TÜRKİYE'DE TARIM İnsanların  toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine  tarım denir.

... konulu sunumlar: "TÜRKİYE'DE TARIM İnsanların  toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine  tarım denir."— Sunum transkripti:

1 TÜRKİYE'DE TARIM İnsanların  toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine  tarım denir.

2 Türkiye'de yer şekillerinin engebeli olması, iklim çeşitliliğinin görülmesi pek çok ürün yetiştirilmesini sağlar. Yediğimiz ekmekten, giydiğimiz kıyafetten, hayvancılıkta gerekli yem gereksiniminin karşılanmasından, sanayide hammadde sağlanmasına dek pek çok alanda tarım, Türkiye ekonomisi için çok önemlidir. TÜRKİYE'DE YETİŞTİRİLEN BAŞLICA TARIM ÜRÜNLERİ Tahıllar: Buğday, Arpa, Mısır, Pirinç, Yulaf, Çavdar... Sanayi Bitkileri: Tütün, Pamuk, Keten, Kenevir, Şekerpancarı, Çay, Sebzeler: Patates, Soğan, Domates, Salatalık, Biber, Patlıcan... Meyveler; Turunçgil, Muz, Fındık, İncir, Antep fıstığı, Elma, Üzüm Baklagiller: Nohut, Fasulye, Mercimek Yağ Bitkileri: Zeytin, Ayçiçeği, Soya fasulyesi, Yer fıstığı, Susam Yem Bitkileri: Yonca Burçak

3 Ülkemiz topraklarının kullanılış alanları incelendiğinde alttaki grafikte yer alan bilgilere ulaşmaktayız. Grafikten de anlaşılacağı gibi ülkemiz topraklarının %36’sında verimli bir biçimde tarım faaliyetleri yürütülmektedir.

4 Ancak tarım faaliyetlerini etkileyen birtakım faktörler vardır.
Bu faktörler; toprağın durumu, sulama, gübreleme, tohum ıslahı, makineleşme, pazarlama vb. olarak gösterilebilir. Tarımsal verim nedir? Birim alandan alınan üretim miktarına verim denir.

5 TARIMSAL VERİMİ ARTTIRMAK İÇİN
Sulama koşullarının iyi olması Kaliteli tohum kullanılması Toprağın analiz edilmesi Çiftçinin eğitilmesi gerekir. Devletin destekleme alımı yapması Toprağın gübrelenmesi Makine kullanılması

6 B)İyi cins tohum kullanması C)Tarlasını genişletmesi
Ali dayının tarlasındaki verimi artırmak için aşağıdakilerden hangisini yapması gerekmez? A)Tarlasını sulaması B)İyi cins tohum kullanması C)Tarlasını genişletmesi D)Toprağını analiz ettirmesi Çözüm Tarımda verimi etkileyen faktörler; sulama, iyi cins tohum kullanma, toprağın analiz yapılmasıdır. Tarlanın genişletilmesi verimi etkileyen faktörlerden değildi Cevap : C

7 Buğday: Filizlenme ve büyüme dönemi olan ilkbaharda nem ve yağış, olgunlaşma ve hasat dönemi olan yaz mevsiminde kuraklık ister. A-TAHILLAR: Üretimde İç Anadolu Bölgesi öndedir. Akdeniz, Marmara ve Güneydoğu Anadolu üretimde önemli paya sahiptir.

8 Arpa : Sıcaktan ve soğuktan daha az etkilenir
Arpa : Sıcaktan ve soğuktan daha az etkilenir. Bu yüzden yüksek kesimlerde buğdayın yetiştirilemediği yerlerde arpa yetiştiriciliği ya­pılır. Bira sanayisinde kullanılır. En fazla İç Anadolu Bölgesi'nde yetiştirilir Üretimi İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve diğer iç kesimlerde yapılır

9 Mısır :Yıl boyunca nemlilik ve yağış ister
Mısır :Yıl boyunca nemlilik ve yağış ister. Yaz mevsiminin kurak olduğu yerlerde sulamayla yetiştirilir. Karadeniz Bölgesi'nde doğal koşullarda tarımı yapılırken, Akdeniz Bölgesi gibi yazların kurak geçtiği yerlerde sulamayla tarımı yapılmaktadır. Karadeniz Bölgesi'nde yetiştirilen mısır bölge halkı tarafından tüketildiği için bölge ticaretinde payı yoktur Üretimde Akdeniz %49 ile 1. sıradadır. Karadeniz Bölgesi üretimde 2. sırada yer alır. Yağ endüstrisinde ve hayvan yemi olarak kullanılır

10 Pirinç :Bol su ve yüksek sıcaklık isteyen bir üründür
Pirinç :Bol su ve yüksek sıcaklık isteyen bir üründür . Pirinç tarımı akarsular boyunca uzanan ovalarda yapılır. Bunun nedeni sulamanın ve tarlada su tutmanın kolay olmasıdır. Pirinç tarlaları sürekli suyla dolu olduğundan sivrisinek üremesi için uygun ortamlardır. Sivri sineklerde sıtma hastalığına sebep oldukları için pirinç üretim alanları yerleşim alanlarından uzaktadır. Üretim alanları sınırlandırılmıştır Marmara Bölgesi üretimde birinci sıradadır (Edirne çevresi) Karadeniz Bölgesi'nde (Kızılırmak ve Yeşilırmak çevresinde) ve diğer akarsu boylarında tarımı yapılır . Üretim ihtiyacı karşılamadığı için, tüketimi bir kısmı ithalat ile karşılanır.

11 B. SANAYİ BİTKİLERİ Tahıllardan sonra en fazla yetiştirilen ürünlerdir. Sanayide hammadde olarak kullanılır. Sanayinin ve sulama imkanlarının gelişmesine bağlı olarak ekim alanları artmaktadır. Tütün, şekerpancarı, pamuk, keten, kenevir haşhaş, zeytin, ayçiçeği, çay, anason, soyafasülyesi ve gül gibi ürünlerdir.

12 Pamuk :Yetişme döneminde neme ihtiyacı fazladır
Pamuk :Yetişme döneminde neme ihtiyacı fazladır. Yağış veya sulama ile ihtiyacını karşılar. Olgunlaşma ve hasat döneminde sıcaklık ve kuraklık ister. Geçirimli toprakları seven bir tarım ürünüdür. Pamuklu dokuma sanayinin hammaddesidir Ege Bölgesi (Büyük ve Küçük Menderes Gediz ovaları) üretimde önde iken, son yıllar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde GAP ile birlikte üretimi artmış ve Güneydoğu Anadolu birinci sı­ra almıştır. (%48) Akdeniz Bölgesi (Çukurova , Antalya ovası) ve Doğu Anadolu'da Iğdır çevresinde tarımı yapılmaktadır . Hasat döneminde tarımı yapılan yerler mevsimlik işçi göçü alır.

13 Şekerpancarı :Nemli topraklarda yetiştirilir
Şekerpancarı :Nemli topraklarda yetiştirilir. Yağışın yetersiz olduğu yerlerde sulama ile tarım yapılır. Ülkemizde yetişme alanı geniştir. Kıyı kesimlerde yüksek gelir getiren ürünler yetiştiği için şeker pancarı tarımı azdır. Şeker fabrikaları çevresinde tarımı yoğun yapılır. Küspesi hayvan mi olarak kullanılır. Fabrikalar çevresinde ahır hayvancılığı gelişmiştir. Üretimde İç Anadolu Bölgesi birincidir.

14 Zeytin : Kışların ılık geçtiği yerlerde yetiştirilir
Zeytin : Kışların ılık geçtiği yerlerde yetiştirilir. Don olaylarından olumsuz etkilenir. Yaz kuraklığına dayanıklıdır. Akdeniz iklimi görülen yerlerde yetişmesi kolaydır. Akdeniz ikliminin tanıtıcı ürünüdür. Üretimde Ege Bölgesi 1. sıradadır. Güney Marmara (sofralık, yağlık) Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'nun batısı tarımı yapılan diğer yerlerdir

15 Tütün: Çimlenme ve büyüme döneminde bol nem, olgunlaşma ve hasat döneminde sıcaklık ister. Ülkemizdeki iklim şartlarına uyum sağlamıştır. Üretimde Ege Bölgesi 1. sıradadır. Karadeniz, Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nde de yetiştirilir. İç Anadolu Bölgesi hariç tüm bölgelerde tarımı yapılır.

16 Ayçiçeği : Yetişme döneminde yağış, olgunlaşma döneminde güneş ışığı ve sıcaklık ister. Alüvyonlu topraklarda tarımı yapılır. Yağışın az olduğu yerlerde sulamayla yetiştirilir. Doğu Karadeniz kıyılarında tarımı yapılamaz. Yağ sanayinde kullanılır. Yağı alındıktan sonra kalan artıkları hayvan yemi olarak değerlendirilir. Üretimde Marmara Bölgesi (Ergene Bölümü) öndedir (%73 civarı), İç Anadolu, Akdeniz, Ege, Orta Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu'da tarımı yapılır

17 Çay :Her mevsim yağışlı ve nemli, sıcak farkının fazla olmadığı, kışların ılık geçtiği yerlerde kireçsiz olan yıkanmış topraklarda yetişir. İklim özelliklerine bağlı olarak yetişme alanı sınırlıdır. Üretimin tamamı (%100) Karadeniz Bölgesi'nden sağlanır. Özellikle Rize çevresinden. Ekim alanı çok dardır.

18 Haşhaş : Doğal yetişme alanı geniştir
Haşhaş : Doğal yetişme alanı geniştir. Uyuşturucu madde yapımında kullanıldığı için üretimi devlet tarafından belli alanlarda sınırlandırılmıştır Afyonkarahisar çevresinde tarıma izin verilmiştir. Tıpta ve ilaç yapımında kullanılır. Keten – Kenevir: Lifleri dokumada kullanılır. Batı Karadeniz Bölümü'nde tarımı yapılır. Kenevirin Hint keneviri olan türünden uyuşturucu yapıldığından üretim devlet kontrolünde yapılır.

19 C. MEYVELER Tropikal bir meyve olan muzun ülkemizde yetişme alanı sınırlıdır. Kış sıcaklıklarının 8 °C'nin altına düşmediği, don olaylarının yaşanmadığı yerler olan Alanya, Anamur, Gazipaşa çevresinde yetiştirilir. Üretimin tamamı (%100) Akdeniz Bölgesi'ndedir. Ülkemizde yetişme alanı en dar olan meyvedir

20 Turunçgiller (Narenciye) :
Portakal, mandalina, Greyfurt ve limon gibi meyvelerdir. Kış sıcaklıklarının 0 °C'nin altına düşmediği yerlerde tarımı yapılır. Kış ılıklığı ister. Akdeniz Bölgesi'nin kıyı kesimleri (%85) ile Ege kıyılarında tarımı yapılır (% 12). Özel konum etkisine bağlı olarak çok az miktarda Rize çevresinde yetiştirilir.

21 Fındık : Her mevsimi yağışlı ve nemli geçen, kışları ılık geçtiği yerlerde tarımı yapılan bir üründür Anavatanı Türkiye'dir (Trabzon çevresi). İlkbaharda yaşanan don olayları fındık üretimini azaltır. Türkiye Dünya üretiminde 1. sıradadır. Önemli bir ihracat ürünüdür Üretimin % 80'ni Karadeniz Bölgesi'nin kıyı kesiminden (özellikle Ordu, Giresun, Trabzon ve Samsun çevresinde) % 20'ye yakın bölümü Marmara Bölgesi'nde İzmit Körfezi çevresinden karşılanır

22 Üzüm : Soğuğa dayanıklıdır. Yaz döneminde sıcaklık ister
Üzüm : Soğuğa dayanıklıdır. Yaz döneminde sıcaklık ister. Ülkemizde yetişme alanı geniş olan bir tarım ürünüdür. Tüm bölgelerde üretimi yapılır. (Karadeniz Bölgesi'nin Doğu kıyıları hariç) Yaş ve kuru meyve olarak tüketilir. Kuru çekirdeksiz üzüm ihraç edilir. Üretimin yarıya yakın bir bölümünü Ege Bölgesi karşılar. Ege Bölgesi'ni Güneydoğu Anadolu, iç Anadolu, Akdeniz ve Marmara Bölgeleri izler.

23 Elma: Üzüm gibi yetişme alanı geniştir.
Soğuk iklimlere dayanıklıdır. Üretimde İç Anadolu Bölgesi (Niğde, Karaman, Konya) öndedir. Amasya , Burdur ve Isparta gibi şehirlerde üretimi fazladır. Üzümden sonra yetişme alanı en geniş olan meyvedir İncir: Akdeniz ikliminin ürünlerinden biridir. Soğuğa dayanıklı değildir. Ege Bölgesi üretimde öndedir. Özellikle Aydın çevresi) yetiştirilen incirlerin bir bölümü kurutulur ve ihraç edilir. Türkiye kuru incir üretimde Dünyada 1. sıradadır Kivi Tropikal bir meyvedir. Son yıllarda Rize çevresinde yetiştirilmeye başlanmıştır.

24 D. SEBZECİLİK Antep Fıstığı Yüksek yaz sıcaklığı ister.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Gaziantep çevresinde yetiştirilir. Bunların dışında; Kayısı : Malatya'da Şeftali : Bursa'da Armut : Ankara'da fazla yetiştirilir D. SEBZECİLİK Yaprakları, yumruları, kökleri, meyveleri veya tohumları yaş ya da kurutulmuş olarak tüketilen kültür bitkilerine sebze denir. Domates, biber, patlıcan, kabak gibi ürünler bunlara örnektir. Ülkemizde iklim çeşitliliği fazla olduğundan sebze tarımı için uygun özelliklere sahiptir. Sebzecilikte yaz sıcaklıkları ve sulama koşulları en önemli özelliklerdir. Kışların ılık geçmesi sebze tarımı yapılmasını kolaylaştırır. Sebze tarımında Akdeniz, Ege ve Marmara kıyıları önemli bir paya sahiptir.

25 E. SERACILIK Kış mevsiminde açık tarlalarda yetişmeyen yaz sebze ve meyvelerin üzeri cam ya da naylon örtülerle kapatılmış alanlarda yetiştirilmesidir. Seracılık kışların ılık geçtiği ve güneşlenme süresinin uzun olduğu yerlerde yapılır. Cam ve naylon örtü ürünleri soğuktan korurken, güneş ışığının ürüne ulaşmasını sağlar. Çok soğuk geçen kış aylarında seraların ısıtılması gerekebilir Akdeniz Bölgesi'nin kıyı kesiminde yoğun yapılır (özellikle Antalya ve Mersin çevresi). Ege kıyıları ve Güney Marmara'da da yapılmaktadır. Güney Marmara'daki seralarda çiçek de yetiştirilmektedir.

26 F. BAKLAGİLLER Nohut: sıcak ve kurak iklim koşullarını sever. Bu yüzden de en çok İç Anadolu Bölgesin’de yetiştirilir Mercimek: ♦Mercimek'te nohut gibi kurak iklim koşullarında yetiştirilir. ♦Yeşil mercimek en fazla İç Anadolu Bölgesi'nde, kırmızı mercimek Güneydoğu Bölgesi'nde yetiştirilir. Fasulye Fasulye, sulamanın olduğu her yerde yetiştirilir. Ama en çok İç Anadolu Bölgesi'nde yetiştirilir.