SİNDİRİM. SİNDİRİM Sindirim: Çeşitli makromoleküllerin enzimler yoluyla monomerlerine ayrılmasıdır. Polimer + Su Monomer.

... konulu sunumlar: "SİNDİRİM. SİNDİRİM Sindirim: Çeşitli makromoleküllerin enzimler yoluyla monomerlerine ayrılmasıdır. Polimer + Su Monomer."— Sunum transkripti:

1

2 SİNDİRİM

3 Sindirim: Çeşitli makromoleküllerin enzimler yoluyla monomerlerine ayrılmasıdır. Polimer + Su Monomer Enzim

4 Sindirim neden gereklidir ?

5 Sindirimin yapılmasının sebepleri ;
Makromolekülleri monomerlerine ayırarak hücre zarından geçebilecek hale getirmek Başka bir canlının makromoleküllerinin organizma yapısında kullanışlı olmamasından dolayı.

6 Proteinler Karbonhidratlar Amino asitler Monosakkaritler Yağlar Nükleik Asitler Yağ Asitleri Gliserol Nükleotitler

7 Sindirim Sonucu elde edilen monomerle ile ;
Enerji üretilebilir. Canlı yapısında kullanılabilecek makromoleküller sentezlenebilir. Düzenleyici olarak bedende kullanılabilirler.

8 Sindirim Tepkimeleri Hidroliz olayıdır.
Hidrolitik Enzimler Ekzergonik Tepkime Polimer + Su Monomer Enzim

9 Fiziksel Sindirim(Mekanik Sindirim)
Besinlerin kimyasal olarak daha kolay bir şekilde parçalanması için yapılan yumuşatma ve parçalara bölme işlemidir. Besinlerin, monomerlerine ayrılmasına kimyasal sindirim adı da verilir.

10 Sindirim Hücre Dışı Sindirim Hücre İçi Sindirim

11 Hücre İçi Sindirim

12 Hücre İçi Sindirim Besinlerin hücre içindeki hidrolitik enzimler ile monomerlerine ayrılmasıdır.

13 Hücre Dışı Sindirim Hücre Dışı Sindirim’de ise önce besinler, hücre dışına yollanan sindirim enzimleri ile monomerlerine ayrılır. Daha sonra bu monomerler, emilime uğrarayarak hücre içine geçer.

14 İNSANDA SİNDİRİM SİSTEMİ

15 Sindirim Sistemi, Sindirim Kanalı ve bu kanala salgılarını
boşaltan bezlerden oluşmuştur.

16 sinir sisteminin kontrolünde çalışır.
Sindirim Sistemi , sinir sisteminin kontrolünde çalışır.

17 Peristalsis Ağızdan alınan yiyecek halkasal kasların kasılmasıyla kademe kademe sindirim organlarında ilerler. Bu harekete peristaltik hareketler(peristalsis) denir.

18

19 Ağız Yutak Yemek Borusu(Özafagus) Mide İnce Bağırsak Kalın Bağırsak Rektum Anüs

20 Yemek Borusu Sfinkter Mide Sfinkter İnce Bağırsak

21 Sfinkter Sindirim kanalında çeşitli geçiş noktalarını düzenlemek amacıyla bulunan büzüşebilen kaslardır.

22 Ağız Boşluğu Dil Ağız Yutak Tükrük Bezleri Yemek Borusu Karaciğer Mide Safra Kesesi Pankreas İnce Bağırsak Kalın Bağırsak Rektum Anüs

23 Sindirim Sistemindeki Yardımcı Bezler
Tükrük Bezleri(3 çift) Karaciğer Safra Kesesi Pankreas

24 AĞIZ

25 Ağızda Sindirim Mekanik ve Kimyasal Sindirim Ağızda başlar.

26 Ağızda Sindirim ile ilgili yapılar
Dişler Dil Tükrük Bezleri

27 Dentin(Fildişi) Mine Tabakası TAÇ ve Diş Eti BOYUN Diş Özü KÖK
Destekliyici Ligamen Kemik

28 Mine Dentin(Fildişi) Pulpa(Diş özü) Diş eti Kemik Kök Kanalı

29 Dişler Yiyeceğin Koparılmasını(Köpek Dişleri)
Kesilmesini(Kesici Dişler) Ve öğütülmesini(Azı dişleri) sağlar.

30

31 Kulak altı Tükrük Bezleri Dil altı Tükrük bezleri Çene Altı Tükrük bezleri

32 Tükrük Bezleri Yiyeceğin kokusu ve tadı ile uyarılan ağızdaki sinirler, omurilik soğanını uyarır. O.S.’dan çıkan sinirler tükrük bezlerini salgı yapması için uyararır.

33 Tükrük salgısı, özel kanallar ile ağız boşluğuna bırakılır.

34 Tükrüğün genel yapısı Ağızdaki asidi etkisizleştiren tampon bileşikler
Besinleri yumuşatan ve kayganlaştıran mukus Amilaz enzimi Bol miktarda su

35 Amilaz Enzimi Nişasta + Su Maltoz + Dekstrin
Glikojen+ Su Maltoz + Dekstrin Amilaz

36 DAMAK BOĞAZ TAT ALMA TOMURCUKLARI (ACI) TAT ALMA TOMURCUKLARI (EKŞİ) TAT ALMA TOMURCUKLARI (TATLI) TAT ALMA TOMURCUKLARI (TUZLU)

37 DİL Tat alma tomurcukları ile tat duyusu meydana getirir.
Çiğneme sonrası lokmayı oluşturur ve yutağa doğru iter.

38 YUTAK (farinks)

39 Boğazda yemek borusu ile Soluk Borusunun kesiştiği
Yere yutak(farinks) adı verilir. Ağız Boşluğu Farinks Yemek borusu Soluk Borusu

40 Yutkunma Refleksi Can. Ağızdaki lokma farinkse gelir.
Yutakta bulunan epiglottis arkaya doğru yatarak lokmanın soluk borusuna kaçmasını engeller.

41

42 Çiğneme ve Yutkunma Can.

43 YEMEK BORUSU (Özofagus)

44 Yemek Borusu (Özofagus)
Yutak ile Mide arasındaki kısımdır. Sahip olduğu halkasal ve boyuna kaslar ile lokma mideye doğru ilerler. Bu hareketler peristaltik hareketlerdir. Can.

45 Yemek Borusu (özafagus) Mide

46 MİDE

47

48 Yemek Borusu Kardia Mide Kasları Pilorus Mide Kıvrımları

49 Mide ile yemek borusu arasındaki bağlantı
Bölgesine mide ağzı(kardia) adı verilir. Bu bölgede bulunan büzüşen kapaklar yiyeceğin yemek borusuna Kaçmasını engeller. Mide ile ince bağırsak arasındaki bağlantı Bölgesine mide kapısı(pilorus) adı verilir. Bu bölgede bulunan büzüşen kapaklar Yiyeceğin mideye doğru geri kaçmasını engeller.

50 Özofagus Kardia(Mide ağzı) Pilorus(Mide kapısı)

51 Gastrik Boşluklar Mukoza Tabakası Düz kaslar Bağ doku Periton
Salgı Bezleri Mukoza Tabakası Düz kaslar Bağ doku Periton

52 Mide yapısında içten dışa doğru 3 tabaka bulunur.
Mide Boşluğu Mukoza Tabakası Düz kaslar Bağ doku PERİTON

53 Mukoza Tabakası Epitel Dokudan oluşmuştur.
Salgı bezleri bu tabakada bulunur ve gastrik sıvıyı salgılar.

54 Mide İç yüzeyi

55 Gastrik Bezler Parietal hücreler  HCl asit salgılar.
3 çeşittirler. Parietal hücreler  HCl asit salgılar. Şef hücreleri  Enzim salgılar Goblet Hücreleri  Mukus Salgılar

56 Gastrik sıvıda bulunan maddeler
Su HCl(Hidroklorik asit) Sindirim Enzimleri

57 Hidroklorik asit: Midenin iç ortam pH’ının 1-2 aralığında olmasını sağlar. HCl,bakterileri yok ederek enfeksiyondan korur. Proteinlerin ikincil, üçüncül ve dördüncül yapılarını bozar.(denatürasyon) Pepsinojen’i aktif hale getirir. Dokular arası bağları parçalar.

58 Parietal Hücreler HCl Goblet Hücreleri Pepsin Pepsinojen Mukus
Hidroklorik Asit Pepsinojen’i pepsin’e çevirerek Etkinleştirir. HCl Goblet Hücreleri Pepsin Pepsinojen Mukus Mide iç yüzeyini HCl’den korur. Şef Hücreler

59 Mide Salgısı nasıl düzenlenir ?

60 Omurilik Soğanı Mide Yemeğin kokusu ve tadı Ağızda oluşan
yiyecek hissi Vagus Siniri Yemek Düşüncesi Mide Gastrin

61 Mide Gastrin Parietal Hücreler Şef Hücreleri HCl Pepsinojen

62 Mide İnce Bağırsak Midedeki besin kütlesinin (kimus) ince bağırsağa
geçmesi İnce Bağırsak Sekretin Kolesistokinin Mide Salgısının Durması Mide

63 Midenin Görevleri: Besinleri bir süreliğine depo etmek
Besinleri mikroorganizmalardan arındırmak Besinleri yumuşatmak Proteinlerin sindirimini başlatmak

64 Pepsinojen + HCl Pepsin
Protein + su Polipeptit Pepsin Süt Kazein Lap Kazein Polipeptit

65 Pepsinojen + HCl Pepsin
Protein + su Polipeptit Pepsin Süt Kazein Lap Kazein + su Polipeptit Pepsin

66 Mide İnce Bağırsak

67 (2011-LYS)

68 İNCE BAĞIRSAK

69

70 İnce Bağırsak Yaklaşık 6 metre uzunluğundadır.
İç yüzey alanı yaklaşık olarak 250 m2’dir.

71 İnce Bağırsak 3 kısımda incelenir.
Duodenum Jejunum İleum

72 DUODENUM (Oniki parmak bağırsağı)

73 KARACİĞER KOLEDOK KANALI MİDE SAFRA KESESİ PANKREAS WATER KABARCIĞI PANKREAS KANALI(WİRSUNG KANALI)

74 KARACİĞER PANKREAS DUODENUM (ONİKİ PARMAK BAĞIRSAĞI) SAFRA KESESİ
Safra Salgısı SAFRA KESESİ KOLEDOK KANALI PANKREAS Pankreas Salgısı PANKREAS KANALI (WİRSUNG KANALI) WATER KABARCIĞI DUODENUM (ONİKİ PARMAK BAĞIRSAĞI)

75 Pankreas ve Safra Kesesi
Midedeki besin kütlesinin (kimus) ince bağırsağa geçmesi İnce Bağırsak Sekretin Kolesistokinin Pankreas ve Safra Kesesi Pankreas ve Safra Salgıları İnce Bağırsak

76 Hormonal Mekanizma SEKRETİN KOLESİSTOKİNİN İnce bağırsağa gelen asitli mide sıvısı tarafından tetiklenir. Midenin HCl salgılamasını engeller. Karaciğerin safra üretimini sağlar. KSK hormonunu etkisini güçlendirir. Kimustaki yağ asitleri ve aminoasitler tarafından tetiklenir. Safranın duodenum’a akmasını sağlar. Pankreas salgısının duodenum’a akmasını sağlar. KSK, sekretinin etkisini güçlendirir.

77 ÖNEMLİ NOT: Kolesistokinin ve Sekretin hormonlarının ikisine birden ENTEROGASTRİN adı verilir.

78 Safra Kesesi Safra Kanalı Pankreas Pankreas Kanalı Oniki parmak Bağırsağı

79 PANKREAS SALGISI Bikarbonat iyonları içerir.
Hidrolitik enzimler içerir.

80 PANKREASTA BULUNAN HİDROLİTİK ENZİMLER
Tripsin,Kimotripsin,Karboksipeptidaz (proteinler için) Amilaz  Nişasta Lipaz  Yağlar Nükleaz  DNA ve RNA için

81

82 SAFRA SALGISI Karaciğer tarafından üretilir ve safra kesesinde depolanır. Kolesistokinin hormonunun etkisi ile safra kesesi kasılarak içerdiği safra salgısını duodenum’a boşaltır.

83 Safra Salgısı içeriği Safra tuzları Safra pigmentleri
Bikarbonat iyonları

84 Duodenum, sindirimin çok yoğun bir şekilde gerçekleştiği sindirim kanalı bölümüdür.

85 JEJUNUM

86

87 Emilim: Monomerlerine ayrılmış organik maddelerin kana geçmesidir.
Emilim olayı Jejunum ve ileum’da gerçekleşir.

88

89 İLEUM

90 İLEUM Jejunum ile Kalın Bağırsak arasındaki bölümdür.
Kalınbağırsağa gelen besinlerin geri dönüşünü engeller.

91 İleum, kalın bağırsak geçiş noktası

92 İnce Bağırsağın Genel Yapısı

93 Kas Tabakası Villüs Kılcal Damarlar Lenf Kılcalları Microvillüs

94 Villüs

95 İnce Bağırsağın iç yüzeyinde bulunan parmaksı çıkıntılardır.
Villüs Villüs(Tümür) İnce Bağırsağın iç yüzeyinde bulunan parmaksı çıkıntılardır.

96 Villüs(Tümür) Villüsler, çok fazla miktarda kan ve lenf damarı içerir.

97 Mikrovillüs: Bağırsaktaki emilim hücrelerinin bağırsağa bakan
Mikrovillüsler Hücre zarı Mİtokondri Mikrovillüs: Bağırsaktaki emilim hücrelerinin bağırsağa bakan iç boşluğunda meydana getirdikleri mikroskopik parmaksı çıkıntılardır. Golgi Aygıtı Çekirdek Granüllü E.R. Çekirdekçik

98

99

100

101 İnce Bağırsak İnce Bağırsağın kendisi de bir kısım salgılar oluşturur.Bunlar; Mukus  Kayganlığı sağlar. Hidrolitik Enzimler (enterokinaz,peptidaz,sükraz,maltaz, laktaz,nükleotidaz)

102 DUODENUM Sadece Sindirim Gerçekleşir. JEJUNUM Sindirim ve Emilim Gerçekleşir. İLEUM Sadece Emilim Gerçekleşir.

103 İNCE BAĞIRSAK İÇİNDEKİ pH 7-9 ARASINDADIR.

104 İNCE BAĞIRSAKTAN SONRA SİNDİRİM OLMAZ SADECE EMİLİM OLUR.

105 Besinler nasıl sindirilir ?
Sorular ? Besinler nasıl sindirilir ? Besinler nasıl emilir ?

106 Besinlerin Sindirimi Karbonhidratların Sindirimi
Proteinlerin Sindirimi Yağların Sindirimi

107 Karbonhidratların Sindirimi
Ağızda Nişasta + Su Maltoz + Dekstrin Amilaz Glikojen+ Su Maltoz + Dekstrin Amilaz

108 Karbonhidratların Sindirimi
İnce Bağırsakta Pankreatik salgıda bulunan Amilaz enzimi ile. Nişasta + Su Maltoz + Dekstrin Amilaz Glikojen+ Su Maltoz + Dekstrin Amilaz Dekstrin + su Glikoz Dekstrinaz

109 Karbonhidratların Sindirimi
İnce Bağırsakta Maltaz,Sakkaraz ve Laktaz İnce Bağırsaktan salgılanır. Maltoz + Su Glikoz + Glikoz Maltaz Sakkaroz+ Su Glikoz + Früktoz Sakkaraz (Sükroz) (Sükraz) Laktoz + Su Glikoz + Galaktoz Laktaz

110 Proteinlerin Sindirimi
Midede Protein +su Polipeptitler Pepsin Süt proteinleri Kazein Lap Kazein + su Polipeptitler Pepsin

111 Proteinlerin Sindirimi
PANKREAS İNCE BAĞIRSAK Tripsinojen Enterokinaz Kimotripsinojen Tripsin Kimotripsin

112 Kimotripsinojen Kimotripsin
Tripsinojen Tripsin Enterokinaz Kimotripsinojen Kimotripsin Tripsin

113 Proteinlerin Sindirimi
İnce Bağırsakta Pankreastan salgılanan enzimler Polipeptit + Su Küçük Polipeptitler Kimotripsin tripsin Küçük Polipeptit + Su Dipeptit ve Tripeptitler Karboksipeptidazlar

114 Proteinlerin Sindirimi
İnce Bağırsakta İnce bağırsaktan salgılanan enzimler Küçük Polipeptit + Su Dipeptit ve Tripeptitler Aminopeptidazlar Dipeptidaz Dipeptit + Su Amino asit Tripeptidaz Tripeptit + Su Amino asit

115 Nükleik Asit Sindirimi
İnce Bağırsakta gerçekleşir. DNA, RNA + Su Nükleotitler Nükleazlar Nükleotitler + Su Baz,Şeker,Fosfat Nükleotidazlar

116 Yağ Sindirimi İnce Bağırsakta Yağ + Safra Tuzu + su Yağ asitleri
Lipaz Yağ + Safra Tuzu + su Yağ asitleri ve Gliserol Yağ Damlacığı Can. Safra Tuzu

117 (2010-LYS)

118 (2008-Öss Fen2)

119 Özetlemek Gerekirse Karbonhidrat sindirimi;
Ağızda başlar, ince bağırsakta biter. Protein sindirimi; Midede başlar,İnce bağırsakta biter. Yağların sindirimi; İnce Bağırsakta başlar,ince bağırsakta biter.

120