BİLANÇO HESAPLARINDAN MALİ DURAN VARLIK HESAPLARININ İŞLEYİŞİ

... konulu sunumlar: "BİLANÇO HESAPLARINDAN MALİ DURAN VARLIK HESAPLARININ İŞLEYİŞİ"— Sunum transkripti:

1 BİLANÇO HESAPLARINDAN MALİ DURAN VARLIK HESAPLARININ İŞLEYİŞİ

2 GİRİŞ Ana başlıklar: Ticari Alacaklar Mali duran varlıklar Bağlı menkul kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar İştiraklerdeki yatırımların muhasebeleştirilmesi

3 DURAN VARLIKLAR Duran varlıklar grubu; bir yıldan daha uzun süre ile işletmede yararlanılacak olan ve gelecek hesap dönemi içinde paraya dönüştürülmesi veya tüketilmesi öngörülmeyen varlıkları kapsar. 22 TİCARİ ALACAKLAR 23 DİĞER ALACAKLAR 24 MALİ DURAN VARLIKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 DİĞER DURAN VARLIKLAR

4 TİCARİ ALACAKLAR 220 ALICILAR 221 ALACAK SENETLERİ 222 ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-) 226 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR 229 ŞÜPHELİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-) Bu hesap grubunda yer alan hesapların özellikleri, vade dışında 12 Ticari Alacaklar grubu ile aynıdır. Bu grupta bulunan alacaklardan, vadesi bir yılın altına düşenler 12 grubunda bulunan aynı adlı hesaba aktarılır.

5 ÖRNEK Vadesi bir yıldan uzun olduğu için 220 Alıcılar hesabında izlenmekte olan ’ tl lik bir alacak için vadesi bir yılın altına düştüğünde yapılacak kayıt aşağıdaki gibidir. / 120 ALICILAR HS 220 ALICILAR HS Uzun vadeli alacağın kısa vadeli hesaba aktarılması

6 DİĞER ALACAKLAR 231 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 232 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 233 BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR 235 PERSONELDEN ALACAKLAR 236 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR 237 DİĞER ALACAK SENETLERI REESKONTU (-) 239 ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR KARŞILIĞI (-) Bu hesap grubunda yer alan hesapların özellikleri, vade dışında 13 grubu ile aynıdır. Bu grupta bulunan alacaklardan vadesi bir yılın altına düşenler 13 grubunda bulunan aynı adlı hesaba aktarılır.

7 24 MALİ DURAN VARLIKLAR İşletmeler riski dağıtmak, işbirliği oluşturmak, uzun vadede gelir elde etmek veya yönetimlerinde söz sahibi olmak gibi amaçlarla devlet veya başka işletmelerin çıkarttığı menkul kıymetlere kısa vadede ihtiyaç duymayacakları fonlarını yatırabilirler. Sözkonusu yatırımlar 12 aydan daha uzun vadeli beklentilerle yapılırsa, yatırım konusu menkul kıymetler bu hesap grubunda izlenir. 240- BAĞLI MENKUL KIYMETLER 241- BAĞLI MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 242- İŞTİRAKLER 243- İŞTİRAKLER SERMAYE TAAHHÜTLERi (-) 244- İŞTİRAKLER SERMAYE PAYLARı DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 245- BAĞLI ORTAKLIKLAR 246- BAĞLI ORTAKLIKLARA SERMAYE TAAHHÜTLERi (-) 247- BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE PAYLARı DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 248- DiĞER MALİ DURAN VARLIKLAR 249- DiĞER MALİ DURAN VARLIKLAR KARŞILIĞI (-)

8 240 BAĞLI MENKUL KIYMETLER
Bir işletmenin sermaye payının % 10 dan daha az oranını temsil eden hisse senetleri ile, hangi nedenle olursa olsun, uzun vadeli olarak elde tutulacak diğer menkul kıymetlerin izlendiği hesaptır. Menkul kıymet satın alındığında hesaba borç, satıldığında alacak kaydı yapılır.

9 ÖRNEK 1- ABC Anonim Şirketi, XYZ Anonim Şirketinin çıkarmış olduğu 2 yıl vadeli tahvillerden TL' lik satın almıştır. Tahvillerin paraya çevrilmesi için vade sonunun beklenileceği düşünülmektedir. / 240 BAĞLI MEN.KIY.HS XYZ A.Ş' nin Tahvilleri KASA HS Uzun vadeli tahvil alışı

10 ÖRNEK 2- ABC Anonim Şirketi, sermayesi TL olan X Anonim Şirketinin çıkardığı hisse senetlerinden nominal tutarlar toplamı TL olan kısmını TL ödeyerek satın almıştır. Hisse senetlerini alış amacı yönetimde söz sahibi olmak ve uzun vadeli yatırım yapmaktır. / 240 BAĞLI MEN.KIY.HS X A.Ş' nin Hisse Senetleri 100 KASA HS Uzun dönemli hisse senedi alımı

11 241- BAĞLI MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)
Bağlı menkul kıymetlerin borsa veya piyasa değerlerinde önemli ölçüde ve sürekli olarak değer azalması olduğu tespit edildiğinde; ortaya çıkacak zararların karşılanması amacı ile ayrılması gereken karşılıkların izlendiği aktif düzenleyici hesaptır. Bağlı Menkul kıymetlerde ortaya çıkan değer azalış tutarı, 654 Karşılık Giderleri hesabına borç, bu hesaba alacak kaydedilir. Karşılık kaydı yapılan menkul kıymet elden çıkarıldığında veya değer düsüklüğünün ortadan kalkması halinde kaydedilen karşılık tutarı kadar bu hesap borçlandırılırken 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar hesabı alacaklandırılır.

12 ÖRNEK 1- X işletmesi, bağlı menkul kıymetinde izlediği Y AŞ'nin hisse senetlerinin dönem sonunda borsa rayiç bedelinin TL olduğunu tespit etmiştir. Bu hisse senetlerinin alış değeri TL'dir. /12/ 654 KARŞILIK GİDERLERİ 241 BAĞLI MEN.KIY.D. DÜŞ. KARŞ. HS B. Men. kıy .değ .düş. karşılığı /

13 2- İzleyen yıl hisse senetlerinin satılmasına karar veriliyor
ÖRNEK 2- İzleyen yıl hisse senetlerinin satılmasına karar veriliyor /12/ 110 HİSSE SENETLERİ 241 BAĞLI MEN.KIY.D. DÜŞ. KARŞ. HS 240 BAĞLI MEN.KIY. HS 119 MENKUL KIYMETLER DEĞ. DÜŞ. KARŞ. HS Bağlı menkul kıymetin gelecek yıl satılmasına karar verildi. /

14 2. Daha sonra söz konusu hisse senetleri 850.000 TL den satılmıştır.
KONUSU KALMAYAN KARŞILIKLAR İLE İLGİLİ ÖRNEK 1- İşletmenin dönem içerisinde aldığı hisse senetlerinin toplam alış değeri TL dir. Dönem sonunda bu hisse senetlerinin borsa rayici ise TL dir. Değer düşüklüğü için karşılık ayrılması uygun görülmüştür. 2. Daha sonra söz konusu hisse senetleri TL den satılmıştır. / BORÇ ALACAK 654 KARŞILIK GİD.HS 241 BAĞLI MEN.KIY.D. DÜŞ. KARŞ. HS Değer düşüklüğü kaydı / 100 KASA HS 240 BAĞLI MEN.KIY.HS 645 MEN.KIY.SAT.KAR.HS Menkul kıymet satışı / 241 BAĞLI MEN.KIY.D. DÜŞ. KARŞ. HS 50000 644 KONUSU KAL.KAR.HS Daha önce ayrılan karşılığın iptali / Görüldüğü gibi son kayıtta daha önce 654 KARŞILIK GİD.HS yazılan zararı kapatacak şekilde 644 KONUSU KAL.KAR.HS na kar yazılır.

15 İŞTİRAKLER VE BAĞLI ORTAKLIKLARA İLİŞKİN HESAPLAR
Bir işletmenin yönetimine katılmak amacıyla % arasında sermayesini temsil edecek hisse senetleri satın alınır ise sözkonusu yatırım iştirak sayılır. Bir işletmenin doğrudan veya dolaylı olarak % 50'den fazla sermayesine, ya da yönetimin çogunluğunu seçme hakkına sahip olduğu yatırım bağlı ortaklık sayılır. İŞTİRAKLER BAĞLI ORTAKLIKLAR 242- İŞTİRAKLER 245- BAĞLI ORTAKLIKLAR 243- İŞTİRAKLER SERMAYE TAAHHÜTLERi (-) 246- BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE TAAHHÜTLERi (-) 244- İŞTİRAKLER SERMAYE PAYLARı DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 247- BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE PAYLARI DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)

16 İŞTİRAKLER 242- İŞTİRAKLER İştirak amacı ile satın alınan veya satın alınması taahhüt edilen hisse senetleri bu hesaba borç, satıldığında ise alacak kaydedilir. 243- İŞTİRAKLERE SERMAYE TAAHHÜTLERİ (-) İştiraklerle ilgili sermaye taahhütlerinin izlendigi aktif düzenleyici hesaptır. İştirak amacıyla sermaye taahhüdünde bulunulduğunda hesaba alacak, taahhüt yerine getirildiginde de borç kaydı yapılır.

17 ÖRNEK 1- ABC işletmesi, TL ile yeni kurulan X anonim şirketinin sermaye payına, %20 oranında ortak olmaya karar vermiştir. Sermaye payına karşılık TL nakit vermiştir. Geri kalan kısmı taahhüt etmiştir. / 242 İŞTİRAKLER HS 242.01X A.Ş 243 İŞTİRAKLER SER. TAH.HS 100 KASA HS X işletmesine %20 oranında ortaklık kaydı

18 ÖRNEK 2- Taahhüt edilen sermaye için işletmenin bankadaki hesabından ödemede bulunulmuştur. / 243 İŞTİRAKLER SER. TAH.HS 102 BANKALAR HS Taahhüdün yerine getirilmesi

19 244- İŞTİRAKLER SERMAYE PAYLARl DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)
İştirak paylarının borsa veya piyasa değerinde sürekli ya da önemli ölçüde meydana gelen azalmalarının izlendiği hesaptır. Ayrılması kararlaştırılan değer azalma karşılıkları bu hesaba alacak ve "654- Karşılık Giderleri Hesabına" borç kaydedilir. Karşılık ayrılmış olan iştirak payı elden çıkartıldığında veya değer düşüklüğünün gerçekleşmemesi halinde ise bu hesaba borç ve "644- Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabına" (gelir hesabı) alacak kaydedilir.

20 ÖRNEK 1- ABC şirketi, iştiraklerinden olan X şirketinin hisse senetlerini dönem içinde toplam TL ye almıştır. Dönem sonunda X şirketinin hisse senetlerinin borsadaki değerinin toplam TL olduğu tespit edilmiştir. /12/ 654 KARŞILIK GİDERLERİ 244 İŞTİRAK. SER .DEĞ. DÜŞ. KARŞ. HS İştiraklerin değ .düş. karşılığı /

21 BAĞLI ORTAKLIKLAR 245- BAĞLI ORTAKLIKLAR Bağlı ortaklık için sermaye taahhüdünde bulunulduğunda veya hisse senedi edinildiğinde hesaba borç, ortaklık paylarının elden çıkarılmasıyla alacak kaydedilir. 246- BAĞLI ORTAKLIKLAR SERMAYE TAAHHÜTLERİ (-) Bağlı ortaklık için sermaye taahhüdünde bulunulduğunda "245­Bağlı Ortaklıklar Hesabı" karşılığında bu hesaba alacak, taahhüt yerine getirildikçe de hesaba borç kaydedilir.

22 ÖRNEK 1- ABC işletmesi, TL ile yeni kurulan X anonim şirketinin sermaye payına, %60 oranında ortak olmaya karar vermiştir. Sermaye payına karşılık TL nakit vermiştir. Geri kalan kısmı taahhüt etmiştir. / 245 BAĞLI ORTAKLIKLAR HS 245.01X A.Ş 246 BAĞLI ORT. SER. TAH.HS 100 KASA HS Bağlı ortaklık kaydı

23 ÖRNEK 2- Taahhüt edilen sermaye için bir ay vadeli bir çek keşide edilmiştir. / 246 BAĞLI ORT. SER. TAH.HS 103 VER. ÇEK. VE ÖD. EM. HS Taahhüdün yerine getirilmesi

24 İŞTİRAKLERDEKİ VE BAĞLI ORT. YATIRIMLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
İştirak ve Bağlı Ortaklıklara yapılan yatırımların değerlemesinde farklı yöntemler kullanılabilir. Bunlardan “maliyet veya piyasa değerinden düşük olanla değerleme” ve TMS 28 in öngördüğü “özkaynak yöntemi ile değerleme” yöntemlerinden bahsedilecektir.

25 Maliyet veya Piyasa Değerinden düşük olanla değerleme
İŞTİRAKLERDEKİ YATIRIMLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Maliyet veya Piyasa Değerinden düşük olanla değerleme Bu yöntemde iştirak önce maliyet değeri ile muhasebeleştirilir. İştirak kar payları tahsil edildiğinde kar yazılır, iştirak şirketin dağıtmadığı karlarla ilgili olarak herhangi bir kayıt yapılmaz. Hisse senedi çıkaran şirketlere iştirak edilmesi durumunda hisse senetlerinin piyasa değeri, hisse senetlerinin alış değerinin altına inerse,fark için karşılık ayrılır. Hisse senedi çıkarmayan iştirakin zarar etmesi halinde zarardan işletmeye düşen pay içinde karşılık ayrılarak iştirakteki sermaye payının değeri bilanço günündeki değerine eşitlenir.

26 ÖRNEK İşletmenin iştiraki olan bir şirketten 2013 yılı kar payının TL olduğu ve bunun banka hesabına yatırıldığı belirtiliyor. / 102 BANKALAR HS 640 İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ HS Kar payının gelir olarak kaydedilmesi /

27 ÖRNEK Mali duran varlıklarını maliyet ve piyasa değerinden düşük olanıyla değerleme yöntemine göre değerleyen bir isletme bağlı ortaklık niteliği taşımak üzere, hisse senedi çıkarmamış olan başka bir işletmenin sermayesinin %60 ına denk gelen TL’lik kısmı satın alıyor. / 245 BAĞLI ORTAKLIKLAR HS 245.01X A.Ş 100 KASA HS Bağlı ortaklık kaydı

28 ÖRNEK 2-İşletmenin bağlı ortaklığı durumundaki şirket muhasebe dönemini TL zararla kapatıyor. /12/ 654 KARŞILIK GİDERLERİ 247 BAĞ. ORTKL. SER .DEĞ. DÜŞ. KARŞ. HS Bağlı ortaklık değ .düş. karşılığı / Maliyet Bedeli Yöntemi ile Değerlemede iştirak edilen işletmenin dağıtılmayan kar veya zararlarından işletmenin payına düşen miktar için herhangi bir işlem yapılmaz. Bu nedenle bağlı ortaklığın zararı için herhangi bir muhasebe kaydı yapılmayacaktır.

29 ÖRNEK 3- İşletmenin bir iştiraki sermayesini geçmiş dönem karlarından ve yedeklerinden (dağıtılmayan kar paylarından) karşılamak suretiyle artırıyor ve çıkardığı hisse senetlerini ortaklarına bedelsiz olarak dağıtıyor. İşletmenin hesabına TL değerinde hisse senedi düşüyor. / 242 İŞTİRAKLER HS 242.01X A.Ş 649 DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR HS İşletme hesabına bedelsiz hisse senedi kaydı

30 ÖRNEK Bu yöntemde iştirak payı maliyet bedeli üzerinden muhasebeleştirilir. İştirak kar payları tahsil edildiğinde kar yazılır, iştirak şirketinin dağıtmadığı karlarla ilgili kayıt yapılmaz. Hisse senedi çıkartan şirketlere iştirak edilmesi durumunda hisse senetlerinin Pazar değeri, alış değerinin altına inerse; fark için karşılık ayrılır. Pazar değeri alış değerinin üstüne çıktığında ise muhasebe kaydı yapılmaz. Hisse senedi çıkartmayan iştirakin zarar etmesi halinde zarardan işletmeye düşen pay için de karşılık ayrılarak iştirakteki sermaye payının değeri bilanço günündeki değerine eşit olur.

31 ÖRNEK 4- İşletme TL. ödeyerek hisse senedi çıkartmış bir şirkete iştirak ediyor. / 242 İŞTİRAKLER HS 242.01X A.Ş 100 KASA HS iştirak kaydı 5- Yıl sonunda iştirakin hisse senetlerinin piyasa değeri TL’ye geriliyor. 654 KARŞILIK GİDERLERİ HS 244 İŞTİRAKLER SERMAYE PAYLARI DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI

32 İŞTİRAKLERDEKİ YATIRIMLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Özkaynak Yöntemi, Bu yöntemde iştirak önce maliyet bedeli ile muhasebeleştirilir. Daha sonra bu tutar, yatırım yapılan ortaklığın öz kaynağından yatırımcının payına düşen kısmı gösterecek şekilde, artırılır veya azaltılır. Bu işlem yapılırken, ana ortaklığın payına düşen net kar veya zarar gelir tablosunda, diğer özkaynak kalemlerindeki artışlar ise niteliklerine göre sermaye yedeklerinin ilgili hesabında gösterilir. Yatırım yapılan ortaklıktan alınan kâr payları iştirak tutarından düşülür.

33 İŞTİRAKLERDEKİ YATIRIMLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Özkaynak Yöntemi, İşletmenin payına düşen net kar ya da zarar, 242 İŞTİRAKLER veya 245 B. ORTAKLIKLAR hesabı karşılığında gelir tablosu hesaplarına alınır. Elde edilen kar payının dağıtılması 242 İŞTİRAKLER veya 245 B. ORTAKLIKLAR hesabına alacak yazılarak iştirakin değeri azaltılır.

34 ÖRNEK 1-ABC işletmesi, TL ile yeni kurulan X anonim şirketinin sermaye payına, %20 oranında ortak olmaya karar vermiştir. Sermaye payına karşılık gelen değeri nakit vermiştir. / 242 İŞTİRAKLER HS 242.01X A.Ş 100 KASA HS X işletmesine %20 oranında ortaklık kaydı

35 2- İştirak yıl sonunda 20.000 TL kar açıklamıştır.
ÖRNEK 2- İştirak yıl sonunda TL kar açıklamıştır. / 242 İŞTİRAKLER HS 242.01X A.Ş 649 DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR 20.000x 0.20= 4000 İştirakin net karından düşen pay

36 3- İştirak ikinci yıl sonunda 5.000 TL zarar açıklamıştır.
ÖRNEK 3- İştirak ikinci yıl sonunda TL zarar açıklamıştır. / 659 DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR 1.000 242 İŞTİRAKLER HS 242.01X A.Ş 5.000x 0.20= 1000 İştirakin zararından düşen pay

37 4- İştirak üçüncü yıl sonunda 18.000 TL kar açıklamıştır.
ÖRNEK 4- İştirak üçüncü yıl sonunda TL kar açıklamıştır. / 242 İŞTİRAKLER HS 242.01X A.Ş 649 DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR 18.000x 0.20= 3600 İştirakin net karından düşen pay

38 ÖRNEK 5- Üçüncü yıl sonunda elde edilen karın %80 i , önceki dönem zararı indirildikten sonra ortaklara dağıtılmıştır. Dönem karı – Geçmiş dönem zararı= Kalan =13000 Dağıtılacak kar 13000x0,8= İşletmenin payına düşen kar 10.400x0.2=2080 / 100 KASA HS 242 İŞTİRAKLER HS 242.01X A.Ş Kar dağıtımında düşülen pay

39 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI
Bu grupta bulunan hesaplarda, cari dönemde ortaya çıkan ancak gelecek faaliyet döneminden sonra ki yıllara ait olan giderler ile cari faaliyet yılına ait olan ancak gelecek bir yıldan sonra tahsil edilebilecek gelirler izlenir. Bu grupta aşağıdaki hesaplar bulunur: 280 GELECEK YILLARA AIT GIDERLER 281 GELIR TAHAKKUKLARI

40 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER
Bu dönemde ödenen ancak gelecek yıllara ait olan giderlerin izlendiği hesaptır. Bilanço gününde, bu hesapta bulunan ve gelecek faaliyet dönemi içinde gidere dönüşecek olan tutarlar bu hesabın alacağına, 180 Gelecek Aylara Ait Giderler hesabının borcuna kaydedilerek dönen varlıklara aktarılırlar. Böylelikle, bu hesapta bir yıldan daha uzun sürede gidere dönüşecek tutarların izlenmesi sağlanır.

41 ÖRNEK İşletmenin yönetim işlerinde kullandığı binanın 36 aylık kirası olarak TL bankadan ödenmiştir. Söz konusu tutarın 6.000’TL lik kısmı cari yıla, ’TL lik kısmı sonraki yıla, kalan kısmı ise daha sonraki yıllara aittir. Bu işlem aşağıdaki yaklaşımlardan biri ile kaydedilebilir.

42 ÖRNEK Yaklaşım: Ödeme anında tamamının gider yazılması: 770 GENEL YÖNETIM GIDERLERI HS 102 BANKALAR HS Ödenen kira giderinin kaydı Dönem içinde yukarıdaki kayıt yapıldığında, dönem sonu envanter işlemleri sırasında dönem aktarma kaydının aşağıdaki gibi yapılması gerekir. 280 GELECEK YILLARA AIT GIDERLER HS 180 GELECEK AYLARA AIT GIDERLER HS 770 GENEL YÖNETIM GIDERLERI Kira gideri dönem aktarımı

43 ÖRNEK 2. Yaklaşım: Dönem ayrımının ilk kayıt anında yapılması: 280 GELECEK YILLARA AIT GIDERLER HS 180 GELECEK AYLARA AIT GIDERLER HS 770 GENEL YÖNETIM GIDERLERI HS 102 BANKALAR HS Ödenen kira giderinin kaydı Gider ödemesi anında yukarıda ki kayıt yapıldığında dönem sonunda herhangi bir kayıt gerekmez.

44 ÖRNEK Dönem ayrım kaydı
3. Yaklaşım: Ödeme anında tamamının 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler hesabına kaydedilmesi: 280 GELECEK YILLARA AIT GIDERLER HS 102 BANKALAR HS Ödenen peşin kiranın kaydı Dönem içinde yukarıdaki kayıt yapıldığında, dönem sonu envanteri işlemleri sırasında aşağıdaki maddenin yapılması gerekir. 180 GELECEK AYLARA AIT GIDERLER HS 770 GENEL YÖNETIM GIDERLERI HS 280 GELECEK YILLARA AITGIDERLER Dönem ayrım kaydı

45 281 GELIR TAHAKKUKLARI Üçüncü kişilerden tahsili veya bunlar hesabına kesin borç kaydı bir yıl veya daha sonraki yıllarda yapılacak gelirlerin cari döneme ait olanlarının izlendiği hesaptır. Hesap dönemi sonunda, cari döneme ait kısımları hesaplanan gelirler, ilgili gelir hesabı karşılığında bu hesaba borç kaydı yapılır. Sonraki hesap dönemlerinde gelir kesinleştiğinde bu hesaba alacak, ilgili cari (üçüncü kişi) hesaplara borç kaydedilir.

46 ÖRNEK İşletme, aktifine kayıtlı bulunan mağazasını 1 Temmuz’da, yıllığı ’TL ye kiraya vermiştir. Yapılan anlaşmaya göre kira ödemesi toplu olarak ikinci yılın sonunda yapılacaktır. Bu işlem aşağıdaki gibi kaydedilir. Cari yıl sonunda: 281 GELIR TAHAKKUKLARI HS 649 DIGER OLAGAN GELIR VE KÂRLAR HS 6.000 Kira tahakkuku

47 ÖRNEK İzleyen yıl sonunda:
181 GELIR TAHAKKUKLARI HS 649 DIGER OLAGAN GELIR VE KÂRLAR HS 281 GELIR TAHAKKUKLARI HS Kira tahakkuku ve dönen varlık hesabına aktarma İki yıl dolup kiranın tahsil edilmesi: 100 KASA HS 649 DIGER OLAGAN GELIR VE KÂRLAR HS 181 GELIR TAHAKKUKLARI HS Kira tahsili

48 Aşağıdaki varlıklardan hangisi mali duran varlıklar kapsamına girmez?
Alıştırmalar Aşağıdaki varlıklardan hangisi mali duran varlıklar kapsamına girmez? stoklar bağlı menkul kıymetler bağlı ortaklıklar iştirakler ** Doğru cevap şıkkıdır.**

49 Alıştırmalar Bağlı ortaklık için sermaye taahhüdünde bulunulduğunda muhasebe kaydı nasıl yapılmalıdır? 242 İştirakler Hesabı borçlanır, 243 İştirakler Seramaye Taahüdü Hesabı alacaklanır. 243 İştirakler Seramaye Taahüdü Hesabı borçlanır, 243 İştirakler Hesabı alacaklanır. 245 Bağlı Ortaklıklar Hesabı borçlanır, 245 Bağlı Ortaklıklar Seramaye Taahüdü Hesabı alacaklanır. 246 Bağlı Ortaklıklar Seramaye Taahüdü Hesabı borçlanır, 246 Bağlı Ortaklıklar Hesabı alacaklanır. ** Doğru cevap şıkkıdır.**

50 Alıştırmalar İşletmenin bir başka işletmeye yatırım amacıyla %10 - %50 arası ortak olması durumunda bu işletme için nedir? 242 İştirak 246 Bağlı Ortaklık 250 Arazi ve Arsalar 110 Hisse Senetleri ** Doğru cevap şıkkıdır.**

51 Ortalama Maliyet Yöntemi Özkaynak Yöntemi Maliyet Bedeli yöntemi
Alıştırmalar Hangi değerleme yönteminde iştirak önce maliyet bedeli ile muhasebeleştirilir. Daha sonra bu tutar, yatırım yapılan ortaklığın öz kaynağından yatırımcının payına düşen kısmı gösterecek şekilde, artırılır veya azaltılır. Ortalama Maliyet Yöntemi Özkaynak Yöntemi Maliyet Bedeli yöntemi Son giren ilk Çıkar Yönemi ** Doğru cevap şıkkıdır.**