SAĞLIK HİZMETLERİNDE KRİZ VE AFET YÖNETİMİ

... konulu sunumlar: "SAĞLIK HİZMETLERİNDE KRİZ VE AFET YÖNETİMİ"— Sunum transkripti:

1 SAĞLIK HİZMETLERİNDE KRİZ VE AFET YÖNETİMİ

2 Ders 12.Afetlerde ruhsal yardım

3 Afetlerde ruhsal yardım
Afetin birincil kurbanları felaketten doğrudan etkilenenlerdir. Birincil kurbanlardan hayatta kalanlar hafiften ağıra doğru, ani, gecikmiş, geçici ya da kronik olabilecek şekillerde belirtiler geliştirebilirler. Bu belirtiler ağlama, sürekli anlatma ihtiyacı, korku, sıkıntı, derin üzüntü susma, içine kapanma, intihar eğilimi gibi çeşitli şekillerde görülür.

4 Afetzedelerin durumunun algıları ile başetmek, olumsuz olarak kabul ettiklerini hayatlarına bir an önce uyarlamak yolunda aşamalı bir şekilde cesaretlendirilmeye gereksinimi vardır.

5 Temel amaç en çok etkilenecek grupların belirlenmesidir.
Ruhsal bozukluklar açısından risk altındaki gruplar : Çocuklar, Kadınlar, Ağır fiziksel, maddi ve yakın kaybına uğrayanlar, Kurtarma çalışmalarına katılanlar, Sağlık çalışanları

6 İç boşaltma (ventilation):
Resmi ya da resmi olmayan ortamlarda kurtarma çalışanlarının ve afetzedelerin yaşantıları ve duygularıyla ilgili konuşmalarına izin verilmesi stresi azaltır. Ancak öte yandan aynı ifadenin yinelenmesi stresi azaltmadığı gibi depresyonu yükseltir; bu nedenle tartışmayı başka bir konuya döndürerek, farklı bakışlar sağlayarak ya da gevşeme sağlayan başka yaklaşımlara yönelerek olabildiğince önlenmelidir.

7 Öncelikle çocuklara, acilen durumu anlamalarını kolaylaştıracak somut bir açıklama yapılmalıdır.
Afetzedelerin hikâyelerini paylaşmak, anlattıklarını duyarlı ve dikkatli olarak dinlemek gerekir. Sıkıntılarını iyice anlamadan yönlendirmeye çalışmak yardımdan çok zarar verir. Duygu, davranış, algı, düşünce, ilişki, hayal ve beden düzeyindeki tüm yaşantılarını aktarma konusunda teşvik edilmelidir. Dinleyen kişi anlatılanları hissederek dinlemeli, paylaşmalı ve fiziksel temastan kaçınmamalıdır.

8 Afetzedenin kendine zarar verici düşünceleri olup olmadığı gözlenmelidir.
Bu tür düşünce ve fiziksel rahatsızlıktan şüphe edilirse sağlık yetkililerine bildirilmelidir. Konuşmakta zorluk çekenler ve konuşmak istemeyenler olabilir, onlar da konuşmaya zorlanmamalıdır. Diğer afetzedelerin destek aldığını görmek, zamanla onların da kendilerini anlatmalarına yardımcı olabilir.

9 Yaşadıkları tüm tepkilerin afetten sonra beklenen bir durum olduğunu anlatmak ve  bunların nasıl bir seyir izleyeceği hakkında kendilerini bilgilendirmek çok önemlidir. Tüm bilgiler alındıktan sonra, afetzede ile birlikte olası çözümler üzerinde durup geleceğe ilişkin bir planlama yapmasına yardımcı olunabilir. Bu onun felaket karşısındaki çaresizliğini biraz olsun hafifletebilir ancak gerçekleştirilmesi çok zor olan vaatlerde bulunmak çok ciddi bir hatadır.

10 Geleceğe ilişkin belirsizlikler, yaşadıkları psikolojik yıkımın artmasına neden olur. Belirsiz olan  ailelerindeki yaralı ve ölüm durumlarının tespiti, fiziksel olarak normal yaşam koşullarına ne zaman kavuşacakları ve kendi sağlık durumları ile ilgili konuların bir an önce belirgin hâle getirilmesi çok önemlidir. Normal yaşamlarına dönmelerini sağlayacak etkinliklere teşvik etmek gerekir. Böylece, az da olsa yaşamları üzerinde kontrol duygusu sağlanmış olur.

11 Kısa dönemde afeti yaşayanların bir arada olması, destek ve dayanışma duygusunu yaşatır. Kendilerini daha güçlü hissederler ancak toparlanabilmeleri için dış çevreyle de bağlantı kurma ihtiyaçları vardır.

12 Psikososyal Müdahale Hizmetleri
Kritik duruma müdahale etmek · Güvenliği sağlamak · Karmaşayı durdurmak · Etkili ve doğru bilgi ile güvenilir danışmanlık, kılavuzluk yapmak

13 · Sürekli psikososyal müdahale planları geliştirmek, var olanları gözden geçirip düzeltmek
· Her an çıkabilecek bir krize karşı hazır durumda bulunmak için oluşturulur.

14 Öneriler Felaket öncesi dönem:
Toplulukların felakete hazırlanması için felaket senaryolarında çözüm önerileri geliştirilir. Örneğin toplanma noktası, Felaket esasında kimin kimi arayacağı, iletişim imkanları kısıtlı iken bunu nasıl yapacağı...... Sorumluluk sahiplerinin kimler olacağı, ilgili bireyler bulunamadığında yerine kimin kimin yerine geçeceği.... Bir an önce felaket bölgesinden kendisini ve diğerlerini nasıl uzaklaştıracağı gibi

15 Afet ve Krizlerin Erken dönem ve geç dönem etkileri ve ruhsal sorunları farklıdır. Profesyonel destek almak önemlidir.

16 Ancak birey durumunun farkına varırsa hayatta kalmak için çözüm yolları üretir.
Asıl istenen ise kişinin kendi sorunlarının farkına varması ve çözüm üretmek için çaba harcamasıdır.

17 Uyku bozuklukları afet sonrası çocukların en önemli problemlerindendir.
Uyku bozukluklarıyla ilgili davranışlar çocuklarda uyku saatine karşı gelme, kendi oda veya yataklarında yatmayı istememe, uykusuzluk ve anne babalardan ayrı yatmama gibi şekillerde kendini gösterebilir.

18 Çocukların afet sonrası anne babaların yatağında yatmak, yatarken ışığın açık kalması, anne babanın çocuk uyuyana kadar yanında beklemesi gibi istekleri veya sabahın erken saatlerinde uyanma davranışına sahip olmaları sık görülen durumlardır.

19 Doğal olarak bu davranışlar çocuğun sağlıklı gelişimine olumlu etki yapmaz.
Ayrıca bu davranışlar muhtemelen kendilerinde de uyku problemleri olan anne ve babalara stres verir. Uyku terörü, kâbuslar, sürekli uyanmak ve uyku uyumaya karşı aşırı direnç gibi bazı ciddi problemler derin korku ve endişeleri işaret ettiklerinden uzman yardımı bu durumlarda gereklidir.

20 Aşağıdakilerden hangi grup afet sonrasında ruhsal bozukluklar açısından risk altındaki gruplardan biridir? a) Çocuklar b) Kadınlar c) Kurtarma Çalışmalarına Katılanlar d) Sağlık Çalışanları e) Hepsi Cevap : E