Hazırlayan; Yusuf Öztürk Kerim Haydar Taşcı

... konulu sunumlar: "Hazırlayan; Yusuf Öztürk Kerim Haydar Taşcı"— Sunum transkripti:

1 Hazırlayan; Yusuf Öztürk Kerim Haydar Taşcı
AĞ SİSTEMLERİ HAKKINDA HERŞEY Hazırlayan; Yusuf Öztürk Kerim Haydar Taşcı

2 Ağ Nedir? Bilgisayar Ağları Temelleri
Bilgisayar, yazıcı, kamera ve faks gibi çeşitli cihazların mevcut kaynakları ortak kullanımına olanak sağlayan ve veri iletimi gerçekleştiren yapılara ağ (network) denir. Ağ bağlantısı aynı mekandaki cihazlar arasında gerçekleştirilebileceği gibi, şehirler, ülkeler ve kıtalar arası ağ bağlantıları da kurulabilir. Bilgisayar Ağlarının Faydaları ve Kullanım Amaçları Ağ bağlantıları haberleşme, dosya ve kaynak paylaşımı gibi çeşitli amaçlarla kullanılırlar. Zamandan ve maddi kaynaklardan tasarruf sağlar. Bilgisayar ağlarının kullanım amaçları şöyledir; Kaynak Paylaşımı: Yazıcı, tarayıcı ve sabit disk gibi cihazların ortak kullanımı için. Dosya ve Veri Paylaşımı: Ağa bağlı bir sunucuda tutulan dosya ya da verilerin ağdaki diğer cihazlara paylaşımı, yetki ve güvenlik sınırlılıklarının kontrolü için. Uygulama Paylaşımı: Ağa bağlı bir cihazdaki uygulamanın (yazılımın) diğer cihazlardan da erişilebilir olması için. Çok oyunculu oyunların oynanması için. Haberleşme: Çeşitli yazılımlar aracılığı ile sağlanan iletişim ve haberleşme olanakları için. Bir web sitesine erişmek, görüntülü yada sesli görüşme yapmak için.

3 Ağ Nedir? Bilgisayar Ağları Temelleri Ağ Türleri
Bilgisayar ağları türlerine göre intranet, extranet ve internet olmak üzere 3 sınıfa ayrılır. İntranet: Genellikler kurum ve şirket içerisinden kullanılan kapalı alan ağıdır. Extranet: Dışarıya yetki ve güvenlik kontrolü ile sınırlı bağlantısı ile intranet bağlantısı. İnternet: Bilgisayar ağlarının bir araya gelerek oluşturduğu dünyanın en büyük iletişim ve haberleşme ağı. Bilgisayar Ağları Temel Bileşenleri Bilgisayar ağları için gerekli temel bileşenler aşağıda açıklanmıştır. Ağ Kartı (nic): Ethernet kartı ismi ile bilinen ağ arayüz kartı (network interface card) cihazların ağ ile haberleşmesini sağlayan birimdir. Sunucu (server): Kullanım amacı özel yazılımlar (dosya, veri tabanı) barındıran ve ağda hizmet sağlayan bilgisayarlardır. İstemci (client): Sunucudan hizmet alan, ağ üzerinden iletişim ve haberleşme sağlayan cihazlar.

4 Ağ Nedir? Bilgisayar Ağları Temelleri Ağ Türleri - Veri İletimi
Verinin bir noktadan diğer bir noktaya taşınması işlemine veri iletimi denir. Bilgisayar ağları üzerinden veri iletimi dijital olmakla birlikte analog, ışıkla ve ses dalgalarıyla veri iletimi kullanan sistemlerde mevcuttur. Paralel ve seri olmak üzere 2 temel veri iletim sürü vardır. Paralel Veri İletimi Verinin 8 bitlik paketler halinde 8 hatlı bir yol üzerinden iletildiği türdür. Seri Veri İletimi Verinin bit bit olmak üzere ve tek hatlı bir yol üzerinden iletildiği türdür. Asenkron Seri İletim: Veri gönderilirken, verinin başına başlangıç biti ve sonuna bitiş biti ekleyerek iletim yapılır. Başlangıç biti 0, bitiş biti 1 değerindedir. Senkron Seri İletim: Başlangıç ve bitiş biti olmadan, saat sinyali ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilen seri iletim türü. Eşlik Biti: İkilik tabandaki verinin tek ya da çift olması durumuna göre verinin kontrolünü sağlayan kontrol bitidir. Bandwidth: Veri iletim hattının veri taşıma kapasitesine bant genişliği (bandwidth) denir.

5 Ağ Nedir? Bilgisayar Ağları Temelleri Ağ Türleri - Veri İletim Tipleri
Veri iletimi baseband ve broadband olmak üzere 2 tipte gerçekleştirilir. Baseband: Tek bir sinyal ile veri iletimi sağlayan iletim tipi baseband olarak adlandırılır. Broadband: Farklı frekanslara sahip birden çok sinyal ile veri iletimi sağlayan tip broadband olarak adlandırılır. Veri İletim Yöntemleri Tek yönlü, yarı çift yönlü ve çift yönlü olmak üzere yönlerine göre 3 çeşit veri iletim yöntemi mevcuttur. Simplex: Tek yönlü veri iletimi simlex olarak adlandırılır. Televizyon kumandası tek yönlü veri iletimi örneğidir. Half-Duplex: Yarı çift yönlü veri iletiminde iki yönlü iletişim gerçekleşir ancak aynı anda gerçekleşmez. Telsizler yarı çift yönlü veri iletiminin örneğidir. Full-Duplex: Çift yönlü veri iletiminin aynı anda da mümkün olduğu yöntemdir. Telefonlar çift yönlü iletişimin örneğidir.

6 Ağ Nedir? Bilgisayar Ağları Temelleri Ağ Türleri - Ağ Kabloları
Ağ bağlantısı yapmak ve veri iletimini gerçekleştirmek üzere kullanılan ağ kabloları aşağıda açıklanmıştır. Koaksiyel Kablo Eş eksenli de denilen, çoklu ortam verilerinin iletiminde ve bilgisayar ağlarında kullanılan bakır kablo çeşididir. Çift Burgulu Kablolar (TP) Günümüzde bilgisayar ağları için yaygın kullanıma sahip kablo türü çift burgulu (twisted pair-TP) kablolardır. Çift burgulu kablolar üretim ve koruma özelliklerine göre 4 sınıfa ayrılır.

7 Ağ Nedir? Bilgisayar Ağları Temelleri Ağ Türleri - Ağ Kabloları
UTP – Unshielded Twisted Pair (Korumasız Çift Burgulu Kablo) Çift burgulu kablolar içerisinde en yaygın kullanıma sahip kablo korumasız çift burgulu kablodur. 100 metreye kadar veri iletimi için kullanılan ve herhangi bir koruma tedbiri olmayan çift burgulu kablo türüdür. STP – Shielded Twisted Pair (Korumalı Çift Burgulu Kablo) Dış plastik koruyucunun altında metal bir örgü yardımı ile dış etkenlerden korumayı sağlayan çift burgulu kablo türüdür. FTP – Foiled Twisted Pair (Folyolu Çift Burgulu Kablo) Dış plastik koruyucunun altındaki metal bir kılıf ile dış etkenlerden korunmayı sağlayan çift burgulu kablo türüdür. Elektromanyetik etkiye karşı STP kadar korunaklı olmasa da önemli ölçüde etkiyi azaltabilir. S/FTP – Shielded / Foiled Twisted Pair (Korumalı ve Folyolu Çift Burgulu) Daha fazla koruma sağlamak amacı ile STP ve FTP korumasının birlikte kullanıldığı çift burgulu kablo türüdür. Çift burgulu kablolar veri iletim kapasitesi, frekansı ve sarmal sayısına göre çeşitli sınıflara ayrılır. Category olarak adlandırılan çift burgulu kablo sınıfları Cat (cat5, cat6 gibi) kısaltması ile kullanılır. Aşağıdaki tabloda çift burgulu kablo sınıfları gösterilmektedir.

8 Ağ Nedir? Bilgisayar Ağları Temelleri Ağ Türleri - Ağ Kabloları - Fiber Optik Kablo
Fiber optik kablolar dijital veriyi ışık kırılması kuralına göre cam madde üzerinde ileten kablo türüdür. Hat üzerinden farklı açılarla veri iletimine olanak sağladığı ve ışık ile iletim yaptığı için bant genişliği yani veri iletim hızı yüksektir. Geniş bilgisayar ağları için genellikle fiber optik kablo kullanılır. Fiber optik kablo kullanımının avantajları Yüksek iletim hızı ve bant genişliği Uzak mesafelere veri iletiminde yüksek verimlilik Elektromanyetik alanlardan etkilenmeme Güvenli veri iletimi. Fiber optik kablo kullanımının dezavantajları Yüksek maliyet Uzmanlık gerektiren işçilik Zahmetli altyapı süreci

9 Ağ (Network) Nedir? Ağ birbirine kablolarla bağlanmış sunucu, yazıcı, bilgisayar, modem gibi birçok haberleşme ekipmanının en ekonomik ve verimli yoldan kullanılmasıdır. Ağ insanların bireysel değil, ortak çalışmalarını sağlar. Ağ, veri, yazılım ve ekipman paylaşımıdır. Küçük bir ağ iki bilgisayardan oluşabileceği gibi, büyük bir ağ binlerce bilgisayar, fax-modem, cd-rom sürücü, yazıcı ve bunun gibi ekipmanlardan oluşabilir. Neden Ağa gereksinim duyulur? Ağ zaman ve para kazancı sağlar. Basari için isletmenin sadece ofis içinde değil, tüm dünya ile haberleşmesi gerekir. Paylaşım söz konusu olduğundan donanım tüm personel tarafından kullanılabilir, her bir birey için ekstra yazıcı, modem, disk ünitesi gerekmez. Internet erişimi de bir ağ üzerinde paylaştırılabilir.  Ağ Nasıl Çalışır? Ethernet en genel ağ sistemidir. Ethernet Standardlarıyla birlikte gelmiştir. Ethernet ağından gönderilen tüm mesajlar diğer bir ekipmanın alabileceği standart kodlardan oluşur. İlk olarak XEROX tarafından bulunmuş ve daha sonra DEC, Intel ve XEROX tarafından formüle edilip belirli metotları kullanıp saniyede 10 Mbit veri transfer edebilen bir sistem olarak ortaya çıkmıştır.

10 Kablosuz Ağ Standartları
Kablosuz ağ standartları 1997 yılından itibaren Elektrik-Elektronik Mühendisleri Enstitüsü, IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers), tarafından geliştirilmeye başlanmıştır. Geliştirilen bu standardın genel adı IEEE ’dir standardı kablosuz yerel ağ, WLAN (Wireless Local Area Network ), üzerinden iletişim kurarken kullanılan kuralları temsil eder. IEEE 2,4 gHz frekansında çalışan, maksimum 75 metreyi kapsayan, 1-2 Mbps aralığında veri iletimi hızı sunan bu standardın teknolojik gelişmeler sonucunda yetersiz hale gelmesiyle, x adı verilen standartlar serisini geliştirmeye başlamıştır. Arada farklar olmasına rağmen temel olarak ailesi aynı iletişim kurallarını kullanır a, b, g ve yeni geliştirilen n bu standartlardan en çok kullanılanlardır.

11 Kablosuz Ağ Standartları 802.11a
standardının yetersiz hale gelmesiyle, 1999 yılında ortaya çıkan ilk geliştirilmiş sürümdür. Bu standart temelde ile benzer olmasına karşın 5 gHz frekansında çalışmaktadır. 54 Mbps veri iletim hızı sunan bu standart, açık alanlarda maksimum 100 metreyi kapsayacak şekilde çalışabilmektedir. 802.11a’yı diğer kablosuz ağ standartlarından ayıran temel avantajı daha fazla kapasiteye (throughput) destek vermesi ve daha fazla kanal kapasitesi olmasıdır, böylelikle daha fazla bant genişliği kullanımına olanak sağlamaktadır. Diğer standartların aksine a’nın 5 gHz frekasında çalışması bu standarda çeşitli avantajlar ve dezavantajlar sağlamıştır. Bu frekansta yayın yapmanın olumlu yanı, bluetooth, mikrodalga fırın ve kablosuz telefon gibi diğer elektronik cihazlarının farklı frekans aralığını kullanmasından dolayı kanal kapasitesi artar ve veri iletim hızı daha yüksek olur. Bununla birlikte 5 gHz frekansında yapılan yayınların, duvar gibi engeller tarafından daha fazla emilmesi nedeniyle 802.11a’nın kapalı alanlardaki kapsama alanı diğer standartlara göre daha düşüktür. Son olarak, bu teknoloji yüksek veri iletim hızına ihtiyaç duyan kullanıcılar ve video dağılım sistemlerinde aktif olarak kullanılmaktadır. Daha pahalı cihazlarda bulunmasına rağmen iş hayatında kurumsal kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir.

12 Kablosuz Ağ Standartları 802.11b
802.11b standardı a ile beraber 1999 yılında piyasaya sürülmüştür. Ancak a’ya göre çok daha kısa bir sürede yaygınlaşarak bütün dünyada kullanılmaya başlanmıştır b,  gibi 2.4 gHz frekans bandında çalışmakta ve 11 Mbps veri iletimi hızına çıkabilmektedir. İlk çıktığında b erişebildiği veri iletim hızının etkisiyle ethernet teknolojisine rakip hale gelmiş ve kablosuz ağ kullanımının yaygınlaşmasında büyük rol oynamıştır b’nin sağladığı en önemli avantaj kapsama alanı mesafesinin fazla olmasıdır. 2.4 Ghz frekansında yayın yapmasından dolayı kapalı alanlarda yaklaşık olarak 38 metre, açık alanlarda ise 150 metreyi aşacak şekilde alanı kapsayabilmektedir. Ayrıca maliyet açısından da diğer standartlara göre oldukça uygundur. Bununla birlikte bluetooth, mikrodalga fırın ve kablosuz telefon gibi farklı elektronik cihazlar ile aynı frekansta çalışmasından dolayı işaretler birbiriyle karışmaktadır. Bunun sonucunda veri iletim hızı ve bant genişliği 802.11a'ya göre daha düşüktür.  Sonuç olarak, b genellikle ofis ortamları, hastaneler, depolar ve fabrikalar gibi ortamlarda kullanılmaya oldukça uygundur. Özellikle konferans salonları, çalışma alanları ve kablo çekmenin tehlikeli olduğu noktalarda ağ bağlantısı sağlanması için uygun bir teknolojidir. Kısaca b, taşınabilirliğin gerekli olduğu ve orta hızlı ağ bağlantılarına ihtiyaç duyulan alanlarda kullanılır.

13 Kablosuz Ağ Standartları 802.11g
2003 yılında IEEE tarafından kablosuz ağ standartlarında geliştirilen 3. nesil teknolojidir b’de olduğu gibi 2.4 gHz frekansında çalışmaktadır g standardı temel olarak b standardının bir uzantısıdır, fakat veri iletim hızı ve kullanılan bant genişliğinde önemli ölçüde gelişme sağlanmıştır. Bu açıdan bakılırsa g için a ve b’nin daha etkin olduğu özelliklerinin birleştirilmiş hali olduğu söylenebilir. 802.11g’nin sahip olduğu en önemli özellik b ile ulaşılan kapsama alanını koruyarak, (açık alanlarda 38 metre, kapalı alanlarda 150 metre) veri iletim hızını ortalama 22 Mbps’a ulaştırmasıdır. Bu hız a’da olduğu gibi maksimum 54 Mbps’a ulaşabilmektedir.  Bu standardın zaman zaman b ile çalışan cihazlarla uyum sorunu yaşamasından dolayı kullanımı çok fazla yaygınlaşmamıştır. Bununla birlikte fiyatının b’den yüksek olması da tercih edilebilirliğini azaltmaktadır. Son olarak, yüksek hız gerektiren video ve çoklu ortam uygulamalarında hızı ve kapsadığı alanın genişliği nedeniyle g standardı oldukça uygundur.

14 Kablosuz Ağ Standartları 802.11n
Zaman içerisinde kullanıcı sayısının artması ve kullanıcıların farklı uygulamaları kullanmak istemesi daha fazla bant genişliği, daha fazla erişilebilirlik ve daha geniş kapsama alanı gibi talepleri artırmıştır. Bu amaçla IEEE 2003 yılından beri n standardını geliştirmek üzere çalışmaya başlamıştır n, Çoklu Giriş / Çoklu Çıkış, MIMO (Multiple Input / Multiple Output), adı verilen bir protokol sayesinde 2,4 GHz ve 5 GHz frekanslarının her ikisini de aynı anda kullanabilmektedir. MIMO teknolojisi, iletilecek bir bilginin parçalara ayrılıp farklı antenler üzerinden karşı tarafa gönderilmesini sağlar. Diğer standartlarla çalışan cihazlar bir anten üzerinden bir yayın yaparken, n teknolojisine sahip ağ cihazları gönderi tarafında 2 veya daha fazla yayın yaparken, alım tarafında birden fazla anten kullanırlar ve birden fazla alınan/gönderilen yayınları birleştirirler. Gönderilen veriler duvarlardan, kapılardan ve diğer eşyalardan yansıyarak ve farklı rotalar takip ederek alıcı antene farklı zamanlarda ve birden fazla kere varır. MIMO teknolojisi bu durumu kendi lehine kullanarak işaretin güçlenmesini ve daha uzaklara iletilmesini sağlar. 802.11n standardına göre veri iletim hızı ortalama 130 Mbps seviyelerinde olacaktır. Hatta teorik olarak bu hız 600 Mbps’ye kadar ulaşabilir ve kapsama alanı kapalı alanlarda 70 metre, açık alanlarda ise 250 metre kadar olabilir. Bu teknolojinin en önemli özelliklerinden birisi de eski standartlarla uyumlu bir şekilde çalışabilmesidir. Sonuç olarak, n henüz tam olarak tamamlanmamış bir standart olmasına rağmen vadettiği veri hızı, güvenilirlik ve olması beklenen yüksek fiyatı ile İnternet telefonu, müzik ve video yayını, IPTV gibi daha fazla bant genişliği isteyen uygulamalar için oldukça yeterli olacaktır.

15 Kablosuz Ağ Standartları Hız Tablosu

16 Ağ Mimarileri Nedir? Ağ mimarileri, ağa bağlı cihazların birbirleri ile iletişim yöntemlerini belirleyen tasarımlardır. Ağ üzerindeki cihazların iletişim yöntemine göre tasarlanmış çeşitli ağ mimarileri vardır. En yaygın kullanılan ağ mimarileri P2P ve client server mimarisi aşağıda açıklanmıştır. P2P Mimarisi (Peer to Peer) Eşler arası mimari denilen P2P (peer to peer) ağ mimarisinde merkezi bir sunucuya ihtiyaç yoktur. Ağa bağlı cihazlar hem istemci hemde sunucu gibi çalışabilirler. Genellikle dosya, yazıcı ve internet paylaşımı için kullanılırlar. Bu tür ağlar genellikle evlerde ve merkezi yönetim gerektirmeyen kurumlarda kullanılırlar. P2P ağ mimarisinin en önemli özelliği eşler arasında çeşitli ağ bağlantı cihazları olabilmesine rağmen bir sunucu bulundurmamasıdır. Server bulundurmayan P2P mimarileri paylaşıma açılan verinin ağa bağlı tüm cihazlardan erişilebilir olması ve yetki ya da güvenlik kontrolüne yapılmaması anlamına gelir. Eşler arası mimaride güvenlik göz ardı edilmiştir.

17 Ağ Mimarileri Nedir? Client Server Mimarisi (İstemci Sunucu)
Genellikle üstün donanımsal özelliklere sahip bir sunucuya bağlı istemci cihazların sunucu üzerinden yetki kontrollerinden geçerek veri ve kaynaklara eriştiği mimaridir. İstemci – sunucu mimarisinde istemciler sunucudan bağımsız da hareket edebilirler. Ancak sunucu üzerinden veri ve kaynak kullanımı sunucunun belirlediği yetkilere göre gerçekleştirilir. Client server mimarisi internet erişiminde kullanılan mimaridir. İnternet Explorer aracılığı ile google.com’ a girmek isteyen bir kullanıcının cihazı istemci rolünde, bu isteği alıp işleyen ve sayfayı tarayıcıya ileten google serverları da sunucu rolünde olur. Client server mimarisi sunucu yerleşimlerine göre 2 katmanlı (2 tier) ve 3 katmanlı (3 tier) olmak üzere 2 sınıfa ayrılır.

18 Ağ Mimarileri Nedir? Client Server Mimarisi (İstemci Sunucu) 2 Katmanlı (2-tier) İstemci Sunucu Mimarisi Bu mimarinin katmanları istemci ve sunucudur. İstemci doğrudan sunucu ile iletişime geçebilir. Performans ve güvenlik açıklarına sebep olabilemektedir. Güvenlik açıklarının önüne geçmek için Secure Socket Layer (SSL) kullanılır.

19 Ağ Mimarileri Nedir? Client Server Mimarisi (İstemci Sunucu) 3 Katmanlı (3-tier) İstemci Sunucu Mimarisi İstemci ve sunucu katmanları arasına 3. bir katman olan uygulama katmanının bulunduğu mimaridir. İstemciden gelen talebi karşılamak ve yetki kontrolünden sonra sunucuya iletmekle görevli uygulama katmanı güvenliği sağlamak için kullanılır. Sunucudan istemciye gidecek olan yanıt yine bu katmandan geçerek istemciye ulaşır. Yüksek performans ve güvenlik gerektiren durumlarda 3 katmanlı mimari kullanılır. Çok daha yüksek güvenlik gerektiren durumlarda uygulama katmanının sayısının artırıldığı 4,5 ve 6 katmanlı mimariler de kullanılmaktadır.

20 Ağ Bağlantı Cihazları Router Nedir?
Router nedir sorusunun en net cevabı “ağlar arası haberleşme ve veri transferi gerçekleştiren cihaz” olur. Router işlemci ve yerleşik işletim sistemi bulundurur. Bu sayede router programlanabilir. Veri iletimi için gerekli kararları verme ve birden çok yol arasından en iyi olanını seçme yeteneğine sahiptir. Router sadece ağ adresi bilinen verilerin iletimini gerçekleştirdiği için ağ trafiğini azaltır. OSI modeli 3. katman cihazı olan router, gerekli ayarlamalar yapıldığında 2. katmandaki birbirinden farklı ağ bağlantı cihazlarını birbirine bağlayabilir. Router, yönlendirme yöntemine göre dinamik ve statik olmak üzere 2 sınıfa ayrılır. Dinamik yönlendirme yapan router, verinin iletileceği yolu kendisi belirler. Statik yönlendirme, sistem yöneticisi tarafından programlanan ayarlara göre gerçekleşir. Yönlendirmede izlenecek yol bir kez belirlenir ve sürekli aynı yol izlenir. Statik yönlendirme daha güvenlidir.

21 Ağ Bağlantı Cihazları Firewall Nedir?
Firewall (güvenlik duvarı) ip, port, içerik filtreleme gibi çeşitli filtreleme özellikleri ile veri paketlerini inceleyerek istenmeyen erişimleri ve trafiği engellemek için kullanılan ağ bağlantı cihazıdır. Ağ sistemlerini korumak için kullanılan firewall ile ağdaki tüm istenmeyen erişimler engellenebilir. Ev kullanıcılarının ihtiyaçlarına yönelik firewall yazılımları mevcuttur. Ancak burada bilgi verdiğimiz firewall donanımsal bir üründür. Donanımsal güvenlik duvarının 2 türü vardır. İletilen veriyi kaynağından hedefine kadar takip eden tür Stateful Inspection Firewall (durum denetimi) olarak  adlandırılır. Uygulama katmanında denetleme yapan ve verinin başlık kısmını kontrol eden Application Layer Firewall (uygulama katmanı) olarak adlandırılır.

22 Ağ Bağlantı Cihazları Repeater Nedir?
Repeater aldığı sinyali yenileyerek (güçlendirerek) ileten ağ bağlantı cihazıdır. Repeater ağ bağlantısı için kullanılan kabloların mesafe sınırlılıklarını gidermek için için kullanılır. Örneğin çift burgulu kablolar maksimum 100 metre mesafe için verimli iletim gerçekleştirebilir, daha uzun mesafeye iletim için 100 metreden sonra repeater bağlanarak sinyal güçlendirilir. Repeater sinyal güçlendirmenin yanında bozulan sinyallerin düzeltmesini de yapar. Repeater çoğunlukla kablosuz ağlarda kullanılır. Kablosuz ağda daha önce bahsettiğimiz access point ile benzer bir görevi vardır. Kablolu ortamlarda switch, hub ve router da sinyal güçlendirme işlevine sahiptir.

23 Ağ Bağlantı Cihazları Gateway Nedir?
Gateway farklı tipteki birden çok ağı birbirine bağlamak için kullanılan bağlantı cihazıdır. Bu sayede IP ile IPX veya ISDN ile X25 gibi farklı protokolleri kullanan ağların haberleşmesi sağlanabilir. Bu işlevi yerine getiren yazılımsal çözümler de mevcuttur.

24 Ağ Bağlantı Cihazları Bridge Nedir?
Bridge aynı protokolü kullanan birden çok ağı birbirine bağlamak için kullanılır. Genellikle ethernet ve token ring tabanlı ağları birbirine bağlamak için kullanılır. Bridge, aynı topolojiye sahip ağları da birbirine bağlamak için kullanılabilir. Bu durumda bridge, switch görevi üstlenmiş olur. Bridge işlevini yerine getiren yazılımsal çözümler de mevcuttur.

25 Ağ Bağlantı Cihazları Transceiver Nedir?
Transceiver, farklı tipteki kabloları birleştirmek (dönüştürmek) için kullanılır. Dönüştürülecek kablo türlerine göre çeşitli tranciever tipleri mevcuttur.

26 Ağ Bağlantı Cihazları Nic Nedir?
Ağ arayüz kartı anlamına gelen nic, bağlı olduğu cihazın ağa bağlanması için kullanılır. Ağ kablosunun takıldığı donanımdır. Nic denilince, bilgisayarlarda standart olarak bulunan ethernet kartları akla gelir. Bilgisayarların MAC (media access control) adresi nic üzerinde tutulur ve her bir bilgisayarın MAC adresi kendine özgüdür.

27 Ağ Bağlantı Cihazları Switch Nedir?
Switch nedir sorusuna kısa bir cevap vermek gerekirse “anahtarlamalı veri iletimi gerçekleştiren ağ bağlantı cihazıdır” diyebiliriz. Anahtar cihazı anlamına gelen switch, veriyi gönderen cihaz ile alan cihaz arasında yol kurarak iletim gerçekleştirir. Switch’ ler MAC (media access control) adresleri tablosu sayesinde portlarına bağlı cihazların MAC adreslerini bilirler ve veriyi ilgili port aracılığı ile alıcı cihaza gönderirler. Daha önce ağ topolojileri konusunda değindiğimiz yıldız topolojisinin merkezinde switch kullanılır. Switch kullanılan bir ağda gönderici veriyi switch’ e gönderir. Switch gelen veri içerisindeki alıcı bilgisini MAC adresleri tablosundan kontrol eder ve ilgili port üzerinden alıcıya teslim eder. Switch üzerinde alıcının MAC adresi bulunamazsa veri tüm portlara gönderilir. Yaygın kullanılan switch’ lerde portlar RJ45 konnektörlerine uyumludur ve switch ile sağlanan ağ bağlantılarında çift burgulu kablolar kullanılır. Switch’ ler bant genişliğini ağdaki tüm cihazlara adar. Yani switch’ e gelen hat 100 mbps genişliğinde ise bağlı her cihazın bant genişliği 100 mbps demektir.

28 Ağ Bağlantı Cihazları Hub Nedir?
Hub, bağlı cihazlar arasında veri iletimi gerçekleştirmek için kullanılan, yönetimsel özellikleri bulunmayan ağ bağlantısı cihazlarındandır. Ağ üzerindeki iki cihaz haberleşeceği zaman, gönderici veriyi hub’ a gönderir. Hub ise alıcı gözetmeksizin veriyi ağdaki tüm cihazlara iletir, sadece alıcı cihaz veriyi alır. Veriyi ağın tamamına dağıttığı için ağın trafik yoğunluğunu yüksek, performans düşüktür. Hub’ lar, ağın bant genişliğini bağlı cihazlara eşit dağıtır. Yani 5 cihazın bağlı olduğu ağın bant genişliği 100 mbps ise, her bir cihazın bant genişliği 20 mbps olur. Bu sebeple yüksek bant genişliği ve performans gerektiren, büyük ölçekli ağlarda hub kullanılmaz. Hublar aktif ve pasif olmak üzere 2 sınıfa ayrılır. Aktif hub, kendisine gelen sinyali güçlendirerek iletir. Pasif hub ise gelen sinyali olduğu gibi ağdaki cihazlara iletir. Bu sebeple aktif hub, uzun mesafede kablo kayıplarını gidermek için kullanılır.

29 Ağ Bağlantı Cihazları Switch ile Hub Arasındaki Farklar Nelerdir?
Switch ile hub arasındaki farklar aşağıda listelenmiştir; Hub eski bir teknolojidir, switch güncel ihtiyaçlara cevap verebilen yeni bir teknolojidir. Hub programlanamaz, switch programlanabilir. Hub ucuzdur, switch daha pahalıdır. Hub yayın haberleşme yapar, switch anahtarlama yöntemini kullanır. Hub bant genişliğini tüm cihazlara böler, switch’ te hız bölünmez. Hub half-duplex iletim yapar, switch full-duplex iletim yapar. Hub’ da güvenlik seviyesi düşüktür. Switch daha güvenlidir.

30 Kablosuz Ağ Teknolojileri WLAN Nedir?
Kablosuz Ağ Teknolojileri Nedir? Kablosuz ağlarda iki nokta arasındaki haberleşme kablo bağlantısı olmadan radyo frekansları ya da kızılötesi ile gerçekleşmektedir. Bant genişliği ve mesafe bakımından çeşitli türde kablosuz ağ teknolojileri vardır. WLAN Nedir? (Wireless LAN) WLAN (wireless local area network) kablosuz yerel alan ağı anlamına gelmektedir. Standart yerel alan ağının (LAN) kablosuz özellikte olanı WLAN olarak tanımlanır. Wireless LAN standartları IEEE x ile belirlenmiştir. WLAN oluşturmak için 2 temel cihaza gereksinim duyulur. Bunlardan ilki, kablosuz dağıtıcı (access point) diğeri ise kablosuz alıcı cihaz. WLAN, ad-hoc ve infrastructure (altyapı) olmak üzere 2 şekilde oluşturulur. Ad-hoc bağlantı türünde, her cihaz diğer cihazlarla doğrudan bağlantı kurar. Bu yöntemde ağa bağlı cihaz üzerindeki kablosuz donanım hem dağıtıcı hem de alıcı işlevi görür. Infrastructure (altyapı) bağlantı türünde merkezde bir kablosuz dağıtıcı (wireless modem ya da Access Point) vardır. Alıcı cihazlar bu kablosuz dağıtıcı aracılığı ile haberleşirler.

31 Kablosuz Ağ Teknolojileri PAN Nedir? (Peronel Area Network)
Ev, kafe ve iş yeri gibi küçük alanlarda mobil cihazlar arası ve mobil cihaz ile bilgisayarlar arasında oluşturulan ağ türüne kişisel alan ağı (PAN) denir. Mobil cihazların birbirleri ile haberleşmesi, internete bağlanmak ya da paylaşmak için PAN kullanılabilir. Bluetooth Nedir? Radyo frekansları ile kablosuz iletişim sağlayan bir teknolojidir. Bluetooth teknolojisi 2.4 Ghz frekans bandında, 24 Mbps’a kadar ve 10 ile 100 metre arası mesafede iletişime olanak tanır. IrDA Nedir? IrDA (Infrared Data Association), kızılötesi ışınlar kullanılarak oluşturulan kablosuz ağ teknolojisidir. IrDA teknolojisini en yaygın kullanan cihaz televizyon kumandasıdır. IrDA ile cihazların haberleşebilmesi için cihazların görüş açısında ve kısa mesafede bulunmaları gerekir. Wireless USB Nedir? WUSB oyun konsolları, yazıcılar, tarayıcılar ve dijital kameralar gibi donanımların bilgisayar ile kablosuz haberleşmesine olanak tanıyan teknolojidir. Wireless USB kısa mesafede ve yüksek bant genişliğinde radyo frekansları ile kablosuz haberleşme ortamı sağlar. 3 metre mesafede 480 Mbps’ a kadar, 10 metre mesafede 110 Mbps’ a kadar çıkan hızlarda veri iletimine olanak sağlar.

32 Kablosuz Ağ Teknolojileri Z-Wave Nedir?
Z-Wave akıllı ev uygulamalarında, cihazların kontrolü ve kablosuz iletişim için kullanılır. Z-Wave 960 bps ile 40 Kbps arasında bant genişliğine sahiptir ve maksimum 30 metre mesafede kablosuz haberleşmeye olanak sağlar. ZigBee Nedir? ZigBee güvenli, ekonomik bir tür kablosuz ağ teknolojisidir. Z-Wave teknolojisinde olduğu gibi uzaktan kontrol sistemlerinde cihazlar ile haberleşmeyi sağlar. Bant genişliği 20 ile 900 Kbps arasındadır. 10 ila 75 metre mesafe aralığında iletişim sağlar. HomeRF Nedir? HomeRF evde bulunan bilgisayar, telefon ve diğer cihazlar arasında kablosuz haberleşme sağlayan ağ teknolojisidir. 2.4 Ghz frekans bandında, en fazla 10 Mbps hızında ve 50 metre mesafeye kadar kablosuz iletişim sağlar.

33 Kablosuz Ağ Teknolojileri Wimax Nedir?
Wimax, Wi-Fi teknolojisinin çok daha büyük ve güçlü versiyonu olup, IP tabanlı geniş bant kablosuz ağ teknolojisidir. IEEE standardını kullanan Wimax, sabit istasyonlar ile 50 km, mobil istasyonlar ile 5-15 km arasında kapsama alanına sahiptir. Wimax 75 Mbps bant genişliğine sahiptir. 4G teknolojisinin bir parçasıdır. Wimax ile aynı hat üzerinden hem telefon, hem internet hem de televizyon altyapısı kullanılabilir.

34 Kablosuz Ağ Teknolojileri LMDS Nedir?
Yerel çok noktalı dağıtım sistemi (local multipoint distrubition system) anlamına gelen LMDS, temelde dijital televizyon yayınları için tasarlanmış, günümüzde ev ve işyerleri için etkileşimli hizmet sunmak amacı ile kullanılan kablosuz geniş bant ağ teknolojisidir. Kablosuz haberleşme mesafesi 2.4 km ve bant genişliği 38 Mbps’a kadar çıkmaktadır.