Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
Çağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi
2
Uluslararası Hukukun Kişileri
3
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı Bir hukuk düzeni içinde hak ve yükümlülüklere sahip olma yeteneğini belirtmektedir. Günümüzde uluslararası hukukun kişilerinin iki özelliği olduğu kabul edilmektedir: - Uluslararası hukuktan kaynaklanan haklara ve yükümlülüklere sahip olma yeteneği, - Uluslararası hukuktan doğan haklarını uluslararası düzeyde doğrudan koruyabilme yeteneği.
4
Uluslararası Hukukun Kişileri
Bu kapsamda daha önce tanımladığımız; Devletler, Hükümetlerarası Uluslararası Örgütler (BM, NATO Vb.) Ara Birimler (Vesayet altındaki devletler, ulusal kurtuluş hareketler vb.) Hükümetler Dışı Uluslararası Örgütler (UEFA, Uluslar arası Olimpiyat Komitesi vb.) Ulusal Hukuk Kişileri (Gerçek ve Tüzel Kişiler)
5
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı Bu tanım çerçevesinde, aksi görüş olsa da, uluslararası hukuk kurallarının yöneltildiği her birim bir uluslararası kişi olarak kabul edilmemektedir. Uluslararası kişiliğe sahip olabilmek için ayrıca, bu kurallardan herhangi bir aracıya gereksinme duymadan, doğrudan doğruya yararlanma yeteneği gereklidir.
6
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı; - Uluslararası alanda hak ve borç sahibi olmayı, - Haklarını doğrudan doğruya uluslararası alanda koruma ehliyetini ve - Uluslararası sorumluluğun doğabilmesini ifade eder.
7
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı Bu çerçevede, - Ulusal devletlerine bağlı “özel hukuk kişileri” ile - Dış ilişkileri yabancı devlet tarafından yürütülen “devlet niteliği kazanmamış örgütlenmiş topluluklar” da bu tanımın dışında kalmaktadır. Buna karşılık; - Uluslararası mekanizmaları haklarını korumak için harekete geçirebilen “devletler” ve - “Uluslararası örgütler” uluslararası hukukun kişisi niteliğine sahip bulunmaktadır.
8
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı Ancak, sadece devletlerin ve uluslararası örgütlerin uluslararası kişiliğe sahip olduğunun bildirilmesi de bunların her birinin aynı kapsamda bir hukuk kişiliğine sahip oldukları anlamına gelmemektedir. En başta, devletler; - tam bir uluslararası kişiliğe sahip olan “tam yetkili devlet” ve - sınırlı uluslararası kişiliğe sahip, “yetkileri sınırlı devlet” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
9
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı İkinci olarak ise, uluslararası örgütlerin hepsi zorunlu olarak uluslararası kişiliğe sahip değildir. Bunun için kendisini oluşturan üye devletlerden yeterli ölçüde ayrı ve sürekli bir iradeye sahip olması gerekmektedir. Bir uluslararası örgütün uluslararası kişiliği, örgütün kurucu andlaşmasında açıkça belirtilmiş olabilir. Aksi durumda, ilgili örgütün amaçları ve donatıldığı yetkilere bakarak uluslararası kişiliğinin bulunup bulunmadığına karar verilmektedir.
10
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı Uygulamada bu kişiliğin kanıtı olarak şu yetkilerden bir bölümünün var olup olmadığına bakılmaktadır: - Anlaşma yapma, - Temsil ilişkileri kurma, - Örgütün iç düzenlemesini serbestçe oluşturma, - Örgütün ve görevlilerinin devletler nezdinde ayrıcalık ve dokunulmazlıklara sahip olması, - Uluslararası sorumluluğa sahip olma ve öteki kişilerin sorumluluğunu ileri sürebilme…
11
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı Böylece, her uluslararası örgütün uluslararası kişiliği onun amaçları ve kurucu devletlerin kendisine tanıdığı yetkilerle sınırlıdır. Sonuç olarak, uluslararası kişi kavramı, kapsamı değişen genel bir kavram niteliğindedir. Özet olarak, uluslararası kişilik kavramı, dar ve teknik anlamda değerlendirildiğinde, - sadece “devletlere” ve - “uluslararası örgütlere” haklarını uluslararası düzende koruma olanağı tanıyan bir kavramdır.
12
Uluslararası Hukukun Kişileri
Uluslararası Kişilik Kavramı Bununla birlikte, aralarındaki yetki farklarını unutmadan, “uluslararası hukukun kişileri” terimini uluslararası hukuk kurallarının yöneltildiği bütün birimleri kapsar bir biçimde değerlendirmek en doğru yöntem olarak görünmektedir. Çünkü, uluslararası toplumsal gerçekler ve uygulanan uluslararası hukuk, devlet ya da uluslararası örgüt niteliği göstermemekle birlikte, uluslararası hukuk düzeyinde etkili faaliyetlerde bulunan daha bir çok birimin varlığını göstermektedir.
13
Uluslararası Hukukun Kişileri
Devletler Uluslararası hukukun statüsünü ve ilişkilerini düzenlediği temel birimi devletler oluşturmaktadır. a. Devletin Kurucu Unsurları Devlet en az üç temel öğenin bir araya gelmesinden oluşmaktadır: - İnsan Topluluğu, - Ülke, - Kendi üstünde herhangi bir otoriteye bağlı olmayan bir siyasal yönetim, egemenlik.
14
Uluslararası Hukukun Kişileri
Devletler (1) İnsan Topluluğu - Sürekli olmalı, - Nicelik önemli değil: Eşit oy * 10 bin de olur 3 milyar da olur Ör: Andora ve Çin - Nitelik önemli: Millet: Uyrukluk: Vatandaşlık; * Bireyleri belli bir devlete bağlayan sürekli hukuki ilişki
15
Uluslararası Hukukun Kişileri
Devletler Self determinasyon Bu ilkenin iki yanı bulunmaktadır. 1. Birinci Yönü - Bir halkın dilediği yönetim biçimini, herhangi bir dış baskı olmadan, seçmesi hakkı: * Siyasal yönetim biçimi * Devletlerin doğal kaynaklar üzerindeki sürekli egemenliği
16
Uluslararası Hukukun Kişileri
Devletler Self determinasyon Bu ilkenin iki yanı bulunmaktadır. 2. Birinci Yönü - Bir halkın bağımsız bir devlet kurmak dahil, dilediği devlete bağlı olmayı seçme hakkı Şartları: * Sömürge altında bir halkın varlığı : sSCB ve Yugoslavya örneği farklı olmuş???? (AY’larında bu ömgörülmüş)
17
Uluslararası Hukukun Kişileri
Devletler Self determinasyon - BM Genel Kurulunun tarihli ve (XXV) sayılı BM Andlaşmasına Uygun Olarak Devletler Arasında İşbirliğine ve Dostça İlişkilere İlişkin Uluslararası Hukuk İlkeleri Bildirisi tarihli ve A/CONF. 157/24 sayılı İnsan Hakları Dünya Konferansında kabul edilen Viyana Bildirisi ve Eylem Programı Hiçbir ayırım yapmadan tüm toplumu temsil eden bir hükümete sahip devletlerde self determinasyon ilkesinden yararlanılamayacağı öngörülmüştür.
18
Uluslararası Hukukun Kişileri
Devletler Self determinasyon a contrario bir yorum Tüm toplumun temsil edilmediği demokratik olmayan devletlerde halkların self determinasyon hakkını kullanarak ayrılabileceği Tartışmalı BM Md. 2
19
Uluslararası Hukukun Kişileri
Devletler (2) Ülke - Kara - Deniz: Tam egemen olduğu alanlar - Hava * Elçilikler:Ayrıcalıklı hukuki rejimleri var * Gemiler: Bayrak devletinin yetkisine tabi * Tanınmama önemli değil * Coğrafi bütünlük aranmaz *Sınırların değişmesliği ilkesi (BM Md. 2) * Sahipsiz ülke (terra nullis)
20
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
A. Devletin Ülkesel Yetkisi a. Genel Devletin ülkesel yetkileri, niteliği bakımından; - Her türlü yasama, - Yürütme ve - Yargı işleminin kapsamaktadır.
21
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
A. Devletin Ülkesel Yetkisi a. Genel Kişiler ve eşyalar bakımından ise, - Devlet ülkesi içinde sürekli ya da geçici yaşayan herkes (yurttaş ve yabancı) ve - Ülkede bulunan herşey (taşınır ve taşınmaz) devletin bu yetkilerinin konusunu oluşturur.
22
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
A. Devletin Ülkesel Yetkisi a. Genel Yabancılar: * İzin: vize * Sığınma: İltica * Bulunulan ülke kuralları uygulanır; kişisel statüsüne ilişkin kendi devletinin kuralları devam eder. * Sınırdışı * Suçluların ger verilmesi konusunda yetki ona ait * Yabancıların eşyası bulunulan devletin hukukuna tabi ama zarar vermeme ilkesi, kamulaştırmada yabancıya zarar verme kastı olmamalı
23
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
A. Devletin Ülkesel Yetkisi b. Sınırlamalar (1) Başka devletlere ve yurttaşlarına zarar vermeme yükümlülüğü, (2) Başka devletlerin ülkesel yetkileriyle ilgili işlemlerine saygı yükümlülüğü * Palmas Adası Davası’na ilişkin tarihli hakemlik kararında ve * UAD’nin Korfu Boğazı Davasında belirtilmektedir. * Kendi ülkesini bir başka devlete zarar verecek fiiller için kullandırmama yükümlülüğü
24
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
A. Devletin Ülkesel Yetkisi c. Kuraldışılıklar - Yabancı devletlerin ve uluslararası örgütlerin bağışıklığı, - Devletin ülkesinden başka devlet ülkesine geçiş hakkı tanınması, - Devlet ülkesinin askerden ve silahtan arındırılması, - Devletin tarafsızlaştırılması.
25
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
A. Devletin Ülkesel Yetkisi c. Kuraldışılıklar Barış zamanındaki bu kuraldışılıklar; - Kapitülasyonlar, - Yönetim hakkının devri, - Koruma altında devlet statüsünün kabulü, - Yabancı askeri üslere ve kuvvetlere tanınan bazı ülkesel statünün kabulü, - Yabancı konsoloslukların kimi görevleri. - Ayrıca savaş zamanında bir devlet ülkesinin askeri işgali sonucu ilgili ülkede yabancı devletin ülkesel yetkileri kullanmasını da bunlara eklemek gerekir.
26
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
A. Devletin Ülkesel Yetkisi c. Kuraldışılıklar - Yabancı devletlerin ve uluslararası örgütlerin dokunulmazlığı ve bağışıklığı - Geçiş Hakkı * Zararsız geçiş * Transit anlaşması: Doğu ve Batı Almanya arasında - Askerden ve Silahtan Arındırma: Ege Adaları - Yabancı Askeri Kuvvetler ve Üsler: İncirlik
27
GAYRİ ASKERİ STATÜDEKİ DOĞU EGE ADALARI
TAŞOZ TAŞOZ, BOZBABA ve İPSARA ADALARI 13 Şubat 1914 tarihinde Yunan Kraliyet Hükümetine tebliğ edilen Altı Büyük Devlet Kararı ve bu kararı onaylayan Lozan Barış Andlaşması md. 12. SEMADİREK BOĞAZÖNÜ ADALARI 13 Şubat 1914 tarihinde Yunan Kraliyet Hükümeti’ne tebliğ edilen Altı Büyük Devlet Kararı, Lozan Barış Andlaşması md. 12, Lozan Boğazlar Sözleşmesi md. 6 LİMNİ BOZBABA MİDİLLİ İPSARA SAKIZ SARUHAN ADALARI 13 Şubat 1914 tarihinde Yunan Kraliyet Hükümetine tebliğ edilen Altı Büyük Devlet Kararı, Lozan Barış Andlaşmasının 12 ve 13 ncü maddeleri. SİSAM AHİKERYA İLERYOZ BATNOZ KELEMEZ İSTANKÖY SÖMBEKİ İSTANBULYA İNCİRLİ RODOS MENTEŞE ADALARI VE MEİS ADASI Menteşe Adaları’nın silahsızlandırılmış statüsü, 10 Şubat 1947 tarihli Paris Barış Andlaşması’nın 14 ncü maddesi İLEKİ MEİS HERKE KERPE ÇOBAN
28
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
B. Devletin Ülke Dışı Yetkileri (1) Devletin Ülkesel Yetkisinin Ülke Dışına Uzanması (2) Devletin Kişisel Yetkisi
29
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
B. Devletin Ülke Dışı Yetkileri (1) Devletin Ülkesel Yetkisinin Ülke Dışına Uzanması Bu iki durum var: - Devletin Uluslararası Alanlarda Ülkesel Nitelikli Yetkileri * Bitişik bölge, * Balıkçılık bölgesi vb. - Devletin Başka Ülkelerde Ülkesel Nitelikli Yetkileri * Sömürgelerde * Başka devlette bazı haklar: Kapitülasyon vb. * Savaş zamanında işgal: ABD’nin Irak’taki durumu *Suçluların izlenmesi: “izleme hakkı (right of hot pursuit)” değil, ** Anlaşma ya da izin ile olur. Ör: Irak’a Türkiye’nin girmesi ** Otorite boşluğu varsa kendi güvenliğini savunma (self-help)”
30
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
B. Devletin Ülke Dışı Yetkileri (2) Devletin Kişisel Yetkisi Devlet kendisine hukuksal bağlarla bağlı bulunan kişiler ve araçlar üzerinde de kamu gücünü oralara kadar götürmeden ülke dışında bir takım yetkilere sahip olmayı sürdürmektedir. Bu yetkinin ana dayanağı “uyrukluk” bağıdır. Ancak kural dışı olarak bir devletin uyrukluk bağı dışında da ülkesi dışında bir takım yetkileri kullandıkları söz konusudur.
31
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
B. Devletin Ülke Dışı Yetkileri (2) Devletin Kişisel Yetkisi - Uyrukluk: hukuksal bağdır. * Yetki ilke olarak devlete aittir. * Bir ülke parçasının el değiştirmesinde uyrukluk seçme hakkı: hakk-ı hıyar * Deniz ve hava araçları da yararlanır Şu hakları verir: * Yurttaşlarının statüsü, *Ceza yargı yetkisinin kullanılması, * Diplomatik vb.
32
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
B. Devletin Ülke Dışı Yetkileri (2) Devletin Kişisel Yetkisi - Devletin Uyrukluğa Bağlı Olmayan Ülke Dışındaki Kişisel Yetkileri * Devlet güvenliğine karşı işlenen suçlar ile (TCK Md.4) * Uzay araçlarına ilişkin bulunmaktadır.
33
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
C. Devletin Ulusal Yetkisi ve Öteki Devletlerle Paylaştığı Yetkileri Ulusal Yetki: uluslararası hukukun kurallarından etkilenmemektedir. - Devletlerin uyrukluklarını verme ve - Anayasal düzenin saptanması - Bunlarla sınırlı değildir - BM Andlaşmasının 2/7. maddesi ile ortaya çıkmıştır. - Ulusal yetki içindeki işlere BM karışmaz, ancak VII. Bölüm istisna
34
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
C. Devletin Ulusal Yetkisi ve Öteki Devletlerle Paylaştığı Yetkileri Ulusal Yetki BM çerçevesinde “ulusal yetki” kavramı; - BM Andlaşması “özü itibariyle” bir devletin ulusal yetkisine giren konularda bile, eğer sorun VII. Bölüm çerçevesinde alınan zorlama tedbirlerinin uygulanmasını gerektiriyorsa, bir kuraldışılık olarak, BM organları yetkili olacaktır.
35
Uluslararası Hukukta Devletin Yetkisi
C. Devletin Ulusal Yetkisi ve Öteki Devletlerle Paylaştığı Yetkileri Devletlerin Ortak ve Yarışan Yetkileri Sorunu Devletlerin sahip oldukları bazı yetkilerin aynı anda birden çok devletin kullanımına olanak verir niteliktedir. Ör: Açık denizlerde deniz haydutluğu * Yarışan Yetki: yetki çatışması nedeniyle bazı anlaşmalar var: Avrupa Konseyi çerçevesinde imzalanan 1972 tarihli Ceza Kovuşturulmalarının Aktarılması Konusunda Avrupa Sözleşmesi gibi.
36
Örgütlenme Biçimlerine Göre Yetkilerin Kapsamına Göre
Devlet Türleri Bağımsızlık Durumuna Göre Örgütlenme Biçimlerine Göre Yetkilerin Kapsamına Göre
37
Devlet Türleri Bağımsızlık Durumuna Göre Bağımsız (Egemen) Devletler
Bağımlı Devletler Koruma Altında Devlet Vesayet Altında Devlet Vasal Devlet Koruma Altında Devlet Ortak Yönetim Altında Devlet Vekaletle Yön. Devlet
38
Devlet Türleri Yetkilerin Kapsamına Göre Tam Yetkili Devletler
Yetkileri Sınırlı Devletler Sürekli Tarafsız Devlet Vasal Devlet Koruma Altında Devlet Minyatür Devlet
39
Devlet Türleri Örgütlenme Biçimlerine Göre Basit/Tekil/Üniter Devlet
Bileşik/Mürekkep Devlet Merkezi Adem-i Merkezi Devlet (Monarşi) Birlikleri Devlet Toplulukları (Federatif Birlikler) Kişisel Birlik Konfederasyon Hakiki (Maddi) Birlik Federasyon
40
Basit/Tekil/Üniter Devlet
Devletin ülke, millet ve egemenlik unsurları ve keza yürütme ve yargı organları bakımından teklik özelliği gösterdiği devlet şeklidir. Tek devlet veya basit devlet de denir. Türkiye Fransa İtalya Hollanda Japonya
41
Basit/Tekil/Üniter Devlet
Bölgesel Devlet Avrupa’da üniter yapılı bazı devletler, yerinden yönetimi daha ileriye götürerek, farklı bir yapıda oluşmaktadırlar. Bölgesel devlet, içinde “bölgesel yasama” yetkisi dahil bazı önemli yetkilere sahip özerk bölgelerin bulunduğu üniter devlete verilen isimdir. İtalya, Portekiz ve İspanya tipik örneklerdir.
42
Basit/Tekil/Üniter Devlet
Bölgesel Devlet Bu sistemde; - Devletin üniter (tekil) olduğu, bu kapsamda, egemenliğin tüm millete ait olduğu, bölünmez olduğu, - Milliyetler kendi kültürlerini geliştirme ve koruma hakkına sahiptirler, ama kendi kaderlerini belirleme yetkisi reddedilir. - Kendi anayasaları yoktur; yani bir kurucu iktidara sahip değildirler. Bölgesel devletlerde (İspanya ve İtalya) tek bir Anayasa vardır; o da ulusal devletin anayasasıdır.
43
Basit/Tekil/Üniter Devlet
Bölgesel Devlet Bu sistemde; - Özerk bölgelerin ulusal devletin yasama organına bir devlet olarak katılmaları söz konusu değildir. Bu ülkelerdeki Senatolarda özerk bölgeler değil, yine halk temsil edilir. - Özerk bölgelerin işlemleri ulusal devletin denetimine tâbidir. Bu denetim hem hukukîlik, hem de yerindelik bakımındandır. - Bu özellikleri bakımından bölgesel devlet üniter devlete benzemektedir . Denilebilir ki üniter devletin daha ileri aşamasıdır.
44
Devlet Toplulukları (Federatif Birlikler)
- İki veya daha fazla devletin bir araya gelmesiyle oluşturdukları bileşik devletlerdir. Devlet toplulukları (Federatif Birlikler); - “Konfederasyon”, - “Federasyon” olmak üzere ikiye ayrılır.
45
Federasyon ile Konfederasyon Arasındaki Farklar
Kaynak Uluslararası andlaşmayla kurulur Anayasayla kurulur Bağın Niteliği Üye devletler arasındaki bağ akdidir. Anayasal niteliktedir. Ayrılma Hakkı Üye devletler üyelikten çıkabilir Ayrılma hakkı yoktur U.Arası Kişilik Üye devletlerin de var Sadece federal devletin var Dış ilişkiler Üye devletler bağımsızdır Federe devletler federal devlete bağlıdır Zorlama Gücü Konfederasyonun zorlama gücü yoktur Federasyonun zorlama gücü vardır. Vatandaşlık Sadece üye devletlerin vatandaşlığı var Federal+federe vatandaşlık var
46
Federal Devlet ile Basit (Üniter) Arasındaki Farklar
ÜNİTER DEVLET FEDERAL DEVLET Devlet Sayısı Tek Devlet var Bir federal devlet+birden çok federe devlet var Hukuk Düzeni Tek bir hukuk düzeni var Federal devlet ile federe devletlerin ayrı hukuk düzenleri var Y.Y. Organları Tek yasama yürütme ve yargı organı var Federal devlet ile federe devletlerin ayrı organları var Yetki Paylaşımı Merkei idare ile yerinden yönetim arasında kanunla yapılır. Federal devlet ile federe devletler arasında anayasa ile yapılır.
47
Sürekli Tarafsız Devlet
- Bağımsız bir devlet olup, olağan olarak bir devletin sahip olduğu bütün yetkilere sahip bulunmasına karşılık, bir konuda bunun sınırlandığı devlet türüdür. - Başka devletler arasında çıkan savaşlara katılmama ve barış zamanında da ittifak andlaşmalarına taraf olmama yükümü altında bulunmaktadır
48
Minyatür Devletler - Bir ya da iki büyük devletin ülkesi tarafından çevrilmiş coğrafi bakımdan küçük devletlerdir. - Ör: Monako, Liechtenstein, San Marino ve Andora. - Coğrafi olarak küçük ve az nüfusa sahiptir. - Çevrili devletlerle tarihi ilişkileri vardır.
49
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
- Papalık - Kıbrıs Cumhuriyeti
50
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Papalık - Papalığın statüsü 1929 tarihli Latran Andlaşması ile belirlenmiştir. - Papalık; “ülke”, “insan topluluğu” ve “siyasal otorite” unsurlarına sahiptir; “egemenlik” de Latran andlaşmasıyla tanınmıştır. - Devletler/örgütlerde diplomatik temsilcileri vardır. - Uluslararası örgütlere üyeliği vardır. - Dinsel konulara ilişkin andlaşmalara taraftır.
51
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti - Kıbrıs 1878 tarihinde bir Protokol ile geçici olarak İngiltere yönetimine bırakılmıştır. - Kıbrıs 1923 tarihli Lozan Barış Andlaşması ile 1914 tarihinden itibaren İngiltere egemenliğine bırakılmıştır. - 1950’li yıllardan itibaren sömürgelerin bağımsızlığı çerçevesinde yıllarında iki toplumlu bir devlet olarak Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmuştur.
52
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti - Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını sağlama yolunda ilk andlaşma 1959 tarihli Zürih Andlaşması’dır. - Zürih Andlaşması; * Türk ve Yunan başbakanları arasında imzalanmıştır. * Devletin yapısını düzenleyen bir andlaşma ile Kıbrıs, Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanmış bir ittifak andlaşmasını kapsar.
53
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti - Zürih Andlaşmasına İngiltere taraf olmadığı için, bu verilerin İngiltere’ye, Kıbrıs Türk ve Rum toplumlarına sunulması yoluna gidilerek, sonuçta, bu konuda bütün tarafların rızasını içeren 1959 tarihli Londra Andlaşması gerçekleştirilmiştir.
54
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti ’da bu iki andlaşma temel alınarak, Türkiye, Yunanistan, İngiltere ve Kıbrıs Cumhuriyeti arasında Lefkoşa Andlaşmaları imzalanmıştır. - Bu andlaşmalarla Kıbrıs Cumhuriyeti’nin statüsü belirlenmiştir.
55
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti - Lefkoşe Andlaşmaları 17 tane olup, en önemlileri; * Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kurulmasına Dair And-laşma, * İttifak Andlaşması, * Garanti Andlaşması’dır. - Bu andlaşmalar ile bunlara bağlı olarak oluşturulan Anayasa Kıbrıs Cumhuriyeti’nin hukuksal statüsünü belirler.
56
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti - Bu çerçevede Kıbrıs Cumhuriyeti; * İki toplum üzerine oturtulan, * Türkiye, İngiltere ve Yunanistan’ın garantör-lüğü altına konan, * Yetkileri kısıtlı bir devlet örneğidir.
57
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti - Bu andlaşmalar ve anayasal düzen devletin egemenliğine içte ve dışta bazı sınırlamalar getirmektedir: * İçte; Cumhurbaşkanı ve yardımcısının durumu, dilleri, bayrağı gibi konular, * Dışta; hiçbir devletle birleşmemesi; Yunanistan ve Türkiye’ye en çok gözetilen ulus muamelesi yapma zorunluluğu; askeri gücün 2000 kişi ile sınırlı olması ve ayrıca 650 Türk, 950 Yunan askeri bulundurma zorunluluğu gibi.
58
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti - Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bu durumu; * 1963’de Rumların Türklere karşı başlattığı kanlı eylemler, * 1974’de Sampson darbesi ile Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması isteği sonucunda bozulmuş, * 1974’de Türkiye’nin Kıbrıs harekatını yapmasına neden olmuş ve fiilen Kıbrıs Cumhuriyeti ortadan kalkmıştır.
59
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti 1974 Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında; yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti kurulmuş, yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edilmiştir.
60
Kendine Özgü (Sui Generis) Statüye Sahip Devletler
Kıbrıs Cumhuriyeti - Bugün, Türkiye 1960 statüsünün sona erdiğini kabul etmekte, ama güneyde mevcut Rum Yönetimi ise, Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kendisi temsil ettiğini iddia etmektedir. - KKTC’nin statüsü Kıbrıs Türk halkı ve Türkiye için varlığını korumaktadır.
61
Devlet Türleri - Vasal devlet: Dış ilişkileri bağlı olduğu devlet tarafından yönetlir: Osmanlı döneminde Mısır - Koruma altında devlet: Vasal devlet gibidir. Bağımsız bir devlet veya özerk bir ülke anlaşma ile bir devletin egemenliği/koruması altına girer: Tunus (1881’de Fransa’nın koruması), İngiltere’nin Mısır üzerindeki koruması (1914) - Ortak yönetim altında devlet: - Vekaletle yönetilen devlet (Manda): I. Dünya Savaşı sonunda 1919 Versailles Anlaşması ve Milletler Cemiyeti Anlaşması ile ortaya çıkmıştır. Ör: Osmanlı’dan ayrılan Arap Yarımadsı ülkelerinin Batılı devletlerin mandasına alınması - Vesayet Altındaki ülkeler: BM Andlaşması ürünü: Bağımsızlığını kazanmamış devletlerin bağımsızlıklarını kazanana kadar başka devletçe yönetilmesi -
62
Çağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.