ÖĞRENME-ÖĞRETME KURAMLARI

... konulu sunumlar: "ÖĞRENME-ÖĞRETME KURAMLARI"— Sunum transkripti:

1 ÖĞRENME-ÖĞRETME KURAMLARI

2 DAVRANIŞÇI KURAM Davranışçı kuramlar öğrenmeyi şartlanma ve uyarıcı-tepki bağı olarak açıklar. Davranışçılar, ölçülebilen ve gözlenebilen olgular üzerinde odaklanarak, duygu, düşünce ve güdü gibi gözlenemeyen özellikleri araştırmaların dışında tutmuşlardır.

3

4

5

6 BİLİŞSEL KURAM Bilişsel kuramda algılama, örüntü, şema, değerler ve bireyin yorumu öne çıkarılır. Bilişsel kuramda, birey aldığı uyarıcıya otomatik tepki vermek yerine, bilişsel süreçlerden geçirdikten sonra tepki verir. Birey uyarıcı-tepki bağı olmadan da kendini, dış dünyayı ve çevresindeki olayları anlamaya yönelik olarak çaba sarf eder.

7

8

9 YAPILANDIRMACILIK Piaget'in zihinsel gelişim ilkeleri üzerine temellendirilen yapılandırmacılık Vygotsky'nin “öğrenmenin gerçekleştiği sosyal ortam” ve “dil gelişiminin öğrenmeye olan etkileri” konulu araştırmalarından da oldukça etkilenmiştir.

10 YAPILANDIRMACILIK (Eleştirdikleri)
Yapılandırmacılık, geleneksel öğretim uygulamalarını; düzenlenmiş bilgiyi aktarmaya ağırlık vermesi, konu ve öğretmen merkezli olması, öğrencilerin öğrenme ortamında pasif alıcılar olması ve yaratıcı düşünceye yeterince önem vermemesi açılarından eleştirir.

11 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı sınıf ortamı, bilgilerin aktarıldığı bir yer değil, öğrencinin etkin katılımının sağlandığı, sorgulama ve araştırmaların yapıldığı, problemlerin çözüldüğü bir yerdir.

12

13 YAPILANDIRMACILIK bilgi bireyden bağımsız değil
bilgi birey tarafından zihinde oluşturulur Yapılandırmacılıkta bilginin tekrarı değil, bilginin transferi ve yeniden yapılandırılması söz konusudur.

14 YAPILANDIRMACILIK Öğrenen, yeni bir bilgi ile karşılaştığında, dünyayı tanımlamak ve açıklamak için önceden oluşturduğu kurallarını kullanır veya algıladığı bilgiyi açıklamak için yeni kurallar oluşturur. Bir başka deyişle yapılandırmacılık, çevre ile insan beyni arasında güçlü bir bağ kurmadır.

15 YAPILANDIRMACILIK Her kazanılan bilgi bir sonraki bilgiyi yapılandırmaya zemin hazırladığından, yeni bilgiler önceden yapılanmış bilgilerin üzerine inşa edilir. Yapılandırmacı öğrenme, var olanlarla yeni öğrenmeler arasında bağ kurma ve her yeni bilgiyi var olanlarla bütünleştirme sürecidir.

16

17 YAPILANDIRMACILIK Bilgi, onu yapılandıran bireyden bağımsız değildir.
Bireyin gelişim ve öğrenme özellikleri, bireysel farkları, zihinsel yapısı ve önkoşul öğrenmeleri bilginin yapılandırılmasında etkilidir.

18 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı görüşte, öğrencilerin daha çok birincil kaynaktan öğrenmeleri desteklenmektedir. Birincil kaynaklardan bilgi edinmeleri sırasında üst düzeyde katılım ve zihinsel çaba gerekir.

19

20 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı öğretmen rehberdir.
Öğrenenlerin hem birbirleri ile hem de kendisi ile iletişim kurmalarını cesaretlendirme, işbirliğini teşvik etme, öğrenenlerin fikir ve sorularını açıkça ifade edecekleri ortamları oluşturma gibi rolleri yerine getirmek durumundadır.

21

22 YAPILANDIRMACILIK Öğretmenler, problemi öğrenenler için çözmek yerine öğrenenin çözümlemesi için demokratik bir öğrenme ortamı hazırlarlar. öğretmen kuzey yıldızı gibidir,

23

24 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı öğrenmeyi temele alan program tasarımcıları, "Bireylere ne öğretilmeli?" sorusu yerine, "Öğrenen nasıl öğrenir?" sorusunu temel alırlar.

25 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı öğrenmede amaç, öğrenenlerin önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmaları değil, öğrenenlerin bilgiyi zihinsel olarak anlamlandırmaları için öğrenme fırsatlarının sağlanmasıdır. Hedefler, öğretmen ve öğrencinin ortak kararı ile belirlenir.

26 YAPILANDIRMACILIK Öğrenme yaşantılarının düzenlenmesine daha fazla önem verir. Yapılandırmacı yaklaşımda eğitim programının içerik öğesinden çok, eğitim durumları öğesi önemli görülmektedir.

27 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı anlayışta, değerlendirme bir sonuç değil, öğretimin bir parçası niteliğindedir.

28 YAPILANDIRMACILIK Değerlendirme faaliyeti öğretim süreciyle başlar ve devam eder. Öğrenciler hakkında karar verilirken, sürecin sonunda bilgiyi hatırlamayı ölçen testler yerine, öğrencinin süreç boyunca yapıp ettikleri ve gelişimi çok daha büyük önem taşır.

29 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı öğrenmenin temel ilkeleri:
Piaget'in zihinsel gelişim ilkeleri üzerine kurulmuştur. Öğrenme, önceki bilgiler ile yeni bilgiler arasında ilişkilerin kurulması ve öğrenilenlerin gerçek yaşama aktarılması olarak tanımlanır. Bireyler, kendi öğrenme hedeflerine karar vererek, öğrenme süreçlerini yönlendirmede sorumluluk alırlar.

30 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı öğrenmenin temel ilkeleri:
Öğretmen kuzey yıldızı gibidir. Öğrencinin nereye gideceğini söylemez, fakat yolunu bulmasına yardımcı olur.” Sınıf, bilgilerin aktarıldığı bir yer değildir. Öğrenme ortamında, uygulama ve keşfetme fırsatları yaratılmalı, öğrenci girişimciliğe yöneltilmelidir. Program, tümdengelim yoluyla ve temel kavramlar etrafında gerçekleşir, Öğrenme süreci öğrenci sorunlarına göre yönlendirilir.

31 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı öğrenmenin temel ilkeleri:
Birey öğrenmesinden sorumludur. Öğrenme gelişimseldir, öğrenci merkezlidir ve süreklidir. Öğrenmenin, öğrenci niteliklerine uygunluğu, ihtiyaçlarla ve gerçek yaşantılarla bağlantısı önemlidir.

32 YAPILANDIRMACILIK Yapılandırmacı öğrenmenin temel ilkeleri:
Bilginin ezberlenmesi değil, transferi ve yeniden yapılandırılması söz konusudur. Öğrenme durumsaldır ve çevre şartlarına göre şekillenir. Öğrenme sürecinde daha çok birincil bilgi kaynakları temele alınmalıdır. Bilişsel çelişki ya da kaos öğrenmenin uyarıcısıdır. Değerlendirme, öğretimden ayrı değil, öğretimin içinde yer alır; Sonuç değil süreç önemlidir

33 Yapılandırmacı Kuram Çeşitleri
Bilişsel (Piaget), Sosyal (Vygotsky) ve Radikal (Von Glasersfeld) olmak üzere üç genel yapılandırmacı kuram vardır. Bilişsel yapılandırmacılar, bireyin yeni karşılaştığı durumları, bilgileri, karışıklığı, sorunları, kendisinde daha önceden var olan bilgi ve deneyimleriyle bağdaştırarak yeniden yapılandırdıklarını ileri sürer. Sosyal yapılandırmacılara göre bilgi, yalnız bireyin zihninde yapılandırılmaz, bununla birlikte içinde yaşadığı sosyo-kültürel ortamın da bunda çok önemli rolü vardır. Radikal yapılandırmacılar ise, bilginin bir dışsal gerçekliğe bağlı olmadan birey tarafından yapılandırıldığını savunurlar.

34 YAPILANDIRMACILIK MODELLERİ 4E MODELİ 5E MODELİ 7E MODELİ

35 4E Modeli 1. aşama (tanıma/tarama)
Bu aşamada öğrencilerin daha çok test veya tartışma teknikleriyle kavramla ilgili önbilgileri ve hazırbulunuşluk düzeyleri belirlenir. 2. aşama (odaklanma) Öğretilecek kavramla ilgili öğrenciler zengin yaşantılardan geçirilmeleri sağlanır. 3.aşama (mücadele) Bu aşama öğrencilerin kavramla ilgili yeni öğrendiklerini ön bilgileriyle karşılaştırdığı, sorguladığı, değerlendirdiği ve yorumladığı aşamadır. 4.Aşama (uygulama) Bu aşama öğrencilerin öğrendikleri bilgileri yeni ve farklı durumlara uyguladıkları aşamadır.

36 5E Modeli Girme (enter/engage) ön öğrenmeler 2. Keşfetme (explore)
Bu aşama öğrencilerin en aktif olduğu aşamadır. sorunu çözmek için düşünceler üretirler. 3. Açıklama (explain) Modelin en öğretmen merkezli evresidir. Gerektiği durumlarda öğrencilere temel bilgi düzeyinde açıklamalarda bulunulur. (eksikleri tamamlar) 4. Derinleşme (elaborate) Öğrenciler kazandıkları bilgileri yeni olaylara ve problemlere uygularlar. Öğrenciler yeni elde ettikleri bilgileri, yeni durumlarda sergilemeleri yönünde teşvik edilir. 5. Değerlendirme (evaluate) Bu evre, öğretmenin problem çözerken öğrencileri izlediği ve öğrencilerin de kendi gelişimlerini değerlendirdikleri bir aşamadır.

37 KPSS-2012 Dersinde maddelerin ısı iletkenliği ve yalıtım konusunu işleyen öğretmen, öğrencilere evde kaynayan çorbayı karıştırırken elin yanmaması için metal veya tahta kaşıktan hangisinin tercih edilmesi gerektiğini sorar ve nedenlerini grup arkadaşlarıyla paylaşmalarını sağlar. Bu etkinlik, yapılandırmacı öğrenmenin 5E modelinin hangi aşamasını en iyi ifade eder? A) Keşfetme B) Derinleştirme C) Girme D) Açıklama E) Değerlendirme

38 7E Modeli 1. Teşvik etme (excite)
Bu aşamada öğrencide konuya ilgi ve merak uyandırılır ve hangi ön bilgilere sahip oldukları ortaya çıkarır. 2. Keşfetme (explore) Öğrenciler yeni karşılaştıkları olayı keşfetmek için sorgulama, tahminler yapar ve hipotezler kurarlar. 3. Açıklama (explain) Öğrencilerin grup tartışmaları ile seçilen kavramları açıklamaya ve tanımlamaya çalıştıkları, öğretmenin ise sorduğu sorularla onlardan daha derin açıklamalar yapmalarını istediği aşamadır. 4. Genişletme (expand) Öğrencilerin önceki bilgilerinin yardımıyla yeni sorular oluşturdukları, çözüm yolları önerdikleri, kararlar aldıkları ve deneyler tasarlayıp yaptıkları aşamadır. 5. Kapsamına alma (extend) Öğretmen yardımıyla öğrenciler kavramlar arasındaki ilişkileri görmeye ve orijinal kavramların anlamını genişletmeye çalışırlar. 6. Değiştirme (exchange) Öğrencilerin işbirliği yaptıkları aşamadır. Bu yolla öğrenciler yeni bir plan yaparak değişen fikirleri doğrultusunda yeni deneyler yaparlar. 7. İnceleme/sınama (examine) Öz değerlendirme, Performans değerlendirme, portfolyo, rubrikler ve Gözlem formları

39 2012-KPSS Sosyal bilgiler dersini, yapılandırmacı öğrenme temelinde işleyen bir öğretmenin aşağıdakilerden hangisini yapması beklenmez? Öğrencilerin isteklerini, ilgilerini ve ihtiyaçlarını dikkate alması Öğrencileri kendi öğrenmelerinden sorumlu tutması Konuları öğrencilere dağıtarak sınıfa sunmalarını istemesi Öğrenilen bilgilerin başka alanlarda kullanılmasını sağlaması Öğrencilerin konuya dair ön bilgilerini harekete geçirmesi

40 Davranışçılık ile Yapılandırmacılık Arasındaki Farklılıklar
DAVRANIŞCILIK YAPILANDIRMACILIK Daimicilik ve Esasicilik felsefesi akımlarına dayanır. İlerlemecilik ve Y. kurmacılık akımlarına dayanır. Tek doğru ya da gerçek vardır. Birçok anlam ve bakış açısı vardır. Öğrenciye kazandırılacak nitelikler hedef olarak adlandırılır. Öğrenciye kazandırılacak nitelikler kazanım olarak adlandırılır. Hedeflerin davranışsal tanımı yapılır. Genel bir kazanım belirlenir. Şart koşulana göre davranış değişikliği olmalıdır. Bilginin iç yüzünü anlamaya dayalı kişisel keşfetme önemlidir. Davranış gözlenmelidir. Zihinde etkinlik önemlidir. Hedefler aşamalı sınıflandırılır. Kazanımlarda sınıflama yoktur. Hedef cümleler belirli kalıplardadır. Esnek kazanım cümleleri yazılır. Bilgi davranışta gösterilir. Gerçek ve bilgi öğrenenler tarafından görüş ve deneyimlere dayalı yapılanır. Hedefler öğrenme ürününü dile getirmelidir. Kazanımlar öğrenme sürecine dönük olmalıdır. Hangi konu alanıyla ilgili olarak gerçekleştirileceği belirtilir. Öğrenilmek istenilenlere sınırlar konmaz. Hedefler önceden öğrenenler için belirlenir. Kazanımlar öğretmen ve öğrencinin ortak kararı ile belirlenir. Öğrenenlerin ne öğreneceği üzerinde durulur. Öğrenenin nasıl öğreneceği üzerinde durulur.