ilkenin varlığı politikanın ne olması gerektiği konusunda politika yapıcıya önemli bir avantaj sağlar... Örneğin, Pazar mekanizmasınca belirlenen fiyatlar, gerçek maliyetleri yansıtmadıkça (spekülatif hareketler) bu fiyatlara düzenlemeler, yasaklamalar, vergiler, mali desteklemeler ve yardımlarla müdahalede bulunulması gerektiğinin genel kabul görmesi gibi... Optimum sorunu: Pareto’nun “optimumu”, başkalarının kötülüğünü isteyenleri dışarıda bırakan ahlaki bir önermeye dayanır... Bu önermenin ekonomi politikalarına (örneğin gelir dağılımının düzenlenmesine yönelik) yansıması: Ekonomik kaynakların yeni- yeniden bir dağılımı olmaksızın hiç kimsenin refahı başka bir kimsenin (refahının) aleyhine olmadan yükseltilemez... NOT: Optimum sorunu, sosyal politika ile ekonomik politika, özellikle de “kaynaklar” arasındaki yakın ilişkiye dikkat çeker... 4/25/2018

7 Politikada süreklilik: sorun-politika-PROGRAM-uygulama süreci...
Genel tanımlama: Program, yapılması gereken bir işin bölümlerini, her bölümün yapılış sırasını, zamanını ve nasıl yapılacağını gösteren bir çalışmadır; Plan-Program kavram seti... Örneğin eğitim programı Özel-Spesifik tanımlama: Sosyal program, üzerine temellendirildiği politikaların uygulama ve yürütme planıdır. Örneğin gençlik programları, yoksulluğu giderme programları... Sosyal programdan anlaşılması gereken çeşitli etkinliklerin sosyal-kültürel uzantıları, organizasyonlar ya da eğlence-gezi- dinleti gibi aktiviteler toplamı değildir... Sosyal programlar planlama-uygulama-değerlendirme süreçlerini içerecek biçimde yapılandırılmış politika pratikleri olarak da tanımlanabilir... Program geliştirme sürecinde dikkate alınması gereken unsurlar: araştırma-geliştirme çalışmalarında süreklilik, mevcut programın ve daha önceki programların aksayan yönlerinin belirlenmesi, bunların yeni programlara uyarlanması... 4/25/2018

8 Politikada süreklilik: sorun-politika-program-UYGULAMA süreci...
Genel tanımlama: Uygulama, gücünü bütünleştirici düşünce ve bilgi toplama sürecinden alan; kuramsal bir bilgiyi, ilkeyi, düşünceyi herhangi bir alanda yaşama geçirme eylemi, pratiği... Örneğin sosyal hizmet, sosyal güvenlik programları... Dini, geleneksel, ahlaki, kültürel uygulamalar belli yapılageliş kuralları dahilinde yerleşmiş, kalıplaşmış ritüeller iken; (sosyal) bilimsel uygulamalar ise belli bir sorun ya da sorunsal etrafında yapılan toplumsal araştırma (nicel ve nitel) verilerine dayanarak gerçekleştirilen, sorunun çözümünü hedefleyen projelendirilmiş, işlevsel faaliyetlerdir... Örneğin Weber’in yaklaşımında bilimselliğin ölçütü, hem kuramda hem de uygulamada aklın devrede olmasıdır... Rüya tabirleri ise “yorumlayıcı” uygulamalar sınıfına girer... 4/25/2018

9 Sorun-Politika-Program-Uygulamada Süreklilik: Süreç yaklaşımı...
Sorun-Politika-Program-Uygulama’da süreklilik, döngüsel değil çelişkilerin-çatışmaların harekete geçirdiği diyalektik bir süreç olarak kavranmalıdır... 4/25/2018